Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 marca 2019 roku

Sąd Okręgowy w Sieradzu I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: SSO Katarzyna Powalska

Protokolant: st. sekr. sąd. Iwona Bartel

po rozpoznaniu w dniu 29 marca 2019 roku w Sieradzu

na rozprawie

sprawy z powództwa M. O.

przeciwko K. G.

o uznanie czynności prawnej za bezskuteczną

1.  uznaje za bezskuteczną wobec powoda M. O. umowę darowizny dokonaną w formie aktu notarialnego przed notariuszem B. B. w dniu 18 lipca 2017 r. za numerem Rep. (...), pomiędzy A. G. i K. G., obejmującą:

a.  udział ½ w zabudowanej nieruchomości rolnej położonej we wsi W. gmina B., o powierzchni 0,5220 ha, stanowiącej działkę oznaczoną w ewidencji numerem (...), dla której w Sądzie Rejonowym w Sieradzu prowadzona jest księga wieczysta KW (...),

b.  udział ½ w niezabudowanej nieruchomości rolnej położonej we wsi W., gmina B., o powierzchni 2,9110 ha, składającej się z działek oznaczonych w ewidencji numerami: (...), dla której w Sądzie Rejonowym w Sieradzu prowadzona jest ksie.ga wieczysta KW (...),

c.  udział ½ w zabudowanej nieruchomości rolnej położonej we wsi W. , gmina B. o powierzchni 0,1850 ha, stanowiącej działkę oznaczoną w ewidencji numerem (...), dla której w Sądzie Rejonowym w Sieradzu prowadzona jest księga wieczysta KW (...),

w zakresie dotyczącym ochrony wierzytelności powoda wynikającej z umowy leasingu operacyjnego nr (...) z dnia 22 grudnia 2016 r. zawartej przez A. G. z (...) SA z siedzibą we W. oraz umowy przelewu wierzytelności z dnia 9 kwietnia 2018 r. zawartej pomiędzy M. O. a (...) SA z siedzibą we W.;

2.  oddala powództwo w pozostałym zakresie;

3.  zasądza od pozwanej K. G. na rzecz powoda M. O. kwotę 9.824 ( dziewięć tysięcy osiemset dwadzieścia cztery ) złote tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt I C 266/18

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 03 września 2018 r. (data wpływu) powód M. O. wniósł o uznanie za bezskuteczne, w stosunku do niego czynności prawnej umowy darowizny: udziału ½ w zabudowanej nieruchomości rolnej położonej we wsi W., gmina B., powiat (...), województwo (...), o obszarze 0,5220 ha oznaczonej numerem działki (...), położonej w obrębie (...) W., dla której Sąd Rejonowy w Sieradzu, Wydział Ksiąg Wieczystych, prowadzi księgę wieczystą pod numerem KW (...), udziału ½ w niezabudowanej nieruchomości rolnej położonej we wsi W., gmina B., powiat (...), województwo (...), o łącznym obszarze 2,9110 ha oznaczonej numerem działki (...) położonej w obrębie 0050 W., dla której Sąd Rejonowy w Sieradzu, Wydział Ksiąg Wieczystych, prowadzi księgę wieczystą pod numerem KW (...) oraz udziału ½ w zabudowanej nieruchomości rolnej położonej we wsi W., gmina B., powiat (...), województwo (...), o łącznym obszarze 0,1850 ha oznaczonej numerem działki (...) położonej w obrębie (...) W., dla której Sąd Rejonowy w Sieradzu, Wydział Ksiąg Wieczystych, prowadzi księgę wieczystą pod numerem KW SR 1 (...); dokonanej w dniu 18 lipca 2017 r. przed notariuszem B. B., repertorium A numer (...) na rzecz pozwanej K. G. wraz z zawartym w treści przedmiotowej umowy darowizny zobowiązaniem pozwanej do ustanowienia na rzecz A. G. nieodpłatnej dożywotniej służebności osobistej, polegającej na prawie zamieszkiwania w nieruchomości objętej księgą wieczystą KW (...) wraz z prawem korzystania ze wszystkich budynków gospodarczych znajdujących się na tej nieruchomości oraz na nieruchomości dla której Sąd Rejonowy w Sieradzu, Wydział Ksiąg Wieczystych, prowadzi księgę wieczystą pod numerem KW (...), w celu ochrony przysługującej powodowi od A. G. wierzytelności wynikającej z umowy leasingu operacyjnego nr (...) z dnia 22 grudnia 2016 r. zawartej z (...) S.A. z siedzibą we W. co do kwoty 88 133,22 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od kwoty 88 133,22 zł od dnia 28 czerwca 2017 r. do dnia zapłaty. Nadto wniósł o zasądzenie na rzecz powoda od pozwanej kosztów postępowania wg norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego w kwocie 5.400,00 zł oraz kwoty 17,00 zł tytułem poniesionej opłaty skarbowej od pełnomocnictwa .

