Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 stycznia 2019 r.

Sąd Okręgowy w Olsztynie IX Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 24 stycznia 2019 r. w Olsztynie na rozprawie

sprawy z powództwa P. S.

przeciwko (...) A. S. w P. prowadzącej działalność w Polsce poprzez (...) Spółka Akcyjna Oddział w Polsce z siedzibą w W.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego od wyroku Sądu Rejonowego w Olsztynie

z dnia 4 stycznia 2018 r., sygn. akt I C 2788/15,

I.  oddala apelację;

II.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 900 zł (dziewięćset złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.

Krystyna Skiepko Bożena Charukiewicz Dorota Ciejek

Sygn. akt IX Ca 798/18

UZASADNIENIE

Powód P. S. wniósł o zasądzenie od pozwanego(...) (...) Spółka Akcyjna Oddział w Polsce z siedzibą w W. kwoty 14.950 zł, w tym 13.800 zł tytułem zadośćuczynienia wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 7 lutego 2015 r. do dnia zapłaty oraz 1.150 zł tytułem odszkodowania z odsetkami ustawowymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty, a nadto o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

W uzasadnieniu podał, iż jego roszczenie wynikają z krzywdy i szkód, jakich doznał w związku z uszkodzeniem ciała, zniszczeniem przedmiotów i konsultacji lekarskich, na skutek wypadku, jakiemu uległ w dniu 30 sierpnia 2014 r., którego sprawca był ubezpieczony u pozwanego.

Pozwany (...) (...) Spółka Akcyjna Oddział w Polsce z siedzibą w W. wniósł o oddalenie powództwa oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu podał, że w toku postępowania likwidacyjnego wypłacił powodowi tytułem zadośćuczynienia kwotę 1.200 zł. Zakwestionował roszczenie powoda co do wysokości. Wskazał, iż krzywda powoda w całości została zrekompensowana kwotą wypłaconą w postępowaniu likwidacyjnym.

Wyrokiem z dnia 4 stycznia 2018 r. Sąd Rejonowy w Olsztynie zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 13.950 złotych z odsetkami ustawowymi od kwoty 13.800 złotych za okres od dnia 23 kwietnia 2015 r. do dnia zapłaty i od kwoty 150 złotych za okres od dnia 31 października 2015 r. do dnia zapłaty. W pozostałym zakresie oddalił powództwo. Obciążył pozwanego obowiązkiem zwrotu na rzecz powoda wszystkich kosztów procesu ustalonych według norm przepisanych oraz kwotą nieuiszczonych kosztów sądowych, pozostawiając szczegółowe wyliczenie referendarzowi sądowemu.

Sąd Rejonowy ustalił, że w dniu 30 sierpnia 2014 r. doszło do zdarzenia komunikacyjnego, w wyniku którego poszkodowany został powód.

Kierujący pojazdem marki F. (...), J. S. (1), będący sprawcą kolizji, ubezpieczony był od odpowiedzialności cywilnej w (...) (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w P..

W wyniku zdarzenia powód doznał potłuczeń, miał kłopoty ze snem, był bardziej nerwowy, korzystał z pomocy psychiatry. Powód na skutek wypadku doznał powierzchniowego urazu kręgosłupa szyjnego o charakterze biczowym, o mechanizmie odgięciowo - zgięciowym. Po wypadku u powoda wystąpił przewlekły zespół bólowy pourazowy szyjny. Powód nie doznał trwałego uszczerbku na zdrowiu, jednakże doznał tzw. długotrwałego uszczerbku na zdrowiu z powodu stwierdzonego u niego urazowego zespołu korzonkowego bólowego szyjnego w wysokości 8 %. Powód przed wytoczeniem powództwa zasięgnął konsultacji medycznej, za co zapłacił 150 zł.

