Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 stycznia 2019 r.

Sąd Apelacyjny w Łodzi III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący: SSA Iwona Szybka

Sędziowie: SSA Jacek Zajączkowski

SSA Anna Szczepaniak-Cicha (spr.)

Protokolant: sekr. sąd. Kamila Zientalak

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 8 stycznia 2019 r. w Ł.

sprawy S. J.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł.

o wysokość emerytury i kapitału początkowego

na skutek apelacji S. J.

od wyroku Sądu Okręgowego w Łodzi

z dnia 26 marca 2018 r. sygn. akt VIII U 1928/17

oddala apelację.

Sygn. akt III AUa 601/18

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 4 sierpnia 2017 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. ponownie z urzędu ustalił kapitał początkowy S. J. na dzień 1 stycznia 1999 r. Do ustalenia wartości kapitału przyjęto okresy składkowe w ilości 26 lat 3 miesięcy i 6 dni, tj. 315 miesięcy oraz okresy nieskładkowe w ilości 1 rok 6 miesięcy i 25 dni, tj. 18 miesięcy. Wartość kapitału początkowego na dzień 1 stycznia 1999 r. została wyliczona w następujący sposób: 293,01 zł x 84,55% (współczynnik proporcjonalny) = 247,74 zł, (315 miesięcy składkowych x 1,3%) : 12 x 1349,45 zł (podstawa wymiaru) = 460,57 zł, (18 miesięcy nieskładkowych x 0,7%) : 12 x 1349,45 zł (podstawa wymiaru) = 14,17 zł, razem = 722,48 zł, 722,48 zł x 209 miesięcy (średnie dalsze trwanie życia) = 150998,32 zł (kapitał początkowy na dzień 1 stycznia 1999 r.).

Decyzją z dnia 29 sierpnia 2017 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł., po rozpatrzeniu wniosku S. J. z dnia 1 sierpnia 2017 r., na podstawie art. 24 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych przyznał ubezpieczonemu emeryturę od dnia 29 sierpnia 2017 r., tj. od osiągnięcia wieku emerytalnego. Podstawę obliczenia emerytury stanowi kwota składek na ubezpieczenie emerytalne oraz kapitału początkowego z uwzględnieniem waloryzacji składek i kapitału początkowego zewidencjonowanych na koncie do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury. Podstawa obliczenia emerytury podlega pomniejszeniu o kwotę stanowiącą sumę kwot pobranych emerytur, w wysokości przed odliczeniem zaliczki na podatek dochodowy i składki na ubezpieczenie zdrowotne. Emerytura stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia emerytury przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę. Wysokość emerytury została obliczona zgodnie z zasadami określonymi w art. 26 ustawy emerytalnej i wyniosła 2.201,87 zł. Emerytura ustalona niniejszą decyzją została zawieszona, ponieważ jest świadczeniem mniej korzystnym od emerytury przyznanej ubezpieczonemu w obniżonym wieku.

Odwołania od obu decyzji w dniu 8 września 2017 r. złożył S. J. i wskazał, że nie zgadza się z wyliczeniem okresów składkowych i nieskładkowych oraz wyliczeniem kwoty kapitału początkowego i wysokości emerytury. Postanowieniem z dnia 6 lutego 2018 r. Sąd Okręgowy w Łodzi połączył sprawę VIII U 1929/17 ze sprawą VIII U 1928/17 celem łącznego rozpoznania i rozstrzygnięcia. Organ rentowy domagał się oddalenia odwołań.

Sąd Okręgowy w Łodzi wyrokiem z dnia 26 marca 2018 r. oddalił odwołania S. J..

Sąd Okręgowy ustalił, że wnioskodawca urodził się (...)

Decyzją z dnia 8 grudnia 2005 r. ZUS I Oddział w Ł. ustalił kapitał początkowy S. J. na dzień 1 stycznia 1999 r. w wysokości 150.998,32 zł. Do ustalenia wartości kapitału przyjęto okresy składkowe w ilości 26 lat 3 miesięcy i 6 dni (315 miesięcy) oraz okresy nieskładkowe w ilości 1 roku 6 miesięcy i 25 dni (18 miesięcy). Do ustalenia kapitału początkowego organ rentowy nie uwzględnił okresu od 1 października 1985 r. do 24 października 1985 r., kiedy to odwołujący korzystał z urlopu bezpłatnego.

