Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Powód (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością wniosła przeciwko pozwanej (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością spółce komandytowej o zapłatę kwoty 300 euro wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 31.01.2018r. do dnia zapłaty oraz kosztów procesu, tytułem należności związanej z umową przewozu.

W sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie kosztów procesu.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Dnia 9 stycznia 2018r. pozwana C. S. z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa zleciła powódce (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością przewóz towaru na trasie z P. do C. w (...). Załadunek miał nastąpić w dniu 9.01.2018r., a rozładunek następnego dnia 10.01.2018r. w C.. Strony ustaliły wysokość należnego powódce frachtu na 300 euro, który miał być płatny w walucie euro po kursie z dnia poprzedzającego rozładunek. Faktura miała został wystawiona w polskiej walucie.

Dowód:

- zlecenie (...), k. 15-16.

W umówionym terminie kierowca powodowej spółki załadował towar. W dniu 10.01.2018r., w trakcie przewozu towaru do miejsca rozładunku, odbiorca towaru oświadczył, że towaru nie zamawiał i go nie przyjmie. W związku z takim ustaleniem pracownik powoda M. G. skontaktował się z pozwaną celem ustalenia dalszego postępowania z ładunkiem. Pracownik pozwanej A. S. (1) (poprzednio Z.) w dniu 10 stycznia 2018r. poinformowała o konieczności zatrzymania pojazdu przewożącego towar, z uwagi na niepewność co do odbiorcy towaru. Wówczas pojazd powoda zatrzymał się w okolicy M. -100 km od miejsca załadunku - i czekał na dalsze instrukcje.

Następnego dnia – 11 stycznia 2018r. – pracownik pozwanej zaproponował powodowi zmianę miejsca rozładunku na miejscowość S., znajdującą się na północy Niemiec w okolicy R., w innym kierunku geograficznym od miejscowości C..

Dowód:

- korespondencja SMS, k. 18-19,

- korespondencja mailowa, k. 38-47,

- zeznania M. G., k. 63 i płyta CD, k. 66,

- zeznania A. S. (poprzednio Z.), k. 63-64 i płyta CD k. 66

- zeznania Ł. W., k. 64-65 i płyta CD, k. 66.

W tym czasie powód był już związany kolejnym zleceniem przewozu, który miał odbyć się z D.. Miejscowość S. była oddalona od D. o 450 km. Pozwany nie zgodził się na pokrycie kosztów związanych z dojazdem samochodu powoda z S. do D.. Powód z uwagi na znaczną odległość nowego miejsca rozładunku od pierwotnego miejsca rozładunku i z uwagi na organizację kolejnego zlecenia, nie zgodził się na przejazd do tej miejscowości.

Dowód:

- zeznania M. G., k. 63 i płyta CD, k. 66

- zeznania Ł. W., k. 64-65 i płyta CD, k. 66.

Pozwany nie wskazał powodowi innego miejsca rozładunku w (...), w związku z czym nakazał powodowi skierowanie samochodu z powrotem do P., celem zdjęcia ładunku z samochodu. W dniu 11 stycznia 2018r. w godzinach popołudniowych samochód powoda został rozładowany w P..

Dowód:

- korespondencja mailowa, k. 38-47,

- zeznania M. G., k. 63 i płyta CD, k. 66,

- zeznania A. S. (poprzednio Z.), k. 63-64 i płyta CD k. 66

- zeznania Ł. W., k. 64-65 i płyta CD, k. 66.

W dniu 23.01.2018r. powód wystawił pozwanemu notę obciążeniową na kwotę 300 euro, w związku ze zleceniem transportowym (...). Pozwany odmówił zapłaty w całości.

Dowód:

- nota obciążeniowa, k. 20,

- pismo pozwanej, k. 21.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo podlegało uwzględnieniu w całości.

Powód dochodził roszczeń zgodnie z art. 16 Konwencji o umowie międzynarodowego przewozu drogowego towarów (CMR), sporządzonej w G. dnia 19 maja 1956 r.

W sprawie nie było sporu między stronami co do zawarcia umowy przewozu w dniu 9.01.2018r., wysokości frachtu i odmowy odbioru towaru przez umówionego odbiorcę, spór dotyczył zaś waluty rozliczeń, wykonania lub nie wykonania przewozu, prawidłowości przekazanych instrukcji, anulowania zlecenia.

Uwzględniając więc, że bezspornie w trakcie wykonywanego przewozu, okazało się, iż nie będzie on możliwy na warunkach pierwotnie określonych, po stronie przewoźnika – powoda – zaktualizowała się konieczność zażądania dalszych instrukcji od pozwanego. Zgodnie z art. 14 CMR jeżeli z jakiejkolwiek przyczyny wykonanie umowy przewozu na warunkach podanych w liście przewozowym jest lub staje się niemożliwe przed przybyciem towaru do miejsca przewidzianego dla jego wydania, przewoźnik jest obowiązany zażądać instrukcji od osoby uprawnionej do rozporządzania towarem, zgodnie z artykułem 12. 2. Jeżeli jednak okoliczności pozwalają na wykonanie przewozu na warunkach różniących się od przewidzianych w liście przewozowym i jeżeli przewoźnik nie zdoła uzyskać w dostatecznie krótkim czasie instrukcji od osoby uprawnionej do rozporządzania towarem zgodnie z artykułem 12, powinien on podjąć środki, jakie wydają mu się najlepsze w interesie osoby uprawnionej do rozporządzania towarem.

