Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 25 września 2018 roku

Sąd Okręgowy w Warszawie V Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

Przewodniczący: SSO Zbigniew Podedworny

Sędziowie: SO Agnieszka Łukaszuk

SSR (del.) Dorota Bassa (spr.)

po rozpoznaniu w dniu 25 września 2018 roku w Warszawie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z wniosku Skarbu Państwa - Prokuratora Prokuratury Okręgowej w O.

z udziałem J. K.

o wpis hipoteki przymusowej

na skutek apelacji wnioskodawcy Skarbu Państwa – Prokuratora Prokuratury Okręgowej w O.

od postanowienia Sądu Rejonowego dla Warszawy - Mokotowa w W. z dnia 07 maja 2018 roku w sprawie Dz. Kw (...), Kw nr (...)

postanawia:

oddalić apelację.

SSO Zbigniew Podedworny SSO Agnieszka Łukaszuk SSR Dorota Bassa

Sygn. akt V Ca 1939/18

UZASADNIENIE

W dniu 7 grudnia 2017 r. Prokurator Prokuratury Okręgowej w O. złożył w Sądzie Rejonowym postanowienie o zabezpieczeniu majątkowym z dnia 5 grudnia 2017 r. Zarządzeniem z dnia 10 stycznia 2018 r. referendarz sądowy wezwał Prokuraturę Okręgową do złożenia wniosku o wpis na urzędowym formularzu, a także sprecyzowanie, na czyją rzecz i w jakiej wysokości domaga się wpisu.

W dniu 22 stycznia 2018 r. Prokurator Prokuratury Okręgowej w O. przesłał zgodnie z zarządzeniem wniosek o wpis hipoteki przymusowej do księgi wieczystej nr (...) na urzędowym formularzu i wpisanie hipoteki przymusowej tytułem zabezpieczenia grożącej J. K. kary grzywny, zobowiązania do naprawienia szkody, zobowiązania do pokrycia kosztów sądowych w sprawie (...) w księdze wieczystej nr (...).

Postanowieniem z dnia 31 stycznia 2018 r. referendarz sądowy Sądu Rejonowego dla Warszawy – Mokotowa V Wydział Ksiąg Wieczystych oddalił przedmiotowy wniosek.

Prokurator Prokuratury Okręgowej w O. złożył następnie skargę na powyższe postanowienie referendarza sądowego.

Postanowieniem z dnia 7 maja 2018 r., zapadłym w sprawie o sygn. Dz. Kw. (...), Kw nr (...), Sąd Rejonowy dla Warszawy – Mokotowa w W. oddalił wniosek.

Po przywołaniu art. 626 ⁸ § 1 k.p.c. Sąd I instancji wskazał, że kognicja sądu wieczystoksięgowego sprowadza się tylko do badania formy i treści wniosku, dołączonych do wniosku dokumentów oraz treści księgi wieczystej, ale tylko w zakresie jego przedmiotu orzekania. Choć więc dokument podlega badaniu, czy stanowi on materialną podstawę wpisu, to w tym postępowaniu nie można stwierdzić, czy powstało i istnieje prawo, którego bezpośrednio dokument mający stanowić podstawę wpisu dotyczy. Tym samym Sąd wieczystoksięgowy nie ma możliwości rozstrzygania jakichkolwiek sporów w zakresie stanu faktycznego i prawnego ustalonych na podstawie otrzymanych dokumentów.

Sąd Rejonowy wskazał, że księga wieczysta nr (...) prowadzona jest dla lokalu mieszkalnego nr (...), położonego w budynku przy ul. (...). W dziale II księgi wieczystej wpisana jest J. K..

Po przywołaniu treści art. 109 ustawy o księgach wieczystych i hipotece, art. 291 § 1 i 2 k.p.k. oraz art. 293 k.p.k., Sąd I instancji stwierdził, że prokurator w wydanym postanowieniu, stanowiącym podstawę wpisu w księdze wieczystej w niniejszej sprawie, nie wskazał wierzyciela, na rzecz którego ma być ustanowiona hipoteka przymusowa. We wniosku wnioskodawca również nie wskazał uprawnionego z tytułu hipoteki. Wskazany w skardze pkt 11. formularza wniosku nie dotyczy wskazania osoby na rzecz której ma nastąpić wpis hipoteki przymusowej, lecz w punkcie tym wskazuje się wnioskodawcę, czy też uczestnika postępowania.

Zatem z przedmiotowego wniosku, jak i treści dokumentu stanowiącego podstawę wpisu w księdze wieczystej, zdaniem Sądu Rejonowego, nie wynika osoba na rzecz której ma nastąpić wpis hipoteki. Natomiast z dokumentu stanowiącego podstawę wpisu hipoteki przymusowej w niniejszej sprawie, tj. postanowienia o zabezpieczeniu majątkowym z dnia 5 grudnia 2017 r., wydanym przez Prokuraturę Okręgową w O. nie wynika ponadto wysokość hipoteki ustanowionej na przedmiotowej nieruchomości.

Sąd Rejonowy doszedł do przekonania, że powyższe braki stanowią przeszkodę do dokonania wpisu zgodnie z żądaniem wniosku.

Sąd I instancji wskazał, że bada dokumenty dołączone do akt sprawy pod względem, czy uzasadniają one dokonanie wpisu w księdze wieczystej. Sąd Rejonowy nie może dokonać wykładni treści postanowienia Prokuratora w kierunku jego zgodności z żądaniem zawartym we wniosku.