W ocenie Sądu Rejonowego powództwo zasługiwało na częściowe uwzględnienie. Pozwany jedynie częściowo uznał swoją odpowiedzialność za powstałą szkodę, wobec czego - w konsekwencji prowadzonego postępowania likwidacyjnego - przyznał powodowi świadczenie w kwocie 1.200 zł. Bezsporne było, że pozwany miał zawartą umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ze sprawcą zdarzenia, wskutek którego ucierpiał powód, a sam wypadek zdarzył się w okresie objętym ochroną ubezpieczeniową. Mając na uwadze, że sprawca zdarzenia ubezpieczony był z tytułu odpowiedzialności cywilnej u pozwanego ubezpieczyciela, zgodnie z art. 822 § 1 k.c. Sąd uwzględnił powództwo co do zasady, jednak nie w pełnej jego wysokości. Na skutek przedmiotowego zdarzenia powód doznał potłuczeń, miał kłopoty ze snem, był bardziej nerwowy, korzystał z pomocy psychiatry. Powód na skutek wypadku doznał powierzchniowego urazu kręgosłupa szyjnego o charakterze biczowym, o mechanizmie odgięciowo - zgięciowym. Po wypadku u powoda wystąpił przewlekły zespół bólowy pourazowy szyjny. Stwierdzono u niego długotrwały uszczerbek na zdrowiu w wysokości 8 %. W ocenie Sądu Rejonowego zdarzenie mogło wywołać u powoda silne wzburzenie, a także nadmiar negatywnych emocji, związanych z jego przebiegiem. Tym samym uznać należy, iż zważywszy na charakter doznanych przez powoda obrażeń, jak również ich rozmiar, a przede wszystkim ustalony przez biegłego neurologa długotrwały uszczerbek na zdrowiu, żądanie pozwu co do zadośćuczynienia Sąd Rejonowy uznał za uzasadnione w pełnej wysokości. Sąd mając na względzie całokształt ujawnionych okoliczności, w szczególności charakter urazów fizycznych i traumy psychicznej doznanych przez powoda, jego rokowania oraz brak konieczności dalszego leczenia, uznał, iż powodowi winno przysługiwać zadośćuczynienie w łącznej wysokości 15.000 zł, przy czym zasądził na jego rzecz od pozwanego tytułem zadośćuczynienia uzupełniającą kwotę 13.800 zł. Sąd miał bowiem na względzie, że pozwany, w ramach prowadzonego postępowania likwidacyjnego, przyznał i wypłacił już powodowi zadośćuczynienie w kwocie 1.200 zł. Dodatkowo powodowi przysługiwało odszkodowanie w kwocie 150 zł, jaką powód uiścił za konsultację medyczną przed wytoczeniem powództwa. Natomiast Sąd oddalił powództwo co do kwoty 1.000 zł przyjmując, że powód nie udowodnił by na skutek wypadku uszkodzeniu uległy rzeczy o takiej wartości. O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 100 zd. 2 k.p.c. w zw. z art. 108 § 1 zd. 2 k.p.c., obciążając pozwanego całością kosztów procesu, gdyż powód uległ tylko w niewielkiej części swego żądania.

Powyższy wyrok w zakresie pkt. I, tj. w części zasądzającej od pozwanego na rzecz powoda kwotę ponad 3.950 zł, tj. kwotę 10.000 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie oraz w zakresie rozstrzygnięcia o kosztach procesu, tj. pkt. III zaskarżył pozwany. W apelacji zarzucił:

1. naruszenie przepisów postępowania:

