Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 kwietnia 2019 roku

Sąd Rejonowy w Szczytnie w II Wydziale Karnym w składzie:

Przewodniczący SSR Joanna Herman

Protokolant sekr. sąd. Katarzyna Strzelec

po rozpoznaniu sprawy z oskarżenia subsydiarnego M. M. (1)

na rozprawie w dniach 19.04., 7.06., 30.08., 5.10., 15.11.2018r., 11.01., 1.03., 12.04.2019r.

przeciwko M. M. (2) syna L. i S. z domu B., ur. (...) w S.

oskarżonemu o to, że:

działając w okresie od listopada 2013 r. do 10 kwietnia 2015 w G. (ul. (...)), w krótkich odstępach czasu, z zamiarem przywłaszczenia i kradzieży,

1.  przywłaszczył kwotę 2.143,34 zł zwróconych mu kwot należnych pokrzywdzonemu z hurtowni budowlanej ( Firma Handlowa (...) Sp. Z.o.o., ul (...), G.- K.), z tytułu 28 faktur korygujących,

2.  przywłaszczył kwotę 917,79 zł nie zwracając pokrzywdzonemu jej z tytułu rozliczenia kwoty 6.000,00 zł wręczonej mu 10 kwietnia 2015 r. w G. gotówką, kwoty 1.900,00 zł wypłaconej z należącego do pokrzywdzonego rachunku bankowego gotówką, i 200,00 zł wręczonej mu przez pokrzywdzonego w S. dnia 7 kwietnia 2015 r. gotówką, kwoty 53,67 zł – płatność jednej z faktur kartą ( to jest łącznie kwoty 8.153,67 zł) z której rozliczył się jedynie do kwoty 7.235,88 zł,

3.  przywłaszczył kwotę 148,62 zł, płacąc środkami pokrzywdzonego za fakturę (...) (i przedstawiając ją do rozliczenia jako koszty budowy w G.), według której zakupione rzeczy przeznaczył na remont części domu teściów, gdzie mieszkał,

4.  przywłaszczył z budowy prowadzonej przez pokrzywdzonego w G., przy ul. (...), wełnę mineralną o grubości 5 cm, 15 cm i 10 cm, zakupioną w Firmie Handlowej (...) Sp. Z o.o., ul (...), G. – K. według faktury nr (...) o wartości 2.770,00 zł,

5.  przywłaszczył z budowy prowadzonej przez pokrzywdzonego w G., przy ul. (...) papę (...)K 7,5 m ² (...) (dwie rolki) i folię w płynie 15 kg o łącznej wartości 224,34 zł,

to jest działał na szkodę pokrzywdzonego przywłaszczając i kradnąc jego rzeczy oraz pieniądze o łącznej wartości 6.204,09 zł.

tj. o popełnienie przestępstwa z art. 284 § 1 i 2 w zw. z art. 12 k.k.

I.  oskarżonego M. M. (2) uniewinnia od popełnienia zarzucanego czynu;

II.  na podstawie art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 26.05.1982r. Prawo o adwokaturze zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adwokat A. W. prowadzącej Kancelarię Adwokacką w S. kwotę 864 zł (osiemset sześćdziesiąt cztery złote) tytułem wynagrodzenia za obronę oskarżonego w postępowaniu sądowym oraz podatek od towarów i usług w kwocie 198,72 zł (sto dziewięćdziesiąt osiem złotych siedemdziesiąt dwa grosze);

III.  na podstawie art. 632 pkt. 1 kpk w zw. z art. 640 § 1 kpk koszty procesu ponosi oskarżyciel subsydiarny M. M. (1).

UZASADNIENIE

M. M. (2) został oskarżony o to, że:

działając w okresie od listopada 2013 r. do 10 kwietnia 2015 w G. (ul. (...)), w krótkich odstępach czasu, z zamiarem przywłaszczenia i kradzieży,

1.  przywłaszczył kwotę 2.143,34 zł zwróconych mu kwot należnych pokrzywdzonemu z hurtowni budowlanej ( Firma Handlowa (...) Sp. Z.o.o., ul (...), G.- K.), z tytułu 28 faktur korygujących,