Prawo do rozporządzania towarem nie jest jednak prawem dowolnym i nie ograniczonym. Zgodnie bowiem z treścią art. 12 ust. 5 CMR wykonanie prawa rozporządzenia towarem podlega następującym warunkom:

a) nadawca albo w przypadku przewidzianym w ustępie 3 niniejszego artykułu odbiorca, który chce wykonać to prawo, powinien przedstawić pierwszy egzemplarz listu przewozowego, do którego powinny być wpisane nowe instrukcje wydane przewoźnikowi, oraz wynagrodzić przewoźnikowi wszelkie koszty i szkody, jakie pociąga za sobą wykonanie tych instrukcji;

b) wykonanie tego prawa powinno być możliwe w chwili, kiedy instrukcje dotrą do osoby, która powinna je wykonać, i nie powinno przeszkadzać normalnej eksploatacji przedsiębiorstwa przewoźnika ani przynosić szkody nadawcom lub odbiorcom innych przesyłek;

c) instrukcje nie mogą nigdy powodować podziału przesyłki.

Nie było sporne, że osobą uprawnioną do rozporządzania towarem był pozwany. Jak wynikało z dowodów przeprowadzonych w sprawie – wydruków wiadomości e-mail i zeznań świadków – powód czyniąc zadość ww. obowiązkowi zwrócił się do pozwanego o instrukcje. Wykonując swoje uprawnienie, pracownik pozwanego, 10.01.2018r., zalecił zatrzymanie pojazdu przewożącego towar (k. 42), co zostało wykonane. Następnie 11.01.2018r. wskazał nowe miejsce rozładunku w miejscowości S.. Miejscowość ta znajduje się na północy Niemiec, w okolicy R. i jest znacznie (kilkaset kilometrów) oddalona od pierwotnego miejsca rozładunku – w C.. Jak wynikało z niekwestionowanych zeznań świadka M. G., powód był już wówczas zobowiązany do podjęcia następnego ładunku w D. (na południe od C.), oddalonym od S. o ponad 450 km.

Mając to na uwadze, sąd uznał, że istotnie przyjęcie takiej instrukcji wiązałoby się z zaburzeniem prawidłowego działania przedsiębiorstwa powoda. Co więcej podobnie uznał również Ł. W. (2) – pracownik pozwanej – wskazując, że nie chcieli zakłócać pracy przedsiębiorstwa, więc zgodzili się na zwrot ładunku (k. 64). Co więcej wskazanie powodowi nowego miejsca rozładunku, w znacznej odległości od pierwotnego, bez wątpienia spowodowałoby powstanie po stronie przewoźnika – powoda dodatkowych, wcześniej nieprzewidzianych kosztów, jak np. koszt paliwa. Tymczasem jak wynikało z zeznań M. G., pozwany nie wyraził zgody na pokrycie wszelkich kosztów związanych z nowymi instrukcjami.

Zdaniem sądu nie mogło więc ulegać wątpliwości, że instrukcje pozwanego co do zmiany miejsca rozładunku na miejscowość S., nie spełniały warunków, o których stanowi art. 12 ust. 5 lit. a i b CMR. Co więcej sam pozwany miał tego świadomość ostatecznie nakazując kierowcy powoda powrót do Zakładów (...) (k. 40). Zdaniem sądu nie miał racji pełnomocnik pozwanego, wskazując, że powrót do P. był samodzielną decyzją powoda. Po pierwsze w żaden sposób nie wynika to z korespondencji mailowej złożonej przez samego pozwanego. Fakt, że pracownik powoda wyznaczył pozwanej ostateczny termin na wskazanie właściwych instrukcji – tj. do godz. 10.15 dnia 11.01.2018r. – w żaden sposób nie wskazuje na samodzielną czy też samowolną decyzję o powrocie z towarem do miejsca załadunku. Niewątpliwie instrukcje powinny być wydane w „odpowiednim” czasie, a więc takim, który m.in. nie spowoduje zakłócenia pracy przedsiębiorstwa przewoźnika. Mając to na uwadze, zdaniem sądu powód był w pełni uprawniony do poinformowania pozwanego nie tylko o braku możliwości rozładunku w innej miejscowości (S.), lecz również był uprawniony do wskazania pozwanemu ostatecznego terminu na zmianę instrukcji. W takich okolicznościach, to pozwany ostatecznie zadecydował o powrocie powoda do P.. Po drugie podobnie zeznawała A. S. (1) stwierdzając, że wspólnie z klientem ( (...) P.) rozważała dwie możliwości, albo znalezienie innego miejsca rozładunku, albo powrót do P., co ostatecznie nastąpiło. Po trzecie wreszcie nie sposób pominąć treści art. 16 ust. 2 CMR, zgodnie bowiem z normą tam zawartą w przypadku gdy wykonanie umowy przewozu stało się niemożliwe, mimo wydanych instrukcji, przewoźnik może bezzwłocznie wyładować towar na rachunek osoby uprawnionej.