W odpowiedzi na pozew pozwana K. G. wniosła o oddalenie powództwa podnosząc zarzut braku podstaw dochodzonego przez powoda roszczenia, kwestionując skuteczność prawną umowy cesji wierzytelności z dnia 09 kwietnia 2017 r. wobec jej nieprecyzyjnego określenia oraz podnosząc zarzut obciążenia nieruchomości hipoteką i zaspokojenia z ceny sprzedaży wierzyciela hipotecznego. Kwestionowała wskazywaną wysokość wierzytelności w ochronie której wniesiono skargę pauliańską. Wniosła również o zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych, (odpowiedź na pozew k. 112-114).

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

W dniu 22 grudnia 2016 r. A. G. zawarł z (...) S.A. z siedzibą we W. umowę leasingu nr (...). (...) S.A. jako podmiot finansujący zobowiązana była nabyć od dostawcy przedmiot leasingu oraz oddać A. G. jako korzystającemu do używania i pobierania pożytków na czas oznaczony. Przedmiotem umowy leasingu był ciągnik siodłowy D. (...), VIN (...). Wartość ofertowa przedmiotu leasingu wynosiła 61.000 Euro. A. G. jako korzystający zobowiązany był do zapłacenia w uzgodnionych ratach wynagrodzenia pieniężnego w wysokości i na warunkach określonych w umowie leasingu, tj. raty leasingowej w wysokości 1.256,85 Euro, a nadto opłaty manipulacyjnej za zawarcie umowy leasingowej, czynszu inicjalnego oraz kaucji zabezpieczającej. Umowa leasingu została zawarta na 60 miesięcy. Okres leasingu rozpoczął się z dniem zawarcia umowy leasingu, a kończył się z upływem ostatniego dnia miesięcy w którym przypada termin płatności ostatniej okresowej opłaty leasingowej. Leasingobiorca nie dokonywał płatności w terminach określonych w umowie, co spowodowało powstanie zadłużenia na jego koncie oraz naliczenia odsetek od okresowych opłat leasingowych, (dowód: kserokopia umowy leasingu z dnia 22 grudnia 2016 r. k. 16-24, kserokopia harmonogramu rat leasingowych k. 25-26, kserokopia weksla- k. 27, kserokopia deklaracji wekslowej k. 28, kserokopia faktury VAT oraz dowodu rejestracyjnego pojazdu k. 133-138, 141-149).

W związku z naruszeniem przez leasingobiorcę postanowień umowy leasingu (...) S.A. w dniu 29 maja 2017 r. skierowała do A. G. ostateczne wezwanie do zapłaty wyznaczając dodatkowy termin na zapłatę pod rygorem wypowiedzenia umowy leasingu ze skutkiem natychmiastowym. Następnie po bezskutecznym upływie wyznaczonego terminu w dniu 19 czerwca 2017 r. (...) S.A. wypowiedziała umowę leasingu oraz wezwała leasingobiorcę do wydania przedmiotu leasingu. Umowa leasingu uległa rozwiązaniu w dniu 27 czerwca 2017 r. Po wypowiedzeniu umowy leasingu, leasingobiorca zwrócił przedmiot leasingu, a w związku z brakiem płatności, (...) S.A. wypełniła wystawiony przez A. G. weksel in blanco na kwotę 88.133,22 zł i wezwała go do wykupu weksla. Dłużnik nie wykupił przedmiotowego weksla i nie uiścił należności przysługujących (...) S.A. (dowód: kserokopia ostatecznego wezwania do zapłaty k. 32-34, kserokopia rozwiązania umowy leasingowej k. 36, kserokopia weksla k. 43).

