Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

K., dnia 24 stycznia 2018r.

Sąd Rejonowy w Kaliszu w V Wydziale Gospodarczym w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Jadwiga Dobrowolska

Protokolant: Agnieszka Zapart po rozpoznaniu w dniu 19 stycznia 2018r.w Kaliszu na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Spółka z o.o. S.K.A. z siedzibą w K. przeciwko J. K. o zapłatę

I.  Zasądza od pozwanego J. K. na rzecz powoda (...) Spółka z o.o. S.K.A. z siedzibą w K. kwotę 4.314,59 złotych (cztery tysiące trzysta czternaście złotych 59/100) wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia 07 lutego 2013 roku do dnia zapłaty,

II.  w pozostałym zakresie powództwo oddala,

III.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 707,15 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu,

Sygn. akt V GC 1616/17

UZASADNIENIE

W dniu 07 lutego 2013 roku powód (...) Spółka z o.o. S.K.A. z siedzibą w K. wniósł o zasądzenie od J. K. kwoty 6.017,59 złotych wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia 07 lutego 2013 roku do dnia zapłaty oraz kosztami procesu. W uzasadnieniu pozwu wskazał, iż umową cesji z dnia 27 marca 2012 roku powód nabył wierzytelność w stosunku do pozwanego od (...) S.A. w W. z tytułu świadczonych przez tę spółkę na rzecz pozwanego usług telekomunikacyjnych. Całkowite zadłużenie z powyższego tytułu wynosiło 6.017,59 złotych w tym kwota 5.091,46 złotych należności głównej wynikającej z sumy wartości niezapłaconych faktur oraz kwota 926,13 złotych należności odsetek ustawowych wynikających z sumy odsetek ustawowych naliczonych od następnego dnia wymagalności poszczególnych faktur oraz ich wartości do dnia poprzedzającego złożenie pozwu.

W dniu 11 marca 2013 roku Sąd Rejonowy Lublin-Zachód w Lublinie wydał w sprawie nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym.

Przedmiotowy nakaz zapłaty został skutecznie zaskarżony przez pozwanego w całości. Ponadto pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości z uwagi na przedawnienie dochodzonego pozwem roszczenia oraz zasądzenie zwrotu kosztów procesu. W uzasadnieniu wskazał, iż dochodzone pozwem roszczenie uległo przedawnieniu z upływem 3 lat.

Postanowieniem z dnia 10 kwietnia 2017 roku Sąd przekazał sprawę do Sądu Rejonowego w Kaliszu.

Sąd ustalił, następujący stan faktyczny.

W dniu 27 marca 2012 roku (...) S.A. z siedzibą w W. zawarła z powodem (...) Spółka z o.o. Spółka (...) w K. umowę przelewu wierzytelności, przysługujących jej w stosunku do dłużników wymienionych w załączniku do przedmiotowej umowy.

(dowód: umowa o przelew wierzytelności z dnia 27.03.2012 roku k. 100 – 103)

Z wyciągu z listy dłużników wynika, iż powód nabył wierzytelność w stosunku do J. K. w wysokości 5.091,46 złotych.

(dowód: wyciąg z listy dłużników k. 106)

Pozwany w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej zawarł z wierzycielem pierwotnym umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych. Integralną częścią umowy był regulamin świadczenia usług telekomunikacyjnych na rzecz abonentów.

(dowód: umowa o świadczenie usług telekomunikacyjnych k. 107; 108; 109; 110; 111; aneks do umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych k. 112; 113; 114; 115; 116; regulamin świadczenia usług telekomunikacyjnych na rzecz abonentów k. 157 – 158)

Z tytułu świadczonych pozwanemu usług wierzyciel pierwotny wystawił następujące faktury VAT:

- nr (...) na kwotę 1.013,11 złotych;

- nr (...) na kwotę 955,12 złotych;

- nr (...) na kwotę 1.006,40 złotych;

- nr (...) na kwotę 679,91 złotych.

Faktury zostały wystawione na podstawie rozliczeń zbiorczych oraz rozliczeń indywidualnych dla danego numeru telefonu.

