Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I Ns 653/14

POSTANOWIENIE

W S T Ę P N E

Dnia 18 lutego 2019 r.

Sąd Rejonowy w Giżycku I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący:	SSR Marek Makowczenko
Protokolant:	Agnieszka Ulatowska

po rozpoznaniu w dniu 08 lutego 2019 r. w Giżycku na rozprawie

sprawy z wniosku W. L.

z udziałem A. L.

o zniesienie współwłasności

postanawia:

Zezwolić uczestnikowi A. L. i wnioskodawcy W. L. na wykonanie tymczasowo na swój koszt zgodnie z prawem budowlanym w budynku położonym w miejscowości (...) na działce nr (...) zapisanej w KW (...) prac budowlanych zgodnie z wariantem I opinii biegłego sądowego E. A. z dnia 21 grudnia 2018 r. polegających na:

- rozebraniu ścianki działowej pomiędzy pomieszczeniem ¼ i 1/5;

- rozebraniu ścianki działowej pomiędzy pomieszczeniami 2/1 i 2/2;

- rozebraniu pasa podłogi na parterze celem wykonania fundamentu;

- rozebraniu czterech betonowych stopni schodowych do piwnicy;

- rozebraniu pasa stropu nad parterem w linii projektowanej ściany ;

- rozebraniu pasa deskowania wraz z pokryciem dachowym w linii projektowanej ściany;

- wykuciu w ścianach na poddaszu trzech otworów na drzwi na poddaszu;

- wykuciu z muru trzech okien;

- wykonaniu nowych stopni betonowych do piwnicy;

- wykonaniu fundamentu betonowego pod projektowaną ścianę;

- wymurowaniu ściany dzielącej budynek od fundamentów do wysokości 50 cm ponad dach;

- zamurowaniu częściowo dwóch otworów okiennych;

- wstawieniu dwóch okienek o szerokości 50cm;

- wstawieniu drzwi wejściowych wraz z ościeżnicą;

- wstawieniu trzech drzwi wraz z ościeżnicą na poddaszu;

- wykonaniu tynków na ścianie działowej oraz w miejscach zamurowań;

- uzupełnieniu podłóg i pokrycia dachowego przy projektowanej ścianie;

- wykonaniu odrębnych przyłączy wodociągowych wraz z licznikami;

- wykonaniu dodatkowego szamba wraz z podłączeniem do instalacji kanalizacji wewnętrznej;

- rozdzieleniu instalacji elektrycznej wraz z zamontowaniem drugiego licznika.

SSR Marek Makowczenko

Sygn. akt. I Ns 653/14

UZASADNIENIE

postanowienia wstępnego z dnia 18 lutego 2019r.

Wnioskodawca W. L. wniósł o zniesienie współwłasności niezabudowanej nieruchomości rolnej oznaczonej nr geod. (...) o powierzchni 1,75 ha, objętej księgą wieczystą nr (...) i zabudowanej nieruchomości rolnej oznaczonej nr geod. (...) o powierzchni 1,65 ha, objętej księgą wieczystą nr (...) – obie położone we wsi W., gm. G.. Według wnioskodawcy podział budynku mieszkalnego powinien nastąpić poprzez ustanowienie odrębnych własności lokali.

Uczestnik postępowania A. L. co do zasady zgodził się z wnioskiem o zniesienie współwłasności , różnił się natomiast w sposobie jaki ma zostać zniesiona współwłasność. Uczestnik opowiadał się za fizycznym podziałem budynku mieszkalnego. Podnosił , iż przed laty otrzymał od rodziców gospodarstwo rolne, w skład którego wchodzą przedmiotowe nieruchomości. Zdecydował się jednak darować wnioskodawcy udział 1/2 części w tych gruntach. Po dokonanej darowiźnie doszło do konfliktu pomiędzy braćmi.

Uczestniczka postępowania H. L. wskazała, że jako posiadaczka służebności mieszkania nie chce zaogniać sporu między swoimi synami, nie chce być przyczyną dalszych nieporozumień synów i zgodzi się z każdym orzeczeniem Sądu.

Uczestniczka zmarła w dniu 20 stycznia 2014r.

Postanowieniem z dnia 14 lutego 2013r. Sąd zniósł współwłasność w ten sposób, że nieruchomości przyznał uczestnikowi za spłatą na rzecz wnioskodawcy.

W wyniku apelacji wnioskodawcy i uczestników Sąd Okręgowy w Olsztynie orzeczeniem z dnia 16 lipca 2013r. uchylił postanowienie z dnia 14 lutego 2013r. i sprawę przekazał do ponownego rozpoznania. W motywach rozstrzygnięcia Sąd Okręgowy wskazał, że preferowanym sposobem wyjścia ze współwłasności jest podział fizyczny przedmiotu współwłasności. Sąd przy ponownym rozpoznaniu sprawy powinien ustalić, czy istnieje fizyczna i prawna możliwość podziału, ustalić najbardziej odpowiedni wariant podziału, oszacować wyodrębnione części. Powinien jednocześnie uwzględnić sytuację finansową każdego ze współwłaścicieli.

