Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 września 2018 r.

Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Dorota Michalska

Protokolant: sekr. sądowy Anna Bańcerowska

po rozpoznaniu w dniu 20 września 2018 r. w Warszawie

sprawy J. I.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych(...)Oddział w W.

o przeliczenie emerytury

na skutek odwołania J. I.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...)Oddział w W.

z dnia 4 sierpnia 2017 r. znak: (...)

1.  oddala odwołanie,

2.  sprawę w zakresie wniosku J. I. o przyjęcie wynagrodzenia zastępczego przekazuje do rozpoznania Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W..

UZASADNIENIE

J. I. złożył w dniu 21 sierpnia 2017 roku odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z dnia 4 sierpnia 2017 roku, znak: (...). Odwołujący wniósł o uznanie wynagrodzenia, które otrzymywał w czasie delegacji w wysokości 36 marek (NRD) za każdą dobę w delegacji, w okresie od 2 czerwca 1971 roku do 17 stycznia 1972 roku, czyli około 5 4000 zł miesięcznie, natomiast dokumentacja płacowa za ten okres została zniszczona po 5 latach. W tym okresie wynagrodzenie w wysokości 9 000 zł było pokrywane przez delegującą firmę (...). Próba odtworzenia dokumentacji nie powiodła się, dlatego udowodnione zarobki wykazane w zaświadczeniu o zatrudnieniu z Biura (...) za lata 1968 – 1979 obejmują jedynie wynagrodzenie podstawowe, bez innych składników wynagrodzenia w postaci premii i nagród. (odwołanie k. 2- 3 a.s.).

W odpowiedzi na odwołanie z dnia 4 września 2017 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...)Oddział w W. wniósł o jego oddalenie na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. Uzasadniając swoje stanowisko w sprawie organ rentowy wyjaśnił, że decyzją z dnia 4 sierpnia 2017 roku odmówił emerytowi przeliczenia podstawy wymiaru świadczenia na podstawie art. 111 ustawy emerytalnej. Aktualny wskaźnik wysokości podstawy wymiaru emerytury został ustalony z wybranych 20 lat kalendarzowych 1966-1983, 1985-1986 i wynosi 237,60 %. Odwołujący się był zatrudniony w Biurze Studiów i (...) w W. (dawniej Biuro (...) Technologiczne (...)) od dnia 1 września 1965 roku do dnia 30 marca 1979 roku. W okresie tego zatrudnienia od dnia 2 czerwca 1971 roku do dnia 17 stycznia 1972 roku pracował na budowie eksportowej z ramienia firmy (...). Z załączonych do wniosku o przeliczenie podstawy wymiaru emerytury wynika, że płatnikiem wynagrodzenia w ww. okresie był macierzysty zakład pracy (...).W dniu Biuro (...) Technologiczne (...) wystawiło ubezpieczonemu zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu za lata 1965 – 1973, w tym za okres przebywania na budowie exportowej, wysokość zarobków wykazanych na tym zaświadczeniu została przyjęta do ustalenia podstawy wymiaru emerytury. Dokument Rp-7 załączony przez J. I. do wniosku o przeliczenie emerytury nie potwierdza faktycznego wynagrodzenia otrzymywanego przez ubezpieczonego za okres pracy w delegacji oraz jego składników zmiennych. Z tych też względów organ rentowy wydał skarżoną decyzję (odpowiedź na odwołanie k. 6 a.s.).

W piśmie procesowym z dnia 13 lutego 2018 roku ubezpieczony złożył wniosek o ustalenie wynagrodzenia zastępczego za okres, za który została zniszczona dokumentacja płacowa tj. 1965 – 1973 na podstawie dokumentacji płacowej stanowiącej podstawę świadczeń emerytalnych przyznanych inż. W. M., inż. G. G., inż. T. S., inż. L. C., inż. A. G.. (pismo z dnia 13.02.2018r. – k. 30 39 a.s.)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Odwołujący J. I. urodził się w dniu (...). (okoliczność bezsporna – akta rentowe).

W okresie od 1 października 1951 roku do 31 listopada 1955 roku J. I. studiował na Politechnice (...). W okresie od 16 października 1954 roku do 31 grudnia 1954 roku pracował w Miejskim Biurze (...). W okresie od 23 listopada 1955 roku do 31 maja 1957 roku pracował w Zakładach (...). W okresie od 1 maja 1957 roku do 30 listopada 1959 roku pracował w Biurze Konstrukcyjnym (...) Motoryzacyjnego w W., następnie w okresie od 15 listopada 1959 roku do 31 grudnia 1965 roku w Biurze (...) w W..

Od dnia 1 września 1965 roku do 1 kwietnia 1975 roku pracował w Biurze Studiów i (...) oraz do dnia 30 marca 1979 roku w Biurze Studiów i (...) w W., a następnie do 15 października 1983 roku w Biurze Studiów i (...).

Kolejny okres zatrudnienia rozpoczął się od dnia 11 stycznia 1984 roku a zakończył w dniu 31 października 1984 roku w Ślusarstwo i Wytwórnia art. Z (...) E. D.. W okresie od 1 listopada 1984 roku do 30czerwca 1986 odwołujący pracował w Przedsiębiorstwie (...) Sp. z o.o., a od 1 lipca 1986 roku do 1 marca 1993 roku pracował w Działalności gospodarczej (...) Elektryczne i Roboty Budowlane .(dyplom ukończenia studiów; zaświadczenia o zatrudnieniu i wynagrodzeniu; świadectwa pracy - akta emerytalne)

Na podstawie decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych(...) Oddział w W.
z dnia 16 października 1998 roku J. I. nabył prawo do emerytury od 13 października 1998 roku. Organ rentowy przyjął podstawę wymiaru kapitału początkowego w kwocie 1 567,14 zł, okresy składkowe w wymiarze 29 lat i 8 miesięcy oraz nieskładkowe w wymiarze 3 lat 11 miesięcy, zaś do obliczenia wskaźnika wysokości podstaw wymiaru kapitału początkowego organ rentowy przyjął okres z 9 lat kalendarzowych tj. od stycznia 1980 roku do grudnia 1988 roku, ustalając wskaźnik podstawy wymiaru w wysokości 130,98 %. ( decyzje ZUS: o przyznaniu emerytury k. 49 tom I akt emerytalnych, o ustaleniu wysokości i podjęciu wypłaty emerytury k. 71 tom I akt emerytalnych)

Zakład Ubezpieczeń Społecznych(...) Oddział w W. decyzją z dnia 26 lipca 1999 roku dokonał przeliczenia emerytury na podstawie zaświadczeń o zatrudnieniu i wynagrodzeniu sporządzonych przez :

- Biuro Studiów i (...) w W. z 1999 roku, które obejmuje okresy zatrudnienia od 1965 roku do 1973 roku;

- Grupa (...) S.A. w W. z 1999 roku, które obejmuje okresy zatrudnienia od 1973 roku do 1975 roku;

- Biuro Studiów i (...) w W. z 1999 roku, które obejmuje okresy zatrudnienia od 1974 roku do 1979 roku;

- Przedsiębiorstwo (...) w W. z 1999 roku, które obejmuje okresy zatrudnienia od 1979 roku do 1983 roku.

(decyzja ZUS z dnia 26.07.1999r. o waloryzacji – k. 71 tom I akt emerytalnych, zaświadczenia o zatrudnieniu i wynagrodzeniu – k. 65 - 68 tom I akt emerytalnych)

W dniu 14 czerwca 2017 roku J. I. złożył w organie rentowym wniosek
o ponowne ustalenie wysokości emerytury poprzez uzupełnienie podstawy wymiaru świadczenia. Do wniosku odwołujący załączył kserokopie pisma Biura (...) Technologiczne (...) o oddelegowaniu go do pracy w b. NRD w okresie od 2 czerwca 1971 roku na okres sześciu miesięcy, kartę informacyjną dla PP i (...) o wysokości przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego J. I. za ostatnie 6 miesięcy pracy tj. 9 416 zł, wysokości przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego stanowiącego podstawę do ustalenia przysługującego pracownikowi miesięcznego wynagrodzenia w okresie pobytu w delegacji tj. 9 416 zł. Do wniosku załączono również instrukcję o delegacji do cukrowni (...) na okres 6 miesięcy, która zawierała prawa i obowiązki delegowanego między innymi wysokość wynagrodzenia miesięcznego, które zgodnie z pkt 3 instrukcji będzie wypłacane przez zakład macierzysty do rąk upoważnionej przez niego osoby. Inne dokumenty dołączone do wniosku to kserokopie: wniosku o zaszeregowanie delegowanego, przedłużenie oddelegowanie, karta oddelegowania pracownika, pismo z dnia 3 listopada 1971 roku informujące o zmianie wynagrodzenia dewizowego i złotowego od dnia 2 października 1971 roku na kwotę 4 000 zł miesięcznie, zaświadczenie o zatrudnieniu na budowie cukrowni (...) na terenie b. NRD w okresie od dnia 2 czerwca 1971 roku do dnia 19 stycznia 1972 roku na stanowisku st. Inżyniera automatyki elektrycznej. (wniosek z 14.06.2017 r. z załącznikami k. 113 - 123 a.r. – tom II akt emerytalnych).

Po rozpoznaniu ww. wniosku ZUS (...) Oddział w W. decyzją z dnia 4 sierpnia 2017 roku, znak: (...)odmówił odwołującemu prawa do przeliczenia podstawy wymiaru świadczenia emerytury. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że przedłożone wraz z wnioskiem dokumenty dotyczące zatrudnienia w b. NRD o otrzymywane z tego tytułu wynagrodzenia nie wnoszą nic nowego do pracy, dane zawarte w tych dokumentach zostały uwzględnione w zaświadczeniu o zatrudnieniu i wynagrodzeniu wystawionym przez Biuro Studiów i (...) w dniu 10 czerwca 1999 roku. Zakład w decyzji z dnia 26 lipca 1999 roku o przeliczeniu emerytury uwzględnił ww. zaświadczenie. Do ustalenia tego wyliczenia przyjęto wynagrodzenie z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu tj. z lat 1966 – 1983, 1985 – 1986, a wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wyniósł 237,60 zł. (decyzja ZUS z dnia 4.08.2017 r. – k.124 tom II akt emerytalnych).

Sąd Okręgowy ustalił powyższy stan faktyczny w oparciu o wymienione wyżej dowody z dokumentów i zeznań odwołującego się. Sąd dał wiarę zebranym w sprawie dowodom w zakresie, w jakim były spójne, a ich treść nie budziła wątpliwości. Zeznania odwołującego Sąd uznał za wiarygodne jedynie częściowo, w zakresie, w jakim potwierdził fakt zatrudnienia w delegacji.

Strony nie kwestionowały przedłożonych w sprawie dowodów i nie wnosiły
o uzupełnienie materiału dowodowego, toteż Sąd uznał zebrane w sprawie dowody
za wystarczające do rozstrzygnięcia sprawy.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie J. I., jako niezasadne, podlegało oddaleniu.

Spór w niniejszej sprawie koncentrował się wokół możliwości przeliczenia świadczenia emerytalnego pobieranego przez odwołującego. Zgodnie z art. 114 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 1270) w sprawie zakończonej prawomocną decyzją organ rentowy, na wniosek osoby zainteresowanej lub z urzędu, uchyla lub zmienia decyzję i ponownie ustala prawo do świadczeń lub ich wysokość, jeżeli:

1) po uprawomocnieniu się decyzji zostaną przedłożone nowe dowody lub ujawniono nowe okoliczności istniejące przed wydaniem tej decyzji, które mają wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokość;

2) decyzja została wydana w wyniku przestępstwa;

3) dowody, na podstawie których ustalono istotne dla sprawy okoliczności faktyczne, okazały się fałszywe;

4) decyzja została wydana na skutek świadomego wprowadzenia w błąd organu rentowego przez osobę pobierającą świadczenie;

5) decyzja została wydana w oparciu o inną decyzję lub orzeczenie sądu, które zostało następnie uchylone, zmienione albo stwierdzono jego nieważność;

6) przyznanie świadczeń lub nieprawidłowe obliczenie ich wysokości nastąpiło na skutek błędu organ rentowego.

Nowe dowody w rozumieniu ww. przepisów to ujawnione dowody istniejące przed wydaniem decyzji, jak i dowody uzyskane po wydaniu decyzji pod warunkiem, że wynikają z nich fakty uwzględniane w decyzji. Organ rentowy bez przedstawienia nowych dowodów nie ma prawa do zmiany decyzji pierwotnej, jedynie na podstawie odmiennej oceny dowodów. Natomiast przedstawienie nowych dowodów, aby mogło być skuteczne, to jest aby mogło doprowadzić do przyznania prawa do świadczenia, powinno prowadzić do zmiany ustalonych poprzednio ustaleń faktycznych. Na podstawie nowych dowodów powinno dojść do uzupełnienia okoliczności faktycznych o nowe nieprzedstawione-nierozważane uprzednio lub zmiany poprzednich ustaleń, poprzez ponowną ocenę dowodów. Wzruszenie poprzedniego rozstrzygnięcia może nastąpić w sytuacji przedstawienia nowych dowodów, podważających wiarygodność uprzednio zgromadzonego materiału dowodowego (zob. wyrok sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 26 kwietnia 2017 r., III AUa 488/16).

Regulacje określające dowody dopuszczalne przed Zakładem Ubezpieczeń Społecznych określa rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe (Dz. U. z 2011 r. nr 237, poz. 1412). Zgodnie z § 21 ww. rozporządzenia środkiem dowodowym stwierdzającym wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu oraz uposażenia przyjmowanego do ustalenia podstawy wymiaru emerytury lub renty są zaświadczenia pracodawcy lub innego płatnika składek, legitymacja ubezpieczeniowa lub inny dokument, na podstawie którego można ustalić wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu lub uposażenia. Z kolei zgodnie z § 22 ust. 1 rozporządzenia środkiem dowodowym stwierdzającym okresy zatrudnienia na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania oraz spółdzielczej umowy o pracę jest świadectwo pracy, zaświadczenie płatnika składek lub innego właściwego organu, wydane na podstawie posiadanych dokumentów lub inny dokument, w tym w szczególności:

1) legitymacja ubezpieczeniowa;

2) legitymacja służbowa, legitymacja związku zawodowego, umowa o pracę, wpis w dowodzie osobistym oraz pisma kierowane przez pracodawcę do pracownika w czasie trwania zatrudnienia.

J. I. złożył w organie rentowym wniosek o ponowne ustalenie wysokości emerytury poprzez uzupełnienie podstawy wymiaru świadczenia o wynagrodzenie otrzymywane przez niego w czasie delegacji na budowie cukrowni (...) na terenie b. NRD okresie od dnia 2 czerwca 1971 roku do dnia 19 stycznia 1972 roku. Do wniosku załączył dokumenty świadczące o oddelegowaniu go do pracy w b. NRD oraz dokumenty mówiące o jego prawach, obowiązkach, wysokości przysługującego mu wynagrodzenia, zmiany wynagrodzenia, okresu oddelegowania. Na mocy skarżonej decyzji organ rentowy odmówił mu prawa do przeliczenia emerytury wskazując, że załączone przez odwołującego do wniosku dokumenty nie wnoszą nic nowego do pracy, ponieważ zakład w decyzji z dnia 26 lipca 1999 roku uwzględnił zaświadczenie o zatrudnieniu z dnia 10 czerwca 1999 roku.