W dniu 9 kwietnia 2018 r. (...) S.A. zawarła z powodem umowę przelewu wierzytelności, której przedmiotem była wierzytelność przysługująca (...) S.A. w stosunku do A. G. wynikającą z umowy leasingu operacyjnego nr (...) z dnia 22 grudnia 2016 r. ( dowód : umowa cesji wierzytelności k. 51-57).

W dniu 10 kwietnia 2017 r. pozwana wraz z małżonkiem A. G. zawarła umowę majątkową małżeńską wprowadzającą rozdzielność majątkową. Małżonkowie mimo tego nadal pozostawali we wspólnym gospodarstwie domowym. Pozwana wiedziała, że jej mąż ma coraz większe długi związane z prowadzonymi działalnościami gospodarczymi. Do chwili zniesienia wspólności majątkowej małżonkowie utrzymywali się z dochodów z działalności gospodarczej A. G. oraz uprawy gruntów wchodzących do majątku wspólnego. Część z tych nieruchomości małżonkowie otrzymali darowizną od ojca pozwanej, która weszła do ich majątku wspólnego. Małżonkowie G. mieli zadłużenie z tytułu trzech umów kredytowych w Banku Spółdzielczym w B.. A. G. miał także zadłużenie z tytułu zobowiązań kredytowych w Banku (...) i oraz (...), w tym ostatnim na poziomie około 200.000 złotych.

Zobowiązań finansowych dłużnik nie był w stanie regulować, doszło do wszczęcia egzekucji komorniczych, których aktualnie toczy się przeciwko dłużnikowi kilka i są prowadzone przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Sieradzu A. Jordana.

W dniu 18 lipca 2017 r. A. G. darował na rzecz swojej żony K. G. 1/2 udziału w opisanych powyżej nieruchomościach aktem notarialnym sporządzonym przed notariuszem B. B., repertorium A numer (...), pozbywając się tym samym majątku, z którego powód mógłby uzyskać zaspokojenie wierzytelności wynikającej z przedmiotowej umowy leasingu. Powodem dokonania przedmiotowej darowizny po stronie pozwanej był zamiar uzyskania majątku, który pozwoli jej na zaspokojenie swoich długów kredytowych z pominięciem wierzycieli jej męża skoro część gruntów wspólnych pochodziła z darowizny od jej ojca. W dniu 24 października 2017 r. pozwana sprzedała na rzecz R. W. (1) i R. W. (2) niezabudowaną nieruchomość rolną położoną we wsi W., gmina B., powiat (...), województwo (...), o łącznym obszarze 1,7770 ha oznaczoną numerem działki (...) położonej w obrębie 0050 W. dla której Sąd Rejonowy w Sieradzu, Wydział Ksiąg Wieczystych, prowadzi księgę wieczystą pod numerem KW (...) za cenę 80.000,00 zł. Następnie, w dniu 31 października 2017 r. pozwana sprzedała na rzecz P. K. i K. K. niezabudowaną nieruchomość rolną położoną we wsi W., gmina B., powiat (...), województwo (...), o łącznym obszarze 1,1340 ha oznaczoną numerem działki (...), położonej w obrębie 0050 W. dla której Sąd Rejonowy w Sieradzu, Wydział Ksiąg Wieczystych, prowadzi księgę wieczystą pod numerem KW (...) za cenę 30.000,00 zł. Pieniądze uzyskane w ten sposób pozwana przeznaczała w części na spłatę swoich zobowiązań finansowych. Egzekucje toczone wobec jej męża A. G. nie są skuteczne (dowód: wypis z księgi wieczystej k. 44-51, umowa cesji wierzytelności k. 51-57, zeznania pozwanej- protokół rozprawy z dnia 08 lutego 2019 r. 00:04:42-00:47:08 w zw. z k. 158-159, kserokopia wypisu aktu notarialnego Rep. A nr (...) k. 161-167, kserokopia umowy darowizny k. 168-174, kserokopia umowy o rozdzielność majątkową małżeńską k. 176-178, kserokopia umowy sprzedaży nieruchomości k. 179-185, zeznania pozwanej- protokół rozprawy z dnia 01 marca 2019 r. 00:09:41-00:39:24 w zw. z k. 192-192v).