2.  przywłaszczył kwotę 917,79 zł nie zwracając pokrzywdzonemu jej z tytułu rozliczenia kwoty 6.000,00 zł wręczonej mu 10 kwietnia 2015 r. w G. gotówką, kwoty 1.900,00 zł wypłaconej z należącego do pokrzywdzonego rachunku bankowego gotówką i 200,00 zł wręczonej mu przez pokrzywdzonego w S. dnia 7 kwietnia 2015 r. gotówką, kwoty 53,67 zł – płatność jednej z faktur kartą (to jest łącznie kwoty 8.153,67 zł), z której rozliczył się jedynie do kwoty 7.235,88 zł,

3.  przywłaszczył kwotę 148,62 zł, płacąc środkami pokrzywdzonego za fakturę (...) (i przedstawiając ją do rozliczenia jako koszty budowy w G.), według której zakupione rzeczy przeznaczył na remont części domu teściów, gdzie mieszkał,

4.  przywłaszczył z budowy prowadzonej przez pokrzywdzonego w G., przy ul. (...), wełnę mineralną o grubości 5 cm, 15 cm i 10 cm, zakupioną w Firmie Handlowej (...) Sp. Z o.o., ul (...), G. – K. według faktury nr (...) o wartości 2.770,00 zł,

5.  przywłaszczył z budowy prowadzonej przez pokrzywdzonego w G., przy ul. (...) papę (...)K 7,5 m ² (...) (dwie rolki) i folię w płynie 15 kg o łącznej wartości 224,34 zł,

to jest działał na szkodę pokrzywdzonego przywłaszczając i kradnąc jego rzeczy oraz pieniądze o łącznej wartości 6.204,09 zł.

tj. o przestępstwo z art. 284 § 1 i 2 kk w zw. z art. 12 kk

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

M. M. (2) i M. M. (1) od wielu lat łączyły relacje towarzyskie i koleżeńskie. M. M. (1), który z wykształcenia jest prawnikiem reprezentował M. M. (2) w sprawie pracowniczej przed sądem w ramach łączącej ich stałej umowy zlecenia zawartej w dniu 12 października 2010r.

W czerwcu 2013 roku wymienieni zawarli ustną umowę, na podstawie której M. M. (2) miał, przy pomocy osób trzecich, wybudować w G. przy ulicy (...) dwa budynki dwurodzinne o powierzchni ok. 140 m ² każdy. W ramach swych obowiązków miał on koordynować prace budowlane i dokonywać zakupu materiałów budowlanych. Szczegółowe warunki współpracy ani terminarz robót nie zostały uzgodnione ani spisane z uwagi na fakt wzajemnych relacji wymienionych opartych na zaufaniu.

M. M. (2) miał otrzymywać wynagrodzenie w wysokości 3.000 zł miesięcznie , a w razie zakończenia inwestycji w terminie 1,5 roku od jej rozpoczęcia dodatkowo premię w kwocie 60.000 zł. M. M. (2) prowadząc przedmiotową inwestycję dokonywał zakupu towarów, faktury za zakupione towary przekazywał osobiście M. M. (1), odnotowywał nadto dokonywane zakupy i wypłaty z konta w prowadzonym przez siebie zeszycie, zaś wydatki wpisywał do tygodniowych arkuszy rozliczeniowych, które okazywał M. M. (1). Płatności za materiały budowlane i narzędzia dokonywał płacąc gotówką, którą otrzymywał od M. M. (1) lub płacił kartą bankomatową, która otrzymał od wymienionego. W przypadku niektórych zakupów, płatności dokonywał bezpośrednio M. M. (1) przelewem lub płacąc w hurtowni budowlanej. Nie wszystkie transakcje między M. M. (1), a M. M. (2) były dokumentowane, przekazywanie gotówki niejednokrotnie odbywało się bez pokwitowania pieniężnego. Materiały na budowę przywoził M. M. (2) busem należącym do M. M. (1) oddanym mu do dyspozycji na czas budowy.