(dowód: faktury VAT k. 118; 129; 139; 149; rozliczenia k. 119 – 127; 130 – 137; 140 – 147; 150 – 156)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie zebranych w sprawie dokumentów na k. 100 – 103; 106 – 116; 118 – 127; 129; 130 – 137; 139; 140 – 147; 149; 150 – 158. Dokumenty te nie budziły wątpliwości co do ich rzetelności i zgodności z treścią łączącego strony stosunku prawnego, zaś w toku postępowania nie pojawiły się żadne okoliczności rzutujące na ich autentyczność.

Sąd nie dał wiary dokumentom na k. 75 – 76 w przedmiocie przesądowego wezwania do zapłaty. Do dokumentu tego nie zostało dołączone potwierdzenie nadania i odbioru. Z tych też względów Sąd nie mógł ustalić, czy powód faktycznie wezwał pozwanego do zapłaty.

Zeznaniom pozwanego sąd dał wiarę częściowo a mianowicie w zakresie w jakim znalazły one potwierdzenie w dokumentach załączonych do sprawy.

Sąd pominął dowody z dokumentów na k. 160 – 165 zawierające cennik telefonów oraz warunku oferty promocyjnej.

Sąd zważył, co następuje.

Zgodnie z dyspozycją art. 509 § 1 k.c. wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki (§ 2 art. 509 k.c.). Powód wszedł jako wierzyciel J. K. w miejsce (...) S.A. z siedzibą w W. w oparciu o umowę przelewu wierzytelności z dnia 27 marca 2012 roku. Z tytułu zawartej umowy powód wywodzi roszczenie w stosunku do pozwanego J. K.. Strony stosunku prawnego zawarły ze sobą umowę o przelew wierzytelności. Zatem w sprawie znalazł zastosowanie art. 353 ¹ k.c. zgodnie z którym strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości tj. naturze stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego. Cytowany przepis wyraża zasadę, iż w ramach swobody kształtowania stosunku zobowiązaniowego strony mogą zawrzeć umowę nienazwaną, natomiast w razie wybrania jednej z umów nazwanych - a więc przewidzianej i uregulowanej bądź to w samym kodeksie, bądź to w przepisach szczegółowych - ustalić treść konkretnej umowy w taki sposób, że postanowienia jej będą odbiegać od wzorca normatywnego. W tym wypadku jednak swobodę ograniczają przepisy dotyczące danego rodzaju umowy o charakterze iuris cogentis. Strony zawarły ze sobą umowę, rolą Sądu zaś było sprawdzenie, czy jej treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego. Przez właściwość zobowiązania należy rozumieć przestrzeganie pewnych zasadniczych znamion stosunku zobowiązaniowego, to jest tych jego części składowych, których istnienie decyduje o istocie tworzonego węzła prawnego. O dyrektywie tej należy wnioskować albo bezpośrednio z charakteru stosunków zobowiązaniowych w ogólności, albo z charakteru przynależnego danemu typowi tych stosunków. W przypadku ograniczenia swobody umów ze względu na ustawę to trzeba mieć na względzie, że oznacza ono, iż niedopuszczalne jest tylko takie ustalanie treści stosunku zobowiązaniowego lub jego celu, w którego wyniku dochodziłoby do naruszenia przepisów o charakterze iuris cogentis, i to zarówno Kodeksu cywilnego, jak i ustaw szczególnych. Sprzeczność treści lub celu stosunku z ustawą prowadzi do nieważności umowy, chyba że właściwy przepis przewiduje inny skutek. Ograniczenie dotyczące zasad współżycia społecznego ma charakter uniwersalny, gdyż zakreśla granice swobody kontraktowej zarówno co do obrotu niezawodowego, jak i zawodowego. Różnica jest taka, że w ramach obrotu zawodowego większy akcent należy kłaść, m.in. na zasadę uczciwości kupieckiej, wymaganie rzetelności i obowiązek zachowania lojalności, przy ocenie zaś należytej staranności należy mieć ponadto na względzie profesjonalny charakter działalności (na podstawie: J. Gudowski (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. Księga trzecia. Zobowiązania, uwaga 10, 11, 16 do art. 353 ¹ k.c.). Dokonując analizy treści oraz celu łączącej strony umowy Sąd doszedł do przekonania, iż nie jest ona sprzeczna z właściwością (naturą) stosunku, ustawą ani zasadami współżycia społecznego.

