Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 marca 2019 roku

Sąd Apelacyjny w Lublinie, I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący Sędzia Sądu Apelacyjnego Magdalena Kuczyńska

Sędziowie: Sądu Apelacyjnego Jerzy Nawrocki

Sądu Apelacyjnego Ewa Bazelan (sprawozdawca)

Protokolant protokolant sądowy Anna Kłos

po rozpoznaniu w dniu 27 lutego 2019 roku w Lublinie na rozprawie

sprawy z powództwa R. S. (1) i P. T.

przeciwko (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanych od wyroku Sądu Okręgowego w Lublinie z dnia 5 marca 2018 roku, sygn. akt IX Gc 427/15

I.  zmienia zaskarżony wyrok:

a)  w punkcie I. w ten sposób, że oddala powództwo także w tym zakresie;

b)  w punkcie III w ten sposób że zasądza od każdego z powodów R. S. (1) i P. T. solidarnie na rzecz pozwanych (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł. kwoty po 3617 zł (trzy tysiące sześćset siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu za pierwszą instancję;

II.  zasądza od każdego z powodów R. S. (1) i P. T. solidarnie na rzecz pozwanych (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł. kwoty po 10218 zł 50 gr (dziesięć tysięcy dwieście osiemnaście złotych pięćdziesiąt groszy) tytułem zwrotu kosztów procesu za drugą instancję.

I AGa 159/18

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 5 marca 2018 roku Sąd Okręgowy w Lublinie:

I.  zasądził od pozwanych A. B. i (...) (...) z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Ł. solidarnie na rzecz powodów R. S. (1) i P. T. kwotę 246.737,40 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 31 października 2011 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku oraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 01 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty;

II. oddalił powództwo w pozostałej części;

III. zasądził od pozwanych (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Ł. solidarnie na rzecz powodów R. S. (1) i P. T. kwotę 16.855,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Podstawę tego rozstrzygnięcia stanowiły następujące ustalenia Sądu Okręgowego:

A. B. od 01 stycznia 2004 roku prowadziła działalność gospodarczą pod nazwą A. B. (...) w Ł.. Jako przedmiot działalności w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej ujawniono działalność w zakresie(...) W dniu (...) A. B. została wykreślona z w/w rejestru.

Centrum (...) Spółka Akcyjna z siedzibą we W. została wpisana do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego w dniu(...)pod numerem KRS (...). Jako przedmiot działalności spółki w w/w rejestrze ujawnione zostały m.in.:(...)

R. S. (1) (...). prowadzi działalność gospodarczą pod nazwą (...) R. S. (1) w L.. Jako przedmiot działalności w Centralnej Ewidencji i Działalności Gospodarczej ujawniono działalność związaną z (...) P. T. od (...) r. prowadzi działalność gospodarczą pod nazwą H. P. T. w L.. Jako przedmiot działalności w Centralnej Ewidencji i Działalności Gospodarczej ujawniono działalność związaną z (...)

W dniu (...) pomiędzy Centrum (...) Spółką Akcyjną z siedzibą we W. jako wykonawcą i A. B. jako zamawiającym została zawarta umowa o wykonanie usług nr (...)/L.. Mocą (...) umowy wykonawca zobowiązał się do: a) opracowania wniosku o pomoc finansową (wsparcie) w formie bezzwrotnej dotacji z (...) (...) na realizację projektu inwestycyjnego polegającego na (...) o łącznej wartości około 2.000.000,00 zł. Wsparcie udzielane będzie przez odpowiednią(...)(zwaną dalej Organem udzielającym); na poziomie max 70 % kosztów kwalifikowanych, co stanowi 700.000,00 z1 wielkości dofinansowania; b) opracowania biznes planu ( Studium (...)) projektu inwestycyjnego, o którym mowa w pkt(...) c) monitorowania przebiegu procesu prac nad ostatecznymi wytycznymi do wybranego programu pomocowego, do którego powstała dokumentacja, o której mowa w pkt (...) d) modyfikacji dokumentacji, o której mowa w pkt (...) o ile modyfikacja ta jest niezbędna do skutecznego złożenia wniosku i jest wynikiem zmiany lub doprecyzowania wytycznych instytucji zarządzających lub wdrażających programy pomocowe. Strony ustaliły, że czynności, o których mowa w (...)wykonane zostaną na podstawie i w oparciu o dane, dokumenty oraz informacje przedstawione przez zamawiającego, który ponosi pełną odpowiedzialność za ich zgodność ze stanem prawnym i faktycznym oraz, że zamawiający ponosi całkowitą odpowiedzialność za wszelkie skutki wynikłe z niewłaściwego wypełnienia wniosku w wyniku błędnego przekazania danych lub informacji lub przekazania błędnych danych (...) umowy). W (...) umowy ustalono, że za wykonanie using wymienionych w (...) wykonawca otrzyma wynagrodzenie netto w wysokości 86.000,00 zł, do której to kwoty zostanie doliczony podatek VAT obowiązujący w dniu rozliczenia. Łączna kwota brutto do zapłaty przez zamawiającego miała wynieść 104.920,00 z1 (ust.1). Zamawiający zobowiązał się dokonać zapłaty na rachunek bankowy zapisany na fakturze następujących kwot: kwoty 2.000,00 z1 plus VAT w terminie 7 dni od dnia podpisania umowy z (...) oraz kwoty 84.000,00 z1 plus VAT w terminie 60 dni, od dnia otrzymania przez zamawiającego z Organu udzielającego informacji o pozytywnym rozpatrzeniu wniosku, o którym mowa w (...) z zastrzeżeniem(...) (stanowiącą 6 % przyznanego dofinansowania) (...) Nadto strony ustaliły, że jeżeli zamawiający otrzyma decyzję o przyznaniu dotacji inną niż określono w (...), wówczas dokona zapłaty na rzecz wykonawcy proporcjonalnie niższej lub wyższej kwoty, od tej określonej w (...), zgodnie z zasadą, iż otrzymanie przez zamawiającego 100 % kwoty dotacji określonej w (...) skutkuje obowiązkiem zapłaty 100 % kwoty brutto określonej w (...)W (...) umowy zamawiający oświadczył, że jego sytuacja finansowa pozwala na terminowe regulowanie wszelkich płatności na rzecz wykonawcy. Nadto zamawiający zobowiązał się do zawiadomienia Centrum o przyznaniu wsparcia finansowego, zawarciu umowy z Organem udzielającym wsparcia oraz o przekazaniu zamawiającemu przez w/w Organ wsparcia finansowego, o którym mowa w (...) odpowiednio w terminie 7 dni od dnia otrzymania informacji o przyznaniu wsparcia finansowego, dnia zawarcia umowy z Organem udzielającym oraz dnia wpłynięcia środków ze wsparcia finansowego na konto zamawiającego (...) wynika, że w przypadku niedotrzymania obowiązku, o którym mowa w (...) Centrum przysługują odsetki w wysokości odsetek ustawowych, liczone od kwoty określonej w ust.1, od dnia następującego Po terminie zapłaty do dnia zapłaty tej kwoty przez zamawiającego. Koordynatorem prac ze strony zamawiającego został wyznaczony M. B. i A. B. (...) zaś ze strony wykonawcy R. S. (1) (...)