Postanowieniem częściowym z dnia 8 lutego 2017r. Sąd Rejonowy w Giżycku zniósł współwłasność niezabudowanej nieruchomości oznaczonej nr geod. (...) o powierzchni 1,75 ha, objętej księgą wieczystą nr (...) w ten sposób ,że wydzieloną działkę numer (...) przyznał na wyłączną własność W. L., zaś działkę numer (...) przyznał na wyłączną własność A. L..

Postanowienie nie było przedmiotem zaskarżenia i uprawomocniło się dnia 2 marca 2017r.

W dniu 16 lipca 2018r. uczestnik A. L. wystąpił do Sądu Okręgowego w Olsztynie z pozwem o ustalenie, że umowa darowizny zawarta w dniu 20 sierpnia 1990r. pomiędzy A. L. a W. L. jest nieważna.

Postanowieniem z dnia 13 sierpnia 2018r. Sąd Okręgowy w Olsztynie w sprawie I C 452/18 stwierdził swoją niewłaściwość i sprawę przekazał do rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Giżycku. W uzasadnieniu Sąd powołał się na treść art. 618§ 1 kpc.

W piśmie z dnia 7 października 2018r. złożonym do Sądu dnia 18 października uczestnik A. L. cofnął wskazane wyżej powództwo.

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 5.02.1990 r. K. i H. małż. L. zawarli ze swym synem A. L. umowę, na mocy której przekazali mu w trybie Ustawy z dnia 14.12.1982 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin (Dz. U. z 1989 r. Nr 24, poz. 133 ze zm.) gospodarstwo rolne położone w W., gm. G., a składającej się z działek oznaczonych nr geod.: (...)o powierzchni 2,32 ha (ujętej w księdze wieczystej nr (...)) oraz (...), 41, (...) i (...)o powierzchni łącznej 6,83 ha (ujętej w księdze wieczystej nr (...)).

(okoliczności bezsporne)

Umową z dnia 20.08.1990 r. A. L. darował W. L. udział wynoszący 1/2 części w prawie współwłasności zabudowanej nieruchomości rolnej oznaczonej nr geod. (...) o powierzchni 1,65 ha, objętej księgą wieczystą nr (...).

(dowód: umowa - k. 105- 106)

Na mocy umową z dnia 17.10.1998 r. A. L. darował swemu bratu W. L. udział wynoszący 1/2 części w prawie współwłasności niezabudowanej nieruchomości rolnej oznaczonej nr geod. (...) o powierzchni 1,75 ha, objętej księgą wieczystą nr (...).

(dowód: umowa - k. 104)

A. L. i W. L. są współwłaścicielami w udziałach po 1/2 części zabudowanej nieruchomości rolnej oznaczonej nr geod. (...) o powierzchni 1,65 ha, objętej księgą wieczystą nr (...) położonej we wsi W., gm. G.. Nieruchomość ta nie jest objęta miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego. Działka zabudowana jest budynkiem mieszkalnym w zabudowie bliźniaczej, budynkiem mieszkalnym o funkcji letniskowej, drewnianym budynkiem gospodarczym oraz murowanym budynkiem gospodarczym.

(dowód: odpisy z ksiąg wieczystych: k. 4- 8 i k. 511 – 514, wypisy z rejestru gruntów i wypisy z kartoteki budynków – k. (...) – 11 i k. 515 – 518, zdjęcia – k. 1015, 1106, 1158, 1258,1395, pismo Gminy G. – k. 1290, oględziny nieruchomości )

W. L. pracuje na co dzień jako kierowca taksówki. Oprócz tego zajmuje się uprawą łąk z restrukturyzacji. Jego dochody nie są regularne i oscylują wobec kwoty 2.000 zł brutto. Razem z nim w nieruchomości mieszka żona, pełnoletni syn oraz córka wraz ze swoim synkiem.

Natomiast A. L. jest zatrudniony na 1/2 etatu w Gminnym Ośrodku Sportu i Rekreacji w W.. Otrzymuje tam wynagrodzenie około 1.200 zł brutto. Oprócz tego uczestnik wykonuje prace dorywcze. Łącznie osiąga dochód około 1.500 zł netto. W nieruchomości uczestnik zamieszkuje sam, jest po rozwodzie, odwiedza go córka.

(przesłuchanie stron k. 1393v, zaświadczenie - k. 1419)

Obecna wartość nieruchomości będącej przedmiotem postępowania wynosi 303.810 zł

(dowód: opinia – k. 1324 - 1364)

Sąd zważył, co następuje:

Przeprowadzone postępowanie dowodowe doprowadziło do ustalenia stanu faktycznego w przedstawionym kształcie. Przede wszystkim należy odnotować, że wnioskodawca i uczestnicy postępowania domagali się zniesienia współwłasności przez podział fizyczny nieruchomości. Natomiast sporny był sposób podziału.

Na obecnym etapie postępowanie dotyczy już tylko zabudowanej nieruchomości rolnej oznaczonej nr geod. (...) o powierzchni 1,65 ha, położonej w W., objętej księgą wieczystą nr (...). Nieruchomość ta nie jest objęta miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego. Działka zabudowana jest budynkiem mieszkalnym w zabudowie bliźniaczej, budynkiem mieszkalnym o funkcji letniskowej, drewnianym budynkiem gospodarczym oraz murowanym budynkiem gospodarczym. Budynek mieszkalny użytkowany jest przez współwłaścicieli.

