Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 18 czerwca 2018 r. Sąd Rejonowy dla Łodzi – Widzewa w Łodzi, w sprawie o sygn. akt II C 740/17, z powództwa M. U. przeciwko P. S. o opróżnienie lokalu mieszkalnego:

1.  nakazał pozwanemu P. S., aby opróżnił, opuścił i wydał powódce M. U. lokal mieszkalny numer (...) położony w Ł. przy ulicy (...),

2.  ustalił, że pozwanemu P. S. nie przysługuje prawo do otrzymania lokalu socjalnego,

3.  zasądził od pozwanego P. S. na rzecz powódki M. U. kwotę 457,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Zażalenie na postanowienie zawarte w punkcie 3. sentencji wyroku Sądu Rejonowego dla Łodzi – Widzewa w Łodzi z dnia 18 czerwca 2018 r. złożył pozwany, wnosząc o umorzenia kosztów postępowania, wskazując w uzasadnieniu, że jest on osobą bezrobotną bez prawa do zasiłku.

Apelację od wydanego wyroku wniósł pozwany, zaskarżając orzeczenie w zakresie punktu 2. Skarżący przedmiotowemu rozstrzygnięciu zarzucił naruszenie ustawy o ochronie praw lokatorów z dnia 21 czerwca 2001 r., na podstawie której jemu jako osobie bezrobotnej przysługuje prawo do lokalu socjalnego.

Powódka, w odpowiedzi na złożone przez pozwanego środki zaskarżenia, wniosła o ich oddalenie oraz zasądzenie na swoją rzecz kosztów postępowania procesowego według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje.

Apelacja okazała się bezzasadna i jako taka skutkowała oddaleniem.

W ocenie Sądu Okręgowego wyrok Sądu Rejonowego odpowiada prawu i jako taki musi się ostać. Sąd Okręgowy podziela zarówno ustalenia faktyczne dokonane przez Sąd I instancji i przyjmuje je, jako własne, jak i dokonaną ocenę prawną.

Przede wszystkim Sąd Rejonowy słusznie ocenił, że pozwanemu nie przysługuje prawo do otrzymania lokalu socjalnego. Zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów i mieszkaniowym zasobie gminnym, w wyroku nakazującym opróżnienie lokalu sąd orzeka o uprawnieniu do otrzymania lokalu socjalnego bądź o braku takiego uprawnienia wobec osób, których nakaz dotyczy. Obowiązek zapewnienia lokalu socjalnego ciąży na gminie właściwej ze względu na miejsce położenia lokalu podlegającego opróżnieniu. Ustęp 3. tego przepisu stanowi, że sąd, badając z urzędu, czy zachodzą przesłanki do otrzymania lokalu socjalnego, orzeka o uprawnieniu do lokalu socjalnego biorąc pod uwagę dotychczasowy sposób korzystania z lokalu oraz szczególną sytuację materialną i rodzinną osób, których nakaz opróżnienia lokalu dotyczy. Zgodnie z ust. 4 wskazanego przepisu, sąd nie może orzec o braku uprawnienia do otrzymania lokalu socjalnego wobec enumeratywnie wymienionych kategorii osób, m.in. osoby posiadającej status bezrobotnego. Jednocześnie na podstawie ust. 7 w art. 14 cytowanej ustawy, ust. 4 nie znajduje zastosowania do osób, które utraciły tytuł prawny do lokalu niewchodzącego w skład publicznego zasobu mieszkaniowego, z wyjątkiem osób, które były uprawnione do używania lokalu na podstawie stosunku prawnego nawiązanego ze spółdzielnią mieszkaniową albo z towarzystwem budownictwa społecznego. Wyłączenie wynikające z ust. 7 dotyczy tylko stosunków uprawniających do korzystania z lokalu, powstałych po dniu 1 stycznia 2005 r.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt przedmiotowej sprawy należy podkreślić, że po pierwsze lokal, który wynajmował pozwany jest przedmiotem własności osoby prywatnej – powódki, tym samym nie spełnia żadnego z kryteriów wymienionego w art. 14 ust. 7, tj. nie wchodzi w skład publicznego zasobu mieszkaniowego, nie stanowi spółdzielczego prawa do lokalu, ani nie należy do TBS-u. Stosunek najmu nawiązany pomiędzy stronami również nie powstał przed wejściem w życie wskazanego ustępu, albowiem strony zawarły umowę w dniu 1 lipca 2015 r. Wreszcie również zapewnianie dalszej ochrony pozwanemu, zważając na prezentowaną przez niego postawę, byłoby krzywdzące w stosunku do powódki oraz sprzeczne ze społeczno – gospodarczym przeznaczeniem prawa. Pozwany od wielu lat zajmuje lokal powódki, nie uiszcza z tego tyłu żadnych opłat od kilku lat, narażając tym samym powódkę na dodatkowe koszty z tego tytułu, która posiada w stosunku do pozwanego tytułu egzekucyjne potwierdzające posiadanie kilkunastotysięcznych wierzytelności. Jednocześnie z akt sprawy nie wynika, aby po stronie pozwanego istniały jakiekolwiek obiektywne przeszkody uniemożliwiające mu podjęcie zatrudnienia, jak np. stan zdrowia, czy skomplikowana sytuacja rodzinna, wprawdzie jest on osobą bezrobotną, jednakże – jak sam przyznał – czerpie dochody z prac dorywczych, których źródeł zresztą nie ujawnił. Wziąwszy pod uwagę obecną sytuację na rynku pracy (który jest rynkiem pracownika, a pracodawcy narzekają na brak rąk do pracy) – w ocenie Sądu II instancji – nie ma żadnych przeszkód, aby pozwany podjął oficjalne zatrudnienie.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy uznał, że argumentacja pozwanego nie zasługiwała na uwzględnienie, a orzeczenie Sądu I instancji jest prawidłowe, wobec czego na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację, jako bezzasadną.