W dniu 2 czerwca 2011 r. ubezpieczony złożył wniosek o emeryturę. Decyzją z dnia 3 sierpnia 2011 r. organ rentowy, wobec nabycia przez S. J. prawa do emerytury od 1 sierpnia 2011 r., na podstawie art. 185 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. ponownie ustalił ubezpieczonemu kapitał początkowy na dzień 1 stycznia 1999 r. Wartość kapitału początkowego uległa przeliczeniu przez dodanie do okresów składkowych okresu równego różnicy pomiędzy wiekiem emerytalnym a faktycznym wiekiem przejścia na emeryturę (4 lata 11 miesięcy, tj. 59 miesięcy) i wyniosła 169.020,39 zł.

Decyzją z dnia 8 sierpnia 2011 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. przyznał ubezpieczonemu emeryturę od 1 sierpnia 2011 r., tj. od następnego dnia po rozwiązaniu stosunku pracy. Emeryturę obliczono na podstawie art. 183 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, a więc w części (55%) na podstawie art. 53, a w części (45%) na podstawie art. 26 tej ustawy. Obliczając część świadczenia na podstawie art. 53 ustawy Zakład przyjął przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu ubezpieczenia (1973 - 1998), wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wyniósł 102,12%. Do ustalenia wysokości emerytury w tej części organ rentowy ostatecznie uwzględnił 36 lat 4 miesiące i 2 dni okresów składkowych oraz 3 lata 8 miesięcy i 16 dni okresów nieskładkowych (decyzją z dnia 2 września 2011 r.).

Z uwagi na kontynuowanie zatrudnienia ubezpieczony składał wnioski o przeliczenie emerytury i organ rentowy kolejnymi decyzjami ponownie ustalał świadczenie wnioskodawcy, ostatnio decyzją z dnia 16 marca 2017 r.; wysokość emerytury wyniosła 2398,60 zł.

W dniu 1 sierpnia 2017 r. S. J. złożył wniosek o emeryturę w związku z osiągnięciem powszechnego wieku emerytalnego. Decyzją (sporną) z dnia 4 sierpnia 2017 r. ZUS I Oddział w Ł. ponownie z urzędu ustalił kapitał początkowy S. J. na dzień 1 stycznia 1999 r., a decyzją (sporną) z dnia 29 sierpnia 2017 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. przyznał ubezpieczonemu emeryturę od 29 sierpnia 2017 r.

Ustalając stan faktyczny Sąd bazował na dowodach z dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy, których wiarygodność nie budzi wątpliwości.

W ustalonej podstawie faktycznej Sąd uznał odwołanie za bezzasadne. Zgodnie z treścią art. 174 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, kapitał początkowy ustala się na zasadach określonych w art. 53, z uwzględnieniem ust. 2-12. Według ust. 2 tego przepisu, przy ustalaniu kapitału początkowego przyjmuje się przebyte przed dniem wejścia w życie ustawy:

1) okresy składkowe, o których mowa w art. 6,

2) okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt 5,

3) okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt 1-3 i 6-12, w wymiarze nie większym niż określony w art. 5 ust. 2.

W myśl ust. 3 art. 174 ustawy, podstawę wymiaru kapitału początkowego ustala się na zasadach określonych w art. 15, 16, 17 ust. 1 i 3 oraz art. 18, z tym że okres kolejnych 10 lat kalendarzowych ustala się przed dniem 1 stycznia 1999 r. Jeżeli okres wskazany do ustalenia podstawy wymiaru kapitału początkowego obejmuje rok kalendarzowy, w którym ubezpieczony pozostawał w ubezpieczeniu społecznym na podstawie przepisów prawa polskiego jedynie przez część miesięcy tego roku, do obliczenia stosunku sumy kwot podstaw wymiaru składek i kwot, o których mowa w art. 15 ust. 3, w okresie tego roku do przeciętnego wynagrodzenia, przyjmuje się sumę kwot przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia ogłoszonego za ten rok kalendarzowy odpowiednią do liczby miesięcy pozostawania w ubezpieczeniu. Natomiast w myśl ust. 7 przywołanego przepisu, do obliczenia kapitału początkowego przyjmuje się kwotę bazową wynoszącą 100% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w II kwartale kalendarzowym 1998 r. Przepis art. 174 ust. 8 powyższego przepisu stanowi, że przy obliczaniu kapitału początkowego część kwoty bazowej wynoszącej 24% tej kwoty mnoży się przez współczynnik proporcjonalny do wieku ubezpieczonego oraz okresu składkowego i nieskładkowego osiągniętego do dnia 31 grudnia 1998 r. Przy obliczaniu kapitału początkowego część kwoty bazowej wynoszącej 24% tej kwoty mnoży się przez współczynnik proporcjonalny do wieku ubezpieczonego oraz okresu składkowego i nieskładkowego osiągniętego do dnia 31 grudnia 1998 r., według wskazanego w nim wzoru.

