Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 marca 2019 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach Ośrodek Zamiejscowy w Rybniku

Wydział V Karny Sekcja Odwoławcza

w składzie:

Przewodniczący: SSO Sławomir Klekocki

Protokolant: Lucyna Tomala

w obecności Krystiana Nogły Prokuratora Prokuratury Rejonowej w Jastrzębiu-Zdroju delegowanego do Prokuratury Rejonowej w Rybniku

po rozpoznaniu w dniu 28 lutego 2019 r.

sprawy: K. K. / K. /

s. G. i A.

ur. (...) w R.

oskarżonego o czyn z art. 209 § 1 kk w zw. z art. 64 § 1 kk

na skutek apelacji, wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Rybniku

z dnia 13 czerwca 2018r. sygn. akt III K 51/17

I.  zmienia zaskarżony wyrok i uniewinnia K. K. od popełnienia zarzucanego mu czynu,

II.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz K. K. kwotę 840 zł (osiemset czterdzieści złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa adwokackiego w postępowaniu odwoławczym,

III.  kosztami postępowania odwoławczego obciąża Skarb Państwa.

SSO Sławomir Klekocki

Sygn. akt V.2 Ka 745/18

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 13 czerwca 2018 r. Sąd Rejonowy w Rybniku uznał K. K. za winnego tego, że w okresie od lipca 2014 roku do czerwca 2015 roku w C. uchylał się od wykonywania obowiązku alimentacyjnego określonego co do wysokości wyrokiem Sądu Rejonowego w Rybniku z dnia 13 lipca 2009 roku w sprawie o sygn. IV RC 414/09/10 względem S. K. (1) i S. K. (2), a w okresie od kwietnia 2015 roku do czerwca 2015 roku uchylał się od wykonywania obowiązku alimentacyjnego określonego co do wysokości wyrokiem Sądu Rejonowego w Rybniku z dnia 13 lipca 2009 roku w sprawie o sygn. IV RC 414/09/10 względem S. K. (3), przy czym łączna wysokość powstałych wskutek tego zaległości stanowi równowartość co najmniej 3 świadczeń okresowych, przy czym czynu tego dopuścił się w ciągu pięciu lat od odbycia kary jednego roku pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem Sądu Rejonowego w Rybniku z dnia 27 września 2007 roku w sprawie III K 682/07 za przestępstwo podobne z art. 209 § 1 kk, którą to karę odbywał w okresie od 4 lutego 2011 roku do dnia 2 czerwca 2011 roku oraz od dnia
8 czerwca 2011 roku do 11 lutego 2012, czym wyczerpał ustawowe znamiona występku z art. 209 § 1a kk w zw. z art. 64 § 1 kk i za to na mocy art. 209 § 1a kk wymierzył mu karę 6 miesięcy pozbawienia wolności.

Na podstawie art. 627 kpk i art. 2 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach
w sprawach karnych (tekst jedn. Dz. U. z 1983 r., Nr 49, poz. 223 z późn. zm.) zasądza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe obejmujące opłatę w wysokości 120,00 zł oraz wydatki postępowania w wysokości 100,00 zł.

Apelację od tego wyroku wniósł obrońca oskarżonego K. K. zaskarżając wyrok w całości i na podstawie art. 438 pkt 1,2, 3 4 kpk wyrokowi temu zarzucił :

1. rażącą obrazę przepisów prawa materialnego, a to:

-art. 209 kk, art. 1a w zw. z art. 4 § 1 kk poprzez zastosowanie ustawy obowiązującej w czasie orzekania, gdy tymczasem ustawa obowiązująca w czasie popełnienia czynu jest względniejsza dla oskarżonego, albowiem nie określa okresu za jaki sprawca ma pozostawać w zwłoce z zapłatą , nadto wymaga uporczywości działania oraz niemożności zaspokojenia podstawowych potrzeb;

-wadliwe zastosowanie art.209 kk w wersji obowiązującej w czasie czynu, albowiem oskarżony nie uchylał się uporczywie od łożenia alimentów, ponieważ przekazywał środki pieniężne na ich utrzymanie, nadto nie było sytuacji, aby poszkodowani nie mogli zaspokoić swoich podstawowych potrzeb,

-skazanie oskarżonego na podstawie art. 209 § 1a kk natomiast w opisie czynu, za który oskarżony został skazany brak ustawowego znamienia w postaci narażania osoby uprawnionej na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych;

2.rażące naruszenie przepisów postępowania, co miało wpływ na treść orzeczenia, a to:

a) art. 4 kpk poprzez naruszenie zasady obiektywizmu i uwzględnieniu okoliczności wyłącznie przemawiających na niekorzyść oskarżonego a pominięcie wszystkich dowodów uwiarygadniającą wersję wydarzeń podaną przez oskarżonego, eksponowanie okoliczności niekorzystnych dla oskarżonego i marginalizowanie okoliczności korzystnych, bezzasadne odmówienie wiarygodności wyjaśnieniom oskarżonego i zeznaniom świadków w zakresie, w jakim wskazywali, że oskarżony finansował odzież synom, przekazywał środki pieniężne;

b) art. 7 kpk poprzez wadliwą ocenę zebranych dowodów i przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów, stosowanie w ocenie dowodów innego miernika dla okoliczności przemawiających na korzyść oskarżonego a innego do tych na niekorzyść, uznanie za wiarygodne zeznania świadków wyłącznie w zakresie ustalonego przez Sądu stanu faktycznego,