Materiały budowlane M. M. (2)kupował m.in. w hurtowni (...) sp. z o.o. w G.. W okresie od 10 marca 2014 roku do kwietnia 2015r. wymieniony zwracał we wskazanej hurtowni nadwyżki zakupionych uprzednio materiałów budowlanych i palet otrzymując wówczas faktury korygujące VAT i zwroty gotówki o łącznej wartości 2143,34 zł. Z uwagi na problemy finansowe i braki gotówkowe, otrzymywane pieniądze przeznaczane były niezwłocznie na zakup kolejnych, w danym momencie potrzebnych materiałów budowlanych, zakup farb, gruntu, piasku czy ziemi bądź na opłacenie wcześniej wystawionych faktur, gdy M. M. (2) sygnalizował bowiem brak gotówki, M. M. (1) wskazywał, że aktualnie nie przekaże mu pieniędzy i by radził sobie sam w tej sytuacji. Niejednokrotnie w związku z prowadzoną budową M. M. (2) pożyczał wówczas pieniądze od innych osób, czy zastawiał w lombardzie własną obrączkę, by uzyskać środki finansowe potrzebne na zakup materiałów, czy dokonanie wymaganych płatności. Nadto niejednokrotnie M. M. (1) przekazywał kwoty pieniężne M. M. (2) bez pisemnego potwierdzenia ich przekazania, daty przekazania, czy przekazanej kwoty. M. M. (2) tak otrzymywane kwoty przeznaczał na wydatki związane z prowadzona budową, w tym również na wypłaty zaliczek dla pracowników budowy, czy zakup paliwa.

(dowody: wyjaśnienia oskarżonego k. 157v. 159, zeznania świadka M. B. k. 322v. akt PR 2Ds 1150.2016, k. 213, stała umowa zlecenia i pełnomocnictwo k. 24 i 25 akt PR2Ds 1150.2016, projekt budowlany k. 51 – 52, zestawienie faktur VAT k. 8 – 36, 163 - 164 akt PR2 Ds. 1150.2016, zeszyty w kopercie na k. 162)

W dniu 23 lipca 2014 roku wystawiona została faktura (...)na zakup materiałów budowlanych i narzędzi za łączna kwotę 148,62 zł, w tym na zakup pigmentów w kolorze cytrynowym i pistacjowym. Faktura ta została przedstawiona M. M. (1) przez M. M. (2) w jego rozliczeniach w dniu 26 lipca 2014r.

(dowody: wyjaśnienia oskarżonego k. 157v. – 159, zeznania świadka Z. S. k. 170, arkusz rozliczeniowy k. 98 akt PR 2Ds. 1150.2016)

M. M. (1) w hurtowni (...) w G. osobiście zakupił również wełnę mineralną o grubości 5 cm, 15 cm i 10 cm. Z uwagi na prośbę M. M. (1), by budynek był dobrze ocieplony, została położona na jednym z budynków warstwa wełny mineralnej o grubości średnio 20 cm, „z zakładem”, przy czym prawie całość zakupionej wełny została zużyta do ocieplenia dachu tego budynku, pozostałości zaś zostały przerzucone na teren budowy drugiego budynku, który ogrodzony był prowizorycznym płotem. M. M. (2) zamówił nadto papę (...) i folię w płynie, które przechowywane były na terenie budowy, przy czym część folii znajdowała się również w samochodzie dostawczym, którego używał M. M. (2), a który następnie odebrał M. M. (1). Teren budowy nie był zabezpieczony, dostęp do niego miały również osoby trzecie. W marcu 2015 roku na terenie budowy doszło do włamania do garażu znajdującego się na terenie prowadzonej budowy i zaboru z niej w celu przywłaszczenia szeregu przedmiotów, w tym narzędzi budowlanych. Postępowanie przygotowawcze w tej sprawie zostało umorzone z powodu niewykrycia sprawcy przestępstwa.

(dowody: faktury (...), FV 2015 – 03 – (...) k. 49 akt PR2 Ds. 1150.2016, protokół oględzin miejsca k. 211 – 212 akt PR2Ds. 1150.2016, wyjaśnienia oskarżonego k. 157v. – 159, zeznania świadka Z. S. k. 152, 289 – 290 akt PR2Ds. 1150.2016, k. 170 – 170v., kserokopia postanowienia o umorzeniu postępowania k. 202)

W związku z narastającymi nieporozumieniami w kwestiach finansowych oraz brakiem płatności na rzecz M. M. (2) przez M. M. (1), M. M. (2) w kwietniu 2015 roku zaprzestał prac na budowie. Na tym etapie budowa jednego z budynków mieszkalnych była zakończona, nie zakończono natomiast budowy drugiego z budynków. Po zakończeniu współpracy między M. M. (1), a M. M. (2) nie został dokonany odbiór robót ani inwentaryzacja przedmiotów i materiałów budowlanych pozostawionych na budowie.