Z kolei w myśl art. 15 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, podstawę wymiaru emerytury i renty stanowi ustalona w sposób określony w ust. 4 i 5 przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe lub na ubezpieczenie społeczne na podstawie przepisów prawa polskiego w okresie kolejnych 10 lat kalendarzowych, wybranych przez zainteresowanego z ostatnich 20 lat kalendarzowych poprzedzających bezpośrednio rok, w którym zgłoszono wniosek o emeryturę lub rentę. Jak stanowi art. 15 ust. 4 ustawy, w celu ustalenia podstawy wymiaru emerytury lub renty: 1. oblicza się sumę kwot podstaw wymiaru składek i kwot, o których mowa w ust. 3, w okresie każdego roku z wybranych przez zainteresowanego lat kalendarzowych, mnoży się przez ten wskaźnik kwotę bazową, o której mowa w art. 19, przy czym wskaźnik wysokości podstawy wymiaru nie może być wyższy niż 250%, jednakże przy ponownym przeliczeniu wysokości emerytury należy mieć na względzie, iż zgodnie z art. 111 ust. 2 ustawy uwzględnia się kwotę bazową ostatnio przyjętą do obliczenia świadczenia.

Sąd Okręgowy przywołał dalej przepis art. 24 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, który stanowi, że ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku emerytalnego określonego w ust. 1a i 1b, z zastrzeżeniem art. 46, 47, 50, 50a, 50e i 184. Wiek emerytalny dla S. J. wyniósł 66 lat i 2 miesiące (art. 24 ust. 1b pkt 10). W myśl art. 26 ust. 1 ustawy emerytalnej, emerytura stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia ustalonej w sposób określony w art. 25 przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę danego ubezpieczonego, z uwzględnieniem ust. 5 i art. 183.

Zgodnie z art. 25 ust. 1b, jeżeli ubezpieczony pobrał emeryturę częściową lub emeryturę na podstawie przepisów art. 46, 50, 50a, 50e, 184 lub art. 88 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2016 r. poz. 1379), podstawę obliczenia emerytury , o której mowa w art. 24, ustaloną zgodnie z ust. 1, pomniejsza się o kwotę stanowiącą sumę kwot pobranych emerytur w wysokości przed odliczeniem zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych i składki na ubezpieczenie zdrowotne. W rozpoznawanej sprawie wnioskodawca w odwołaniu wskazał, że organ rentowy nie uwzględnił mu przy ustalaniu wysokości emerytury i kapitału początkowego wszystkich okresów składkowych i nieskładkowych. W toku postępowania przed organem rentowym zostały złożone dokumenty potwierdzające okresy zatrudnienia ubezpieczonego. Sąd po przeanalizowaniu dokumentacji stwierdził, że organ rentowy uwzględnił do stażu pracy na podstawie złożonej przez skarżącego dokumentacji wszystkie okresy zatrudnienia, także wskazany przez ubezpieczonego w toku postępowania sądowego okres zatrudnienia w na terenie b. ZSRR. Odwołujący nie był w stanie wykazać jakich okresów zatrudnienia organ rentowy nie uwzględnił mu przy wyliczaniu wysokości emerytury i kapitału początkowego. Sąd mając na uwadze ustalony stan faktyczny oraz zasadę ciężaru dowodu, uznał, że brak jest podstaw do uwzględnia odwołania S. J..

Należy nadto dodatkowo wskazać, że wysokość emerytury ustalonej przez organ rentowy po osiągnięciu przez wnioskodawcę powszechnego wieku emerytalnego (decyzja z dnia 29 sierpnia 2017 r.) jest niższa od emerytury uzyskanej od 1 sierpnia 2011 r. z mocy art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, z uwagi na fakt, że zgodnie z treścią art. 25 ust. 1b, jeżeli ubezpieczony pobrał emeryturę częściową lub emeryturę na podstawie przepisów art. 46, 50, 50a, 50e, 184 lub art. 88 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela, podstawę obliczenia emerytury , o której mowa w art. 24, ustaloną zgodnie z ust. 1, pomniejsza się o kwotę stanowiącą sumę kwot pobranych emerytur w wysokości przed odliczeniem zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych i składki na ubezpieczenie zdrowotne. Mając na względzie powyższe, Sąd, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c., orzekł jak w wyroku.