Niezwłocznie po podpisaniu w/w umowy (...) Spółka Akcyjna z siedzibą we W., z ramienia której działał R. S. (1), przystąpił do prac nad realizacją jej przedmiotu. Większość czynności mających na celu przygotowanie wniosku wykonywał i nadzorował R. S. (1). W efekcie tych prac w dniu (...) r. przygotowany przez wykonawcę wniosek o dofinansowanie wpłynął do (...)otrzymał numer (...) (...) (...). Pismem z dnia (...)r. (...) poinformowała A. B., że jej wniosek o dofinansowanie projektu kwalifikuje się do objęcia pomocą w ramach działania (...) — Zapewnienie dostępu do internetu na etapie (...) z zastrzeżeniem szczegółowej weryfikacji wniosku o dofinansowanie pod kątem spełniania kryteriów wyboru projektów zarówno formalnych, jak i merytorycznych. P. również, że ostateczną decyzję o kwalifikowalności wydatków w projekcie podejmie Instytucja Zarządzająca zatwierdzając projekt do dofinansowania w ramach działania (...) Po złożeniu i przyjęciu wniosku przez (...) wykonawca na bieżąco modyfikował braki formalne, do uzupełnienia których była wzywana A. B..

W piśmie z dnia (...) r. (...) poinformowała A. B., że wniosek nie spełnia kryteriów formalnych określonych dla (...) oraz, że uzupełnieniu podlega załącznik (...)Poproszono również o wyjaśnienie dlaczego nie zostały dołączone wszystkie załączniki wymagane do (...) planu, w tym słowniczek terminów, struktura organizacyjna przedsiębiorstwa oraz harmonogram rzeczowo — finansowy. Powyższe zostało uzupełnione przez A. B. przy piśmie z dnia (...) r. W (...) (...)r. A. B. została poinformowana, że wniosek o dofinansowanie został odrzucony z powodu niespelniania kryteriów merytorycznych, m.in. z powodu przedstawienia harmonogramu, który w ocenie (...) nie spełniał kryteriów merytorycznych. Na powyższą decyzję A. B. w (...) r. złożyła przygotowany przez R. S. (1) sprzeciw, który został rozpatrzony pozytywnie. Pismem (...)z dnia (...) r. A. B. została poinformowana, że wniosek spełnia kryteria formalne i w związku z powyższym został skierowany do oceny merytorycznej.

Pismem z dnia (...) r. (...) poinformowała A. B., że (...) rekomendowała projekt do dofinansowania oraz że projekt został umieszczony na podstawowej liście rankingowej, przekazanej do zatwierdzenia przez Instytucję Zarządzającą. Nadto poinformowano, że ostatecznym potwierdzeniem przyznania dofmansowania projektowi będzie zatwierdzenie listy rankingowej przez Instytucję Zarządzającą. W/w pismem A. B. została też wezwana do złożenia wskazanych w piśmie dokumentów. We wrześniu 2011 r. A. B. wystąpiła do (...) o zmianę terminu realizacji projektu. Do (...) r. wezwania otrzymywane przez A. B. od (...)do uzupełnienia wniosku, były przekazywane R. S. (1). Uzupełnienia były dokonywane przez R. S. (1) we współpracy z zamawiającym. Pismami z dnia (...) r. i z dnia (...) r. (...) poinformowała A. B., że wniosek o dofinansowanie kwalifikuje się do objęcia pomocą, z zastrzeżeniem szczegółowej weryfikacji wniosku o dofinansowanie pod kątem spełniania kryteriów wyboru projektów zarówno formalnych, jak i merytorycznych. Z kolei w piśmie z dnia (...)r. (...) poinformowała w/w, że Komisja Oceniająca rekomendowała projekt do dofinansowania i został on umieszczony na liście rankingowej wniosków rekomendowanych do dofinansowania. Nadto poinformowano, że w celu podpisania umowy należy dostarczyć do dnia (...) r. wskazane w piśmie dokumenty niezbędne do podpisania umowy o dofinansowanie (w tym harmonogram rzeczowo-finansowy (...) zgodny z pkt(...) wniosku o dofinansowanie) oraz, że podpisanie umowy o dofinansowanie będzie możliwie dopiero po dostarczeniu wskazanych w piśmie dokumentów. Powyższe wezwanie A. B. przekazała do realizacji R. S. (1), który odmówił przygotowania tego uzupełnienia. Wskazane w piśmie (...)z dnia (...)r. dokumenty były uzupełniane przez A. B. do (...) r.

W dniu (...) r. pomiędzy (...) a A. B. jako Beneficjentem została podpisana umowa o dofinansowanie nr (...).(...) Projektu (...) przez firmę (...)" o numerze (...) (...) w ramach działania(...) (...) (...)„S. (...) (...) mocą której A. B. zostało przyznane dofinansowanie na realizację (...) w maksymalnej wysokości (...)umowy).

Z tytułu umowy o wykonanie usług nr (...)/L. z dnia (...) r. zawartej pomiędzy Centrum (...) Spółką Akcyjną z siedzibą we W. i A. B., w dniu (...). Centrum (...) Spółka Akcyjna z siedzibą we W. wystawiła A. B. fakturę VAT nr (...) na łączną kwotę (...) zł brutto, w której jako tytuł jej wystawienia wskazano opracowanie wniosku i biznes planu, z terminem płatności 30 dni, tj. do dnia (...) r. A. B., pomimo wezwania do zapłaty, nie zapłaciła należności z w/w faktury, ograniczając się do płatności gwarantowanej kwoty (...)zł i odmawiając zapłaty pozostałej części wynagrodzenia określonego w (...) umowy z uzasadnieniem, że wykonawca nie dokonał niezbędnych modyfikacji wniosku. Wobec powyższego w (...)r. Spółka Centrum (...) złożyła w Sądzie Rejonowym Lublin — Wschód w L. z siedzibą w Ś. wniosek o zawezwanie do próby ugodowej w sprawie o zapłatę kwoty (...) zł, w odpowiedzi na który A. B. oświadczyła, że nie zgadza się na zawarcie ugody.