(dowody: wyjaśnienia oskarżonego k. 157v. – 159, pismo wypowiadające pełnomocnictwo k. 28, zawiadomienie k. 30)

Oskarżony M. M. (2) nie przyznał się do popełnienia zarzucanego czynu. Podniósł, że współpraca między nim, a oskarżycielem subsydiarnym przebiegała prawidłowo, M. M. (1) informowany był o wszystkich dokonywanych zakupach i sposobie rozliczania pieniędzy, zaś faktury, w tym również na zakup pigmentów były mu przekazywane. Jak wskazał natomiast, z uwagi na fakt, że współpraca ta oparta była na wzajemnym zaufaniu, szczegółowe rozliczenia miały niejednokrotnie charakter niesformalizowany, co utrudnia mu wypowiedzenie się na temat konkretnych kwot pieniężnych, czy faktur. Jak podał, on sam, gdy brakowało mu pieniędzy na materiały budowlane dokonywał drobnych pożyczek u członków rodziny bądź zastawiał swoją obrączkę, by móc dokonać niezbędnych zakupów, następnie zaś rozliczał te kwoty z pieniędzy uzyskiwanych od M. M. (1). Podkreślił, że część rozliczeń gotówkowych było kwitowanych, część zaś odbywała się bez pokwitowania. Jak wskazał, nie jest w stanie wypowiedzieć się odnośnie konkretnych zarzutów, podkreślił jednak, że nie przywłaszczył żadnych materiałów budowlanych ani kwot pieniężnych.

Jak dodał M. M. (2), zakończenie współpracy z M. M. (1) odbyło się w atmosferze konfliktu i pretensji na tle rozliczeń finansowych dotyczącej sprawy pracowniczej, w której M. M. (1) reprezentował go jako pełnomocnik i w związku z którą nie zwrócił mu należnych, wyegzekwowanych kosztów procesu. Podkreślił, że w momencie opuszczenia przez niego budowy nie została przeprowadzona inwentaryzacja, ani jakikolwiek spis pozostałych materiałach budowlanych.

Oskarżony podkreślił, że kwoty pieniężne z faktur korygujących wystawianych przez hurtownię (...) były natychmiast przeznaczane na opłacanie zaległych faktur albo zakup materiałów potrzebnych w danym momencie na budowę, podobnie, jak wszystkie otrzymywane od oskarżyciela subsydiarnego kwoty pieniężne. Podkreślił, że zakupione materiały budowlane, w tym wełna mineralna były wykorzystane na budowie, natomiast papa i folia w płynie zostały na budowie po zakończeniu współpracy z oskarżycielem subsydiarnym.

(wyjaśnienia oskarżonego k. 157v. – 159)

Sąd zważył, co następuje:

W ocenie sądu, zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nie daje podstaw do uznania oskarżonego za winnego popełnienia przestępstwa polegającego na przywłaszczeniu opisanych w zarzucie materiałów budowlanych i kwot pieniężnych.

W pierwszej kolejności zauważyć należy, że jak wynika zarówno z zeznań oskarżyciela subsydiarnego M. M. (1), jak i wyjaśnień samego oskarżonego, wymienionych łączyła nieformalna – ustna umowa, na podstawie której M. M. (2) miał koordynować budowę dwóch budynków mieszkalnych w G., przy czym szczegółowe warunki współpracy, terminarz robót, sposób rozliczenia robót, czy ich finansowanie nie zostały konkretnie uzgodnione ani spisane z uwagi na fakt wzajemnych relacji wymienionych, opartych na zaufaniu. Jednocześnie, jak wynika z relacji tak M. M. (1), jak i M. M. (2), płatności za materiały budowlane i narzędzia oskarżony dokonywał płacąc gotówką, którą otrzymywał od M. M. (1) lub kartą bankomatową, którą otrzymał od wymienionego, zaś niektóre z nich opłacał sam M. M. (1) przelewem lub płacąc osobiście za nie w hurtowni budowlanej. Jak wynika z powyższych relacji, nie wszystkie transakcje między M. M. (1), a M. M. (2) były przy tym dokumentowane, a przekazywanie gotówki niejednokrotnie odbywało się bez pokwitowania pieniężnego. Okoliczności powyższe, wynikające ze zgodnych w tym zakresie relacji tak pokrzywdzonego, jak i oskarżonego, niewątpliwie uniemożliwiają ustalenie wszystkich kwot, jakie były przekazane oskarżonemu, dat i sposobu ich przekazania oraz celu, na który miały być przeznaczone, a tym samym jednoznaczne rozstrzygnięcie, czy i w jakim zakresie oskarżony z nich się rozliczył.

