Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 luty 2019r.

Sąd Rejonowy Poznań Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu Wydział VI Karny w składzie:

Przewodniczący SSR Izabela Hantz – Nowak

Protokolant: sekr. sąd. Katarzyna Pawłowska

przy udziale prokuratora Prokuratury Rejonowej P. M. N.

po rozpoznaniu dnia 11.02.19r.

sprawy B. S. (1), s. W. i T. zd. G., ur. (...) w P.

oskarżonego o to, że:

w dniu 26 lipca 2004r. w Oddziale Kasy Oszczędnościowo – Kredytowej zs w P. przy ul. (...)r. nr (...), działając wspólnie i w porozumieniu z A. K. (poprzednio H.), zatrudnioną tam na stanowisku kasjer specjalista do spraw kredytów, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej oraz w celu uzyskania przez B. S. (1) pożyczki w kwocie 10 000 zł z tytułu umowy nr (...), przedłożyli jako autentyczne podrobione i stwierdzające nieprawdę zaświadczenie o zatrudnieniu pożyczkobiorcy i osiąganych przez niego zarobkach w firmie (...) sp z oo oraz nierzetelne pisemne oświadczenie dotyczące wysokości osiąganego przez B. S. (1) dochodu, które to okoliczności miały istotne znaczenie dla uzyskania przedmiotowej pożyczki i poprzez – wprowadzenie (...) Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo - Kredytowej w błąd co do autentyczności i rzetelności w/w dokumentów i informacji oraz co do zamiaru spłaty zaciągniętego przez B. S. (1) zobowiązania doprowadzili w/w podmiot do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w postaci pieniędzy w kwocie 10 000 zł

tj. o przestępstwo z art. 286 § 1 kk w z art. 297 § 1 kk zw. z art. 11 § 2 kk

I.  Oskarżonego B. S. (1) uznaje za winnego popełnienia w sposób opisany wyżej przestępstwa z art. 286 § 1 kk w zw. z art. 297 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk w zw. z art. 4 § 1 kk i za to na podstawie art. 286 § 1 kk w zw. z art. 11 § 3 kk w zw. z art. 4 § 1 kk wymierza oskarżonemu karę 1 (jednego) roku pozbawienia wolności.

II.  Na podstawie art. 69 § 1 i 2 kk i art. 70 § 1 pkt 1 kk w zw. z art. 4 § 1 kk wykonanie kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesza oskarżonemu na okres 3 (trzech) lat próby.

III.  Na podstawie art. 73 § 1 kk w zw. z art. 4 § 1 kk oddaje oskarżonego pod dozór kuratora sądowego.

IV.  Na podstawie art. 46 § 1 kk w zw. z art. 4 § 1 kk zobowiązuje oskarżonego do naprawienia szkody poprzez zapłatę kwoty 9 516,23 (dziewięć tysięcy pięćset szesnaście 23/100) zł na rzecz Kasy Oszczędnościowo – Kredytowej zs w P. Oddział przy ul. (...)r. nr (...), solidarnie z drugim współsprawcą.

V.  Na podstawie art. 33 § 2 kk orzeka grzywnę 50 (pięćdziesiąt) stawek dziennych po 20 (dwadzieścia) zł każda.

VI.  Na podstawie art. 627 kpk i art. 1, art. 2 ust 1 pkt 3 i art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 23.06.1973r. o opłatach w sprawach karnych (Dz. U. z 1983r. Nr 49, poz. 223 ze zm.) zasądza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa koszty postępowania w kwocie 840 i opłatę 380 zł.