W oparciu o przeprowadzone postępowanie dowodowe Sąd Okręgowy uznał stanowisko organu rentowego za zasadne. O ile w ocenie Sądu okoliczność zatrudnienia J. I. w delegacji na terenie budowie cukrowni (...) w b. NRD w wymienionym wyżej okresie została potwierdzona – na co wskazują zarówno wystawione przez ten podmiot i załączone do akt emerytalnych zaświadczenia – o tyle materiał dowodowy zebrany w sprawie nie zawiera żadnych informacji dających podstawy do poczynienia ustaleń w zakresie uzyskiwanego przez odwołującego w tym czasie wynagrodzenia.

Odwołujący nie przedstawił skorygowanego zaświadczenia o zatrudnieniu i wynagrodzeniu z dopiskiem wyjaśniającym, że wynagrodzenie z tytułu zatrudnienia w delegacji w b. NRD wypłaciła delegująca firma (...).

Zdaniem Sądu nie było jednak możliwości aby do przeliczenia emerytury uwzględnić informacje wynikające z przedmiotowych dokumentów, ponieważ nie stanowiły one w istocie zaświadczeń o wynagrodzeniu, nie było w nich również informacji o rzeczywistej wysokości wynagrodzenia wypłaconej ubezpieczonemu w tym okresie.

W tych okolicznościach Sąd Okręgowy zważył, iż nie było podstaw do uwzględnienia odwołania i uwzględnienia wskazywanych przez J. I. kwot wynagrodzenia za okres, w którym przebywał on w delegacji w b. NRD. Ani w toku postępowania przed organem rentowym, ani tez w toku postępowania niniejszego, odwołujący nie przedłożył dowodów które w sposób nie budzący wątpliwości obrazowałyby wynagrodzenie uzyskiwane przez niego w okresie zatrudnienia na terenie budowie cukrowni (...) w b. NRD. W konsekwencji powyższego skarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych,
który odmówił odwołującemu prawa do przeliczenia świadczenia, należało uznać za prawidłową. W tych okolicznościach Sąd oddalił odwołanie J. I. na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c., o czym orzekł jak w punkcie 1 sentencji wyroku.

Zgodnie z przepisem art. 476 § 2 i 3 k.p.c. sprawami z zakresu ubezpieczeń społecznych są sprawy zainicjowane odwołaniami od decyzji organów rentowych lub sprawy wszczęte wskutek niewydania przez te organy decyzji we właściwym terminie. Postępowanie przed sądem musi zatem być poprzedzone postępowaniem przed organem rentowym dotyczącym prawa do danego świadczenia, a zainicjowanym wnioskiem osoby ubiegającej się o świadczenie. Ubezpieczony nie może dochodzić świadczeń z ubezpieczenia społecznego bezpośrednio przed sądem z pominięciem postępowania przed organem rentowym. Występuje tu czasowa niedopuszczalność drogi sądowej - strona może wystąpić do sądu dopiero z odwołaniem od niekorzystnej dla siebie decyzji organu rentowego lub w razie bezczynności tego organu. Ponadto, stosownie do treści przepisu art. 477 ¹⁰ § 2 k.p.c., jeżeli ubezpieczony zgłosił nowe żądanie, dotychczas nie rozpoznane przez organ rentowy, sąd przyjmuje to żądanie do protokołu i przekazuje go do rozpoznania organowi rentowemu.

Wniosek odwołującego o zaliczenie do wysokości emerytury wynagrodzenia zastępczego za okres, za który została zniszczona dokumentacja płacowa tj. za lata 1965 - 1973 został zgłoszony dopiero w toku postępowania przed tut. Sądem. Dlatego też podstawie art. 477 ¹⁰ § 2 k.p.c. należało sprawę w tym zakresie przekazać do rozpoznania przez organowi rentowemu, w celu wydania stosownej decyzji o czym Sąd orzekł w pkt. 2 sentencji wyroku.

Zarządzenie: odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć odwołującemu z pouczeniem o przysługujących środkach zaskarżenia.

MW