Jak wynika z zestawienia faktur korygujących, w okresie od 10 marca 2014 roku do 1 kwietnia 2015 roku oskarżonemu w związku ze zwrotem nadwyżek towarów i palet w hurtowni (...) w G. wystawiane były faktury korygujące. Z ich analizy wynika, że faktury te wystawiane były na drobne kwoty, najczęściej rzędu kilkudziesięciu złotych. Jak wskazał natomiast oskarżony, z uwagi na problemy finansowe i braki gotówkowe, w tym wynikające z nieregularnego przekazywania pieniędzy na finansowanie budowy przez M. M. (1), otrzymywane z faktur korygujących drobne kwoty niezwłocznie przeznaczał on na zakup kolejnych, w danym momencie potrzebnych materiałów budowlanych, zakup farb, gruntu, piasku czy ziemi bądź na opłacenie wcześniej wystawionych faktur. Okoliczność, iż oskarżony na własną rękę poszukiwał sposobów sfinansowania zakupu potrzebnych materiałów budowlanych czy narzędzi wynika nie tylko z jego wyjaśnień, ale również znajduje potwierdzenie w zapiskach z prowadzonego przez niego zeszytu, w którym znajdują się zapiski o zastawieniu w dniach 2 września 2014r., 3 lutego 2015r. i następnie 8 kwietnia 2015 roku własnej obrączki w lombardzie, czy o wypłacie pieniędzy z konta żony w dniu 12 marca 2015 roku. Zauważyć ponadto należy, że dokumenty w postaci tygodniowych arkuszy rozliczeniowych, które prowadził oskarżony były sformułowane w sposób nieprecyzyjny, zawierały rubryki dotyczące kwot pieniężnych wydatkowanych, natomiast nie uwzględniały kwot pozyskanych, brak w nich było zatem rubryki przeznaczonej na dokonanie ewentualnych wpłat z tytułu faktur korygujących. Dodatkowo porównanie zapisków w zeszycie prowadzonym przez oskarżonego odnośnie danego tygodnia oraz arkusza rozliczeniowego za tożsamy okres czasu wskazuje, że nie wszystkie zapiski w obu dokumentach są tożsame, a między rozliczeniami w obu dokumentach są różnice. Okoliczność ta niewątpliwie wskazuje, że rozliczenie kosztów budowy nie było prowadzone w sposób prawidłowy i rzetelny, zapiski dokonywane były niedbale i niedokładnie, niemniej jednak nie może sama w sobie przesądzać o przywłaszczeniu przez oskarżonego poszczególnych kwot pieniężnych.

Na marginesie zaznaczyć należy, że zeznania świadków M. B. i M. L., choć spójne, logiczne i nie budzące wątpliwości sądu w zakresie ich zgodności z rzeczywistym stanem rzeczy, nie wniosły do sprawy okoliczności istotnych z punktu widzenia zarzutu stawianego w powyższym zakresie oskarżonemu. Sam fakt, iż M. L. prowadząc dokumentację księgową powzięła informację o wystawieniu faktur korygujących nie przesądza o przywłaszczeniu przez oskarżonego kwot pieniężnych z nich wynikających. M. B. natomiast potwierdzając fakt wystawienia faktur korygujących nie pamiętała – również z uwagi na wielość podobnych transakcji - żadnych okoliczności związanych z ich wystawieniem.

Wszystkie powyższe okoliczności w ocenie sądu wskazują, że choć w dokumentacji, która miała zresztą charakter nieformalny i nierzetelny, zawierała bowiem niejednokrotnie zapiski niemożliwe do zweryfikowania w oparciu o jakiekolwiek inne dokumenty, brak jest zapisów odnośnie faktur korygujących, tym niemniej nie sposób jednoznacznie przesądzić, że kwoty z tych faktur wynikające zostały przez oskarżonego przywłaszczone, nie zaś przeznaczone na potrzeby związane z prowadzoną budową.