/-/ SSR I. Hantz – Nowak

UZASADNIENIE

Oskarżony B. S. (1) w dniu 26 lipca 2004r. w Oddziale Kasy Oszczędnościowo – Kredytowej zs w P. przy ul. (...)r. nr (...), działając wspólnie i w porozumieniu z A. K. (poprzednio H.), zatrudnioną tam na stanowisku kasjer specjalista do spraw kredytów, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej oraz w celu uzyskania przez B. S. (1) pożyczki w kwocie 10 000 zł z tytułu umowy nr (...), przedłożyli jako autentyczne podrobione i stwierdzające nieprawdę zaświadczenie o zatrudnieniu pożyczkobiorcy i osiąganych przez niego zarobkach w firmie (...) sp z oo oraz nierzetelne pisemne oświadczenie dotyczące wysokości osiąganego przez B. S. (1) dochodu, które to okoliczności miały istotne znaczenie dla uzyskania przedmiotowej pożyczki i poprzez – wprowadzenie (...) Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo - Kredytowej w błąd co do autentyczności i rzetelności w/w dokumentów i informacji oraz co do zamiaru spłaty zaciągniętego przez B. S. (1) zobowiązania doprowadzili w/w podmiot do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w postaci pieniędzy w kwocie 10 000 zł, czyli oskarżony B. S. dopuścił się przestępstwa z art. 286 § 1 kk w z art. 297 § 1 kk zw. z art. 11 § 2 kk.

Oskarżony B. S. na rozprawie w dniu 11.02.19r. poddał się dobrowolnie karze zaproponowanej przez Prokuratora w piśmie z dnia 4.01.19r. k. 1429. Sąd wyraził zgodę na wniosek oskarżonego, ujawniając jednocześnie dowody dołączone do a/o.

Wniosek o uzasadnienie na piśmie wyroku złożył Prokurator w odniesieniu do rozstrzygnięcia o karze.

Sąd zważył, co następuje:

Zebrany materiał dowodowy doprowadził Sąd do przekonania, iż oskarżony dopuścił się zarzuconego mu czynu z art. 286 § 1 kk i art. 297 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk w zw. z art. 4 § 1 kk.

Zgodnie z art. 286 § 1 k.k. karze podlega ten kto, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, doprowadza inną osobę do niekorzystnego rozporządzenia własnym lub cudzym mieniem za pomocą wprowadzenia jej w błąd albo wyzyskania błędu lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania.

Dokonując subsumpcji stanu faktycznego pod przepisy ustawy karnej Sąd kierował się stanowiskiem doktryny (M. Dąbrowska-Kardas, P. Kardas, „Kodeks karny. Komentarz, s. 149) że przestępstwo oszustwa polega na wprowadzeniu w błąd innej osoby w celu osiągnięcia korzyści majątkowej. Oszustwo przy tym, różni się m.in. od pozostałych przestępstw przeciwko mieniu, sposobem działania sprawcy jak też sposobem wywołania skutku, do którego powstania dochodzi w wyniku dobrowolnie przedsiębranego przez pokrzywdzonego działania oraz tym, że ma ono dwa przedmioty czynności wykonawczej (D. P., O. G., (...) prawa karnego …, s. 415), a mianowicie z jednej strony jest ono nakierowane na osobę, która dokonuje niekorzystnego rozporządzenia własnym lub cudzym mieniem, z drugiej zaś strony na mienie, które sprawca uzyskuje w wyniku rozporządzenia.

Z powyższego wynika, że przestępstwo opisane w art. 286 § 1 kk jest przestępstwem materialnym, którego skutkiem jest niekorzystne rozporządzenie mieniem, przy czym nie jest koniecznym osiągnięcie przez sprawcę korzyści majątkowej z niekorzystnego rozporządzenia mieniem. (W. Świda, W. Wolter, I. Andrejew, Kodeks…, s. 625).

Oszustwo jest przestępstwem umyślnym kierunkowym. Ustawa wymaga bowiem, by działanie sprawcy było ukierunkowane na określony cel, którym w tym przypadku jest osiągnięcie korzyści majątkowej. Sprawca podejmując zachowanie musi więc wyobrażenia pożądanej przez niego sytuacji, która ma stanowić rezultat jego zachowania. Jeżeli chodzi o korzyść majątkową, to zgodnie z brzmieniem art. 115 § 4 k.k., należy przez to pojęcie rozumieć korzyść dla sprawcy lub innej osoby fizycznej, prawnej itp. Charakterystycznym dla tego przestępstwa jest i to, że zamiar bezpośredni powinien obejmować zarówno cel działania sprawcy, jak i sam sposób działania zmierzający do zrealizowania tego celu.

