Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 stycznia 2014 r.

Sąd Okręgowy w Nowym Sączu, Wydział III Cywilny Odwoławczy w składzie

następującym:

po rozpoznaniu w dniu 9 stycznia 2014r. w Nowym Sączu

na rozprawie sprawy

z powództwa Banku (...) w P.

przeciwko B. M.

o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Rejonowego w Nowym Sączu

z dnia 7 sierpnia 2013 r., sygn. akt I C 219/13

oddala apelację.

Sygn. akt III Ca 843/13

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 7.08.2013 r. Sąd Rejonowy w Nowym Sączu oddalił powództwo (pkt I sentencji), kosztami postępowania obciążył stronę powodową (pkt II sentencji).

Sąd Rejonowy ustalił m.in., że wyrokiem z dnia 12.11.2012 roku, sygn. akt I C 979/10, Sąd Okręgowy w Nowym Sączu w punkcie IV zasądził od strony powodowej Banku (...)w P.na rzecz pozwanej B. M.kwotę 7217 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu. Zawiadomieniem z dnia 1.02.2013 roku, doręczonym stronie powodowej w dniu 5.02.2013 roku komornik sądowy J. J.poinformował Bank (...)w P.o wszczęciu przeciwko niemu egzekucji na podstawie tytułu wykonawczego sygn. akt I C 979/10 (sygn. (...)). Pismem z dnia 9.01.2013 roku strona powodowa złożyła pozwanej oświadczenie o potrąceniu wierzytelności pozwanej wynikającej z wyroku Sądu Okręgowego w Nowym Sączu w kwocie 7217 złotych z wymagalną wierzytelnością Banku w wysokości 114959,40 złotych z tytułu zobowiązania się pozwanej do spłaty kredytu zaciągniętego przez jej byłego męża nr (...)na podstawie aneksu nr (...)podpisanego w dniu 31.12.2009 roku oraz uznania długu (wniosek o odroczenie terminu płatności). Strona powodowa oświadczyła, iż na skutek potrącenia wierzytelność banku zmniejsza się do wartości 107742,40 złote. Przed Sądem Okręgowym w Nowym Sączu toczy się obecnie postępowanie z powództwa Banku (...) w P.przeciwko B. M.o zapłatę kwoty 407338,02 złotych gdzie strona powodowa powołuje się na weksel in blanco wystawiony m. in. przez B. M.na zabezpieczenie umowy kredytu z dnia 23.07.2007 roku. W dacie zamknięcia rozprawy całe roszczenie objęte tytułem wykonawczym I C 979/10 zostało wyegzekwowane przez komornika na rzecz pozwanej B. M.. W ocenie Sądu strona powodowa nie wykazała żadnym dowodem by przysługiwała jej względem B. M.wierzytelność, na której istnienie i wymagalność powoływała się w oświadczeniu o potrąceniu z dnia 9.01.2013 roku. Dowód w tym zakresie zgodnie z art. 6 k.c. spoczywał na stronie powodowej. W ocenie Sądu powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

Sąd Rejonowy powołał się na instytucję potrącenia, określoną w przepisie art. 498 k.c. wyjaśniając, iż należy ona do kategorii zdarzeń powodujących wygaśnięcie zobowiązania. Polega ona na wzajemnym umorzeniu jednorodnych wierzytelności, jakie dwie osoby mają jednocześnie względem siebie. składającego takie oświadczenie. W niniejszej sprawie, w ocenie Sądu, strona powodowa nie wykazała żadnym dowodem istnienia konkretnej wierzytelności tj. w kwocie 114959,40 złotych z tytułu zobowiązania się pozwanej do spłaty kredytu zaciągniętego przez jej byłego męża nr (...) na podstawie aneksu nr (...)podpisanego w dniu 31.12.2009 roku oraz uznania długu (wniosek o odroczenie terminu płatności), na którą powoływała się w oświadczeniu o potrąceniu z dnia 9.01.2013 roku. Potrąceniu podlega bowiem wierzytelność skonkretyzowana w oświadczeniu, a nie jakakolwiek wierzytelność przysługująca uprawnionemu.

Strona powodowa poza samym oświadczeniem o potrąceniu nie przedstawiła jakiegokolwiek dowodu by służyła jej jakakolwiek wierzytelność względem B. M. z tytułu podpisania przez nią aneksu do umowy kredytowej z dnia 31.12.2009 roku. Jakkolwiek w aktach sprawy prowadzonej przez Sąd Okręgowy w Nowym Sączu pod sygn. I C 979/10 została sporządzona opinia biegłego grafologa K. M., to strona powodowa nie wnosiła w ogóle o przeprowadzenie dowodu z tej opinii na okoliczność istnienia po jej stronie wymagalnej wierzytelności.