Podobnie, w ocenie sądu, z przyczyn opisanych powyżej brak jest dowodów przesądzających w sposób nie budzący wątpliwości o przywłaszczeniu przez oskarżonego kwot pieniężnych opisanych w zarzucie opisanym w pkt. 2 subsydiarnego aktu oskarżenia. Jak wynika z zapisków w prowadzonym przez M. M. (2) zeszycie, w czasie tygodnia rozliczeniowego rozpoczynającego się w dniu 7 kwietnia 2014 roku otrzymał on od M. M. (1) kwotę 6000 zł, kwotę 200 zł i wypłacił kwotę 1900 zł. Z zapisków w zeszycie oskarżonego dotyczących tego okresu rozliczeniowego wynika, że nie zostały w nim uwzględnione wszystkie dokonywane przez niego zakupy, wydatki opiewają bowiem na kwotę 6618,25 zł, podczas, gdy sam oskarżyciel subsydiarny wskazuje, że oskarżony rozliczył się z nim do kwoty 7235,88 zł. Nieformalny charakter prowadzonej dokumentacji, rozliczenia oparte na wzajemnym zaufaniu, bez pokwitowań, uniemożliwiają, zdaniem sądu jednoznaczne określenie do jakiej kwoty i w jaki sposób oskarżony rozliczył się ze wskazanej sumy pieniężnej, w szczególności zaś sam fakt nieprecyzyjnych zapisków odnośnie kwot pieniężnych nie stanowi podstawy do przypisania oskarżonemu przestępstwa przywłaszczenia kwot pieniężnych, zwłaszcza w sytuacji prowadzenia, w zasadzie za przyzwoleniem inwestora, tak niefrasobliwie dokumentacji związanej z prowadzoną budową. Podkreślenia dodatkowo wymaga fakt, że ze złożonych do akt sprawy przez oskarżonego arkuszy rozliczeniowych wynika, że rozliczenia na nich nie obejmują ostatniego okresu współpracy M. M. (1) i M. M. (2) kończąc się na dacie 20 marca 2015r., co uniemożliwia ustalenie, jakiego rodzaju dalsze rozliczenia dokonane zostały do kwietnia 2015 roku, kiedy to wymienieni zakończyli faktycznie współpracę, zaś zapiski w zeszycie oskarżonego odnośnie tygodni rozliczeniowych pozostają w wyraźny sposób niedokończone kończąc się właśnie na powyższym okresie czasu i nie zawierając dalszych notatek odnośnie rozliczeń finansowych. Z zeznań świadka Z. S. wynika natomiast, że na budowie w G. faktycznie wykonywał on roboty do 26 kwietnia 2015 roku. Nie sposób zatem w sposób jednoznaczny, zdaniem sądu wykluczyć, że część dalszych, nieformalnych rozliczeń związanych z wykonywanymi jeszcze przez pewien okres czasu pracami budowlanymi nie została po prostu ujęta w dokumentacji z uwagi na narastający konflikt i zakończenie w kwietniu 2015 roku współpracy między M. M. (1) i M. M. (2).

Jednocześnie, zdaniem sądu, brak jest podstaw do przypisania oskarżonemu przywłaszczenia materiałów budowlanych w postaci pigmentów, wełny mineralnej, papy, czy folii w płynie. Jak wynika z wyjaśnień M. M. (2), nie wykorzystywał on jakichkolwiek materiałów z budowy oskarżyciela subsydiarnego na własne potrzeby, czy celem wyremontowania pomieszczeń wykorzystywanych przez członków jego rodziny. Również świadkowie J. W., K. W., A. M., D. O., B. O. i M. M. (3) wykluczyli, by podczas któregokolwiek z remontów dokonywanych często i w szeregu pomieszczeniach należących do oskarżonego i członków jego rodziny były wykorzystywane farby czy pigmenty w kolorze cytrynowym i pistacjowym przywiezione przez M. M. (2). Jakkolwiek świadkowie ci niejednokrotnie nie pamiętali szczegółów konkretnych remontów, stanowczo podkreślali, że materiały budowlane do nic wykorzystywane kupowane były przez nich samych, we własnym zakresie, sam zaś fakt, że po upływie kilku lat nie posiadają rachunków na zakup farby do malowania pomieszczeń w ich mieszkaniach nie może dziwić, tym bardziej, że wymienieni nie posiadają obowiązku dokumentowania tego rodzaju wydatków i przechowywania paragonów poświadczających ich zakup. Zwrócić uwagę również należy na zeznania świadka Z. S. wykonującego na zlecenie M. M. (2) prace budowlane na budowie budynków mieszkalnych M. M. (1), który wskazał, że kojarzy fakt malowania ścian pokoi w jednym z budynków na kolory żółty i zielony. Zeznania powyższe, oceniane w powiązaniu z wyjaśnieniami oskarżonego zaprzeczającego, by przywłaszczył wspomniane pigmenty i podkreślającego, że, choc nie pamięta szczegółów w tym zakresie, musiały one zostać wykorzystane na budowie, wskazują, że brak jest podstaw do uznania, że pigmenty te zostały przez M. M. (2) przywłaszczone. Na marginesie jedynie zaznaczyć należy, że faktury na zakup powyższych materiałów przedstawione zostały na bieżąco M. M. (1) (k. 98 i 99) i nie były przez niego kwestionowane.