W dniu 20 marca 2019 r. Sąd Okręgowy w Sieradzu w sprawie o sygn. akt I Nc 9/19 z powództwa M. O. przeciwko A. G. wydał nakaz zapłaty, w którym nakazał pozwanemu, aby zapłacił powodowi kwotę 88.133,22 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 28 czerwca 2017 r. od dnia zapłaty oraz kwotę 4.719 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego, w tym kwotę 3.600 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego, w terminie dwóch tygodni od dnia doręczenia nakazu, albo wniósł w tym terminie zarzuty, (dowód: nakaz zapłaty SO w Sieradzu w sprawie I Nc 9/19 k. 206)

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Powództwo jest zasadne.

Podstawę roszczenia w niniejszej sprawie stanowi przepis art. 527 § 1 k.c. Zgodnie z jego treścią gdy wskutek czynności prawnej dłużnika dokonanej z pokrzywdzeniem wierzycieli osoba trzecia uzyskała korzyść majątkową, każdy z wierzycieli może żądać uznania tej czynności za bezskuteczną stosunku do niego, jeżeli dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli, a osoba trzecia o tym wiedziała lub przy zachowaniu należytej staranności mogła się dowiedzieć. Wierzytelność osoby występującej z żądaniem z art. 527 k.c. musi istnieć najpóźniej w chwili zamknięcia rozprawy, choć nie musi ona być ściśle określona co do wysokości. Musi jednak być zaskarżalna, wymagalna i dotyczyć ma wierzytelności pieniężnych.

Podstawową przesłanką skuteczności zaskarżenia czynności dłużnika jest to, aby spowodowała ona pokrzywdzenie wierzyciela, które polega na tym, że jego wierzytelność nie może być zrealizowana i zrealizowanie jej w przyszłości jest również wątpliwe oraz to, iż dłużnik właśnie z taką świadomością pokrzywdzenia wierzycieli działał, czyli zdawał sobie sprawę z tego, że jego czynność prawna może spowodować niemożliwość uzyskania zaspokojenia przez jego wierzycieli. Nie jest natomiast konieczny zamiar pokrzywdzenia wierzyciela i zła wiara dłużnika. Wystarczy uznanie, że dłużnik przewidywał pokrzywdzenie w granicach ewentualności.

Nadto istotne jest także, że pokrzywdzenie wierzyciela należy oceniać nie według chwili dokonania czynności prawnej dłużnika z osobą trzecią, lecz według chwili jej zaskarżenia tj. wystąpienia z żądaniem uznania bezskuteczności czynności prawnej. Przepis art. 527 § 2k.c. wiąże bowiem pokrzywdzenie wierzyciela z rzeczywistą niewypłacalnością dłużnika, która musi istnieć w chwili wystąpienia ze skargą pauliańską, jak i w chwili orzekania przez sąd o żądaniu wierzyciela uznania czynności prawnej dłużnika za bezskuteczną - art. 316 § 1 k.p.c. – por. wyrok S.N. z dnia 27 lutego 2009 r. V CSK 309/08 , LEX nr 603191, wyrok S.N. z dnia 19 lutego 2010r. , IV CSK 303/09, LEX nr 852580).

Ciężar udowodnienia niewypłacalności dłużnika spoczywa przy tym na wierzycielu. Faktu tego może dowodzić wszelkimi środkami dowodowymi, ale w praktyce podstawową rolę odgrywa postanowienie komornika o umorzeniu egzekucji z powodu jej bezskuteczności. Jednakże do postanowienia tego w ramach procesu ze skargi pauliańskiej nie należy przywiązywać kapitalnego znaczenia. Sąd w tej sprawie akceptuje pogląd, zgodnie z którym bezskuteczność egzekucji nie mogłaby być przesłanką skuteczności akcji pauliańskiej choćby z tego powodu, że jej celem nie jest samo pozbawienie skuteczności prawnej zaskarżonej czynności prawnej dokonanej z pokrzywdzeniem wierzycieli, lecz właśnie umożliwienie wierzycielowi prowadzenia skutecznej egzekucji z majątku dłużnika w celu zaspokojenia swojego roszczenia. Skarga pauliańska nie ma więc charakteru wtórnego w stosunku do postępowania egzekucyjnego, ale – z zasady – go wyprzedza ( por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 17 lipca 2014 r., I ACa 566/14 , Lex nr 1500792 ) . Na wierzycielu spoczywa także ciężar udowodnienia tego, że dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia.