W apelacji od tego wyroku w całości S. J. zarzucił:

- naruszenie prawa materialnego, tj. art. 15 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych przez uwzględnienie przy wyliczaniu kapitału początkowego i wysokości emerytury wnioskodawcy jedynie okresu składkowego w wymiarze 26 lat 3 miesięcy i 6 dni oraz okresu nieskładkowego w wymiarze 1 roku 6 miesięcy i 25 dni, w sytuacji, gdy uzasadnionym było zaliczenie okresu składkowego w wymiarze 36 lat 4 miesięcy i 2 dni oraz nieskładkowego w wymiarze 3 lat 8 miesięcy i 16 dni.

- naruszenie przepisów postępowania, które miało istotny wpływ na wynik postępowania, tj. art. 232 k.p.c. w związku z art. 233 k.p.c. przez niewyjaśnienie przez Sąd pierwszej instancji przyczyn wcześniejszego zaliczania przez organ rentowy okresu składkowego w wymiarze 36 lat 8 miesięcy i 16 dni przy przeliczaniu emerytury oraz przerzucenie na wnioskodawcę ciężaru udowodnienia, którego okresu zatrudnienia organ rentowy nie uwzględnił w sytuacji, gdy organ rentowy nie wskazał, który okres zatrudnienia uwzględnił, czym uniemożliwił wnioskodawcy ustosunkowanie się do zaskarżonych decyzji.

W świetle tych zarzutów wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku ewentualnie jego uchylenie i ustalenie wysokości należnej wnioskodawcy emerytury z uwzględnieniem wnioskowanych przez niego okresów składkowych i nieskładkowych.

Z uzasadnienia apelacji wynika, że dla ubezpieczonego niezrozumiałe są przyczyny rozbieżności w zakresie uwzględniania okresów składkowych i nieskładkowych w decyzjach dotyczących emerytury w obniżonym wieku oraz w decyzjach kapitałowych i dotyczących emerytury obliczonej od wartości kapitału początkowego i składek.

Sąd Apelacyjny w Łodzi zważył, co następuje:

Apelacja ubezpieczonego nie jest zasadna.

Przypomnieć trzeba, że S. J. w 2011 r. nabył prawo do emerytury w obniżonym wieku z tytułu pracy w warunkach szczególnych na podstawie art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U .z 2018 r. poz. 1270). Emerytura ta została obliczona w myśl art. 183 ust. 3 tej ustawy, który stanowi, że w przypadku osoby, która osiągnęła wiek uprawniający do emerytury w roku kalendarzowym 2011 emerytura ta wynosi: 55% emerytury obliczonej na podstawie art. 53 oraz 45% emerytury obliczonej na podstawie art. 26.

Emerytura obliczona na podstawie art. 53 ustawy (emerytura w systemie zdefiniowanego świadczenia) jest wypadkową m.in. stażu ubezpieczeniowego i kwoty bazowej natomiast emerytura obliczona na podstawie art. 26 ustawy (emerytura w systemie zdefiniowanej składki) jest wypadkową kwoty składek zaewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego z uwzględnieniem ich waloryzacji, kwoty zwaloryzowanego kapitału początkowego oraz wskaźnika określonego jako średnie dalsze trwanie życia.