- art. 233 § 1 k.p.c., mające wpływ na treść orzeczenia, przez błędną, sprzeczną z zasadami doświadczenia życiowego ocenę dowodów i ustalenie, że powodowi winno przysługiwać zadośćuczynienie w łącznej wysokości 15.000 złotych (uwzględniając wypłaconą na etapie postępowania likwidacyjnego kwotę 1.200 złotych) podczas, gdy:

a) z opinii biegłych z zakresu ortopedii i neurologii wynika, że powód nie doznał trwałego uszczerbku na zdrowiu w związku z wypadkiem z dnia 30.08.2014 r.;

b) w wyniku kolizji powód doznał powierzchownego urazu kręgosłupa;

c) biegły z zakresu ortopedii stwierdził, że zdarzenie z dnia 30.08.2014 r. nie będzie miało w przyszłości wpływu na funkcjonowanie codzienne powoda. Praktycznie nie wymagał leczenia farmakologicznego, a leczenie rehabilitacyjne w 10.2014 r. spowodowało całkowite ustąpienie dolegliwości bólowych; leczenie powoda prawie rok po przedmiotowym zdarzeniu u lekarza POZ oraz w poradni neurologicznej nie ma związku przyczynowo - skutkowego, a związane było z dolegliwościami na tle choroby samoistnej (choroba dyskowa kręgosłupa potwierdzona badaniami RTG);

d) Sąd I instancji ustalił długotrwały uszczerbek na zdrowiu powoda w wysokości 8% na podstawie opinii uzupełniającej biegłego, która została zawarta w jednym zdaniu, a co do której pozwana wnosiła szereg zastrzeżeń, wnosząc o dopuszczenie dowodu z opinii innego, nowego biegłego z zakresu neurologii, w sytuacji, gdy opinia biegłego neurologa pozostaje w aspekcie długotrwałego uszczerbku na zdrowiu w sprzeczności z opinią biegłego ortopedy;

e) Sąd I instancji dał wiarę ustaleniu okoliczności uzasadniających przyznanie zadośćuczynienia w łącznej wysokości 15.000 złotych (w zakresie cierpienia, samopoczucia powoda, jego funkcjonowania w życiu codziennym po zdarzeniu), wyłącznie na podstawie przesłuchania powoda, podczas gdy powód jest osobą zainteresowaną pozytywnym rozstrzygnięciem sprawy (na swoją korzyść), zatem oparcie ustaleń na podstawie jego zeznań jest nieuzasadnione;

- art. 227 w zw. z art. 232 k.p.c. przez nieuzasadnione oddalenie wniosku pozwanej o dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego z zakresu neurologii w sytuacji wykazania przez pozwaną wad opinii sporządzonej przez pierwszego biegłego, w sytuacji, gdy opinia biegłego neurologa pozostaje w aspekcie długotrwałego uszczerbku na zdrowiu w sprzeczności z opinią biegłego ortopedy;

2. naruszenie przepisów prawa materialnego:

- art. 436 k.c. w zw. z art. 445 k.c. poprzez jego błędne zastosowanie i ustalenie w sposób rażąco zawyżony kwoty zadośćuczynienia na rzecz powoda w stosunku do doznanej przez niego krzywdy.

Wskazując na powyższe zarzuty pozwany wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w części, tj.: poprzez: oddalenie powództwa w zaskarżonym zakresie i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanej zwrotu kosztów postępowania za obie instancje, w tym kosztów zastępstwa procesowego wg. norm przepisanych. Wniósł również o dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego z zakresu neurologii na okoliczność ustalenia następstw zdarzenia na zdrowiu powoda.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie jest zasadna.

Sąd I instancji prawidłowo przeprowadził postępowanie dowodowe i orzekł na podstawie wszystkich zaoferowanych przez strony dowodów, dokonując trafnej ich oceny. Ocena wiarygodności i mocy dowodów została przeprowadzona w granicach przysługującej Sądowi I instancji z mocy art. 233 § 1 k.p.c. swobody osądu.

Ustalenia faktyczne w sprawie poczynione zostały na podstawie analizy dowodów, których ocena nie wykazała błędów natury faktycznej, czy logicznej, znajdując swoje odzwierciedlenie w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia. Sąd Rejonowy wskazał, jakie fakty uznał za udowodnione, na czym oparł poszczególne ustalenia. Sąd I instancji wskazał również wnioski, jakie wyprowadził z dokonanych ustaleń, opierając na nich swoje merytoryczne rozstrzygnięcie, co zostało zawarte w logicznych wywodach uzasadnienia zaskarżonego orzeczenia.