Nadto zauważyć trzeba, iż opinia ta była sporządzana na użytek sprawy o pozbawienie wykonalności tytułów wykonawczych i w swojej zasadniczej części dotyczyła tego czy pozwana B. M. była stroną umów kredytowych, które następnie stały się podstawą wystawienia Bankowych tytułów egzekucyjnych nr (...), (...) i (...), zaopatrzonych klauzulami wykonalności. Z samego zaś faktu stwierdzenia przez biegłego autentyczności podpisu pozwanej pod aneksem do umowy nr (...) podpisanego w dniu 31.12.2009 roku nie sposób wywieść istnienia skutecznego wymagalnego zobowiązania pozwanej względem banku, tym bardziej, że pozwana konsekwentnie powoływała się w tym zakresie na wadę oświadczenia woli. Istnienie zaś tej konkretnej wierzytelności nie było uprzednio przedmiotem badania Sądu i w niniejszej sprawie również nie zostało żadnym dowodem wykazane.

W dacie zamknięcia rozprawy, postępowanie egzekucyjne prowadzone przez komornika sądowego J. J.pod sygn. (...) zostało zakończone na skutek wyegzekwowania wierzytelności objętej tytułem wykonawczym I C 979/10, którego pozbawienia wykonalności żądała strona powodowa. Pozbawienia wykonalności tytułu wykonawczego można żądać wyłącznie wówczas jeżeli świadczenie objęte tytułem wykonawczym nie zostało wyegzekwowane tj. jeżeli istnieje możliwość jego egzekucji (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 10.04.2013 roku sygn. akt I ACa 715/12 publ. Lex nr 1307402). Także i z tego powodu powództwo o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego wyroku w sprawie sygn. I C 979/10 nie mogło zostać uwzględnione.

Powyższy wyrok został zaskarżony apelacją przez stronę powodową , w której zarzuciła:

- naruszenie art. 498 § 1 k.c. w zw. z art. 60 k.c. poprzez bezpodstawne przyjęcie, że oświadczenie powoda o potrąceniu nie było skuteczne względem pozwanej z uwagi na brak istnienia wymagalnej wierzytelności powoda przedstawionej do potrącenia , pomimo, że pozwana na podstawie aneksu nr (...)z dnia 31.12.2009 r. i wniosku o odroczenie terminu płatności uznała dług i zobowiązała się do spłaty kredytu zaciągniętego przez D. M.umową kredytu nr (...);

- naruszenie art. 88 k.c. poprzez bezpodstawne uznanie, że pozwana powołując się na wadę oświadczenia, uchyliła się od skutków prawnych oświadczenia złożonego powodowi w aneksie nr (...) z dnia 31.12.2009 r., pomimo, że pozwana nie złożyła powodowi wyraźnie i w niebudzący wątpliwości sposób oraz w wymaganym terminie i formie oświadczenia o uchyleniu się od skutków prawnych złożonego wówczas oświadczenia;

- naruszenie art. 233 k.p.c. w zw. z art. 230 k.p.c. poprzez błędne uznanie, że twierdzenie pozwanej co do wyegzekwowania przez komornika na jej rzecz roszczenia objętego tytułem wykonawczym, znajduje potwierdzenie w okolicznościach sprawy w rozumieniu art. 230 k.p.c.

Wskazując na powyższe apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w całości poprzez pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego w postaci wyroku Sądu Okręgowego w Nowym Sączu z dnia 12.11.2012 r. w zakresie pkt IV tj. zasądzającego na rzecz B. M. od strony powodowej kwotę 7 217 zł oraz zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa prawnego według norm przepisanych; ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania; orzeczenie o kosztach całego postępowania , w tym o kosztach postępowania apelacyjnego według norm przepisanych poprzez zasądzenie tych kosztów od pozwanej na rzecz powoda.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja jest bezzasadna.

Sąd Okręgowy podziela ustalenia faktyczne Sądu Rejonowego oraz wnioski prawne wywiedzione na jego podstawie.

Chybiony jest zarzut naruszenia art. 233 k.p.c. w zw. z art. 230 k.p.c.