Zachowanie przewoźnika w świetle powołanych przepisów należało uznać za prawidłowe, a zgodnie z art. 16 ust. 2 CMR, po takim wyładowaniu przewóz należało uznać, za ukończony. Tak wskazane domniemanie, czyni równoznacznym wyładowanie towaru w oparciu o art. 16 ust. 2 CMR z rozładunkiem u odbiorcy towaru. Skoro zaś przewóz został ukończony – i to nie z winy przewoźnika w sposób odmienny od umówionego – przewoźnikowi należy się zapłata frachtu zgodnie z zawartą umową.

W kontekście ustalonych okoliczności sprawy, nie znaleziono podstaw faktycznych, ani prawnych do ewentualnego zmniejszenia wysokości przewoźnego. Jak już bowiem zaznaczono takie zakończenie przewozu nie wynikało z winy przewoźnika i było równoznaczne z ukończeniem przewozu. Tym samym nie miało znaczenia ewentualne zmniejszenia się po stronie przewoźnika kosztów przewozu, gdyż strony umówiły się na wynagrodzenie ryczałtowe. Nie jako więc na marginesie można również wskazać, że powódka wracając z towarem do załadowcy, łącznie pokonała dystans niemalże równy odległości z miejsca załadunku do umówionego pierwotnie miejsca rozładunku (P. – C. ok. 280 km, P. – M. – P. ok. 200 km), a łączny czas wykonania przewozu był nawet dłuższy od pierwotnie założonego, gdyż od 9.01.2018r. do 11.01.2018r. Oczywiście więc musiało się to wiązać m.in. z odpowiednim wynagrodzeniem kierowcy. Mając to na uwadze, uznano, że powódce należny jest fracht w pełnej wysokości.

Co więcej nawet gdyby nie przyjąć podstawy do zapłaty frachtu zgodnie z art. 16 ust. 2 CMR, ewentualne zobowiązanie pozwanego do zapłaty wynikało także z normy zawartej w art. 16 ust. 1 CMR lub art. 12 ust. 5 lit. a CMR. Zgodnie z treścią pierwszego z wymienionych przepisów, przewoźnik ma prawo do zwrotu kosztów spowodowanych zażądaniem przez niego instrukcji lub ich wykonaniem, o ile koszty te nie wynikły z jego winy. Zgodnie zaś z treścią drugiego, nadawca winien wynagrodzić przewoźnikowi wszelkie koszty i szkody, jakie pociąga za sobą wykonanie tych instrukcji. Gdyby więc nawet uznać, że powrót na miejsce załadunku nie oznaczał prawidłowego wykonanie umowy przez przewoźnika, to wówczas wykonanie instrukcji powrotu do P. powodowałoby niewątpliwie szkodę w postaci m.in. utraconych korzyści z umówionego przewoźnego.

Zdaniem sądu rację miał pozwany wskazując, że nie doszło do anulowania zlecenia, a wyłącznie jego zmiany poprzez wydawanie powódce kolejnych instrukcji. Co więcej pkt 22 zlecenia, na który powołuje się pozwany, nie mógł się zrealizować w okolicznościach faktycznych sprawy, gdyż to nie „klient” pozwanej (tj. (...) P.) odwołał ładunek, lecz odmówił jego przyjęcia odbiorca.

Nadto zdaniem sądu nie miał racji pełnomocnik pozwanego wskazując, że strony umówiły się na płatność frachtu w złotych. Zgodnie bowiem z treścią pkt 8 zlecenia „uwagi dodatkowe”, jedynie faktura VAT miała być wystawiona w (...) (k. 15). Jeśli zaś chodzi o wybrany sposób zapłaty to określony on został wprost w pkt 9 „ustalenia”, gdzie postanowiono, że „frach płatny brutto w walucie wskazanej w punkcie 4 zlecenie…”. Punkt 4 zaś wskazywał na walutę euro. Zdaniem sądu powód zasadnie dochodził więc zapłaty w tej właśnie walucie, stosowanie do treści art. 358 § 1 i 2kc. Dłużnik – pozwany niewątpliwie wybrał euro jako walutę spełnienia świadczenia, co zdaniem sądu determinuje również walutę w jakiej winien być uiszczony ewentualny substrat należności za usługę.

O odsetkach orzeczono na podstawie art. 481 § 1 kc, zgodnie ze sprecyzowanym żądaniem pozwu, które nie było w tym zakresie kwestionowane przez pozwaną.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98 § 1 kpc. Na koszty składało się wynagrodzenie pełnomocnika procesowego powiększone o opłatę skarbową od pełnomocnictwa uiszczona opłata sądowa od pozwu.

Sygnatura akt 2057/18

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)