Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 stycznia 2014r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 8 stycznia 2014r. w S.

odwołania E. W.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

z dnia 26 września 2011 r. (Nr (...) )

w sprawie E. W.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

w przedmiocie skargi E. W. o wznowienie postępowania o wypłatę zawieszonej emerytury toczącego się przed Sądem Okręgowym w Siedlcach IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w sprawie sygn. akt IV U 831/11

I. zmienia wyrok Sądu Okręgowego w Siedlcach IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z 30 marca 2012 r. w sprawie IV U 831/11 i poprzedzającą go decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. z dnia 26 września 2011 r. w ten sposób, że ustala prawo E. W. do wypłaty emerytury za okres od 1 października 2011 r. do 21 listopada 2012 r.;

II. umarza postępowanie ze skargi w zakresie wypłaty emerytury za okres po 22 listopada 2012 r.;

III. wniosek E. W. o wypłatę odsetek przekazuje do rozpoznania Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

Sygn. akt: IV U 165/13 UZASADNIENIE

Decyzją z 26 września 2011r. znak: (...)Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S., działając na podstawie art.103a ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w zw. z art.28 ustawy z 16 grudnia 2010r. o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw wstrzymał od 1 października 2011r. wypłatę emerytury na rzecz E. W..

Odwołanie od w/w decyzji złożyła E. W. wnosząc o jej zmianę i podjęcie wypłaty emerytury od daty wstrzymania. W uzasadnieniu wskazywała, że decyzja odbiera jej prawo nabyte i powoduje, że ponosi straty materialne. Rozpoznający odwołanie ubezpieczonej Sąd Okręgowy w Siedlcach IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wyrokiem z 30 marca 2012r. w sprawie o sygnaturze akt IV U 831/11 odwołanie E. W. oddalił. Wyrok uprawomocnił się z dniem 5 maja 2012r. (odwołanie ubezpieczonej od decyzji z 26 września 2011r. i wyrok Sądu Okręgowego w Siedlcach z 30 marca 2012r. - k.1 i 9 akt IV U 831/11 Sądu Okręgowego w Siedlcach.

W dniu 13 lutego 2013r. wpłynęła do Sądu Okręgowego w Siedlcach IV Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych skarga E. W. o wznowienie postępowania w wyżej wskazanej sprawie IV U 831/11 toczącej się z odwołania ubezpieczonej od decyzji z 26 września 2011r., w której wskazując na wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 13 listopada 2012r. stwierdzający, że art.28 ustawy z 16 grudnia 2010r. o zmianie ustawy o finansach publicznych i niektórych innych ustaw jest niezgodny z art.2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej wniosła o zmianę zaskarżonej decyzji poprzez ustalenie, że przysługuje jej prawo do wypłaty emerytury za okres od 1 października 2011r. do 21 listopada 2012r. wraz odsetkami za opóźnienie w wypłacie świadczenia. Wskazała, że od 22 listopada 2012r. organ rentowy wznowił wypłatę świadczenia na jej rzecz. Skarga zarejestrowana została pod sygnaturą akt IV U 165/13 (skarga o wznowienie postępowania k.1-3).

W odpowiedzi na skargę ubezpieczonej organ rentowy wniósł o jej oddalenie w zakresie żądania wypłaty emerytury od 1 października 2011r. i umorzenie postępowania ze skargi w zakresie żądania wypłaty emerytury od 22 listopada 2012r. W uzasadnieniu stanowiska organ rentowy wskazał m.in., że decyzją z 24 stycznia 2013r. podjął wypłatę emerytury na rzecz ubezpieczonej od 22 listopada 2012r. Za podjęciem wypłaty emerytury od tej daty przemawia fakt, że dopiero w tym dniu wyrok Trybunału Konstytucyjnego wszedł w życie i od tej daty przepis art.103a ustawy emerytalnej jest niezgodny z Konstytucją w stosunku do osób, które prawo do emerytury nabyły przed 1 stycznia 2011r. (odpowiedź organu rentowego na skargę o wznowienie postępowania k.11).

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 21 kwietnia 2009r. E. W. wystąpiła do organu rentowego z wnioskiem o emeryturę. Pozostawała wówczas w zatrudnieniu w ramach umowy o pracę w Specjalnym Ośrodku Szkolno- (...) w S. (wniosek o emeryturę k.1-3 akt emerytalnych). Decyzją z 5 maja 2009r. organ rentowy przyznał E. W. emeryturę poczynając od 1 kwietnia 2009r., przy czym początkowo wypłata świadczenia była zawieszona z uwagi na osiąganie przez ubezpieczoną przychodu w kwocie przekraczającej 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia (decyzja o przyznaniu emerytury z 5 maja 2009r. k.49 akt emerytalnych). Następnie na wniosek ubezpieczonej z 26 sierpnia 2009r. decyzją z 31 sierpnia 2009r. od 1 sierpnia 2008r. organ rentowy podjął wypłatę emerytury (wniosek ubezpieczonej z 26 sierpnia 2009r. k.67 i decyzja z 31 sierpnia 2009r. k.73 akt emerytalnych). Wypłata świadczenia była kontynuowana do 30 września 2011r. Decyzją z 26 września 2011r. organ rentowy zawiesił wypłatę emerytury na rzecz ubezpieczonej od 1 października 2011r. w związku z kontynuowaniem przez nią zatrudnienia (decyzja z 26 września 2011r. o zawieszeniu wypłaty emerytury k.134 akt emerytalnych).