Ustalenia faktyczne i ich ocenę Sąd Okręgowy przyjął za własne, zwracając uwagę, że nie ma wobec tego potrzeby procesowej przeprowadzania na nowo w uzasadnieniu tego orzeczenia oceny każdego ze zgromadzonych dowodów, a wystarczy odnieść się do tych ustaleń i ocen, które zostały zakwestionowane w apelacji (por. wyrok Sądu Najwyższego z 10 października 1998r., III CKN 650/98, OSNC 1999/3/60, wyrok Sądu Najwyższego z 4 kwietnia 2003r., III CKN 1217/00, niepublikowany i wyrok Sądu Najwyższego z 27 listopada 2003r., II UK 156/03, Lex nr 390069, wyrok Sądu Najwyższego z 27 kwietnia 2010r., II PK 312/09, LEX nr 602700 oraz wyrok Sądu Najwyższego z 9 lutego 2012r., III CSK 179/11, LEX nr 1165079).

Sąd Okręgowy nie podziela zarzutów naruszenia przez Sąd Rejonowy przepisów prawa materialnego i procesowego podniesionych przez pozwanego w apelacji.

Przede wszystkim należy wskazać, iż uprawnienia w zakresie ustalania wysokości należnego zadośćuczynienia sądu odwoławczego są ograniczone. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 9 lipca 1970 r. (III PRN 39/70, OSNC 1971/3/53) wyraził pogląd, iż określenie wysokości zadośćuczynienia za doznaną krzywdę stanowi istotny atrybut sądu merytorycznie rozstrzygającego sprawę w pierwszej instancji, Sąd drugiej instancji może je zaś korygować wtedy, gdy przy uwzględnieniu wszystkich okoliczności sprawy mających na to wpływ jest ono niewspółmiernie nieodpowiednie, jako rażąco wygórowane lub rażąco niskie. Podobne wnioski wynikają z analizy późniejszych orzeczeń Sądu Najwyższego, które przyjmują, że zarzut zawyżenia (zaniżenia) wysokości zadośćuczynienia może być uwzględniony w instancji odwoławczej tylko wówczas, gdyby nie zostały uwzględnione wszystkie okoliczności istotne dla ustalenia tej wysokości, chyba że wymiar zadośćuczynienia byłby rażąco niewłaściwy (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 marca 1998 r., I CKN591/97, niepubl.).

W ocenie Sądu Okręgowego określona przez Sąd Rejonowy kwota zadośćuczynienia należna powodowi nie jest ani rażąco wygórowana, ani rażąco zawyżona. Tym samym brak jest przesłanek do zmiany zaskarżonego wyroku w zakresie wskazanym w apelacji pozwanego.

Z orzecznictwa wynika, iż stopień utraty zdrowia nie jest równoznaczny z rozmiarem krzywdy i wielkością należnego zadośćuczynienia (por. wyrok Sądu Najwyższego z 5 października 2005 r., I PK 47/05, Mon. Pr. Pr. 2006, nr 4, s. 208). Przy oznaczeniu zakresu wyrządzonej krzywdy za konieczne uważa się również uwzględnienie innych następstw zdarzenia wywołujących uszkodzenia ciała lub utratę zdrowia. Chodzi tu przede wszystkim o rodzaj naruszonego dobra, zakres (natężenie i czas trwania) naruszenia, trwałość skutków naruszenia i stopień ich uciążliwości, a także stopień winy sprawcy i jego zachowanie po dokonaniu naruszenia (por. wyroki Sądu Najwyższego z 20 kwietnia 2006 r., IV CSK 99/05, LEX nr 198509; z 1 kwietnia 2004 r., II CK 131/03, LEX nr 327923; z 19 sierpnia 1980 r., IV CR 283/80, OSN 1981, nr 5, poz. 81; z 9 stycznia 1978 r., IV CR 510/77, OSN 1978, nr 11, poz. 210). Na rozmiar kompensaty może mieć również wpływ trwałość skutków uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia (por. wyrok Sądu Najwyższego z 5 maja 1967 r., I PR 118/67, LEX nr 139132).