Podobnie, jak wynika z relacji tak M. M. (2), jak i świadka Z. S., na budowie była wykorzystana wełna mineralna zakupiona w celu izolacji dachu, przy czym jak wskazał wymieniony świadek, z uwagi na fakt, że M. M. (1) chciał, by budynek był dobrze ocieplony, została położona na jednym z budynków warstwa wełny mineralnej o grubości średnio 20 cm, „z zakładem”, w niektórych miejscach – narożnikach dachu kładziona była grubiej, przy czym prawie całość zakupionej wełny została zużyta do ocieplenia dachu tego budynku, pozostałości zaś zostały przerzucone na teren budowy drugiego budynku, który ogrodzony był jedynie prowizorycznym płotem. Okoliczności te wynikają również protokołu oględzin budynku, z którego wynika, że średnia grubość wełny wynosi 20 cm, przy czym w niektórych miejscach położone są dodatkowe pasy wełny mineralnej o grubości np. 10 cm. Mając na uwadze charakter prac budowlanych koordynowanych przez oskarżonego, nierównomierne położenie wełny mineralnej, dokładanie grubszych warstw w określonych miejscach, wynikającą z zeznań tak Z. S., jak i wyjaśnień M. M. (2) wolę kładzenia grubszej niż wymagana w projekcie (18 cm) warstwy wełny mineralnej, dokładania jej w narożnikach dachu, uwzględniając ewentualne straty wełny w związku z koniecznością jej przycinania, pozbywania się niewłaściwie przyciętych, niepotrzebnych drobnych fragmentów wełny, czy wreszcie umiejętności konkretnych pracowników dokonujących izolacji i sposobu dokonywania przez nich cięcia i dopasowywania pasm wełny, trudno przesądzić, by faktycznie pewna jej ilość została przez oskarżonego przywłaszczona. W szczególności nie sposób wnioskować o popełnieniu przestępstwa przywłaszczenia przez oskarżonego w tym zakresie jedynie w oparciu o braki pozostałej wełny faktycznie przecież wykorzystywanej do ocieplenia dachu budynku i na dachu tego budynku się znajdującej. Wreszcie zauważyć należy, że na budowie oprócz M. M. (2) faktycznie pracowali też Z. S. i W. M., trudno zatem uznać jednoznacznie, by ewentualne braki wełny mineralnej obciążać miały oskarżonego. O ile, na podstawie umowy ustnej zawartej między oskarżonym, a oskarżycielem subsydiarnym, odpowiedzialność taka możliwa byłaby w rozumieniu cywilnoprawnym, o tyle nie sposób w oparciu o powyższy materiał dowodowy przypisać mu odpowiedzialności karnej za tego rodzaju braki.

Podobnie, jak wynika z zeznań świadka Z. S., nie ma on jakiejkolwiek wiedzy, by oskarżony wywoził z budowy papę, czy folię w płynie, kojarzy natomiast, że takie materiały znajdowały się na budowie i były wykorzystywane. Okoliczność, iż oskarżyciel subsydiarny nie otrzymał od oskarżonego rozliczenia wykorzystania powyższych materiałów, przy uwzględnieniu nieformalnego, nieprecyzyjnego rozliczania kosztów powyższej budowy, braku jakiegokolwiek udokumentowania robót i wydatków dokonanych w ostatnim okresie budowy, braku wreszcie spisu inwentarza i dokonanych robót przy zakończeniu współpracy między M. M. (2) i M. M. (1) powoduje, że nie sposób jednoznacznie stwierdzić, że materiały te zostały przywłaszczone przez oskarżonego.

Na marginesie jedynie zaznaczyć należy, że materiały budowlane, jak wynika z zeznań Z. S. i wyjaśnień M. M. (2), przechowywane były w różnych miejscach, zarówno w blaszanym garażu, jak i po prostu na terenie budowy, na której zresztą doszło również uprzednio do włamania i kradzieży innych materiałów budowlanych, nie sposób zatem przesądzić, by zostały one przywłaszczone przez oskarżonego, tym bardziej, że jak wynika z zeznań M. M. (1) część folii w płynie odnalazł w samochodzie dostawczym oddanym mu przez M. M. (2).