W dniu (...) r. pomiędzy Centrum (...) Spółką Akcyjną z siedzibą we W. jako cedentem a P. T. i R. S. prowadzącymi działalność gospodarczą w formie spółki cywilnej pod nazwą (...) spółka cywilna P. T., R. S. (1) jako cesjonariuszem, zawarta została umowa przelewu wierzytelności, mocą której cedent przeniósł na cesjonariusza m.in. wierzytelność przyslugującą mu wobec A. B. z tytułu faktury VAT nr (...) z dnia (...) r. 0 powyższym fakcie A. B. została poinformowana pismem z dnia (...) r. Należności objęte w/w fakturą nie zostały przez A. B. do dnia dzisiejszego zapłacone, przy czym nie zwróciła ona również przesłanego jej przez Spółkę Centrum (...) oryginału w/w faktury.

W dniu (...) r. A. B. dokonała na podstawie art.551 § 1 k.s.h. przekształcenia prowadzonej działalności gospodarczej pod nazwą A. B. (...) w Ł. w jednoosobową spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością pod firmą (...) Spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Ł.. A. B. jako jedyny wspólnik 100 udziałów w Spółce, pokryła je w całości wkładem w postaci majątku przedsiębiorcy przekształcanego o wartości bilansowej (...) zł.

Przedstawiony wyżej stan faktyczny sąd ustalił w oparciu o wskazane dowody z dokumentów, zeznań świadków: A. C., G. C., R. S. (2) i M. B. (k.987­994) oraz zeznań złożonych w charakterze strony przez powoda R. S. (1) i częściowo pozwaną A. B..

Sąd uznał powództwo za uzasadnione częściowo, tj. do kwoty (...) zł,

Sąd Okręgowy wyjaśnił, że zgodnie z dyspozycją art.627 k.c. przez umowę o dzieło przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, a zamawiający do zapłaty wynagrodzenia Z kolei stosownie do art.750 k.c. do umów o świadczenie usług, które nie są uregulowane innymi przepisami, stosuje się odpowiednio przepisy o zleceniu.

Sad doszedł do przekonania, że przedmiotowa umowa o wykonanie usług nr (...)/L. z dnia (...) r. nosi cechy umowy o świadczenie usług, a nie jak wskazywała strona pozwana, umowy o dzieło.

Sąd nie podzielił również podnoszonego przez stronę pozwaną zarzutu przedawnienia dochodzonego roszczenia. Zgodnie z dyspozycją art.751 pkt 1 k.c. z upływem lat dwóch przedawniają się roszczenia o wynagrodzenie za spełnione czynności i o zwrot poniesionych wydatków przysługujące osobom, które stale lub w zakresie działalności przedsiębiorstwa trudnią się czynnościami danego rodzaju; to samo dotyczy roszczeń z tytułu zaliczek udzielonych tym osobom. Z kolei w myśl art.120 § 1 k.c. bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne. Jeżeli wymagalność roszczenia zależy od podjęcia określonej czynności przez uprawnionego, bieg terminu rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stałoby się wymagalne, gdyby uprawniony podjął czynność w najwcześniej możliwym terminie. Jak ustalono, wykonawca, tj. Spółka Centrum (...) w dniu (...) r. wystawił fakturę nr (...) na kwotę (...) zł z tytułu wynagrodzenia określonego w (...) umowy, z terminem płatności do dnia (...) r. Tym samym objęta w/w fakturą kwota stała się wymagalna w dniu (...) r. W dniu (...) r., a więc przed upływem dwuletniego terminu przedawnienia przewidzianego w art.751 pkt 1 k.c., Centrum (...) Spółka Akcyjna z siedzibą we W. złożyła w Sądzie Rejonowym Lublin — Wschód w L. z siedzibą w S. wniosek o zawezwanie do próby ugodowej A. B., czym skutecznie przerwała bieg wskazanego wyżej terminu przedawnienia roszczenia o wynagrodzenie. Z kolei pozew w przedmiotowej sprawie został złożony w dniu (...) r., a więc przed upływem dwóch lat od daty złożenia wniosku o zawezwanie A. B. do próby ugodowej. Mając na uwadze wskazane wyżej rozważania w kontekście okoliczności sprawy niniejszej Sąd stwierdził, że dochodzone w sprawie roszczenie, wbrew zarzutowi strony pozwanej, nie uległo przedawnieniu.

Sąd wskazał, że w realiach przedmiotowej sprawy bezsporną pozostawała okoliczność, że Centrum (...) Spółkę Akcyjną z siedzibą we W. jako wykonawcę i A. B. jako zamawiającego łączyła umowa o wykonanie usług nr (...)/L. z dnia (...) r., że pozwana dokonała zapłaty na rzecz wykonawcy pierwszej części wynagrodzenia tj. kwoty(...) zł oraz, że w dniu (...) r. został złożony do (...) przygotowany przez wykonawcę wniosek o dofinansowanie, który po kilku modyfikacjach przeszedł pozytywnie procedurę oceny formalnej i merytorycznej, co skutkowało rekomendowaniem projektu do dofinansowania oraz jego umieszczeniem na podstawowej liście rankingowej, przekazanej do zatwierdzenia przez Instytucję Zarządzającą. Bezsporną pozostawała również okoliczność, że po dacie (...) r. wykonawca nie uczestniczył w procedurze modyfikacji dokumentów wskazywanych przez (...)jako konieczne do podpisania umowy o dofinansowanie oraz, że w dniu (...)r. pomiędzy (...) a A. B. jako Beneficjentem została podpisana umowa o dofinansowanie nr (...) (...) mocą której A. B. zostało przyznane dofinansowanie na realizację Projektu w maksymalnej wysokości (...). Sporne pomiędzy stronami pozostawało natomiast czy wykonawca, w imieniu i na rzecz którego działał R. S. (1), wykonał przedmiot umowy w całości i w sposób należyty. Strona pozwana podnosiła, że wykonawca nie wykonał w całości przedmiotu umowy, albowiem nie dokonał modyfikacji wniosku o dofinansowanie i jego załączników, która była wymagana przez (...)od dnia(...)r., a w konsekwencji, że dochodzona w niniejszej sprawie część wynagrodzenia nie jest mu należna.