Finalnie Sąd Rejonowy podkreślił, że z dokumentu stanowiącego podstawę wpisu w księdze wieczystej muszą wynikać wszystkie dane niezbędne do dokonania wpisu, co oznacza, że treść wniosku powinna być zbieżna z danymi wynikającymi z treści dokumentu dołączonego do wniosku, jako podstawy wpisu w księdze wieczystej. Warunkiem ustanowienia hipoteki przymusowej jest wskazanie wierzyciela hipotecznego, jak i kwoty hipoteki, zarówno we wniosku, jak i w dokumencie stanowiącym podstawę wpisu wskazanego we wniosku tak, aby były zaspokojone przesłanki wynikające z treści przepisów art. 65 i art. 110 ustawy o księgach wieczystych i hipotece.

Wobec powyżej wskazanych wątpliwości i przeszkód do dokonania wpisu, Sąd Rejonowy stwierdził, że wniosek o wpis nie może być dokonany.

Apelację od powyższego wyroku wywiódł prokurator Prokuratury Okręgowej w O., zaskarżając powyższe postanowienie w całości i zarzucając mu obrazę przepisów prawa materialnego w postaci art. 110 ¹ w zw. z art. 110 pkt 2 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece poprzez jego błędne zastosowanie w ten sposób, że dokonując kontroli formalnej wniosku o dokonanie wpisu hipoteki przymusowej w dziale IV księgi wieczystej nieruchomości stanowiącej własność J. K., dla której Sąd Rejonowy dla Warszawy – Mokotowa w W. X Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi urządzoną księgę wieczysta o numerze (...) oraz dokumentu dołączonego do wymienionego wniosku, w postaci postanowienia prokuratora Prokuratury Okręgowej w O. z dnia 5 grudnia 2017 r. o zabezpieczeniu majątkowym, uznał, iż postanowienie będące podstawą wnioskowanego wpisu nie wskazuje wysokości ustanawianej hipoteki przymusowej oraz wierzyciela hipotecznego, podczas gdy z treści złożonego wniosku o wpis oraz dołączonego postanowienia prokuratora okoliczności te wynikają; obrazę przepisów postępowania art. 626 ⁶ § 1 k.p.c. w zw. z art. 626 ⁹ k.p.c. i art. 462 k.p.c., mającą wpływ na treść orzeczenia, polegającą na niesłusznym uznaniu, iż w sprawie istnieją przeszkody do dokonania wpisu, tj. brak jest wskazania kwoty hipoteki przymusowej, która ma obciążyć nieruchomość, brak wskazania wierzyciela na rzecz którego ma być ustanowiona hipoteka przymusowa, a załączony do wniosku o dokonanie wpisu dokument w postaci postanowienia o zabezpieczeniu majątkowym nie może stanowić podstawy wpisu do hipoteki przymusowej, albowiem w dokumencie tym nie wskazano niezbędnych elementów umożliwiających wpis hipoteki przymusowej, podczas gdy takowe przeszkody nie istnieją.

Mając na względzie powyższe zarzuty skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego postanowienia i uwzględnienie wniosku Prokuratora Okręgowego w O. reprezentującego Skarb Państwa poprzez dokonanie wpisu na nieruchomości – lokal mieszkalny w W., ul. (...), objętej księgą wieczystą nr (...) hipoteki przymusowej tytułem zabezpieczenia grożącej J. K. kary grzywny, zobowiązania do naprawienia szkody, zobowiązania do pokrycia kosztów sądowych w sprawie (...) na łączną kwotę przedmiotu żądania – 250 000 zł.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja nie jest zasadna, co skutkuje jej oddaleniem.

Sąd Okręgowy podziela ustalenia dokonane przez sąd I instancji, jak również zaprezentowaną ocenę prawną.

Do uwzględnienia wniosku o wpis hipoteki nie jest wystarczające samo złożenie wniosku, koniecznym jest także dołączenie dokumentów stanowiących podstawę wpisu.

W analizowanym przypadku dokumentem stanowiącym podstawę wpisu miało być postanowienie o zabezpieczeniu z dnia 05 grudnia 2017 roku, które w sentencji nie zawiera dwóch elementów konstrukcyjnych hipoteki tj. nie wskazuje osoby wierzyciela, ani kwoty do jakiej ustanawiana jest hipoteka.

Złożony wniosek o wpis hipoteki jest bogatszy w treści od postanowienia, które miałoby stanowić podstawę wpisu, a zatem wnioskodawca żądał dokonania wpisów, które nie miały odzwierciedlania w treści wydanego postanowienia.

Zgodnie z art. 68 ust. 2 u.k.w.h. hipoteka zabezpiecza wierzytelność do oznaczonej sumy pieniężnej, nadto, w myśl art. 65 ust. 1 u.k.w.h. uprawnienie do dochodzenia zaspokojenia z nieruchomości bez względu na to, czyją stała się własnością, i z pierwszeństwem przed wierzycielami osobistymi właściciela nieruchomości, przysługuje nie każdej dowolnej osobie, lecz wierzycielowi, którego w postanowieniu o ustanowieniu hipoteki należy oznaczyć.

Sąd rozpoznający wniosek nie jest uprawniony do korygowania postanowień stanowiących podstawę wpisu, ani do dokonywania ich rozszerzającej wykładni, w szczególności nie może wpisać takich danych, którego nie wynikają wprost z dokumentu stanowiącego podstawę wpisu.

Zgodnie z art. 626 ⁸ § 1 k.p.c. kognicja sądu wieczystoksięgowego sprowadza się tylko do badania formy i treści wniosku, dołączonych do wniosku dokumentów oraz treści księgi wieczystej.

Załączone do wniosku postanowienie nie określało ani osoby wierzyciela, ani kwoty hipoteki, a więc orzeczenie oddaleniu wniosku w pełni odpowiadało przepisom prawa.

Z tych względów apelacja została oddalona, jako bezzasadna, na podstawie art. 385 k.p.c.

SSR Dorota Bassa SSO Zbigniew Podedworny SSO Agnieszka Łukaszuk