-niedokonanie ustaleń faktycznych na podstawie zeznań świadków Ł. H. i A. H. oraz M. P. pomimo tego, iż zeznania tych świadków z punktu widzenia oceny uporczywości działania oskarżonego oraz możności zaspokajania podstawowych potrzeb pokrzywdzonych, są istotne,

c) art. 424 § 1 pkt 2 kpk poprzez brak wyjaśnienia w uzasadnieniu orzeczenia podstawy prawnej wyroku,

a z najdalej idącej ostrożności procesowej:

3.wymierzona oskarżonemu kara jest rażąco surowa i przekracza stopień winy oskarżonego, kara bezwzględnego pozbawienia wolności jako kara najsurowsza jest karą przesadnie przekraczającą stopień zawinienia, nie spełniającą swoich celów ze względu na izolacje, oraz brak możliwości kontynuowania pracy zarobkowej .

W oparciu o w/w zarzuty obrońca oskarżonego wnosił o :

1.zmianę zaskarżonego orzeczenia poprzez uniewinnienie oskarżonego

ewentualnie:

2.uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania,

a z najdalej idącej ostrożności procesowej

3.zmianę pkt 1 wyroku w zakresie orzeczenia o karze poprzez usunięcie kary 6 miesięcy pozbawienia wolności, ewentualnie o warunkowe zawieszenie wykonywania kary 6 miesięcy pozbawienia wolności na okres lat 2.

Sąd Okręgowy zważył co następuje :

apelacja obrońcy oskarżonego zasługuje na uwzględnienie. Sąd rejonowy jak słusznie podniósł w apelacji obrońca oskarżonego dopuścił się obrazy przepisów prawa materialnego, a to art. 209 § 1 a kk w zw. z art. 4 § 1 kk poprzez zastosowanie ustawy obowiązującej w czasie orzekania, gdy tymczasem ustawa obowiązująca w czasie popełnienia czynu była względniejsza dla oskarżonego, albowiem nie określa okresu za jaki sprawca ma pozostać w zwłoce z zapłatą nadto wymaga uporczywości działania oraz niemożności zaspokojenia podstawowych potrzeb. Jak słusznie zauważył w swojej apelacji obrońca oskarżonego sąd rejonowy w swoim uzasadnieniu w ogóle nie wyjaśnił dlaczego zastosował ustawę w brzmieniu na dzień wyrokowania , a nie na dzień popełnienia czynu. Sąd rejonowy skazując oskarżonego na podst. art. 209 § 1 a kk obowiązującego w czasie orzekania w opisie czynu ominął ustawowe znamię w postaci narażenia osoby uprawnionej na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych. Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem opis czynu zawarty w wyroku (art. 413 § 2 pkt 1 kpk) musi odpowiadać kompletowi ustawowych znamion czynu zabronionego, albowiem odpowiedzialności karnej podlega tylko ten, kto popełnia czyn zabroniony (nullum crimen nullum poena sine lege scripta). Wszystkie znamiona powinny znajdować wyraz w sentencji wyroku skazującego sądu I instancji. Opis czynu musi zawierać te określenia, które od strony leksykalnej są tożsame znaczeniowo ze słowami, zwrotami opisującymi znamiona czynu zabronionego. Jednak w przypadku, gdy opis taki nie zawiera określeń, które kompletują typ czynu zabronionego, przy braku apelacji na niekorzyść, nie jest możliwe dokonanie przez sąd ad quem jakiejkolwiek korekty w tym zakresie. To same stanowisko przyjął SN w wyroku z dnia 21 marca 2018 r. sygn. akt III KS 5/18 LEX nr 2496278 gdzie stwierdził :”w świetle dyspozycji art. 434 § 1 i art. 443 kpk niedopuszczalne jest uzupełnienie opisu czynu zarzucanego oskarżonemu przez wprowadzanie do niego jakichkolwiek znamion przestępstwa wymaganych przez prawo karne materialne, których ten opis nie zawierał przed zaskarżeniem orzeczenia na korzyść oskarżonego”. Skoro sąd odwoławczy stwierdził, brak w opisie czynu znamiona ustawowego w postaci narażania osoby uprawnionej na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych , nie mógł utrzymać zaskarżonego wyroku w mocy, a jedynym orzeczeniem była zmiana zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego od przypisanego mu czynu z art. 209 § 1 a kk. Jeżeli chodzi o pozostałe zarzuty podniesione przez obrońcę w swojej apelacji ich omówienie okazało się zbędne wobec zmiany wyroku i uniewinnienia oskarżonego. O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 632 pkt 2 kpk.

SSO Sławomir Klekocki