Już sama wielkość całej nieruchomości w tym i budynku zamieszkałego przez strony, w sposób oczywisty wskazuje na możliwość podziału nieruchomości. Przy czym przyjęty sposób podziału budynku mieszkalnego będzie determinował sposób podziału pozostałej części nieruchomości.

Wnioskodawca jak wskazano już wcześniej podnosił, że podział powinien nastąpić poprzez ustanowienie odrębnych własności lokali.

Uczestnik natomiast opowiadał się za podziałem fizycznym budynku.

Przyjęcie każdego z wariantów powodowało by konieczność wykonania odpowiednich prac budowlanych.

Obie strony wskazywały, że prace takie wykonają oraz, że dysponują środkami finansowymi na wykonanie potrzebnych prac budowlanych (k. 1108, 1111, 1115, 1117, 1130, 1131 - 1136).

W toku niniejszego postępowania biegli sądowi wypowiadali się wielokrotnie. Nie było jednak ani jednej opinii, która nie byłaby kwestionowana. Na gruncie przedmiotowej sprawy nie można odnaleźć choć jednego proponowanego przez biegłego sądowego sposobu zniesienia współwłasności, który zostałby zaakceptowany. Żaden z przedstawionych sposobów podziału nie zyskał także zgodnego poparcia obu współwłaścicieli. Proponowane plany podziału były podważane pod każdym kątem.

Nie ma natomiast wątpliwości, że strony od wielu lat pozostają w konflikcie.

Zdaniem Sądu w tych okolicznościach uzasadnione i potrzebne było wydanie postanowienie wstępnego, które umożliwiło by wykonanie prac budowlanych niezbędnych przy przyjętym sposobie podziału. Definitywne przyjęcie sposobu podziału domu mieszkalnego wpłynie na przyjęte rozstrzygnięcie w pozostałym zakresie.

Przy analizie prowadzącej do przyjęcia sposobu podziału budynku mieszkalnego należało także wskazać okoliczności związane z nabyciem przedmiotowych nieruchomości przez A. L.. K. L. i H. L. przekazali uczestnikowi A. L. – w trybie Ustawy z dnia 14.12.1982 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin – gospodarstwo rolne położone w W., gm. G., wraz ze wchodzącymi w jego skład gruntami m.in. o nr geod. (...) i (...). Następnie Umową z dnia 20.08.1990 r. A. L. darował W. L. udział wynoszący 1/2 części w prawie współwłasności zabudowanej nieruchomości rolnej oznaczonej nr geod. (...) o powierzchni 1,65 ha, objętej księgą wieczystą nr (...). Następnie umową z dnia 17.10.1998 r. darował swemu bratu udział wynoszący 1/2 części w prawie współwłasności niezabudowanej nieruchomości rolnej oznaczonej nr geod. (...) o powierzchni 1,75 ha, objętej księgą wieczystą nr (...).

Zatem to w wyniku działań uczestnika wnioskodawca stał się współwłaścicielem nieruchomości będącej przedmiotem postępowania.

Aktywność zawodowa wnioskodawcy i uczestnika nie preferuje żądnego z nich do przyjęcia proponowanego przez nich sposobu podziału.

W tych okolicznościach, zdaniem Sądu, należało przyjąć najbardziej radykalny sposób podziału budynku mieszkalnego – podział fizyczny. Przy stopniu konfliktu sposób ten najbardziej rozdzieli strony. Jednocześnie jednak przy braku akceptacji stron i bierności przy wykonaniu prac pozwoli na wyeliminowanie tego sposobu i przyjęcie innego rozwiązania.

Biegły z zakresu budownictwa w opinii z dnia 21 grudnia 2018r. wskazał, że podział taki jest możliwy chociaż nakłady będą wysokie (k. 1463 – 1501). Biegły w opinii sporządził projekt podziału uwzględniający stanowisko uczestnika i wskazał zakres niezbędnych prac budowlanych.

Z przyczyn wskazanych wyżej Sąd przychylił się do opinii w tym zakresie. Podnoszone przez strony zastrzeżenia nie mogą mieć wpływu na stanowisko Sądu albowiem dotyczą kwestii technicznych oraz kosztów robót. Wskazać należy, że w przypadku podjęcia prac budowlanych ich koszty będą w dużej mierze zależały od samych stron, a więc użytych materiałów, sposobu wykonania, kosztów robocizny. Opinia biegłego nie zastępuje także projektu w rozumieniu prawa budowlanego.

W postanowieniu wstępnym w tej sytuacji należało zezwolić uczestnikowi A. L. i wnioskodawcy W. L. na wykonanie tymczasowo na swój koszt zgodnie z prawem budowlanym w budynku położonym w miejscowości (...) na działce nr (...) zapisanej w KW (...) prac budowlanych zgodnie z wariantem I opinii biegłego sądowego E. A. z dnia 21 grudnia 2018 r. polegających na: