Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 lipca 2018 r.

Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Marcin Graczyk

Protokolant: Mateusz Mućka

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 24 lipca 2018 r. w Warszawie

sprawy T. K.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych(...)Oddział w W.

o rentę z tytułu niezdolności do pracy

na skutek odwołania T. K.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.

z dnia 3 kwietnia 2017 r. znak:(...)

1.  zmienia zaskarżoną decyzję, w ten sposób, że przyznaje T. K. prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy od dnia 1 stycznia 2017 roku do dnia 6 listopada 2019 roku,

2.  zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych na rzecz T. K. kwotę 180 (sto osiemdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego,

3.  nie stwierdza odpowiedzialności organu rentowego za opóźnienie w ustaleniu ostatniej okoliczności istotnej dla przyznania świadczenia.

Sygn. akt VII U 575/17

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 3 kwietnia 2017 r., znak: (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. odmówił ubezpieczonemu T. K. przyznania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. Rozstrzygnięcie decyzji ww. organ oparł na przepisach ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (decyzja z dnia 3 kwietnia 2017r., znak: (...) k. 14, tom a.r.).

T. K. , w dniu 8 maja 2017 r., złożył, za pośrednictwem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W., odwołanie od ww. decyzji z dnia 3 kwietnia 2017 r., znak: (...)W uzasadnieniu odwołania ubezpieczony wskazał, że nie zgadza się z oceną jego stanu zdrowia, dokonaną przez Lekarza Orzecznika ZUS i Komisję Lekarską ZUS. Podkreślił, że lekarze orzecznicy zignorowali jego zły stan zdrowia, który ma wpływ na jego codzienną egzystencję. Podniósł, że przeszedł operację amputacji lewej kończyny dolnej na poziomie uda. W związku z przebytą amputacją porusza się przy pomocy protezy kończyny dolnej. Konsekwencją przebytej amputacji jest ból w okolicy lędźwiowo-krzyżowej kręgosłupa oraz zaburzenia korzeni nerwów rdzeniowych kręgosłupa, które mają charakter postępujący. Ubezpieczony wskazał, że jego aktualny stan zdrowia oraz konieczność dalszej diagnostyki oraz leczenia schorzenia ortopedycznego powodują, że nie może on kontynuować dotychczas wykonywanej pracy zarobkowej. Nadmienił, że do chwili obecnej korzysta z zabiegów rehabilitacji i fizykoterapii, które nie są jednak wystarczające i rozważana jest konieczność przeprowadzenia operacji kręgosłupa. Stwierdził także, że stan jego zdrowia nie rokuje poprawy, gdyż operacja amputacji kończyny dolnej jest operacją nieodwracalną, a wydłużający się okres korzystania z protezy powoduje, że w coraz większym stopniu niemożliwe staje się funkcjonowanie zgodnie z fizjologią organizmu. Podkreślił, że powinien prowadzić oszczędzający tryb życia, stosować się do zaleceń lekarza, jak również zapobiegać nadmiernemu nadwyrężaniu i przeciążaniu lewej kończyny dolnej. Ubezpieczony zaznaczył także, że powyższe zalecenia zostały wydane już w 2013 r., kiedy stan jego zdrowia z uwagi na okres, jaki upłynął od amputacji, był znacznie lepszy niż ma to miejsce obecnie. W konkluzji odwołania, ubezpieczony wniósł zatem o zmianę zaskarżonej decyzji w całości i przyznanie na jego rzecz prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy (odwołanie z dnia 8 maja 201 r. k. 2-4 a.s.).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych(...)Oddział w W. , w dniu 18 maja 2017 r. zajął stanowisko w sprawie i wniósł o oddalenie odwołania. W uzasadnieniu odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wskazał, że ubezpieczony został w toku postępowania skierowany na badanie do Komisji Lekarskiej ZUS, która orzeczeniem z dnia 28 marca 2017 r. nie stwierdziła u niego niezdolności do pracy. Jednocześnie na podstawie dokumentów znajdujących się w aktach rentowych, Zakład Ubezpieczeń Społecznych przyjął, że ogólny staż pracy ubezpieczonego wynosi łącznie 11 lat, 11 miesięcy i 29 dni. Na tej podstawie, decyzją z dnia 3 kwietnia 2017 r., znak: (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych odmówił wnioskodawcy prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy (odpowiedź na odwołanie z dnia 18 maja 2017 r. k. 31 a.s.).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Ubezpieczony T. K., urodzony w dniu (...), posiada wykształcenie zawodowe w specjalności zegarmistrz. W latach 2004-2016 ubezpieczony był zatrudniony na stanowisku administracyjno-biurowym, tj. specjalisty ds. kontroli w pełnym wymiarze czasu pracy w Spółce (...) S.A. z siedzibą w W.. Ubezpieczony cierpi na wrodzoną deformację dolnej kończyny lewej. W 1993 r. przeszedł operację amputacji tej kończyny na poziomie uda. Od tego czasu ubezpieczony porusza się o kulach za pomocą protezy. W dniu 20 stycznia 2017 r. ubezpieczony złożył w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy. Do powyższego wniosku ubezpieczony załączył informację o okresach składkowych i nieskładkowych wraz z dokumentacją potwierdzającą te okresy. Ogólny staż pracy ubezpieczonego wynosi łącznie 11 lat, 11 miesięcy i 29 dni (wniosek z dnia 20 stycznia 2017 r. wraz z załącznikiem k. 1-6, zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu k. 7 a.r.).

W toku postępowania wyjaśniającego ubezpieczony został skierowany na badanie lekarskie do Lekarza Orzecznika ZUS, który orzeczeniem z dnia 3 marca 2017 r. uznał, że ubezpieczony nie jest niezdolny do pracy. W związku z wniesieniem przez odwołującego sprzeciwu od powyższego orzeczenia, sprawa została skierowana do Komisji Lekarskiej ZUS, która po ponownym zbadaniu odwołującego, wydała w dniu 28 marca 2017 r. orzeczenie na mocy, którego uznała, że ubezpieczony nie jest niezdolny do pracy (orzeczenie Lekarza Orzecznika ZUS z dnia 3 marca 2017 r., k. 8, orzeczenie Komisji Lekarskiej ZUS z dnia 28 marca 2017 r. k. 10 a.r.).

W oparciu o powyższe orzeczenie Komisji Lekarskiej ZUS z dnia 28 marca 2017 r. organ rentowy wydał w dniu 3 kwietnia 2017 r., decyzję, znak: (...) odmawiającą ubezpieczonemu prawa do świadczenia rentowego z tytułu niezdolności do pracy. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy podniósł, że ubezpieczony nie spełnia jednego z warunków niezbędnych do przyznania renty z tytułu niezdolności do pracy, wynikającego z przepisów ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, a mianowicie warunku uznania go za osobę niezdolną do pracy (decyzja z dnia 3 kwietnia 2017r., znak: (...)k. 14, tom a.r.).

W związku z niekorzystną decyzją organu rentowego, T. K. złożył odwołanie do tut. Sądu, inicjując tym samym niniejsze postępowanie (odwołanie z dnia 8 maja 201 r. k. 2-4 a.s.).

W toku postępowania, Sąd Okręgowy Warszawa – Praga w Warszawie dopuścił dowód z opinii biegłych sądowych lekarzy specjalistów z zakresu ortopedii i neurologii celem ustalenia, czy odwołujący się jest zdolny, czy też całkowicie lub częściowo niezdolny do pracy zarobkowej ze szczególnym wskazaniem daty powstania tej niezdolności. Sąd zobowiązał również biegłego sądowego do wskazania, czy ewentualna niezdolność do pracy odwołującego ma charakter trwały, czy też okresowy (jeżeli okresowy to na jaki okres) oraz do wskazania-w przypadku zmiany stanu zdrowia ubezpieczonego (poprawy lub pogorszenia) - na czym ta zmiana polegała (postanowienie z dnia 23 czerwca 2017r. k. 37 a.s.).

W opinii z dnia 3 lipca 2017 r. biegły sądowy z zakresu neurologii dr n. med. B. Z. wskazał, że odwołujący cierpi na wrodzony niedorozwój lewej kończyny dolnej i z tego też powodu miał orzeczoną II grupę inwalidzką sprzed zatrudnienia, co skutkowało przyznaniem na jego rzecz prawa do renty socjalnej. Następnie podjął zatrudnienie, jako pracownik umysłowy i pozostaje nim do chwili obecnej. Biegły podkreślił, że jak wykazało badanie radiologiczne odwołujący cierpi na zmiany dyskopatyczne w dolnym odcinku kręgosłupa lędźwiowego. Kilkakrotnie miał ostrą fazę albo bólowego zespołu korzeniowego z odcinka lędźwiowego, albo ostre bóle o charakterze postrzałowych z odcinka lędźwiowego. Aktualnie biegły stwierdził niewielki zespół bólowy korzeniowy o typie prawostronnej rwy kulszowej. Biegły sądowy tej specjalności zaznaczył, że problematyka badanego jest natury ortopedycznej. Z kolei z punktu widzenia wyłącznie neurologicznego, odwołujący nie jest niezdolny do pracy. W ocenie biegłego w tym zakresie decydująca powinna być jednak opinia biegłego sądowego z zakresu ortopedii (opinia biegłego sądowego z zakresu neurologii dr n. med. B. Z. z dnia 13 lipca 2017 r. k. 47-48 a.s.).

W opinii z dnia 8 sierpnia 2017 r. biegły sądowy z zakresu ortopedii M. G. rozpoznał u odwołującego dyskopatię kręgosłupa lędźwiowego w przebiegu funkcjonalnej skoliozy z objawami zespołu bólowego oraz stan po amputacji lewej kończyny dolnej z powodu niedorozwoju. Biegły wskazał, że analiza przedstawionej dokumentacji, zebrany wywiad oraz przeprowadzone badanie pozwalają stwierdzić, że badany jest częściowo niezdolny do pracy. Powodem niezdolności jest zmniejszenie wydolności chodu, spowodowane wysoką amputacją uda oraz zespołem bólowym lędźwiowym w przebiegu dyskopatii. Ten zespół bólowy jest stale indukowany nieprawidłowym schematem chodu, polegającym na realizacji kroku w wyniku bocznego balansu tułowia. Wykonane badania obrazowe kręgosłupa uwidaczniają skoliozę i zmiany dyskopatyczne, które wraz z nieprawidłową postawą i nieprawidłowym chodem są źródłem zespołu bólowego lędźwiowego. Biegły wskazał, że odwołujący wymaga oczywiście rehabilitacji, ale biorąc pod uwagę wiek i krótki kikut oraz przykurcz zgięciowy, rokowanie jest raczej złe, chociaż możliwa jest poprawa przy intensywnych działaniach rehabilitacyjnych. Na tej podstawie biegły stwierdził, że od dnia 7 listopada 2016 r. odwołujący jest częściowo niezdolny do pracy na okres 3 lat, z powodu zespołu bólowego lędźwiowego. Wnioski wywiedzione przez biegłego na gruncie opinii z dnia 8 sierpnia 2017 r. zostały potwierdzone również przez biegłego sądowego z zakresu neurologii dr n. med. B. Z. w opinii łącznej sporządzonej w dniu 6 września 2017 r. (opinia biegłego sądowego z zakresu (...) z dnia 8 sierpnia 2017 r. k. 53-55, opinia łączna biegłych sądowych z zakresu (...) oraz z zakresu neurologii dr n. med. B. Z. z dnia 6 września 2017 r. k. 65 a.s.).

W piśmie procesowym z dnia 25 października 2017 r. pełnomocnik organu rentowego zgłosił zastrzeżenia do opinii biegłego sądowego z zakresu ortopedii M. G. z dnia 8 sierpnia 2017 r. oraz do opinii łącznej sporządzonej przez ww. biegłego sądowego i biegłego sądowego z zakresu neurologii dr n. med. B. Z. z dnia 6 września 2017 r. Organ rentowy wskazał, że zmniejszenie wydolności chodu u badanego nie jest powodem niezdolności do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. Pogorszenie stanu zdrowia pod postacią bólów kręgosłupa jest związane z nieprawidłowym chodem z powodu protezy i ma związek z naruszeniem sprawności organizmu powstałym przed 18 rokiem życia. Poza tym nasilenie tych dolegliwości nie powoduje niezdolności do pracy – obecnie nie stwierdza się objawów korzeniowych i ubytkowych. U badanego nie występują także nowe schorzenia, które powstałyby w czasie zatrudnienia i obecnie powodowałyby niezdolność do pracy. Na tej podstawie pełnomocnik organu rentowego wniósł o powołanie innego biegłego sądowego z zakresu ortopedii (pismo procesowe z dnia 25 października 2017 r. k. 71-72 a.s.).

Postanowieniem z dnia 24 listopada 2017 r. Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie dopuścił dowód z opinii biegłego sądowego innego niż M. G. na okoliczności jak w postanowieniu z dnia 23 czerwca 2017 r. (postanowienie z dnia 24 listopada 2017 r. k. 78 a.s.).

W opinii z dnia 5 lutego 2018 r. biegły sądowy z zakresu ortopedii i traumatologii lek. K. K. rozpoznał u odwołującego stan po amputacji lewego uda na wysokości 1/3 dalszej, przykurcz zgięciowy kikuta lewego uda, bolesność uciskową wyrostków kolczystych kręgów L5 i S1, skoliozę czynnościową kręgosłupa piersiowego i lędźwiowego z transpozycją tułowia na stronę lewą, ograniczone zakresy ruchomości kręgosłupa piersiowo-lędźwiowego, objawy rozciągowe L.’a dodatnie obustronne oraz brak niedowładów w obrębie kończyn dolnych. Biegły zaznaczył, że schorzenia kręgosłupa stwierdzone u badanego pod postacią zmian zwyrodnieniowych i dyskopatycznych mają przynajmniej częściowy związek z przebytą amputacją lewego uda. Asymetria chodu i konieczność balansowania tułowiem podczas chodzenia, które trwają od 1993 r. doprowadziły początkowo do zmian przeciążeniowych w obrębie kręgosłupa, a po wielu latach do powstania utrwalonego bocznego skrzywienia oraz zmian zwyrodnieniowych i dyskopatycznych. Biegły wskazał, że korzystanie z protezy lewej kończyny dolnej jest utrudnione nie tylko z powodu krótkiego odcinka uda, ale również z powodu przykurcza zgięciowego kikuta. Taki stan przesuwa środek ciężkości ciała do przodu oraz wymusza większe balansowanie ciałem podczas chodzenia. Na podstawie badania klinicznego i wyniku badania MR oraz w sytuacji braku poprawy po leczeniu rehabilitacyjnym biegły stwierdził, że istnieją wskazania do leczenia operacyjnego dyskopatii lędźwiowej. Biegły podał, że zmiany kręgosłupa, jakie stwierdzono u badanego utrudniają wykonywanie pracy zarobkowej siedzącej. Transpozycja tułowia utrzymuje się również podczas siedzenia. Przebywanie przez wiele godzin w pozycji siedzącej niewątpliwie przeciąża odcinek lędźwiowy kręgosłupa. Z tego też względu, odwołujący może wykonywać taką pracę, jednak w ograniczonym czasie, tj. przez 3-4 godziny dziennie. Na tej podstawie biegły uznał, że w obecnym stanie odwołujący jest osobą częściowo, okresowo niezdolną do pracy zarobkowej (opinia biegłego sądowego z zakresu ortopedii i traumatologii lek. K. K. z dnia 5 lutego 2018 r. k. 89 a.s.).

W piśmie procesowym z dnia 27 kwietnia 2018 r. pełnomocnik Zakładu Ubezpieczeń Społecznych zakwestionował powyższą opinię wskazując, że stopień nasilenia dolegliwości kręgosłupowych u odwołującego jest zmienny. Potwierdza to opinia wydana przez biegłego sądowego z zakresu neurologii, który stwierdził niewielki zespół bólowy i nie stwierdził niezdolności do pracy z przyczyn neurologicznych. W ocenie organu rentowego, takie dolegliwości są wskazaniem do leczenia w ramach krótkotrwałej niezdolności do pracy z czego ubezpieczony korzysta, pozostając nadal aktywnym zawodowo. Na tej podstawie pełnomocnik organu rentowego wniósł o wydanie opinii uzupełniającej przez biegłego sądowego ww. specjalności (pismo procesowe z dnia 27 kwietnia 2018 r. k. 97-99 a.s.).

W opinii uzupełniającej z dnia 18 czerwca 2018 r. biegły sądowy lek. K. K. wskazał, iż nie ma żadnej wątpliwości co do tego, że osoba po amputacji uda jest osobą co najmniej częściowo niezdolną do pracy. Biegły zaznaczył, że schorzenia kręgosłupa stwierdzone u badanego pod postacią zmian zwyrodnieniowych i dyskopatycznych mają związek z przebytą amputacją lewego uda. Asymetria chodu i konieczność balansowania tułowiem podczas chodzenia, które trwają od 1993 r. doprowadziły początkowo do zmian przeciążeniowych w obrębie kręgosłupa, a po wielu latach do powstania utrwalonego bocznego skrzywienia, zmian zwyrodnieniowych i dyskopatycznych. Biegły podał, iż na podstawie badania klinicznego i wyniku badania MR oraz w sytuacji braku poprawy po leczeniu rehabilitacyjnym można stwierdzić, że istnieją wskazania do leczenia operacyjnego dyskopatii lędźwiowej. Zmiany kręgosłupa, jakie stwierdzono u odwołującego niewątpliwie utrudniają wykonywanie pracy zarobkowej siedzącej. Transpozycja tułowia utrzymuje się również podczas siedzenia. Przebywanie przez wiele godzin w pozycji siedzącej przeciąża odcinek lędźwiowy kręgosłupa. Z tego też względu ubezpieczony może wykonywać pracę, jednak w ograniczonym czasie, tj. przez 3-4 godziny dziennie (opinia uzupełniająca biegłego sądowego z zakresu ortopedii i traumatologii lek. K. K. z dnia 18 czerwca 2018 r. k. 109 a.s.).

Do powyższej opinii biegłego sądowego z zakresu ortopedii i traumatologii lek. K. K., pełnomocnik organu rentowego zgłosił dalsze zastrzeżenia wnosząc jednocześnie o powołanie innego biegłego sądowego wskazanej specjalności. W ocenie pełnomocnika organu rentowego powyższa opinia nie wniosła nic do sprawy, a w okresie zatrudnienia nie doszło do istotnego pogorszenia stanu zdrowia odwołującego. Na rozprawie w dniu 24 lipca 2018 r. Sąd Okręgowy postanowił jednak oddalić wniosek organu rentowego o powołanie innego biegłego sądowego z zakresu ortopedii i traumatologii (pismo procesowe z dnia 3 lipca 2018 r. k. 117-118, protokół rozprawy z dnia 24 lipca 2018 r. k. 124-125 a.s.).

Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił na podstawie dowodów z dokumentów zawartych w aktach sprawy i aktach rentowych odwołującego. Zdaniem Sądu powołane wyżej dokumenty, w zakresie w jakim Sąd oparł na nich swoje ustalenia są wiarygodne, wzajemnie się uzupełniają i tworzą spójny stan faktyczny. Nie były one przez strony kwestionowane w zakresie ich autentyczności i zgodności z rzeczywistym stanem rzeczy, a zatem okoliczności wynikające z treści tych dokumentów należało uznać za bezsporne i mające wysoki walor dowodowy.

Jednocześnie w toku sprawy, Sąd Okręgowy dopuścił dowód z opinii biegłych sądowych lekarzy specjalistów z zakresu neurologii dr n. med. B. Z. (k. 47-48, k. 65 a.s.) oraz z zakresu (...) (k. 53-55, k. 65 a.s.) i lek. K. K. (k. 89, k. 109 a.s.) celem jednoznacznego ustalenia stanu zdrowia odwołującego. Orzekając w niniejszej sprawie, Sąd oparł się jednak wyłącznie na najbardziej miarodajnych w jego ocenie opiniach biegłych sądowych z zakresu ortopedii M. G. i lek. K. K. oraz łącznej opinii wydanej przez biegłego sądowego z zakresu ortopedii M. G. oraz biegłego sądowego z zakresu neurologii dr n. med. B. Z. – uznając, że biegli sądowi z zakresu ortopedii są to biegli z zakresu medycyny adekwatnej do schorzeń, które czynią odwołującego częściowo, okresowo niezdolnym do pracy zarobkowej. Opinie wydane przez ww. biegłych sądowych wskazały bowiem, że istnieją przesłanki uzasadniające uznanie ubezpieczonego za osobę niezdolną do pracy, co tym samym podważyło opinię Komisji Lekarskiej ZUS z dnia 28 marca 2017 r. oraz wydaną na jej podstawie decyzję organu rentowego z dnia 3 kwietnia 2017r. , odmawiającą przyznania skarżącemu dochodzonego przez niego świadczenia, od której odwołanie stanowi przedmiot niniejszego postępowania. Sąd Okręgowy w pełnym zakresie podziela opinie wydane przez biegłych sądowych z zakresu ortopedii i traumatologii, którzy w sposób jednoznaczny wskazali, że powodem niezdolności odwołującego do pracy jest zmniejszenie wydolności chodu, spowodowane wysoką amputacją uda oraz zespołem bólowym lędźwiowym w przebiegu dyskopatii. Ten zespół bólowy jest stale indukowany nieprawidłowym schematem chodu, polegającym na realizacji kroku w wyniku bocznego balansu tułowia. Wykonane badania obrazowe kręgosłupa uwidaczniają skoliozę i zmiany dyskopatyczne, które wraz z nieprawidłową postawą i nieprawidłowym chodem są źródłem zespołu bólowego lędźwiowego. Na podstawie badania klinicznego i wyniku badania MR biegli stwierdzili, że u odwołującego istnieją wskazania do leczenia operacyjnego dyskopatii lędźwiowej. Biegli podali, że zmiany kręgosłupa, jakie stwierdzono u badanego utrudniają mu wykonywanie pracy zarobkowej siedzącej. Transpozycja tułowia utrzymuje się bowiem podczas siedzenia. Przebywanie przez wiele godzin w pozycji siedzącej niewątpliwie przeciąża odcinek lędźwiowy kręgosłupa. Na tej podstawie biegli uznali, że istnieją ewidentne przyczyny spowodowane złym stanem zdrowia odwołującego pozwalające uznać go za osobę częściowo niezdolną do pracy zarobkowej na okres 3 lat od daty wykonania badania RTG, tj. od dnia 7 listopada 2016 r. Mając na uwadze przywołane powyżej opinie biegłych sądowych z zakresu ortopedii i traumatologii, Sąd Okręgowy uznał, iż ze względu na aktualny stan zdrowia ubezpieczony nie jest w stanie wykonywać pracy zawodowej zgodnej z poziomem posiadanych przez niego kwalifikacji. Biorąc pod uwagę powyższe, Sąd Okręgowy uznał, że zgromadzony w sprawie materiał dowodowy stanowi wystarczającą podstawę do wydania orzeczenia kończącego postępowanie. Z tych też względów Sąd oddalił wniosek dowodowy pełnomocnika organu rentowego o powołanie innego biegłego sądowego z zakresu ortopedii, zgłoszony w piśmie procesowym z dnia 3 lipca 2018 r. oraz na rozprawie w dniu 24 lipca 2018 r.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie T. K. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z dnia z dnia 3 kwietnia 2017 r., znak:(...) jest zasadne i jako takie zasługuje na uwzględnienie.

W myśl art. 57 ust 1. ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2018 r. poz. 1270), renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnił łącznie następujące warunki:

1.  jest niezdolny do pracy;

2.  ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy;

3.  niezdolność do pracy powstała w okresach składkowych wymienionych w ustawie, albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

W treści wskazanej powyżej regulacji zostały określone warunki konieczne do powstania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. Warunki te muszą być spełnione łącznie.

Niezdolność do pracy jest kategorią ubezpieczenia społecznego łączącą się z całkowitą lub częściową utratą zdolności do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu bez rokowania jej odzyskania po przekwalifikowaniu (art. 12 ustawy). Przy ocenie stopnia i trwałości tej niezdolności oraz rokowania, co do jej odzyskania uwzględnia się zarówno stopień naruszenia sprawności organizmu, możliwość przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji, jak i możliwość wykonywania pracy dotychczasowej lub podjęcia innej oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne ubezpieczonego (art. 13 ust. 1 ustawy) (por. wyrok Sądu Najwyższego – Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z 28 stycznia 2004 roku, II UK 222/03). Prawo do świadczenia rentowego z tytułu niezdolności do pracy przysługuje zatem w wypadku wypełnienia wszystkich przesłanek z art. 57 pkt.1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r.

Przepis art. 12 powołanej wyżej ustawy rozróżnia dwa stopnie niezdolności do pracy - całkowitą i częściową. Zgodnie z ust. 3 ww. przepisu częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. Z kolei całkowita niezdolność do pracy polega na utracie zdolności do wykonywania jakiejkolwiek pracy. Przesłanka niezdolności do jakiejkolwiek pracy odnosi się do każdego zatrudnienia w innych warunkach niż specjalnie stworzone na stanowiskach pracy odpowiednio przystosowanych do stopnia i charakteru naruszenia sprawności organizmu (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 grudnia 2000 r., II UKN 134/00 i z dnia 7 września 1979 r., II URN 111/79).

Przechodząc do merytorycznej oceny zasadności złożonego przez ubezpieczonego odwołania wskazać należy, że zaskarżona decyzja organu rentowego jest nieprawidłowa, albowiem nie odpowiada rzeczywistemu stanowi rzeczy. W przedmiotowej sprawie, Sąd uwzględnił opinie (zarówno główne, jak i uzupełniające) wydane przez biegłych sądowych z zakresu (...) i lek. K. K., a także łączną opinię wydaną przez biegłego sądowego z zakresu ortopedii M. G. i biegłego sądowego z zakresu neurologii dr n. med. B. Z. i uznał je za wyczerpujące, poddające wszechstronnej analizie stan zdrowia ubezpieczonego w odniesieniu do jego możliwości zawodowych. Wnioski zawarte w przedmiotowych opiniach nie nasuwały wątpliwości, co do ich trafności, zatem brak było podstaw do dalszego prowadzenia postępowania dowodowego. Biegli są bowiem doświadczonymi specjalistami z tych dziedzin medycyny, które odpowiadają głównym schorzeniom ubezpieczonego. Opinie wydali po wnikliwej analizie całości dokumentacji medycznej zawartej zarówno w aktach sądowych, jak i aktach rentowych ubezpieczonego. Zaznaczenia wymaga także, że powyższe opinie mają charakter wyczerpujący, a także zostały sporządzone w sposób jasny i logiczny oraz nie pozostawiają wątpliwości, co do dokładnego określenia stanu zdrowia odwołującego.

Mając na uwadze wnioski wywiedzione przez ww. biegłych sądowych z zakresu ortopedii i traumatologii w niniejszej sprawie nie ulega wątpliwości, że wnioskodawca T. K. cierpi na poważne schorzenie natury ortopedycznej, które w znacznym stopniu ogranicza jego zdolność do wykonywania dotychczasowej pracy zarobkowej. Jednocześnie wskazać należy, że niewątpliwie stan zdrowia ubezpieczonego ma związek z jego niepełnosprawnością, powstałą przed 18 rokiem życia, jednakże pogorszenie stanu zdrowia w stopniu powodującym niezdolność do pracy nastąpiło już w czasie trwania okresu składkowego i nieskładkowego, co potwierdza dokumentacja medyczna załączona do akt rentowych. Choroba zwyrodnieniowa ma bowiem charakter postępujący i na poszczególnych etapach jej trwania stan chorego, a co za tym idzie również jego zdolność do pracy, mogą ulegać zmianom, przy czym na dynamikę tych zmian ma wpływ m.in. wykonywana praca. Zdaniem Sądu Okręgowego nie można również zgodzić się ze stanowiskiem organu rentowego, co do tego, że fakt wykonywania przez ubezpieczonego pracy biurowej pozostaje bez wpływu na jego stan zdrowia. Wskazać bowiem należy, że konieczność przebywania przez wiele godzin w wymuszonej pozycji ciała niewątpliwie prowadzi do pogłębiania się zmian zwyrodnieniowo-dyskopatycznych, jak również do utrzymywania się zespołu bólowego. Ubezpieczony nie ma tym samym fizycznej możliwości wykonywania pracy biurowej w dotychczasowych warunkach, albowiem długotrwałe przebywanie w pozycji siedzącej wymaga pełnej sprawności narządów ruchu, w tym szkieletu i mięśni w taki sposób, aby żadna część narządu ruchu nie podlegała nadmiernym obciążeniom. W piśmie procesowym z dnia 25 października 2017 r. Przewodniczący Komisji Lekarskich przy (...) Oddziale ZUS wskazał, że odwołujący powinien tak zorganizować swój tryb pracy, aby unikać nadmiernego wysiłku fizycznego i pracy w wymuszonej pozycji ciała. Zaznaczył przy tym, że pracownik biurowy ma możliwość zmiany pozycji swojego ciała zarówno siedząc, jak i wstając z możliwością krótkiego przejścia (nawet uwzględniając chód na protezie). Z powyższego stwierdzenia wynika zatem wprost, że schorzenie, na które cierpi odwołujący ogranicza jego zdolność do wykonywania pracy zarobkowej, biorąc pod uwagę zarówno wiek, charakter wykonywanej pracy, jak również stan zdrowia. Już zatem sama treść zaleceń sformułowanych przez organ rentowy w ww. piśmie procesowym, wyraźnie wskazuje, że schorzenia ortopedyczne odwołującego osiągnęły taki stopień, który wymaga od niego podejmowania wyłącznie takich prac, które nie kolidują z jego możliwościami psychofizycznymi, co z kolei uzasadnia ustalenie chociażby częściowej niezdolności do pracy. Organ rentowy błędnie także wskazał, że obecnie u badanego nie występują nowe objawy chorobowe, które powodowałyby niezdolność do pracy. Ustalenie to jest jednak sprzeczne z wnioskami wywiedzionymi przez biegłych sądowych z zakresu (...) i lek. K. K., którzy wskazali, że zmiany zwyrodnieniowo-dyskopatyczne, na które cierpi odwołujący są aktualnie na takim poziomie, że w sytuacji braku poprawy po leczeniu rehabilitacyjnym, będą istniały wskazania do przeprowadzenia leczenia operacyjnego dyskopatii lędźwiowej. Biegli zaznaczyli także, że korzystanie przez odwołującego z protezy lewej kończyny dolnej jest utrudnione nie tylko z powodu krótkiego odcinka uda, ale również z powodu przykurcza zgięciowego kikuta. Taki stan przesuwa bowiem środek ciężkości ciała do przodu oraz wymusza większe balansowanie ciałem podczas chodzenia. Znaczna deformacja pourazowa w postaci zagięcia kątowego, przewlekłe dolegliwości bólowe, a także upośledzenie sprawności kręgosłupa powodują niezdolność odwołującego do pracy dotychczas wykonywanej, a więc pracy na stanowisku pracownika biurowego. Mając na uwadze treść ww. opinii, w ocenie Sądu, brak było podstaw do uwzględnienia wniosku pełnomocnika organu rentowego o dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego sądowego z zakresu ortopedii i traumatologii. Powołani w sprawie biegli sądowi tej specjalności M. G. i lek. K. K. wypowiedzieli się w sposób pełny i wyczerpujący w przedmiocie niezdolności do pracy odwołującego T. K.. Z kolei Sąd nie jest zobowiązany do uwzględniania kolejnych wniosków o przeprowadzenie dowodu z opinii innego biegłego do czasu, gdy zostanie udowodniona okoliczność korzystna dla strony, a także wtedy, jeżeli potrzeba powołania innego biegłego nie wynika z okoliczności sprawy, a jedynie z samego niezadowolenia strony z dotychczas złożonej opinii, a wcześniej sporządzona opinia w sprawie jest prawidłowa (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 marca 1997 r., II UKN 45/97 oraz wyrok Sądu Apelacyjnego w Rzeszowie z dnia 24 stycznia 2013 r., III AUa 1046/12).

Podsumowując, zdaniem Sądu ubezpieczony jest osobą częściowo niezdolną do pracy na okres 3 lat od dnia 7 listopada 2016 r., tj. od daty wykonania badania RTG. Ponadto spełnił również przesłanki wynikające z art. 57 ust. 1 pkt. 2 i 3 ustawy emerytalnej. Niezdolność do pracy, która zdaniem biegłych datuje się od listopada 2016 r. powstała przed upływem 18 miesięcy od zakończenia zatrudnienia w Spółce (...) S.A. z siedzibą w W., który to okres, zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt. 1 ustawy emerytalnej, jest okresem składkowym, wymienionym w treści art. 57 ust. 1 pkt. 3 ustawy. Ponadto ubezpieczony, w ostatnim dziesięcioleciu przed dniem złożenia wniosku o rentę udowodnił staż pracy w wysokości 5 lat, co potwierdza dokumentacja zgromadzona w aktach rentowych ubezpieczonego.

Odnośnie ustalenia terminu, od jakiego Sąd Okręgowy uznał za zasadne przyznanie odwołującemu prawa do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy, to wskazać należy, że w tym zakresie zastosowanie znajdzie art. 129 pkt. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Stosownie bowiem do treści powołanej regulacji, świadczenia wypłaca się, poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek lub wydano decyzję z urzędu. Z uwagi na fakt, że ubezpieczony T. K. złożył wniosek o przyznanie na jego rzecz prawa do świadczenia rentowego w dniu 20 stycznia 2017 r., zasadnym było przyznanie na jego rzecz prawa do tego świadczenia od dnia 1 stycznia 2017 r. do dnia 6 listopada 2019 r. zgodnie z opinią biegłych sądowych z zakresu ortopedii M. G. i lek. K. K.. Mając powyższe na uwadze, Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ^{( 14)} § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych(...) Oddział w W. z dnia 3 kwietnia 2017 r., znak:(...)w ten sposób, że przyznał odwołującemu T. K. prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy na okres od dnia 1 stycznia 2017 r. do dnia 6 listopada 2019 r., o czym orzekł w pkt. 1 sentencji wyroku.

O kosztach zastępstwa procesowego, Sąd Okręgowy orzekł w pkt. 2 wyroku na podstawie art. 98 k.p.c., który stanowi, że strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Wysokość tychże kosztów Sąd ustalił w oparciu o treść § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2015 r. poz. 1804), zmienionego następnie Rozporządzeniem z dnia 3 października 2016 r. (Dz. U. z 2016 r. poz. 1667) zasądzając od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...)Oddział w W. na rzecz odwołującego T. K. kwotę 180,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Jednocześnie w pkt. 3 wyroku, Sąd Okręgowy stwierdził, że organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za opóźnienie w ustaleniu ostatniej okoliczności istotnej dla przyznania świadczenia, w oparciu o treść art. 118 ust. 1a ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Ustalenie, że odwołujący spełnił warunki do nabycia prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy wymagało bowiem przeprowadzenia sądowego postępowania dowodowego, w tym dopuszczenia dowodu z opinii biegłych sądowych. Zgodnie z art. 118 ust. 1a ww. ustawy w razie ustalenia prawa do świadczenia lub jego wysokości orzeczeniem organu odwoławczego za dzień wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji uważa się również dzień wpływu prawomocnego orzeczenia organu odwoławczego, jeżeli organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. Organ odwoławczy, wydając orzeczenie, stwierdza odpowiedzialność organu rentowego. Działając zaś na podstawie powołanego przepisu, Sąd wnioskując a contrario, nie stwierdził odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji, powodującej opóźnienie w wypłacie świadczenia, mając na uwadze fakt, że dopiero wyniki niniejszego postępowania dowodowego pozwoliły na poczynienie wiążących ustaleń, co do stanu zdrowia ubezpieczonego oraz momentu powstania u niego niezdolności do pracy, mającej wpływ na jego prawo do wnioskowanego świadczenia.

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi organu rentowego wraz z aktami organu rentowego.

M.St.