Sąd Okręgowy umorzył postępowanie wywołane zażaleniem z dnia 24 września 2014 roku, na podstawie art. 355 § 1 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c. Należy wskazać, że zgodnie z art. 394 § 1 pkt 9 k.p.c. zażalenie przysługuje do sądu drugiej instancji na postanowienia sądu pierwszej instancji, których przedmiotem jest zwrot kosztów, określenie zasad ponoszenia przez strony kosztów procesu, wymiar opłaty, zwrot opłaty lub zaliczki, obciążenie kosztami sądowymi, jeżeli strona nie składa środka zaskarżenia, co do istoty sprawy.

Natomiast w przedmiotowej sprawie pozwany wniósł apelację od zaskarżonego orzeczenia, tym samym wydanie orzeczenia w przedmiocie rozpoznania zażalenia stało się zbędne.

Jednocześnie Sąd Okręgowy pragnie nadmienić, że rozpoznając wniesioną przez pozwanego apelację, rozstrzygał również w zakresie podniesionych przez skarżącego zarzutów co do punktu 3. wydanego rozstrzygnięcia – orzekającego o kosztach postępowania.

W ocenie Sądu Odwoławczego brak jest podstaw do nieobciążania pozwanego obowiązkiem zwrotu kosztów postępowania, a tym samym zastosowania art. 102 k.p.c. Przepis ten ustanawia zasadę słuszności, będącą odstępstwem od zasady odpowiedzialności za wynik procesu. Jest rozwiązaniem szczególnym, niepodlegającym wykładni rozszerzającej, wykluczającym stosowanie wszelkich uogólnień, wymagającym do swego zastosowania wystąpienia wyjątkowych okoliczności. Przepis ten nie precyzuje pojęcia wypadków szczególnie uzasadnionych, pozostawiając ich kwalifikację Sądowi przy uwzględnieniu całokształtu okoliczności danej sprawy (postanowienie SN z dnia 19 września 2013 r., sygn. I CZ 183/12, publ. LEX nr 1388472). O wypadkach szczególnie uzasadnionych w rozumieniu art. 102 k.p.c. można mówić w sytuacji, gdy prowadzą one do przekonania, że ponoszenie kosztów pozostawałoby w sprzeczności z powszechnym odczuciem sprawiedliwości oraz zasadami współżycia społecznego. Należą do nich okoliczności związane z przebiegiem sprawy – charakter zgłoszonego roszczenia, jego znaczenie dla strony, subiektywne przekonanie o zasadności roszczenia, przedawnienie roszczenia oraz leżące poza procesem – sytuacja majątkowa i życiowa strony (zob. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 17 kwietnia 2013 roku, sygn. V CZ 124/12, publ. LEX nr 1341727).

Natomiast w przedmiotowej sprawie de facto niewłaściwe i uporczywe zachowanie pozwanego doprowadziło do wszczęcia przeciwko niemu niniejszego postępowania przez powódkę, który przez okres kilku lat uchylał się od obowiązku płacenia czynszu za wynajmowany lokal, narażając tym samym powódkę na konieczność ponoszenia z tego tytułu dodatkowych kosztów, jak również nie opuścił go dobrowolnie pomimo skutecznego wypowiedzenia przez powódkę umowy najmu spornego lokalu. Ponadto pozwany wprawdzie jest osobą bezrobotną, jednakże utrzymuje się z prac dorywczych oraz jak to już zostało wyżej wspomniane, w toku postępowania nie ujawniono żadnych okoliczności, które miałyby uniemożliwiać mu podjęcie zatrudnienie

O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd Okręgowy rozstrzygnął w oparciu o art. 98 § 1 k.p.c. w zw. z § 7 pkt 1 oraz § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych z dnia 22 października 2015 r. (t.j. Dz.U. 2018 r. poz. 265), zasądzając od pozwanego na rzecz powódki kwotę 120 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.