Instytucja kapitału początkowego, wprowadzona ustawą o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, związana jest z nowymi zasadami ustalania emerytury, którą oblicza się na podstawie sumy składek zgromadzonych na indywidualnym koncie emerytalnym w całym okresie ubezpieczenia (art. 25 ust. 1). Jak wynika z art. 173 ust. 1 ustawy, dla osób objętych tymi zasadami, które podlegały ubezpieczeniom przed wejściem w życie ustawy, gdy składki nie były jeszcze obowiązkowo ewidencjonowane na indywidualnych kontach, ustala się kapitał początkowy. Kapitał oblicza się według reguł określonych w art. 174, z odesłaniem do art. 53 ustawy emerytalnej. W świetle art. 53 i art. 174 ust. 1 kapitał początkowy stanowi wypadkową trzech wielkości: kwoty bazowej (art. 174 ust. 7), podstawy wymiaru świadczenia (obliczonej stosownie do art. 15, 16, 17 ust. 1 i 3 i art. 18 w związku z art. 174 ust. 3, z tym, że okres kolejnych 10 lat kalendarzowych jest wybierany z okresu sprzed 1 stycznia 1999 r.) oraz okresów składkowych i nieskładkowych (art. 6 i 7 w związku z art. 174 ust. 2). Kapitał początkowy składa się z części uzależnionej od udokumentowanych okresów składkowych, od udokumentowanych okresów nieskładkowych oraz z części socjalnej. Okresy składkowe (przebyte do 1999 r.) liczone są po 1,3% podstawy wymiaru za każdy rok okresów składkowych. Okresy nieskładkowe (przebyte do 1999 r.) liczone są po 0,7% podstawy wymiaru za każdy rok okresów nieskładkowych. Część socjalną ustala się przy uwzględnieniu kwoty bazowej oraz współczynnika proporcjonalnego do wieku i stażu ubezpieczeniowego (okresów składkowych i nieskładkowych) osiągniętego do dnia 31 grudnia 1998 r. Suma kwot: części za okresy składkowe, części za okresy nieskładkowe oraz części socjalnej mnożona jest przez średnie dalsze trwanie życia.

Tak wyliczona kwota stanowi wartość kapitału początkowego na dzień 1 stycznia 1999 r. Staż ubezpieczeniowy w tym przypadku oznacza więc udowodnione do dnia 31 grudnia 1998 r. okresy składkowe i nieskładkowe. Staż ubezpieczeniowy S. J. na dzień 31 grudnia 1998 r. wynosi 26 lat 3 miesiące i 6 dni okresów składkowych (315 miesięcy) oraz 1 rok 6 miesięcy i 25 okresów nieskładkowych (18 miesięcy).

W decyzji z dnia 29 sierpnia 2017 r. staż ten uległ zwiększeniu o 4 lata i 11 miesięcy okresów składkowych (59 miesięcy) - na podstawie art. 185 ustawy emerytalnej. Przepis ten dotyczy ubezpieczonych uprawnionych do emerytury w wieku określonym w art. 184 ustawy, tj. emerytury w obniżonym wieku emerytalnym z tytułu pracy w szczególnych warunkach, dla kategorii ubezpieczonych urodzonych po 31 grudnia 1948 r. (jak wnioskodawca). W takich wypadkach istnieje pewien okres pomiędzy faktycznym wiekiem przejścia na emeryturę w obniżonym wieku a powszechnym wiekiem emerytalnym. Tę właśnie emeryturę „wcześniejszą”, będącą przy tym emeryturą obliczoną na podstawie art. 26 ustawy, przelicza się przez dodanie fikcyjnych okresów składkowych równych różnicy pomiędzy owym wiekiem obniżonym a wiekiem powszechnym, gdy oblicza się już emeryturę wiekową w systemie zdefiniowanej składki. W przypadku S. J. ten okres dodany, fikcyjny, wynosi właśnie 4 lata i 11 miesięcy. Innymi słowy, okres składkowy ubezpieczonego na dzień 31 grudnia 1998 r. to faktycznie 315 miesięcy, a z mocy mechanizmu przewidzianego w art. 185 ustawy emerytalnej staż ten został zwiększony o 59 miesięcy.

Lektura apelacji prowadzi do wniosku, że nie w tym mechanizmie ubezpieczony upatruje przyczyn swego niezadowolenia i wadliwości wyroku. Apelujący zarzucił bowiem, że jego staż przy wyliczaniu kapitału początkowego i emerytury wiekowej został zaniżony do 26 lat 3 miesięcy i 6 dni okresów składkowych oraz 1 roku 6 miesięcy i 25 okresów nieskładkowych, podczas gdy należało mu zaliczyć staż w wymiarze 36 lat 4 miesięcy i 2 dni okresów składkowych oraz 3 lat 8 miesięcy 16 dni okresów nieskładkowych.