Przepis § 3 art. 527 k.c. ułatwia sytuację procesową wierzyciela w przypadku, gdy wskutek czynności krzywdzącej go korzyść otrzymała osoba będąca w bliskim stosunku z dłużnikiem. Ustawodawca wprowadzając domniemanie prawne, zwolnił w takiej sytuacji wierzyciela z konieczności dowodzenia, iż osoba trzecia wiedziała o tym, że dłużnik działa ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli. Wierzyciel musi wówczas jedynie wykazać podstawę domniemania czyli istnienie bliskiego stosunku między dłużnikiem a osobą trzecią w chwili dokonywania zaskarżonej czynności. W art. 527 § 3 k.c. chodzi o taki stosunek bliskości między dwiema osobami, który uzasadnia przyjęcie, iż jedna z nich jest w posiadaniu informacji o obecnej sytuacji majątkowej drugiej. Będą to najczęściej więzy wynikające z pokrewieństwa, bliskiej znajomości, bądź jak w tej sprawie, z małżeństwa ( por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 3 czerwca 2014 r., I ACa 448/14, Lex nr 1566993 ).

W przedmiotowej sprawie nie ulega wątpliwości, że powód M. O. ma względem dłużnika A. G. wierzytelność, wynikającą z zakończenia umowy leasingu operacyjnego nr (...) z dnia 22 grudnia 2016 r. zawartej z (...) SA we W. i rozliczonej na kwotę 88.133,22 złote. Na tę wysokość wierzytelności opiewa także weksel własny in blanco wypełniony przez powyższy podmiot. W takiej wysokości wierzytelność była również przedmiotem obrotu pomiędzy (...) SA we W. i M. O. jako następcą prawnym pierwotnego wierzyciela. Sama aktualna wysokość tej wierzytelności, pozostaje w niniejszym procesie bez znaczenia. Istnienia tej wierzytelności ostatecznie w niniejszym procesie nie kwestionowała pozwana, która nie negowała także okoliczności braku jej zaspokojenia.