Zachowanie karalne w przypadku omawianego przestępstwa między innymi polegać może na wprowadzeniu w błąd osoby rozporządzającej mieniem. Wprowadzenie w błąd należy rozumieć natomiast jako zachowanie prowadzące do wywołania (powstania) u danej osoby błędu, a więc fałszywego odzwierciedlenia rzeczywistości w świadomości tej osoby, przy czym przed podjęciem działania przez sprawcę, pokrzywdzony nie ma błędnego wyobrażenia o rzeczywistości. Nieprawidłowe odzwierciedlenie rzeczywistości w świadomości rozporządzającego mieniem ma być więc rezultatem postępowania sprawcy. Ujęcie takie, zgodne jest z interpretacją Sądu Najwyższego (OSNPG 1987, z. 7, poz. 80). Ustawa nie zawiera jakichkolwiek ograniczeń, co do sposobów w wyniku zastosowania których następuje wprowadzenie w błąd, istotnym jest bowiem tylko to, by sposób ten miał wywołać w konkretnym podmiocie wyobrażenia o stanie rzeczy, który nie odpowiada prawdzie.

Przepis art. 286 § 1 k.k. nie wymaga, aby dla wprowadzenia w błąd sprawca podejmował szczególne czynności, polegające na działaniu podstępnym lub chytrym. Dla uznania, iż mamy do czynienia z wprowadzeniem w błąd, wystarczające jest każde, jakiekolwiek działanie, które może doprowadzić do powstania błędnego wyobrażenia o rzeczywistości u osoby rozporządzającej mieniem (por. wyrok SN z 26 czerwca 2003 r., V KK 324/02, LEX nr 80291). Wprowadzenie w błąd dotyczyć musi natomiast tzw. istotnych okoliczności danej sprawy, które mogą mieć wpływ na podjęcie decyzji o rozporządzeniu mieniem. Innymi słowy, działanie mające na celu wywołanie błędu odnosić się musi do okoliczności powodującej, że rozporządzenie mieniem ma charakter niekorzystny (por. wyrok SN z 28 czerwca 2000 r., III KKN 86/98, OSP 2001, z. 1, poz. 10; wyrok SN z 30 sierpnia 2000 r., V KKN 267/00, OSP 2001, z. 3, poz. 51).

W sprawie niniejszej oskarżony wypełnił znamiona przedmiotowe opisywanego przestępstwa. Przede wszystkim oskarżony współdziałając z inną osobą wprowadził w błąd Kasę (...) Rozliczeniową zs w P. co do autentyczności przedłożonego zaświadczenia o zatrudnieniu w firmie (...) sp z oo i oświadczenia o wysokości osiąganego dochodu. Oskarżony doskonale zdawał sobie sprawę, że nie będzie miał możliwości spłaty należności, powodując straty na kwotę 10 000 zł.

W ocenie Sądu, zachowanie oskarżonego, polegające na wprowadzeniu w błąd poprzez przedłożenie nieprawdziwych dokumentów w celu uzyskania pożyczki jest działaniem oszukańczym w rozumieniu art.286 § 1 kk. Pogląd podobnej treści wyraził w swoim wyroku Sąd Apelacyjny w Białymstoku i Sąd Rejonowy w pełni go podziela. (patrz: wyrok z dnia 23 września 2008 r., II AKa 120/08, KZS 2009/6/97 ).

Stąd też, w ocenie Sądu, całkowicie zasadne było przypisanie oskarżonemu działania z zamiarem bezpośrednim kierunkowym. Oskarżony wiedział, że nie będzie mógł w terminie spłacić pożyczki, a więc jego zachowanie nosiło znamiona działania celowego.

Wymierzając oskarżonemu karę, na podstawie ustawy karnej w brzmieniu obowiązującym w chwili popełnienia czynu – art. 4 § 1 kk, Sąd kierował się ustawowymi dyrektywami wymiaru kary, dbając jednocześnie by kara spełniła zarówno cele prewencji indywidualnej (wychowawcze i zapobiegawcze), jak i prewencji generalnej rozumianej jako kształtowanie prawnej świadomości społeczeństwa.