W dniu 29 listopada 2012r. ubezpieczona wystąpiła do organu rentowego z wnioskiem o przeliczenie emerytury (wniosek z 29 listopada 2012r. k.141 akt emerytalnych). W rozpoznaniu powyższego wniosku decyzją z 24 stycznia 2013r. organ rentowy podjął wypłatę emerytury na rzecz ubezpieczonej od 22 listopada 2012r. ,tj. od dnia opublikowania wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 13 listopada 2012r. (k.31 akt emerytalnych za wnioskiem z 23 czerwca 2010r.).

Sąd zważył, co następuje:

Skarga o wznowienie postępowania okazała się uzasadniona i skutkowała zmianą wyroku Sądu Okręgowego w Siedlcach z 30 marca 2012r. w sprawie IV U 831/11 oraz decyzji organu rentowego z 26 września 2011r. poprzez ustalenie prawa E. W. do wypłaty emerytury za okres od 1 października 2011r. do 21 listopada 2012r. ,tj. do dnia poprzedzającego dzień, w którym organ rentowy wznowił wypłatę emerytury na rzecz ubezpieczonej.

Zgodnie z art.399§1 kpc w wypadkach przewidzianych dziale VI - Wznowienie postępowania można żądać wznowienia postępowania, które zostało zakończone prawomocnym wyrokiem. Jedną z podstaw wznowienia postępowania reguluje przepis art.401.1 kpc, zgodnie z którym można żądać wznowienia postępowania w wypadku, gdy Trybunał Konstytucyjny orzekł o niezgodności aktu normatywnego z Konstytucją, ratyfikowaną umową międzynarodową lub z ustawą, na podstawie którego zostało wydane orzeczenie. W myśl art.407§2 kpc, jeżeli skarga o wznowienie postępowania dotyczy sytuacji określonej w powyższym przepisie art.401.1 kpc skargę wnosi się w terminie trzech miesięcy od dnia wejścia w życie orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego.

Odnosząc powyższe uregulowania do okoliczności sprawy Sąd stwierdził, że skarga ubezpieczonej opiera się na ustawowej podstawie oraz została wniesiona w przewidzianym ustawą terminie. Jako podstawę skargi E. W. wskazała wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 13 listopada 2012r. w sprawie o sygnaturze akt K 2/12 opublikowany w Dzienniku Ustaw Nr 1285 z 22 listopada 2012r. Zgodnie z art.190 ust.3 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997r. (Dz.U. Nr78, poz.483) orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego wchodzi w życie z dniem ogłoszenia, chyba że Trybunał Konstytucyjny określi inny termin utraty mocy obowiązującej aktu normatywnego. Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 13 listopada 2012r. nie określił innej daty utraty mocy obowiązującej aktu normatywnego, który był przedmiotem badania. Zatem za datę wejścia w życia powyższego wyroku Trybunału Konstytucyjnego uznać należy datę 22 listopada 2012r., tj. datę ogłoszenia wyroku z Dzienniku Ustaw. Ubezpieczona skargę o wznowienie postępowania złożyła w dniu 13 lutego 2013r., a zatem przed upływem trzymiesięcznego terminu przewidzianego w art.407§2 kpc.

Odnosząc się do kwestii zasadności skargi o wznowienie postępowania stwierdzić należało, że zawarte w niej wnioski zasługiwały na uwzględnienie. W stanowiącym podstawę skargi wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 13 listopada 2012r. Trybunał stwierdził, że art 28 ustawy z 16 grudnia 2010r. o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 257, poz.1726 ze zm.) w związku z art.103a ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2009r. Nr 153, poz.1227 ze zm.), dodanym przez art.6 pkt 2 w/w ustawy z 16 grudnia 2010r., w zakresie, w jakim znajduje zastosowanie do osób, które nabyły prawo do emerytury przed 1 stycznia 2011r. bez konieczności rozwiązania stosunku pracy, jest niezgodny z zasadą ochrony zaufania obywatela do państwa i stanowionego przez nie prawa wynikającą z art.2 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej.