Stosownie do treści art. 56 ust. 1 ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne świadczenie usług telekomunikacyjnych odbywa się na podstawie umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych. Umowę o świadczenie usług telekomunikacyjnych zawiera się w formie pisemnej lub elektronicznej za pomocą formularza udostępnionego na stronie internetowej dostawcy usług. Wymóg formy pisemnej lub elektronicznej nie dotyczy umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych zawieranej przez dokonanie czynności faktycznych obejmujących w szczególności umowy o świadczenie usług przedpłaconych świadczonych w publicznej sieci telekomunikacyjnej, publicznie dostępnych usług telefonicznych świadczonych za pomocą aparatu publicznego lub przez wybranie numeru dostępu do sieci dostawcy usług ( ust. 2 art. 56 ustawy ). Umowa taka, wymagająca formy pisemnej lub elektronicznej, powinna, z zastrzeżeniem ust. 5 art. 56 ustawy, w jasnej, zrozumiałej i łatwo dostępnej formie określać w szczególności:

1) strony umowy, w tym nazwę (firmę), adres i siedzibę dostawcy usług;

2) świadczone usługi ze wskazaniem elementów składających się na opłatę abonamentową;

3) termin oczekiwania na przyłączenie do sieci lub termin rozpoczęcia świadczenia usług

4) okres, na jaki została zawarta umowa, w tym minimalny okres wymagany do skorzystania z warunków promocyjnych;

5) pakiet taryfowy, jeżeli na świadczone usługi obowiązują różne pakiety taryfowe;

6) sposób składania zamówień na pakiety taryfowe oraz dodatkowe opcje usługi;

7) sposoby dokonywania płatności;

8) okres rozliczeniowy;

9) tryb i warunki dokonywania zmian umowy oraz warunki jej przedłużenia i rozwiązania;

10) ograniczenia w zakresie korzystania z udostępnionych abonentowi przez dostawcę usług telekomunikacyjnych urządzeń końcowych, o ile zostały one wprowadzone przez dostawcę usług lub na jego zlecenie;

11) dane dotyczące funkcjonalności świadczonej usługi obejmujące informacje:

a) czy zapewniane są połączenia z numerami alarmowymi,

b) czy gromadzone są dane o lokalizacji telekomunikacyjnego urządzenia końcowego, z którego wykonywane jest połączenie,

c) o wszelkich ograniczeniach w kierowaniu połączeń do numerów alarmowych,

d) o wszelkich ograniczeniach w dostępie lub korzystaniu z usług i aplikacji,

e) o procedurach wprowadzonych przez dostawcę usług w celu pomiaru i organizacji ruchu w sieci, aby zapobiec osiągnięciu lub przekroczeniu pojemności łącza, wraz z informacją o ich wpływie na jakość świadczonych usług,

f) o działaniach, jakie dostawca usług jest uprawniony podejmować w związku z przypadkami naruszenia bezpieczeństwa lub integralności sieci i usług;

12) dane dotyczące jakości usług, w szczególności minimalne oferowane poziomy jakości usług, w tym czas wstępnego przyłączenia, a także inne parametry jakości usług, jeżeli zostały określone przez Prezesa (...) na pod-stawie art. 63 ust. 2a;

13) sposoby informowania abonenta o wyczerpaniu pakietu transmisji danych w przypadku usługi dostępu do sieci Internet świadczonej w ruchomej publicznej sieci telekomunikacyjnej oraz o możliwości bieżącej kontroli stanu takiego pakietu przez abonenta;

14) zakres usług serwisowych oraz sposoby kontaktowania się z podmiotami, które je świadczą;

15) zakres odpowiedzialności z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania umowy, wysokość odszkodowania oraz zasady i terminy jego wypłaty, w szczególności w przypadku gdy nie został osiągnięty określony w umowie poziom jakości świadczonej usługi;

16) zasady, tryb i terminy składania oraz rozpatrywania reklamacji;

17) informację o polubownych sposobach rozwiązywania sporów;

18) sposób uzyskania informacji o aktualnym cenniku usług oraz kosztach usług serwisowych;

19) zasady umieszczenia danych abonenta w spisie abonentów w przypadku umowy dotyczącej świadczenia usług głosowych;

20) sposób przekazywania abonentowi informacji o zagrożeniach związanych ze świadczoną usługą, w tym o sposobach ochrony bezpieczeństwa, prywatności i danych osobowych;

21) wszelkie opłaty należne w momencie rozwiązania umowy, w tym warunki zwrotu telekomunikacyjnych urządzeń końcowych ze wskazaniem, na czyj koszt zwrot ma nastąpić.