Sąd wziął pod uwagę zarówno okoliczności obciążające, takie jak:

⚫

uprzednią, wielokrotną karalność za przestępstwa, w tym przeciwko mieniu,

⚫

współdziałanie z kasjerką

⚫

wysoką wartość wyrządzonej szkody,

natomiast jako okoliczności łagodzące Sąd uwzględnił przyznanie się do winy, aktualny stan zdrowia oskarżonego (tętniak mózgu).

Biorąc pod uwagę powyższe okoliczności, Sąd wymierzył oskarżonemu karę pozbawienia wolności, w wymiarze 1 roku, uznając że ta właśnie kara najlepiej spełni tak cele prewencji indywidualnej, jak i generalnej. Trzeba bowiem podkreślić, iż dość powszechne jest działanie polegające na wykorzystywaniu nieprawdziwych zaświadczeń w celu uzyskania pożyczki czy kredytu. Jednocześnie zaś sprawcom wydaje się, że unikną odpowiedzialności usprawiedliwiając się pogarszającą się sytuacją finansową. Takie zachowania winny być piętnowane.

Tak ukształtowana kara jest zdaniem Sądu odpowiednia do stopnia zawinienia i stopnia społecznej szkodliwość czynu, jednocześnie nie przekraczając ich ponad miarę. Nadto, da ona czytelny sygnał, iż przestępstwa przeciwko mieniu, zwłaszcza polegające na wykorzystywaniu instytucji finansowych, spotkają się z odpowiednią reakcją wymiaru sprawiedliwości, spełniając tym samym cele prewencji generalnej.

Na podstawie art. 69 § 1 i 2 k.k. w zw. z art. 70 § 1 pkt 1 k.k. w zw. z art. 4 § 1 kk wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności wobec oskarżonego S. Sąd warunkowo zawiesił na okres 3 lat próby. Na podstawie art. 73 § 1 k.k. w zw. z art. 4 § 1 kk oddał oskarżonego pod dozór kuratora. Sąd uznał, że można w stosunku do oskarżonego wywieść pozytywną prognozę co do jego zachowania w przyszłości, mając na uwadze, że popełniony czyn miał miejsce w 2004r. Zasadna jest w ocenie Sądu teza, że pomimo nie wykonania orzeczonej kary pozbawienia wolności oskarżony będzie przestrzegać porządku prawnego i nie popełni ponownie przestępstwa, co w pełni uzasadnia skorzystanie wobec niego z dobrodziejstwa warunkowego zawieszenia wykonania kary. Ustalając okres próby na 3 lata oraz ustanawiając w okresie próby dozór kuratora Sąd miał na uwadze pewność prognozy resocjalizacyjnej wobec oskarżonego. Taki okres próby, w ocenie Sądu, jest w pełni wystarczający dla ostatecznego sprawdzenia, czy prognoza kryminologiczna wobec oskarżonego okazała się trafna. Należy zwrócić uwagę, że oskarżony przyznał się, co świadczy o tym, że zrozumiał swój błąd.

Dla wzmocnienia oddziaływania kary oraz z uwagi na działanie w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, Sąd orzekł w pkt V wyroku karę grzywny w wysokości 50 stawek po 20 zł każda. Mając na uwadze możliwości zarobkowe oskarżonego.

Z kolei w pkt IV Sąd zasądził od oskarżonego, solidarnie z drugim współsprawcą, na rzecz Kasy Oszczędnościowo Rozliczeniowej zs w P. kwotę 9 516,23 zł, stanowiącą naprawienie szkody pozostałe do wyrównania przez oskarżonego.

O kosztach, Sąd orzekł w pkt. VI, uznając iż oskarżony jest w stanie je ponieść, i nie stwierdzając przesłanek do zwolnienia oskarżonego.

/-/ SSR Izabela Hantz- Nowak