Jak wskazano wyżej, mocą (...)umowy wykonawca zobowiązał się do: a) opracowania wniosku o pomoc finansową (wsparcie) w formie bezzwrotnej dotacji z (...) realizację projektu inwestycyjnego polegającego na budowie (...)zł. Wsparcie udzielane będzie przez odpowiednią (...) (zwaną dalej Organem udzielającym); na poziomie max 70 % kosztów kwalifikowanych; co stanowi (...) z1 wielkości dofinansowania; b) opracowania biznes planu ( Studium (...)) projektu inwestycyjnego, o którym mowa w pkt (...) c) monitorowania przebiegu procesu prac nad ostatecznymi wytycznymi do wybranego programu pomocowego, do którego powstała dokumentacja, o której mowa w pkt(...) d) modyfikacji dokumentacji, o której mowa w pkt (...)o ile modyfikacja ta jest niezbędna do skutecznego złożenia wniosku i jest wynikiem zmiany lub doprecyzowania wytycznych instytucji zarządzających lub wdrażających programy pomocowe.

W realiach przedmiotowej sprawy, w ocenie Sądu Okręgowego nie budzi wątpliwości okoliczność, że wykonawca opracował wniosek o pomoc finansową(...) umowy), jak również opracował biznes plan ( Studium (...)) projektu inwestycyjnego, o którym mowa w o którym mowa w(...) umowy) i monitorował przebieg procesu prac nad ostatecznymi wytycznymi do wybranego programu pomocowego, do którego powstała dokumentacja, o której mowa w(...) umowy ((...) umowy). W ocenie sądu wykonawca uczynił również zadość zapisowi umowy, zgodnie z którym jej przedmiotem była również modyfikacja dokumentacji, o której mowa w(...) umowy, ale o tyle o ile modyfikacja ta była niezbędna do skutecznego złożenia wniosku i była wynikiem zmiany lub doprecyzowania wytycznych instytucji zarządzających lub wdrażających programy pomocowe(...) umowy).

W ocenie Sądu Okręgowego materiał zgromadzony w przedmiotowej sprawie uprawnia do stwierdzenia, że wykonawca wykonał w całości przedmiot umowy, w tym również sporną jej część określoną w (...) Należy z całą stanowczością podkreślić, że zgodnie z tym zapisem, wykonawca był zobowiązany do modyfikacji dokumentacji, o której mowa w (...) umowy, ale tylko o tyle, o ile modyfikacja ta była niezbędna do skutecznego złożenia wniosku i była wynikiem zmiany lub doprecyzowania wytycznych instytucji zarządzających lub wdrażających programy pomocowe. Jak ustalono i co nie było kwestionowane przez stronę pozwaną, do (...) r. wykonawca dokonywał wskazanych wyżej modyfikacji, o potrzebie dokonania których informowała go A. B. wzywana uprzednio przez (...) Odmowa po stronie wykonawcy do dokonywania w/w czynności miała miejsce dopiero po przekazaniu R. S. (1) przez A. B. pisma (...) z dnia (...) r., w którym pozwana została poinformowana, że Komisja Oceniająca rekomendowała projekt do dofinansowania i został on umieszczony na liście rankingowej wniosków rekomendowanych do dofinansowania oraz, że w celu podpisania umowy należy dostarczyć do dnia (...) r. wskazane w piśmie dokumenty niezbędne do podpisania umowy o dofinansowanie (w tym harmonogram rzeczowo-finansowy (...)zgodny z pkt (...) wniosku o dofinansowanie) jak również, że podpisanie umowy o dofinansowanie będzie możliwie dopiero Po dostarczeniu wskazanych w piśmie dokumentów (k.28). Jak wynika z dowodów przeprowadzonych w sprawie, w tym zeznań pozwanej A. B., modyfikacje od (...) r., w tym wymagana wskazanym pismem (...) z dnia (...)r. modyfikacja dotycząca harmonogramu rzeczowo-finansowego (...) zgodnie z pkt (...) wniosku o dofinansowanie, wynikały z mającej w ówczesnym okresie miejsce zmiany stawki podatku od towarów i usług oraz z faktu wystąpienia przez pozwaną we (...) r. z wnioskiem o zmianę terminu realizacji projektu, który to wniosek wygenerował konieczność modyfikacji poszczególnych punktów wniosku o dofinansowanie. Tym samym, zdaniem sądu, stwierdzić należy, że te modyfikacje nie mieściły się w zakresie obowiązków wykonawcy określonych w(...) umowy, albowiem nie były wynikiem zmiany lub doprecyzowania wytycznych instytucji zarządzających lub wdrażających programy pomocowe.

W konsekwencji — zdaniem Sądu pierwszej instancji— za chybiony należy uznać zarzut strony pozwanej, że R. S. (1) nie dokonał czynności modyfikacji dokumentacji, do której był zobowiązany, a co za tym idzie, że wykonawcy nie należy się wynagrodzenie przewidziane w (...) umowy, tj. w wysokości 6 % kwoty dofinansowania. Nadto zważyć należy, że w piśmie z dnia (...) r. (...), poza modyfikacją harmonogramu rzeczowo-finansowego będącą efektem wniosku pozwanej o zmianę terminu realizacji projektu i zmiany stawki podatku VAT, żądała dokumentów koniecznych do podpisania umowy, nie mieszczących się w kategorii dokumentów, o których mowa w (...) umowy, a więc podlegających obowiązkowi modyfikacji przez wykonawcę usługi.

W konsekwencji powołanych wyżej okoliczności i dokonanych ocen, zdaniem sądu należy zgodzić się z twierdzeniem strony powodowej, że przedmiot umowy o wykonanie usług z dnia (...) r. został wykonany w sposób prawidłowy, czego efektem była pozytywna ocena formalna i merytoryczna projektu oraz jego rekomendowanie do dofinansowania wraz z umieszczeniem na liście rankingowej wniosków rekomendowanych do dofinansowania, o czym pozwana A. B. została poinformowana przez (...) pismem z dnia (...) r., którym to pismem pozwana została również poinformowana, że podpisanie umowy o dofinansowanie nastąpi po otrzymaniu informacji o zatwierdzeniu listy rankingowej przez Instytucję Zarządzającą oraz dostarczeniu przez pozwaną kompletu wymienionych w piśmie dokumentów (k.28). Jak wynika z akt sprawy i co jest bezsporne, w dniu (...) r. pomiędzy (...) a A. B. jako Beneficjentem została podpisana umowa o dofinansowanie nr (...) (...)mocą której A. B. zostało przyznane dofinansowanie na realizację Projektu w maksymalnej wysokości (...)zł.

W świetle powyższego, w ocenie sądu, za zasadne należy uznać roszczenie powoda o wynagrodzenie ustalone postanowieniem (...)umowy z dnia (...) r., tj. w wysokości 6 % przyznanego dofinansowania. Jednocześnie mając na uwadze okoliczność, że na podstawie powołanej wyżej umowy o dofinansowanie z dnia (...)r. A. B. zostało przyznane dofinansowanie w maksymalnej wysokości (...) zł, wskazane wynagrodzenie winno wynosić (...) zł, która to kwota stanowi 6 % rzeczywistej kwoty przyznanego pozwanej dofinansowania. Konsekwencją powyższej konstatacji jest uwzględnienie powództwa w części, tj. zasądzenie na rzecz powodów kwoty(...) z1 i jego oddalenie w pozostałym zakresie.

Roszczenie o odsetki za opóźnienie Sąd uzasadnił dyspozycją art.481 § 1 k.c.,

Mając na uwadze całokształt przedstawionych wyżej okoliczności oraz przyjmując za podstawę wskazane wyżej przepisy Sąd Okręgowy uwzględnił powództwo.

O kosztach procesu Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art.98 § 1 k.p.c. i art.100 k.p.c., mając na uwadze zasadę stosunkowego rozdzielenia kosztów oraz zasadę odpowiedzialności za wynik procesu.

Apelację od tego wyroku wnieśli pozwani A. B. oraz (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł., którzy zaskarżyli wyrok w punktach I i III i zarzucili:

1. naruszenie przepisów prawa procesowego, mające istotny wpływ na treść zaskarżonego orzeczenia, a mianowicie:

- art. 233 § 1 k.p.c. tj., przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów poprzez brak wszechstronnej oceny materiału dowodowego, polegający na ocenie wybiórczej oraz sformułowanie przez Sąd I instancji wniosków z naruszeniem reguł logicznego rozumowania, w sposób sprzeczny z zasadami doświadczenia życiowego i uznanie przez Sąd meriti, że powodem przedwczesnego zakończenia realizacji zadania przez Wykonawcę był brak umownego obowiązku do wprowadzania zmian w harmonogramie, w sytuacji w której Wykonawcy zaprzestali prac nad wnioskiem z powodu zalegania przez Pozwaną z zapłatą wynagrodzenia wynikającego z zupełnie innej umowy;

- naruszenie art. 233 § 1 k.p.c poprzez uznanie zeznań Powoda R. S. (1) za wiarygodne w całości, w sytuacji gdy zeznania dotyczące przygotowywania harmonogramu rzeczowo-finansowego oraz kompetencji Pozwanej i Wykonawcy w tym zakresie są wewnętrznie sprzeczne i jednocześnie nie korespondują z dowodami załączonymi do sprzeciwu (korespondencja z (...) oraz zeznaniami świadka M. B.

- naruszenie art. 233 § 1 k.p.c. poprzez brak wszechstronnej oceny materiału dowodowego, polegający na ocenie wybiórczej dowodu z zeznań świadka R. S. (2) i uznanie, że Wykonawca nie miał obowiązku poprawić wniosku w zakresie wskazanym przez (...) w piśmie z (...) r., w sytuacji w której świadek R. S. (2) zeznał, że (...) zajmowało się obsługą projektu do momentu podpisania umowy o dofinansowanie;

2. naruszenie prawa materialnego, a mianowicie:

- art. 627 ustawy z dnia z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (tekst jedn. Dz. U. z 2017 r., poz. 459 ze zm., dalej jako k.c.) poprzez jego niewłaściwą wykładnię i przyjęcie przez Sąd I instancji, że Umowa nr (...)/L. wraz z Aneksem nr (...) z dnia (...) r. (dalej, jako Umowa) nie jest umową o dzieło w sytuacji, w której szczegółowa analiza postanowień umownych prowadzi do wniosku, że Umowa zawiera essentialia negotii wskazane w art. 627 k.c.-

- art. 750 w zw. z art. 734 § 1 i § 2 k.c. poprzez jego niewłaściwą wykładnię i przyjęcie przez Sąd I instancji, że Umowa ma charakter umowy o świadczenie usług, ponieważ jej przedmiot dotyczył szeregu powtarzających się czynności, natomiast szczegółowa analiza postanowień umownych prowadzi do wniosku, że do obowiązków Wykonawcy należało przygotowanie wniosku o dofinansowanie wraz z określonymi załącznikami w zakresie niezbędnym do skutecznego złożenia wniosku.

z ostrożności, gdyby Sąd II instancji uznał, że Umowa ma charakter umowy o świadczenie usług zarzucił naruszenie:

- art. 750w zw. z art. 734 § 1 i § 2 k.c. poprzez jego niewłaściwą wykładnię i przyjęcie przez Sąd I instancji, że Wykonawcy dochowali należytej staranności w realizacji postanowień umownych, w sytuacji, w której Wykonawcy od (...) r. do dnia złożenia przez Pozwaną wniosku o dofinansowanie nie dokonali wymaganych przez (...) (pod rygorem niezawarcia umowy o dofinansowanie) modyfikacji niezbędnych do skutecznego złożenia wniosku. Wyłącznie Pozwana, nie Wykonawcy, doprowadziła do prawidłowego wypełnienia wniosku;

- art. 65 § 1 i § 2 k.c. poprzez jego niewłaściwą wykładnię i dokonanie błędnej interpretacji postanowień umownych:

- w zakresie (...) Umowy oraz Harmonogramu działań (załącznik do Umowy) i przyjęcie przez Sąd I instancji, że w kompetencji Wykonawców nie było uzupełnienie załączników do wniosku zgodnie z pismem (...) z dnia (...) r., w sytuacji w której celem przekazania przez Pozwaną zadania polegającego na przygotowaniu wniosku było oddanie sprawy w ręce Wykonawców- profesjonalistów, którzy w sposób kompleksowy doprowadzą do skutecznego złożenia wniosku, tj. stało się to w skutek wykonania postanowień umowy o tożsamej treści, a dotyczącej innego województwa;

- w zakresie (...) Umowy poprzez jego niewłaściwą interpretację, sprzeczną z charakterem wynagrodzenia success fee (charakter uznany przez strony) i uznanie, że wynagrodzenie nie miało charakteru wynagrodzenia dodatkowego i jest należne Wykonawcy (a tym samym Powodom), w sytuacji w której wynagrodzenie to byłoby należne, gdyby Wykonawcy, zgodnie z Umową, w tym(...)Harmonogramu działań doprowadzili do skutecznego złożenia wniosku skutkującego otrzymaniem przez Pozwaną dotacji. Dotacja została przyznana wyłącznie dzięki pracy Pozwanej. Gdyby Pozwana nie podjęła kilku prób wprowadzania zmian we wniosku, po tym jak Wykonawcy odmówili jej pomocy, wniosek zostałby zwrócony i nie doszłoby do otrzymania dotacji.

Mając na uwadze powyższe, na podstawie przepisu art. 386 § 1 k.p.c. pozwani wnieśli o:

- zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa w zakresie pkt. I i zasądzenie solidarnie od Powodów na rzecz Pozwanych kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych za obie instancje. Ewentualnie, wnieśli o:uchylenie wyroku Sądu I instancji w zaskarżonej części i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji, z pozostawieniem temu Sądowi rozstrzygnięcia o kosztach procesu postępowania apelacyjnego.

W odpowiedzi na apelację powodowie wnieśli o jej oddalenie i zasądzenie od pozwanych kosztów procesu za drugą instancję.

Sąd Apelacyjny zważył co następuje:

Apelacja, o ile wnosi o zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie powództwa jest uzasadniona, choć nie wszystkie podniesione w niej zarzuty są uzasadnione.

Nie są uzasadnione zarzuty apelacji dotyczące naruszenia art. 627 k.c. oraz art. 750 k.c. w zw. z art. 734 k.c. w zakresie, w jakim skarżący kwestionuje zakwalifikowanie przez Sąd Okręgowy umowy nr (...) jako umowy o świadczenie usług. Umowa ta była umową o charakterze mieszanym zawierającym elementy umowy o dzieło i umowy o świadczenie usług, z przewagą tej drugiej.

Umowa o dzieło należy do umów rezultatu, co oznacza, że oceny wykonania umowy dokonuje się przez pryzmat osiągnięcia konkretnego, indywidualnie oznaczonego wytworu, efektu, który może mieć postać zarówno materialną, jak i niematerialną, co tu nie miało miejsca.

Poza sporem jest, że wykonawca (...) S.A.) nie gwarantował rezultatu w postaci otrzymania dofinansowania.

Nie stanowi też rezultatu w powyższym rozumieniu wskazywane przez stronę pozwaną kompletne przygotowanie wniosku o dofinansowanie z załącznikami. Wyznaczało to jedynie granice i cel obowiązywania stosunku umownego (przeprowadzenie przez całość procedury, zbliżone np. do przypadku reprezentacji w procesie sądowym), a o charakterze umowy decyduje przede wszystkim istota spełnianego świadczenia. W niniejszym przypadku nie ulega wątpliwości, że zakres obowiązków wykonawcy nie ograniczał się tylko do opracowania i jednorazowego złożenia wniosku, a obejmował także dalsze liczne działania w postaci monitorowania procesu aplikowania do programu pomocowego oraz w postaci modyfikacji dokumentacji na dalszych etapach procesu starań o dofinansowanie. Tym samym wiązało się to, wbrew wywodom pozwanych, z pewnymi wielokrotnymi czynnościami polegającymi na obsłudze zamawiającego - nie tylko przygotowywaniu dokumentów, ale doradztwie, instruowaniu, itp. Istota obowiązków (...) sprowadzała się do szeregu powtarzalnych czynności, które, choć miały pomóc w osiągnięciu określonego celu (złożenia kompletnego wniosku o dofinansowanie), to nie mogły być rozumiane jako jednorazowy rezultat, kwalifikowany jako realizacja umowy o dzieło. Jak słusznie wywiódł Sąd Okręgowy, tego rodzaju czynności są natomiast charakterystyczne dla umowy zlecenia oraz umowy o świadczenie usług, które definiuje obowiązek starannego działania - starannego i cyklicznego wykonywania pewnych czynności. Można dodać, że same strony określiły umowę jako „umowę o wykonanie usług” i tak też ją kwalifikowała w niniejszym postępowaniu strona powodowa.

Dlatego zastosowanie do przedmiotowej umowy poprzez art. 750 k.c. miały przepisy o zleceniu, co trafnie uznał Sąd Okręgowy.

Natomiast nie jest słuszne stanowisko Sądu Okręgowego jakoby Wykonawca (...) wykonał w całości przedmiot umowy, w tym uczynił również zadość zapisowi umowy, zgodnie z którym jej przedmiotem było monitorowanie przebiegu prac nad ostatecznymi wytycznymi i modyfikacja dokumentacji, o której mowa w(...)umowy. Ponadto trafnie także zarzuca skarżący, że Sąd błędnie uznał jakoby modyfikacje wymagane we wrześniu 2011 roku nie mieściły się w zakresie obowiązków wykonawcy określonych w (...)umowy.

Zarzuty apelacji w tym względzie wskazane w ramach naruszenia art.233 § 1 k.c. oraz naruszenia 750 k.c. w zw. z art. 734 § 1 k.c. i art. 65 k.c. są uzasadnione

W pierwszej kolejności należy zauważyć, że Sąd Okręgowy ustalając treść tych obowiązków Centrum ograniczył się do literalnego brzmienia (...) umowy (że obowiązek istnieje gdy modyfikacja jest wynikiem zmiany lub doprecyzowania wytycznych instytucji zarządzających), pomijając całkiem zgodny zamiar stron i cel umowy, jak wymaga tego art. 65 § 2 k.c.

Natomiast z materiału dowodowego zebranego w sprawie wynika, że strony rozumiały szeroko obowiązek zawarty w tym postanowieniu. Mianowicie wykonawca miał monitorować przebieg całej procedury aplikowania o dofinansowanie, służyć pomocą i podejmować wszelkie czynności niezbędne do skutecznego złożenia wniosku - przygotowywać dokumentację, dokonywać niezbędnych poprawek, udzielać konsultacji i porad zamawiającemu w tym przedmiocie na każdym etapie, aż do jej zakończenia.

Wynika to nie tylko z zeznań pozwanej A. B., ale także pracownika Wykonawcy – R. S. (2), który wprost wskazał, że nasza firma zajmowała się obsługą projektu do momentu podpisania umowy – taki jest standard (k. 954).

Potwierdza to również wcześniejsza (do września 2011 roku) aktywność Centrum w procedurze dotyczącej województwa (...), kiedy podejmowało wszelkie czynności mające na celu prawidłowe złożenie i uzupełnienie wniosku przez zamawiającego (udzielało informacji i porad, redagowało pisma, organizowało dokumenty, poprawiało i uzupełniało wniosek, inne dokumenty, mobilizowało zamawiającego, weryfikowało prawidłowość jego działań, itp.) bez względu na powód, dla którego zaistniała konieczność w tym zakresie. W przypadku województwa (...) czynności takie podejmowało do końca procedury.

Konsekwencją powyższego jest błędne ustalenie Sądu Okręgowego, że w kompetencji wykonawcy nie było przygotowanie i uzupełnienie załączników wymaganych w piśmie (...) z (...) roku (k.722)

Przede wszystkim nie można się zgodzić jakoby pismo to wskazywało na definitywne zakończenie procedury weryfikacyjnej. Wprawdzie wynikało z niego, że wniosek został zarekomendowany do dofinansowania i umieszczony na liście rankingowej wniosków rekomendowanych, ale nie oznaczało to, że przeszedł już wszystkie etapy wskazujące na zakwalifikowanie do dofinansowania. Brak było jeszcze zatwierdzenia listy przez Instytucję Zarządzającą, co wynika z wprost z treści pisma – że podpisanie umowy będzie możliwe dopiero po tym zatwierdzeniu (k.722v). Ponadto nie ulega wątpliwości, że do dalszego procedowania i podpisania umowy o dofinansowanie konieczne było uzupełnienie kompletu poprawnych dokumentów wymienionych w tym piśmie. Dopiero w piśmie z dnia (...)roku (k.812) poinformowano, że dostarczone dokumenty są poprawne, co umożliwiało bezwarunkowo podpisanie umowy o dofinansowanie.

Skoro modyfikacja wymagana w piśmie z (...) roku była niezbędna do skutecznego złożenia wniosku, to przy uzupełnianiu tej dokumentacji winno uczestniczyć (...) i dotyczy to także harmonogramu rzeczowo-finansowego. Należy zaznaczyć, że to, czy chodziło tu o stworzenie na nowo harmonogramu, czy jego poprawienie, czy tylko uzupełnienie lub zaktualizowanie jest to drugorzędne – wykonawca miał obowiązek brać w tym udział i współpracując z zamawiającym co najmniej pomóc w przygotowaniu stosownej formy tego dokumentu, jak też w kompletowaniu pozostałych dokumentów. Sam (...) R. C. wskazał: jeśli jesteśmy poinformowani, że należy skorygować harmonogram i mamy dane to to robimy (k. 778, 00:23:50).

Potwierdza to także treść korespondencji pomiędzy R. S. (1) a pozwaną. Mianowicie w reakcji na przesłane przez pozwaną powyższe pismo z 12 września 2011 roku z zapytaniem kto będzie opracowywał załączniki (...) do harmonogramu powód bynajmniej nie wskazał, że nie leży to w ich obowiązkach (k.29), a odmówił współdziałania z innych przyczyn (k.29v). Ponadto, jak już wyjaśniono, w identycznej procedurze dotyczącej województwa (...) strona powodowa uczestniczyła w przygotowywaniu powyższych dokumentów.

Dlatego trafny jest zarzut skarżących co do błędnego przyjęcia za wiarygodne zeznań R. S. (1), jakoby nie pomogli zamawiającemu w przygotowaniu tych dokumentów, bo wykraczało to poza zakres umowy. Przeczy temu korespondencja e-mailowa stron (k.29-30). Powód w odpowiedzi na przekazane mu do realizacji pismo (...) z (...) roku zarzucił pozwanej brak zapłaty za fakturę z wcześniejszej umowy, wyznaczył termin do zapłaty i poinformował o tym, że wobec braku tej zapłaty ma zakaz przekazywania dokumentów i że „dokumenty dotyczące umowy L. muszą przygotować sami.” (k.29v).

W tym miejscu należy dodać, że Sąd Apelacyjny podziela pozostałe ustalenia faktyczne Sądu Okręgowego poza wyżej zakwestionowanymi.

Podsumowując, wykonanie umowy przez (...)wiązało się nie tylko z czynnościami w zakresie złożenia pierwotnego wniosku, ale obejmowało też pozostałe czynności związane z opracowywaniem, poprawianiem tego wniosku do momentu jego skutecznego przyjęcia wraz z przygotowywaniem całej niezbędnej dokumentacji i pracownicy (...) powinni brać udział w przygotowywaniu i kompletowaniu dokumentów wskazanych w piśmie z (...) roku (ich modyfikacja była niezbędna do skutecznego złożenia wniosku), jak też na dalszym etapie procedury kwalifikacji wniosku, czego odmówili. Przyczyną tego był brak zapłaty przez firmę pozwanej zaległej faktury z innej umowy. Następnie w dniu (...) roku Centrum (...) Spółka Akcyjna wystawiła fakturę i zaprzestała dalszego zajmowania się przedmiotowym wnioskiem – dalszych modyfikacji i uzupełniania braków dokonywała strona pozwana we własnym zakresie.

Oświadczenie R. S. (1), w którym odmówił przygotowania uzupełnienia dokumentacji (k.29v) w zestawieniu z zaprzestaniem dalszej obsługi i wystawieniem faktury z tytułu wynagrodzenia (k. 23v) wskazuje na wolę jednostronnego zakończenia umowy i tym samym świadczy o jej wypowiedzeniu.

Nie chodzi tu o odstąpienie od umowy, gdyż co do zasady dotyczy ono umów o charakterze krótkotrwałym lub jednorazowym (umowa sprzedaży, o dzieło, o roboty budowlane) i najczęściej ma skutek wsteczny, natomiast w przypadku zobowiązań o charakterze długotrwałym, powtarzającym się, w tym świadczenia usług, jednostronne zakończenie umowy ma formę wypowiedzenia. Ponadto brak jest danych, żeby wolą powoda było rozwiązanie umowy ex tunc. Należy także wskazać, że w świetle (...) umowy (k.454 – 455) R. S. (1) był osobą uprawnioną do składania wszelkich oświadczeń dotyczących tej umowy w imieniu Centrum (...), a jednocześnie strony przewidywały składanie skutecznych oświadczeń w formie elektronicznej(...)umowy).

Zasadą jest, że wynagrodzenie się należy po wykonaniu zlecenia (art. 744 k.c.), natomiast skutkiem wypowiedzenia jest wcześniejsze - z momentem wypowiedzenia - ustanie stosunku zobowiązaniowego. W takim przypadku do rozważenia pozostaje kwestia czy przyjmującemu zlecenie przysługuje wynagrodzenie za częściowe wykonanie umowy (do czasu wypowiedzenia) i czy takie wynagrodzenie przysługiwało w tym wypadku.

Zgodnie z art. 746 k.c.: § 1. Dający zlecenie może je wypowiedzieć w każdym czasie. Powinien jednak zwrócić przyjmującemu zlecenie wydatki, które ten poczynił w celu należytego wykonania zlecenia; w razie odpłatnego zlecenia obowiązany jest uiścić przyjmującemu zlecenie część wynagrodzenia odpowiadającą jego dotychczasowym czynnościom, a jeżeli wypowiedzenie nastąpiło bez ważnego powodu, powinien także naprawić szkodę.

(...). Przyjmujący zlecenie może je wypowiedzieć w każdym czasie. Jednakże gdy zlecenie jest odpłatne, a wypowiedzenie nastąpiło bez ważnego powodu, przyjmujący zlecenie jest odpowiedzialny za szkodę.

(...) Nie można zrzec się z góry uprawnienia do wypowiedzenia zlecenia z ważnych powodów.