Zaskarżona czynność spowodowała przy tym pokrzywdzenie wierzyciela – powoda M. O., czyli zaistnienie takiego stanu faktycznego majątku dłużnika, który powoduje utrudnienie i odwleczenie zaspokojenia wierzyciela, które jest przyszłe i niepewne. Wprawdzie wierzyciel nie podejmował dotąd czynności w zakresie zmierzającym do wyegzekwowania swojej należności, bowiem dopiero na etapie procesu ze skargi pauliańskiej uzyskał tytuł egzekucyjny w postaci nakazu zapłaty wydanego w postępowaniu nakazowym przez Sąd Okręgowy w Sieradzu w sprawie I Nc 9/19, ale sama pozwana w swoich zeznaniach zawarła twierdzenie, że zaspokojenie tego długu nie jest obecnie możliwe z majątku dłużnika. Toczy się bowiem przeciwko niemu wiele postępowań egzekucyjnych, a dochody jakie uzyskuje miesięcznie A. G. z tytułu wykonywanego zatrudnienia pozwalają na potrącenie nie więcej niż 200 złotych miesięcznie dla innych niż powód wierzycieli. Dłużnik A. G. zawierając bowiem z pozwaną umowę darowizny wyzbył się majątku w postaci należnych mu udziałów we współwłasności tych składników majątkowych, które w wyniku tej czynności przypadły wyłącznie pozwanej. Na skutek tej czynności stał się niewypłacalny, przynajmniej w zasadniczo większym stopniu niż dotychczas. Czynność ta spowodowała więc w istocie niemożność zaspokojenia. Oczywistym jest na podstawie zebranego w sprawie materiału dowodowego, że w aktualnym stanie oraz na chwilę wystąpienia ze skargą pauliańską, dłużnik posiada inny majątek jedynie z bieżących dochodów wynikających z zatrudnienia i nie ma nic innego. Istnieją zatem uzasadnione podstawy do uznania , że nawet przy podjęciu próby przymusowej realizacji wierzytelności za pośrednictwem komornika sądowego działania te będą bezskuteczne. Gdyby zatem dłużnik nie wyzbył się należnych udziałów w prawie własności nieruchomości, istnieje szansa na to, że wierzyciel mógłby uzyskać zaspokojenie, zwłaszcza że w tym zakresie składniki majątkowe jedynie w części były przedmiotem wpisu hipotek wskazujących na pierwszeństwo zaspokojenia ewentualnych innych wierzycieli. Pozwana przyznała, że po przedmiotowej darowiźnie dokonała zbycia części gruntów właśnie z tego powodu, aby zaspokoić z uzyskanych środków wierzycieli hipotecznych, co nastąpiło. Oceny w zakresie stanu niewypłacalności dłużnika i pokrzywdzenia wierzyciela nie zmienia zatem okoliczność , że dłużnik posiada dochody z pracy zarobkowej. O niewypłacalności dłużnika w rozumieniu art. 527 § 2 k.c. decyduje nie tyle rachunkowy bilans składników majątku dłużnika, co faktyczna możliwość zaspokojenia przez wierzyciela całej wierzytelności ( por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 8 października 2014 r., VI ACa 1940/13, Lex nr 1567112 ).

Nie budzi , zdaniem sądu, wątpliwości także istnienie świadomości dłużnika w zakresie działania z pokrzywdzeniem wierzycieli. Przede wszystkim w tym względzie istotne jest, że skoro kwestionowana umowa darowizny została zawarta w dniu 18 lipca 2017 roku, po tym jak w dniu 10 kwietnia 2017 r. małżonkowie wyłączyli umownie reżim wspólności majątkowej, to był to czas kiedy A. G. zdawał sobie doskonale sprawę z zakresu niezaspokojonych zobowiązań i ich wielkości. Pozwana w swoich zeznaniach przyznała, że zaczęły przychodzić do nich liczne wezwania do zapłaty, zostały postawione w stan natychmiastowej wymagalności zobowiązania kredytowe, dłużnik zaprzestał prowadzenia działalności gospodarczej. W dniu 27 czerwca 2017 r. została rozwiązana umowa leasingu operacyjnego przez (...) SA we W. i rozliczona przez ten podmiot w zakresie długu leasingobiorcy. Dłużnik zwrócił pojazd będący przedmiotem leasingu, a już w dniu 18 lipca 2017 r. wyzbył się wszelkich składników swojego majątku nieruchomego pod tytułem darmym na rzecz swojej żony. Zatem dłużnik musiał liczyć się z tym, że niezaspokojony wierzyciel będzie dochodził swojej należności. Nie wpływa na zmianę takiej oceny fakt, że w momencie darowizny taka wierzytelność nie była formalnie względem niego zgłoszona, bowiem wezwanie do wykupu weksla wypełnionego przez (...) SA we W. nastąpiło dopiero w dniu 21 lutego 2018 r. Wystarczy bowiem aby w tym czasie dłużnik przewidywał pokrzywdzenie wierzycieli w granicach ewentualności czyli zdawał sobie sprawę , że dokonana czynność może spowodować dla ogółu wierzycieli niemożność zaspokojenia się. W tym okresie A. G. miał taką świadomość, o czym świadczą słowa pozwanej, która jako motyw darowizny wskazywała chęć ocalenia majątku dorobkowego przed wierzycielami.