Z treści dokumentów zalegających w aktach niniejszej sprawy wynika, iż wszczęto postępowanie egzekucyjne na podstawie tytułu wykonawczego, wykonalności którego pozbawienia domaga się strona powodowa. Natomiast okoliczność, iż przedmiotowe postępowanie egzekucyjne zostało zakończone wynika z treści zeznań złożonych przez pozwaną na rozprawie w dniu 7.08.2013 r., sygn. akt I C 219/13. Pozwana w trakcie składania zeznań uszczegółowiła okoliczności faktyczne wyjaśniając, iż postępowanie egzekucyjne było skuteczne gdyż uzyskała kwotę 7 217 zł. Na rozprawie był obecny pełnomocnik strony powodowej apl. M. W. z up. adw. J. S., która konieczne upoważnienie przedłożyła. Okoliczność zakończenia postępowania egzekucyjnego nie została zakwestionowana przez stronę powodową na przedmiotowej rozprawie. Kierując się zatem dyspozycją art. 230 k.p.c., zgodnie, z którą gdy strona nie wypowie się co do twierdzeń strony przeciwnej o faktach, sąd, mając na uwadze wyniki całej rozprawy, może fakty te uznać za przyznane. Stwierdzić zatem należy, iż istniały wystarczające podstawy do tego aby Sąd Rejonowy uznał, iż okoliczność ta została przyznana przez stronę powodową.

Chybiony jest zarzut naruszenia art. 88 k.c. poprzez bezpodstawne uznanie, że pozwana powołując się na wadę oświadczenia, uchyliła się od skutków prawnych oświadczenia złożonego powodowi w aneksie nr (...) z dnia 31.12.2009 r., pomimo, że pozwana nie złożyła powodowi wyraźnie i w niebudzący wątpliwości sposób oraz w wymaganym terminie i formie oświadczenia o uchyleniu się od skutków prawnych złożonego wówczas oświadczenia.

Zawarty w uzasadnieniu do zaskarżonego wyroku stan faktyczny nie pozwala na podzielenie powyższego zarzutu, gdyż Sąd Rejonowy w ogóle przedmiotowego ustalenia nie poczynił. Wprawdzie wskazał Sąd Rejonowy w rozważaniach prawnych, że pozwana powoływała się na wadę oświadczenia woli lecz uczynił to w odniesieniu do okoliczności faktycznych będących przedmiotem badania w sprawie do sygn. I C 979/10, w której została sporządzona opinia grafologa K. M. w przedmiocie autentyczności podpisów złożonych pod umowami kredytowymi. Nie wniesienie przez stronę powodową reprezentowaną przez profesjonalnego pełnomocnika wniosku o dopuszczenie dowodu z przedmiotowej opinii nie obligowało Sądu Rejonowego do jego przeprowadzenia i kontynuowania postępowania w kierunku badania czy oświadczenie woli pozwanej było dotknięte wadą oświadczenia woli. Wprawdzie pozwana powoływała się na wadę oświadczenia woli w odpowiedzi na pozew ale również w odniesieniu do w/w sprawy cywilnej do sygn. I C 979/10, a w świetle postawy procesowej powoda ciężar dowodu, iż oświadczenia pozwanej nie były dotknięte wadą oświadczenia woli, w myśl art. 6 k.c., obciążał stronę powodową.

Chybiony jest zarzut naruszenia art. 498 § 1 k.c. w zw. z art. 60 k.c. poprzez bezpodstawne przyjęcie, że oświadczenie powoda o potrąceniu nie było skuteczne względem pozwanej z uwagi na brak istnienia wymagalnej wierzytelności powoda przedstawionej do potrącenia.

Stanowisko Sądu Rejonowego było prawidłowe, w świetle przesłanek z art. 498 k.c., przełożonych na zgromadzony w sprawie materiał dowodowy i przyjętą w tym przedmiocie linię judykatury. Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego, z dnia 14.05.2010 r., II CSK 592/09 „powództwo przeciwegzekucyjne skierowane jest na pozbawienie lub ograniczenie wykonalności tytułu wykonawczego. Może więc być realizowane tylko pod warunkiem, że istnieje potencjalna możliwość wykonania tytułu wykonawczego. Prawo do wytoczenia powództwa opozycyjnego dłużnik traci z chwilą wyegzekwowania świadczenia objętego tytułem wykonawczym w każdym przypadku”. Powyższe okoliczności faktyczne, jak już wyżej wskazano, wynikają z materiału dowodowego sprawy, a zatem powództwo przeciwegzekucyjne należało oddalić, gdyż strona powodowa nie wykazała, w myśl, art. 6 k.c., iż dokonała skutecznego potrącenia, a zatem w świetle podstawy prawnej roszczenia (art. 840 § 2 k.p.c.), nie wykazała aby po powstaniu tytułu egzekucyjnego nastąpiło zdarzenie, wskutek którego zobowiązanie wygasło.

W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy oddalił apelację na zasadzie art. 385 k.p.c.

(...)