Jak wynika z powyższego nie ulega wątpliwości, że jeśli zlecenie (czy inna umowa o świadczenie usług) zostanie wypowiedziane przez dającego zlecenie, to przyjmującemu zlecenie przysługuje roszczenie o zapłatę odpowiedniej części wynagrodzenia. Natomiast z uwagi na brak takiego postanowienia w § 2 art. 746 k.c. większość doktryny przyjmuje pogląd, że jeśli zlecenie wypowie przyjmujący, to takie roszczenie mu nie przysługuje (por. P. Machnikowski w Komentarzu z 2017 roku do art. 746 k.c. pod red. E. Gniewka, źródło Legalis, Piotr Zakrzewski w Komentarzu z 2018 r. do art. 746 k.c., Tom IV Zobowiązania, Cześć szczególna pod red. M. Frasa, Lex). Jest to traktowane jako zamierzona przez ustawodawcę sankcja wcześniejszego rozwiązania umowy i konsekwencja jej wygaśnięcia przed powstaniem roszczenia o zapłatę wynagrodzenia. Część komentatorów opowiada się za poglądem odmiennym, że jednak należy przyznać przyjmującemu zlecenie takie uprawnienie (R. Morek w Komentarzu z 2019 roku do art. 746 k.c. pod red. K.Osajdy, źródło Legalis, K. Kopaczyńska – Pieczeniak w Komentarzu z 2014 r. do art. 746 k.c. pod red. A.Kidyby, Lex). Zdaniem Sądu Apelacyjnego (w składzie rozpoznającym apelację) należy w tym wypadku opowiedzieć się za drugim stanowiskiem przyznającym przyjmującemu zlecenie część wynagrodzenia, odpowiadającą dotychczasowym czynnościom, ale pod warunkiem, że wypowiedzenie nastąpiło z ważnych powodów lub gdy przewiduje to umowa stron.

W niniejszym wypadku takie przesłanki nie wystąpiły.

Przede wszystkim umowa stron przewidywała w (...) sytuacje, kiedy przyjmujący zlecenie może wypowiedzieć wcześniej umowę – w przypadku niewywiązywania się przez zamawiającego z obowiązków wynikających z niniejszej umowy. Wówczas obowiązywały zasady rozliczenia przewidziane w (...) umowy uzależnione od momentu wypowiedzenia(...).

Jak już wyjaśniono, przyczyną jednostronnego zakończenia umowy ze strony (...) nie było niewywiązywanie się przez zamawiającego z jej postanowień, a naruszenie terminu płatności wynagrodzenia z innej umowy. Tym samym wypowiedzenie umowy nie było zgodne z jej postanowieniami.

Ponadto z uwagi na treść art. 746 § 3 k.c. (w zw. z art. 750 k.c.) przyjmujący zamówienie był uprawniony do wypowiedzenia umowy z ważnych powodów. Jednakże powyższa okoliczność (brak płatności z innej umowy) nie kwalifikuje się do takich. Same strony nie nadały jej takiego znaczenia, a np. art. 490 k.c. przewiduje przy dalej idącej przesłance (gdy stan majątkowy strony czyni wątpliwym spełnienie świadczenia) jedynie uprawnienie do powstrzymania się ze spełnieniem świadczenia wzajemnego, nie możliwość zakończenia umowy.

Tym samym brak terminowej zapłaty wynagrodzenia z innej umowy (w szczególności przy braku danych, żeby po stronie pozwanej występowało znaczne ryzyko niespełnienia świadczenia) nie stanowił ważnego powodu uzasadniającego wypowiedzenie umowy i odmowę dalszego wykonywania usług.

W konsekwencji należy stwierdzić, że wypowiedzenie dokonane przez Centrum nie było zgodne z postanowieniami umowy stron, ani z przepisami k.c. i w istocie stanowiło nieuzasadnione zerwanie umowy. Zaprzestanie wykonywania umowy przed jej zakończeniem i przed osiągnieciem jej celu, sprzecznie z jej postanowieniami umowy oznacza, że Wykonawca (...) nie wykonał umowy zgodnie z jej treścią ani celem społeczno-gospodarczym (art. 354 § 1 k.c.), wobec czego nie przysługuje mu wynagrodzenie z tego tytułu, choć ostatecznie pozwana otrzymała dotację podejmując niezbędne działania we własnym zakresie.

Skoro przepisy i umowa stron przewidywały możliwość otrzymania odpowiedniego wynagrodzenia, czy rekompensaty przy wcześniejszym wypowiedzeniu umowy przez przyjmującego zlecenie tylko w określonych sytuacjach (i to przy korzystnej wykładni art. 746 § 2 k.c.), które tu nie wystąpiły, a poprzednik prawny strony powodowej dokonał nieskutecznego wypowiedzenia i zaprzestał realizacji umowy, to nie może być traktowany w skutkach korzystniej niż taki podmiot, który dokonuje wypowiedzenia zgodnie z przepisami i umową, tyle że bez ważnego powodu. Wówczas nie przysługuje mu wynagrodzenie za dotychczasowe czynności, a sam jest odpowiedzialny za ewentualną szkodę.

Z uwagi na to, że stronie powodowej nie przysługuje dochodzone roszczenie, to zbędna jest analiza kwestii przedawnienia.

Z tych względów Sąd Apelacyjny, uznając żądanie strony powodowej za nieuzasadnione w świetle art. 735 § 1 k.c. w zw. z art. 750 k.c., zmienił na mocy art. 386 § 1 k.c. zaskarżony wyrok w punkcie I i oddalił powództwo o zapłatę wynagrodzenia za wykonanie umowy.

Konsekwencją zmiany merytorycznej wyroku jest zmiana rozstrzygnięcia co do kosztów procesu w punkcie III i obciążenie tymi kosztami strony powodowej jako przegrywającej (art. 98 § 1 k.c.). Pozwani ponieśli w pierwszej instancji koszty pełnomocnika w wysokości 7234 zł (7200 zł wynagrodzenie, 34 zł opłaty od pełnomocnictwa), wobec czego w oparciu o art. 105 § 1 k.p.c. każdy z powodów został obciążony połową tych kosztów (3617 zł).

Z uwagi na uwzględnienie apelacji także w drugiej instancji podstawę rozstrzygnięcia o kosztach procesu stanowi art. 98 § 1 i 3 k.p.c. (w zw. z art. 391 § 1 k.p.c.). Pozwani ponieśli koszty w kwocie 20437 zł (opłata od apelacji – 12337 zł oraz wynagrodzenie pełnomocnika 8100 zł) i Sąd zasądził je w częściach równych od powodów, tj. po 10218, 50 zł.

Z uwagi na powyższe orzeczono jak w sentencji.