Tym samym należy uznać, że spośród wymaganych przesłanek uznania zaskarżonej czynności za bezskuteczną należy przyjąć, że czynność została dokonana z pokrzywdzeniem wierzycieli, a świadomość w tym względzie miał dłużnik i wskutek jej dokonania osoba trzecia uzyskała korzyść majątkową . Do przyjęcia, iż osoba trzecia uzyskała korzyść majątkową wystarczy wykazanie, że na podstawie czynności prawnej dłużnika nabyła ona rzecz lub prawo, co spowodowało zmianę w majątku dłużnika prowadzącą do pokrzywdzenia wierzycieli ( por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 9 kwietnia 2014 r., I ACa 1261/13, Lex nr 1455582 ). Z uwagi na to, że osobą przysporzoną majątkowo jest żona dłużnika, zgodnie z unormowaniem art. 527 § 3 k.c. zachodzi domniemanie , że wiedziała ona o działaniu dłużnika – swojego męża – ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli. Pozwana takiego domniemania nie zdołała obalić w tym procesie. Co więcej, w okolicznościach tej sprawy niewątpliwym jest, że pozwana posiadała rzeczywistą wiedzę co do kondycji i sytuacji finansowej dłużnika. Zdawała sobie sprawę , że wyzbywając się majątku na jej rzecz , stał się niewypłacalny, a przynajmniej pogłębił ten stan, skoro mimo wyłączenia wspólności majątkowej mieszkała razem z dłużnikiem oraz prowadziła i dalej prowadzi wspólne gospodarstwo domowe. Znamienne jest zresztą, że mimo zarzutów podniesionych w odpowiedzi na pozew K. G. wprost wskazała, że miała wiedzę o wszystkich długach męża, o braku możliwości ich zaspokojenia, a decyzję o przyjęciu kwestionowanej darowizny podjęła właśnie dlatego aby pozbawić wierzycieli A. G. możliwości uzyskania zaspokojenia z majątku wprawdzie wspólnego, ale pochodzącego od jej ojca. W jej mniemaniu te składniki majątku nieruchomego winny należeć do niej i ewentualnie posłużyć zaspokojeniu jej długów, z czym nie można się zgodzić . Skoro więc pozwana przyznała, że jej motywem dokonania darowizny była ochrona dorobku życia przed wierzycielami, to wszystko jednoznacznie przesądza o tym, że pozwana wiedziała o działaniu dłużnika z pokrzywdzeniem wierzyciela.

Niezależnie od tego uzyskała korzyść majątkową nieodpłatnie co oznacza, że wierzyciel mógł żądać uznania czynności za bezskuteczną, nawet przy założeniu, iż osoba trzecia nie wiedziała i przy dołożeniu należytej staranności nie mogła się dowiedzieć o działaniu dłużnika ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli ( art. 528 k.c. ).

Zatem wobec zaistnienia wszystkich przesłanek warunkujących dopuszczalność skargi pauliańskiej w przedmiotowym stanie faktycznym, należało uwzględnić powództwo .

Sąd oddalił powództwo jedynie w aspekcie żądania uznania bezskuteczności wobec wierzyciela ustanowienia w treści umowy darowizny nieodpłatnej dożywotniej służebności osobistej na rzecz dłużnika. Po pierwsze skoro służebność ta jest ustanowiona w ramach umowy darowizny to uwzględnienie powództwa i uznanie bezskuteczności czynności prawnej obejmuje całą darowiznę. Po drugie należy pamiętać, że istotą procesu ze skargi pauliańskiej nie jest niwelowanie skutków prawnych w zakresie przeniesienia prawa własności nieruchomości, ale jedynie umożliwienie wierzycielowi podjęcia czynności zmierzających do zaspokojenia jego wierzytelności, mimo iż doszło do zmiany właściciela konkretnego składnika majątkowego. Ustanowienie zaś służebności jako ograniczonego prawa rzeczowego, przy uznaniu bezskuteczności samej darowizny nie stoi temu na przeszkodzie.

O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c., przy zastosowaniu zasady odpowiedzialności za wynik sprawy. W skład zasądzonych kosztów wchodzi opłata sądowa – 4.407 złotych oraz wynagrodzenie profesjonalnego pełnomocnika - radcy prawnego w jednej stawce minimalnej – 5.400 złotych przy wskazanej wartości przedmiotu sprawy na podstawie § 2 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych ( Dz. U. z 2018 r. ,poz. 265 ze zm.) i opłata udzielonego pełnomocnictwa – 17 złotych.

Z tych wszystkich względów orzeczono jak w wyroku.