Należy podkreślić, iż wysokość zadośćuczynienia za szkodę na osobie ma zawsze charakter subiektywny. Nie może ona być obiektywnie zmierzona, a jedynie szacowana na podstawie wszelkich okoliczności sprawy. Sąd oceniając wysokość uszczerbku i należnego w związku z tym zadośćuczynienia zobowiązany jest do uwzględnienia wszelkich następstw zdarzenia oraz nadania im właściwego znaczenia. Te wymogi spełnia ocena Sądu Rejonowego w niniejszej sprawie w odniesieniu do wysokości zasądzonego na rzecz powoda zadośćuczynienia. Sąd Rejonowy nie pominął żadnej z istotnych okoliczności nadając szczególne znacznie długotrwałemu uszczerbkowi na zdrowiu w wysokości 8%, którego doznał powód. Obok tej okoliczności, Sąd Rejonowy uwzględnił również inne następstwa wypadku powoda czemu dał wyraz w uzasadnieniu. Wskazał, że na wysokość uszczerbku powoda składają się również cierpienia wynikające z dolegliwości bólowych, konieczność korzystania z rehabilitacji i przebywania na zwolnieniu lekarskim, podkreślił skutki wypadku w sferze psychicznej powoda.

Sąd Okręgowy nie podziela zarzutów skarżącego odnoszących się do oddalenia wniosku pozwanego o przeprowadzenie dowodu z opinii innego biegłego neurologa. Biegły J. S. (2) odpowiedział na wszystkie istotne dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy pytania, logicznie uzasadniając swoje wnioski. Sąd nie jest obowiązany dążyć do sytuacji, aby opinią biegłego zostały przekonane również strony. Wystarczy, że opinia jest przekonująca dla sądu. Sytuacja, w której opinia biegłych nie spełnia oczekiwań strony, nie stanowi dostatecznego uzasadnienia dla przeprowadzenia dowodu z kolejnych opinii. Potrzeba powołania innego biegłego powinna wynikać z okoliczności sprawy, a nie z samego niezadowolenia strony co do wniosków opinii biegłego. Pozwany nie wykazał aby wnioski płynące z opinii były nielogiczne, niespójne z pozostałym materiałem dowodowym, albo, że biegły wypowiedział się w kwestiach, w których nie jest specjalistą bądź, że nie dysponuje odpowiednim poziomem wiedzy specjalnej. Dlatego Sąd Okręgowy również oddalił ponowiony wniosek pozwanego o dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego uznając, że jest powoływany jedynie dla zwłoki, a strona skutecznie nie podważyła wiarygodności dowodu z opinii biegłego J. S. (2).

Mając zatem na uwadze wskazane wyżej okoliczności, przy przyjęciu, że dokonana przez Sąd Rejonowy ocena zakresu uszczerbku, którego doznał powód jest wszechstronna i wynika z zebranego w sprawie materiału dowodowego ocenionego zgodnie z przesłankami wynikającymi z art. 233 k.p.c., Sąd Okręgowy uznał, że zasądzone od pozwanego na rzecz powoda zadośćuczynienie nie jest rażąco wygórowane, co prowadziło ostatecznie do oddalenia apelacji.

Z powyższych względów orzeczono jak w sentencji wyroku na podstawie art. 385 k.p.c.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. z § 2 pkt. 4 i § 10 ust. 1 pkt. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych, uwzględniając, że pozwany przegrał sprawę w związku z czym zobowiązany jest zwrócić powodowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw, na które składała się opłata za czynności zawodowego pełnomocnika reprezentującego powoda przed Sądem II instancji.

Dorota Ciejek Bożena Charukiewicz Krystyna Skiepko