Reasumując, w ocenie sądu, aczkolwiek dokumentowanie wydatków związanych z budową przez oskarżonego oceniać należy jako niedokładne i nierzetelne, niejednokrotnie w sposób uniemożliwiający weryfikację poszczególnych zapisanych kwot jako bądź otrzymanych bądź wydatkowanych, tym niemniej brak jest dowodów wskazujących w sposób bezpośredni i jednoznaczny na przywłaszczenie przez niego kwot pieniężnych wynikających z nieprecyzyjnych zapisków, czy brakujących, nie uwzględnionych w zapiskach tych faktur bądź przywłaszczenie materiałów budowlanych.

Przestępstwo przywłaszczenia jest przestępstwem umyślnym, charakteryzuje je zamiar bezpośredni o szczególnym zabarwieniu, którego treścią jest cel przywłaszczenia. Jak przyjmuje się w doktrynie i judykaturze, cel przywłaszczenia oznacza dążenie do definitywnego pozbawienia osoby uprawnionej określonej rzeczy ruchomej lub prawa (por. wyrok SN z 27.07.2016 r., V KK 7/16, LEX nr 2080109), przy czym przywłaszczeniem nie jest w szczególności powstanie niedoboru, nawet zawinione przez sprawcę, w takim przypadku sprawca nie działa bowiem w sposób charakteryzujący się rozporządzeniem brakującym mieniem jak własnym (por. wyrok SN z dnia 9 grudnia 2003 r., III KK 165/03, LEX nr 140098). Jak wskazał Sąd Apelacyjny w Białymstoku w wyroku wydanym w sprawie II AKa 12/2018 z dnia 7 marca 2018 roku, (LEX nr 2531899), strona podmiotowa przestępstwa z art. 284 § 1 k.k. ma charakter umyślny i kierunkowy, a sprawca musi działać w ściśle określonym celu, jakim jest przywłaszczenie rzeczy.

W ocenie sądu, zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nie pozwala na przyjęcie, że oskarżony przywłaszczył należące do oskarżyciela subsydiarnego rzeczy w postaci materiałów budowlanych i pieniędzy. Wprawdzie rozliczenia finansowe między wymienionymi nie mogą być uznane za rzetelne i dokładne, ale przez długo okres czasu M. M. (1) godził się na taki sposób rozliczenia finansowego swej inwestycji i brak szczegółowych, udokumentowanych rozliczeń wszystkich wydatków. Niewątpliwie jest również, zdaniem sądu, że niezależnie od jakości wykonanych przez oskarżonego robót budowlanych, umiejętności jego samego i jego podwykonawców, a w związku z tym też zakresu i prawidłowości wykorzystania materiałów budowlanych, M. M. (2) borykał się z problemem finansowania budowy. Świadczą o tym nie tylko jego wyjaśnienia, ale również zapiski w zeszycie prowadzonym przez niego wskazujące na dokonywanie przez niego pożyczek u członków rodziny, czy zastawiania kilkakrotnie w lombardzie własnej obrączki w celu uzyskania środków pieniężnych na finansowanie zakupu materiałów budowlanych, czy innych niezbędnych wydatków związanych z prowadzona budową. Powyższe oznacza, że mimo trudności finansowych, to oskarżony starał się pozyskiwać dodatkowe fundusze umożliwiające mu dalsze prowadzenie budowy. W tym stanie rzeczy trudno uznać, że zastawiając własne przedmioty wartościowe na potrzeby budowy oskarżyciela subsydiarnego działał jednocześnie w sposób świadomy, z zamiarem bezpośrednim, ukierunkowanym na pozbawienie M. M. (1) stanowiących jego własność materiałów budowlanych, czy pieniędzy. Niezależnie od ewentualnych nieprawidłowości w rozliczeniach robót budowlanych, które mogą być przedmiotem postępowania cywilnego, zdaniem sądu, brak jest dowodów wskazujących na faktyczne przywłaszczenie opisanych wyżej rzeczy ruchomych przez oskarżonego i leżący po jego stronie zamiar kierunkowy pozbawienia ich oskarżyciela subsydiarnego oraz władania nimi jak właściciel.

Z tych przyczyn oskarżonego sąd uniewinnił od popełnienia zarzucanego mu czynu.

O kosztach procesu orzeczono zgodnie z art. 632 pkt. 1 kpk mającym zastosowanie z mocy art. 640 § 1 kpk.