Zarzut ten jest całkowicie bezpodstawny. Staż w wymiarze 36 lat 4 miesięcy i 2 dni okresów składkowych oraz 3 lat 8 miesięcy i 16 dni okresów nieskładkowych S. J. posiadał na dzień 1 sierpnia 2011 r., kiedy to nabył prawo do emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych. Natomiast staż ubezpieczeniowy w wymiarze 26 lat 3 miesięcy i 6 dni okresów składkowych oraz 1 roku 6 miesięcy i 25 okresów nieskładkowych wnioskodawca posiadał na dzień 31 grudnia 1998 r., na tę datę oblicza się kapitał początkowy dla wszystkich ubezpieczonych. Różnica wynika zatem stąd, że po dniu 31 grudnia 1998 r. S. J. dalej pracował i ten dłuższy staż ustalono mu na dzień 1 sierpnia 2011 r., kiedy to nabył prawo do emerytury. Ten właśnie staż był podstawą do obliczenia emerytury w obniżonym wieku (55% świadczenia) na podstawie art. 53 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Emerytura taka składa się z części socjalnej (24% kwoty bazowej) oraz części stażowej, zależnej od podstawy wymiaru emerytury (po 1,3% tej podstawy za każdy rok okresów składkowych oraz po 0,7% podstawy wymiaru za każdy rok okresów nieskładkowych). Wymiar okresów składkowych i nieskładkowych na przestrzeni życia jest więc istotnym elementem kształtującym wysokość emerytury obliczanej na podstawie art. 53 ustawy (emerytura w systemie zdefiniowanego świadczenia). Wymiar okresów składkowych i nieskładkowych po dniu 31 grudnia 1998 r. nie ma natomiast żadnego znaczenia przy obliczaniu emerytury w systemie zdefiniowanej składki.

Wyjaśnić należy, że w art. 24 ustawy o emeryturach i rentach z FUS wprowadzona została nowa konstrukcja emerytury dla osób urodzonych po 31 grudnia 1948 r. Ustawodawca odstąpił od warunku posiadania odpowiednio długiego okresu ubezpieczenia na rzecz przesłanki osiągnięcia wieku emerytalnego. Podstawę obliczenia wysokości emerytury stanowią składki odprowadzane na ubezpieczenie emerytalne (do dnia 31 grudnia 1998 r. obliczone w formie kapitału początkowego), natomiast nabycie prawa do emerytury dla tej grupy ubezpieczonych uzależnione zostało od dożycia odpowiedniego wieku. Emerytura „nowa” przysługuje wszystkim urodzonym po 31 grudnia 1948 r., a więc także tym osobom, które swój staż ubezpieczeniowy nabyły przed dniem wejścia w życie ustawy, czyli przed 1 stycznia 1999 r., a po dniu 31 grudnia 1998 r. nie podlegały już ubezpieczeniom społecznym. W przypadku tych osób podstawę obliczenia emerytury stanowi zwaloryzowany kapitał początkowy.

Emeryturę obliczoną na podstawie art. 26 ustawy S. J. nabył z osiągnięciem powszechnego wieku emerytalnego w dniu 29 sierpnia 2017 r. Jak wskazano wyżej, wysokość tej emerytury jest wypadkową kwoty składek zaewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego z uwzględnieniem ich waloryzacji, kwoty zwaloryzowanego kapitału początkowego oraz wskaźnika określonego jako średnie dalsze trwanie życia. Organ rentowy tak właśnie obliczył emeryturę odwołującego i wysokość świadczenia wyniosła 2.201,87 zł.

Fakt, że S. J. posiadał wówczas staż ubezpieczeniowy w wymiarze przenoszącym łącznie ponad 40 lat nie ma żadnego wpływu ani na nabycie prawa do tej emerytury (wyłącznie wiek), ani na jej wysokość (kapitał, składki). Sumując, przy obliczaniu emerytury w systemie zdefiniowanej składki staż jest elementem kształtującym wyłącznie wysokość kapitału początkowego, a ten oblicza się na dzień 31 grudnia 1998 r., natomiast dalszy staż pracy nie wpływa ani na nabycie, ani na wysokość świadczenia. Zupełnie bezpodstawne jest więc twierdzenie apelującego, że ZUS zaniżył mu okresy składkowe i nieskładkowe przy wyliczaniu emerytury w systemie zdefiniowanej składki, gdyż organ rentowy nie obliczał i nie miał podstaw prawnych, aby obliczać pełny staż ubezpieczeniowy wnioskodawcy przy ustalaniu wysokości emerytury wiekowej. W konsekwencji, chybiony jest zarzut niewskazania przez organ rentowy, które okresy zatrudnienia zostały odwołującemu uwzględnione do obliczenia emerytury należnej od dnia 29 sierpnia 2017 r. Do obliczenia tej emerytury w ogóle nie był brany pod uwagę staż pracy po 31 grudnia 1998 r., tylko składki, które wnioskodawca odprowadził pracując po tej dacie.

Mając powyższe na względzie Sąd drugiej instancji bezzasadną apelację ubezpieczonego oddalił na podstawie art. 385 k.p.c.