Umowa o zapewnienie przyłączenia do publicznej sieci telekomunikacyjnej poza elementami, o których mowa powyżej, powinna określać numer przydzielony abonentowi. Dane, o których mowa w ust. 3 punkt 6–8 i 10–21 art. 56 ustawy, na podstawie wyraźnego postanowienia umowy, mogą być zawarte w regulaminie świadczenia publicznie dostępnych usług telekomunikacyjnych ( art. 56 ust. 5 ustawy ).

Zgodnie z § 10 pkt. 10 Regulaminu Świadczenia Usług (...) na rzecz Abonenta, w przypadku rozwiązania przez abonenta lub przez operatora z winy abonenta umowy przed ustalonym w niej terminem, operatorowi przysługuje w stosunku do abonenta roszczenie w wysokości określonej w umowie lub w warunkach oferty promocyjnej.

Nawet, gdyby sąd przyjął, że zastrzeżenie takie było formalnie dopuszczalne i w sposób właściwy uregulowane w umowie oraz regulaminie, to powództwo w przedmiocie dochodzonej kwoty 1.658,62 złotych wynikających z not księgowych z tytułu kary umownej podlegałoby i tak oddaleniu, z uwagi na treść art. 6 k.c. W przedmiotowej sprawie powód nie wykazał, że należy mu się kwota 1.658,62 złotych. W przedstawionych przez powoda dowodach nie zostało wykazane w jaki sposób powód naliczył pozwanemu wyżej wymienioną kwotą oraz jaki okres ona obejmuje. Z dołączonych do pozwu załączników w postaci faktur VAT w żaden sposób nie wynika, w jaki sposób została naliczona kwota 1.658,62 złotych oraz z jakiego tytułu została naliczona. Jeżeli jest to kara umowna, to powinna zostać nałożona na pozwanego w wysokości proporcjonalnej. Powód winien zatem wskazać konkretnie jaki okres z całego okresu umowy przyjął do wyliczenia swojej należności oraz jaka była podstawa do jej obliczenia. Powód będąc profesjonalistą w zakresie świadczenia usług telekomunikacyjnych winien wskazać w sposób jasny, jednoznaczny oraz szczegółowy, podlegający sądowej weryfikacji w jaki sposób została przez niego obliczona kara umowna. W tym celu winien zadbać o jej należyte udokumentowanie. Powód tego nie uczynił. W takiej sytuacji sąd nie jest w stanie zweryfikować w sposób obiektywny i racjonalny, czy żądanie w przedmiocie zasądzenia kary umownej również co do samej wysokości było zasadne i należne.

Stosownie do treści art. 864 K.C. , za zobowiązania spółki , jej wspólnicy odpowiadają solidarnie. W doktrynie przyjęto zasadę, że wierzyciel może żądać całości lub części świadczenia od każdego wspólnika z osobna, od kilku z nich, bądź od wszystkich wspólników łącznie, a spełnienie świadczenia przez któregokolwiek z nich zwalnia pozostałych ( A. K., Prawo Handlowe, 2009,s 232). Pan J. K. był (...) s.c.

Roszczenie powoda odnośnie należności głównej w łącznej kwocie 3.432,84 złotych wynikającą z niezapłaconej faktury VAT nr (...) na kwotę 1.013,11 złotych, faktury VAT nr (...) na kwotę 955,12 złotych, faktury VAT nr (...) na kwotę 1.006,40 złotych oraz faktury VAT nr (...) na kwotę 458,21 złotych sformułowane zostało w sposób jasny, podlegający ewentualnej weryfikacji przez pozwanego i nie budziło wątpliwości sądu w świetle przytoczonych okoliczności i przedłożonych w sprawie dowodów.

Zgodnie z utrwalonym poglądem doktryny i judykatury prawa, jeżeli żądanie strony dotyczy również zasądzenia odsetek obowiązana jest ona dokładnie określić ich wysokość oraz czas obliczeniowy (por. Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Część pierwsza. Postępowanie rozpoznawcze. Część druga. Postępowanie zabezpieczające. Tom I pod redakcją T. Erecińskiego. Wydanie 2. Wydawnictwo Prawnicze Lexis Nexis. Warszawa 2007, teza 17 do art. 187 strona 453). Tylko bowiem tak określone żądanie, pozwala z jednej strony sądowi zweryfikować jego zasadność, z drugiej natomiast gwarantuje pozwanemu, którym z reguły jest osoba nie posiadająca wiedzy prawniczej, realizację prawa do obrony oraz podnoszenia ewentualnych zarzutów. Powód dochodził w pozwie roszczenia, którego część stanowią skapitalizowane odsetki. Winien więc przytoczyć okoliczności faktyczne i uzasadnić wysokość tej części roszczenia. Na temat kapitalizacji odsetek wypowiedział się szeroko Sąd Najwyższy w uzasadnieniu uchwały składu 7 sędziów z dnia 21 października 1997 r., III ZP 16/97, OSNP 1998/7/. Wskazał, że kapitalizacja odsetek w sensie potocznym jest czynnością rachunkową polegającą na wyliczeniu sumy na podstawie znanej stopy procentowej i okresu czasu. Jako kategoria prawna polega nie tylko na zsumowaniu, ale i dodaniu jej do kwoty kapitału. W ten sposób odsetki nie są już dochodzone obok świadczenia głównego, gdyż same stają się świadczeniem głównym bądź jego częścią.

W przedmiotowej sprawie sąd zweryfikował dochodzone pozwem skapitalizowane odsetki od kwot należności głównej wynikające z faktur VAT nr (...), albowiem tylko te faktury zostały dołączone do pozwu. Dokonując obliczenia odsetek stosownie do sposobu wyliczenia wskazanego w pozwie (tj. odsetek ustawowych wynikających z sum odsetek ustawowych naliczonych od następnego dnia wymagalności poszczególnych faktur oraz ich wartości do dnia poprzedzającego złożenie pozwu), Sąd posługując się kalkulatorem odsetek ustawowych systemu LEX wyliczył, iż kwota skapitalizowanych odsetek winna wynieść 881,75 złotych.

W związku z powyższym Sąd zasądził na rzecz powoda kwotę 881,75 złotych z tytułu odsetek.

Odnosząc się do twierdzeń strony pozwanej, a zwłaszcza do zarzutu podniesionego przez pełnomocnika pozwanego, iż roszczenie zgłoszone pozwem było przedawnione, Sąd na podstawie całego zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, zarzut ten uznał za bezzasadny. Przedawnienie bowiem liczy się od momentu wymagalności zobowiązania, nie zaś od momentu zawarcia umowy. Zawarcie umowy kreuje stosunek zobowiązaniowy, zaś o wymagalności zobowiązania decydują każdorazowo okoliczności związane z samym zobowiązaniem, w szczególności termin jego spełnienia. W przedmiotowej sprawie termin spełnienia zobowiązań każdorazowo określony był w fakturze VAT poprzez wskazanie terminu zapłaty. Zatem roszczenie dochodzone pozwem nie uległo przedawnieniu.

Mając powyższe na uwadze sąd orzekł jak w punktach 1 i 2 wyroku.

O kosztach postępowania sąd orzekł na podstawie art. 100 k.p.c. i rozdzielił je stosunkowo. Łącznie wszystkie koszty wyniosły w sprawie 2.684,00 złotych. Powód wygrał sprawę w 71,69 % (4.314,59 zł : 6.017,59 zł x 100 % = 71,69 %). 71,69 % wszystkich kosztów stanowi kwotę 1.924,15 złotych i taką też kwotę powinien ponieść w sprawie pozwany. Dotychczas poniósł jednak kwotę 1.217,00 złotych tytułem kosztów zastępstwa procesowego i opłaty skarbowej od pełnomocnictwa. W związku z powyższym Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 707,15 złotych tytułem kosztów procesu (1.924,15 zł – 1.217,00 zł). Mając powyższe na uwadze Sąd orzekł jak w punkcie 3 wyroku.