Przedstawione wyżej ustalenia pokazują, że przyczyną zawieszenia wypłaty emerytury na rzecz E. W. decyzją z 26 września 2011r. były wskazane wyżej uregulowania ,tj. przepis art.28 ustawy z 16 grudnia 2010r. w zw. z art.103a ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. W chwili przyznania ubezpieczonej emerytury ,tj. w dniu 1 kwietnia 2009r. nie obowiązywał przepis art.103a ustawy emerytalnej „nie pozwalający” - pod rygorem zawieszenia prawa do emerytury - łączyć wypłatę świadczenia emerytalnego z uzyskiwaniem przychodu z tytułu zatrudnienia bez uprzedniego rozwiązania stosunku pracy z pracodawcą, na rzecz którego emeryt wykonywał je bezpośrednio przed dniem nabycia prawa do emerytury, ustalonym w decyzji organu rentowego. Powyższe pozwalało ubezpieczonej pobierać emeryturę obok wynagrodzenia za pracę aż do 1 października 2011r. kiedy to na mocy niezgodnego z Konstytucją przepisu art.28 w/w ustawy z 16 grudnia 2010r. organ rentowy dokonał zawieszenia wypłaty emerytury stosując przepis art.103a ustawy emerytalnej dodany do niej z dniem 1 stycznia 2011r.

W ocenie Sądu zastosowanie do ubezpieczonej niezgodnych z ustawą zasadniczą przepisów ustawy stanowiących podstawę wydania wyroku Sądu Okręgowego w Siedlcach z 30 marca 2012r. w sprawie IV U 831/11, a uprzednio decyzji organu rentowego z 26 września 2011r. uzasadnia wniosek ubezpieczonej o zmianę powyższego wyroku i decyzji organu rentowego, poprzez ustalenie, że E. W. przysługuje prawo do wypłaty emerytury od 1 października 2011r. ,tj. od daty zawieszenia wypłaty świadczenia do 21 listopada 2012r., po którym to dniu organ rentowy podjął bieżącą wypłatę świadczenia. Sąd nie podziela stanowiska organu rentowego, że podjęcie wypłaty emerytury jest uzasadnione od 22 listopada 2011r., w którym wyrok Trybunału Konstytucyjnego został ogłoszony. Nie można zgodzić się z poglądem, że dopiero od w/w daty zakwestionowane przez Trybunał przepisy powołanych ustaw są niezgodne z Konstytucją. Przepisy te były niezgodne z Konstytucją od daty ich ustanowienia, a jedynie z datą późniejszą Trybunał Konstytucyjny stwierdził istnienie tej niezgodności. Data ogłoszenia wyroku Trybunału ,tj. 22 listopada 2012r. jest datą, od której przepis art.103a ustawy emerytalnej i przepis art.28 ustawy z 16 grudnia 2010r. traci moc obowiązującą wobec osób, które prawo do emerytury nabyły przed 1 stycznia 2011r. Utrata mocy obowiązującej oznacza, że powołane przepisy nie mogą być już podstawą zawieszania wypłaty emerytur dla w/w osób, tj. nie mogą stanowić podstawy wydawania kolejnych rozstrzygnięć (decyzji) o zawieszaniu emerytur. W przypadku ubezpieczonej do zawieszenia wypłaty emerytury doszło przed utratą mocy obowiązującej przez wskazane przepisy, a skarga o wznowienie postępowania zmierza do wyeliminowania z obrotu orzeczenia, które zapadało na podstawie niekonstytucyjnych przepisów. Należy przy tym zauważyć, że ubezpieczona wnosząc skargę o wznowienie postepowania nie wystąpiła o wypłatę emerytury (przyznanie emerytury) za okres wsteczny, ale o realizację świadczenia, do którego prawo nabyła z dniem 1 kwietnia 2009r. i co organ rentowy potwierdził wydając decyzję z 5 maja 2009r. o przyznaniu świadczenia. Fakt zawieszenia wypłaty emerytury ubezpieczona zakwestionowała niezwłocznie po tym zawieszeniu wnosząc odwołanie od decyzji z 26 września 2011r.

Mając na uwadze powyższe okoliczności Sąd na podstawie art.412§2 kpc zmienił wyrok Sądu Okręgowego w Siedlcach z 30 marca 2012r. w sprawie IV U 831/11 oraz poprzedzającą go decyzję organu rentowego z 26 września 2011r. w sposób wskazany w pkt I sentencji wyroku. Ponadto z uwagi na podjęcie przez organ rentowy wypłaty emerytury od 22 listopada 2012r. Sąd na podstawie art.355§1 kpc umorzył postępowanie ze skargi w zakresie za wypłaty emerytury za okres po 22 listopada 2012r.

W odniesieniu do wniosku o wypłatę odsetek od zaległych świadczeń Sąd orzekł o przekazaniu go do rozpoznania organowi rentowemu. Kwestia odsetek nie była bowiem przedmiotem decyzji organu rentowego ani wyroku Sądu z 30 marca 2012r.