Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 stycznia 2019 r.

Sąd Rejonowy w Tychach Wydział VI Gospodarczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Jolanta Brzęk

Protokolant: sekretarz sądowy Monika Kucharczyk

po rozpoznaniu w dniu 29 stycznia 2019 r. w Tychach

na rozprawie

sprawy z powództwa:

J. S.

przeciwko:

(...) S.A. w W.

(...) w W.

o zapłatę

1)  zasądza od pozwanego (...) w W. na rzecz powódki J. S. kwotę 24 534,92 zł (dwadzieścia cztery tysiące pięćset trzydzieści cztery złote dziewięćdziesiąt dwa grosze) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 6 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty;

2)  zasądza od pozwanego (...) w W. na rzecz powódki kwotę 6 044,00 zł (sześć tysięcy czterdzieści cztery złote) tytułem zwrotu kosztów procesu;

3)  zasądza od powódki na rzecz pozwanego (...) S.A. w W. kwotę 4 817,00 zł (cztery tysiące osiemset siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.

SSR Jolanta Brzęk

Sygn. akt VI GC 968/17/3

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 24 października 2016 roku powódka J. S. wniosła o zasądzenie od strony pozwanej (...) S.A. w W. kwoty 24 534,92 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie, liczonymi od dnia 6 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty oraz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

W uzasadnieniu pozwana wskazała, że prowadzi działalność usługową wspomagającą transport lądowy. Natomiast dnia 23 lipca 2015 r. w wyniku kolizji drogowej został uszkodzony ciągnik marki I. (...) wraz z naczepą należącą do HURT- (...) sp. z o.o. w P.. W związku z w/w zdarzeniem drogowym zostały wykonane usługi, których łączny koszt wyniósł 35 679,84 zł. Dnia 22 października 2015 r. powódka zawarła z poszkodowaną umowę cesji wierzytelność, przedmiotem której był przelew wszystkich praw przysługujących poszkodowanej w związku z szkodą powstałą w dnia 23 lipca 2015 r. Pozwana decyzją z dnia 5 stycznia 2016 r. przyznała na podstawie zweryfikowanej faktury VAT nr (...) odszkodowanie w kwocie 7 809 zł. Powódka wskazała, że kwotą roszczenia pozwu jest kwotą netto stanowiącą różnicę pomiędzy kwotą roszczenia wynikającą z faktury nr (...), a kwotą wypłaconą przez pozwaną, powiększoną o 50% podatku VAT.

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 22 maja 2017 roku Sąd Rejonowy w Tychach uwzględnił w całości powództwo.

Sprzeciwem od nakazu zapłaty strona pozwana zaskarżyła nakaz w całości, wnosząc o oddalenie powództwa i zasądzenie od strony pozwanej kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

W uzasadnieniu pozwana podniosła, że nie posiada legitymacji procesowej biernej w niniejszej sprawie wskazując, że jako nominowany korespondent przeprowadziła postępowanie likwidacyjne oraz, że informowała powódkę o możliwości dochodzenia roszczenia na drodze sądowej wobec Polskiego Biura Ubezpieczycieli Komunikacyjnych. Ponadto pozwana zakwestionowała istnienie normalnego związku pomiędzy zdarzeniem z dnia 23 lipca 2015 r., a koniecznością poniesienia przez poszkodowaną kosztów wskazanych w specyfikacji nr (...)

Sąd postanowieniem z dnia 21 grudnia 2017 r. wezwał do udziału w sprawie (...) w W. w charakterze pozwanego.

W odpowiedzi na pozew (...)w W. wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie od strony pozwanej kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

W uzasadnieniu pozwana przyznała, że ponosi odpowiedzialność odszkodowawczą na podstawie ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, (...)za szkodę z 23 lipca 2015 r. Pozwana podniosła, że załączone do pozwu dokumenty w postaci faktury VAT, zlecenia transportowego, oraz specyfikacji wykonanej usługi są dokumentami prywatnymi nie mogącymi stanowić dowodu na to, że podane w nich okoliczności są zgodne z rzeczywistością. Zdaniem pozwanej koszt holowania oraz inne usługi wykazane specyfikacji i wystawionej fakturze VAT były rażąco wygórowany. Ponadto w ocenie pozwanej brak podstaw do uwzględnienia roszczeń powódki w zakresie części czynność wykazanych w specyfikacji takich jak między innymi zabezpieczenie przed wyciekami ropopochodnymi czy usługa pilota zabezpieczającego podczas usługi holowania. Zdaniem pozwanej brak również podstaw do naliczania 50% dodatku dotyczącego pracy w warunkach nocnych. Pozwana podniosła także, że powodem w sprawie jest cesjonariusz wierzytelności osoby prawnej prowadzący działalność gospodarczą mający możliwość dokonania stosownych odliczeń podatku VAT, a zatem odszkodowanie powinno zostać naliczona w kwocie netto.

Sąd postanowieniem z dnia 29 stycznia 2019 r. zobowiązał pełnomocnika powoda oraz pełnomocnika (...) S.A. w W. do oświadczenia czy wyrażają zgodę aby do procesu w charakterze pozwanego wstąpiło (...) (...)w W. zamiast (...) S.A. w W. w terminie 7 dni pod rygorem uznania że wyrażają zgodę. W/w strony w zakreślonym terminie nie oświadczyły się na w/w okoliczność wobec czego (...) w W. wstąpiło do procesu zamiast (...) S.A. w W..

Sąd ustalił, następujący stan faktyczny:

Dnia 23 lipca 2015 r. w wyniku kolizji drogowej został uszkodzony ciągnik marki I. (...) wraz z naczepą należący do HURT- (...) sp. z o.o. w P.. Ubezpieczycielem OC sprawcy wypadku jest (...) S.A.

Dowód akta szkody na płycie CD (k. 51).

Usługa pomocy drogowej związana z kolizją z dnia 23 lipca 2015 r. została wykonana przez W. S., który w związku z jej wykonaniem wystawił dnia 13 sierpnia 2018 r. fakturę VAT na kwotę 35 679,84 zł na rzecz powódki. Usługę pomocy drogowej wykonywano również w godzinach nocnych. Dnia 22 października 2015 r. powódka refakturowała fakturę z dnia 13 sierpnia 2018 r. na HURT- (...) sp. z o.o. w P..

Dowód: specyfikacja usługi z dnia 23 lipca 2015 r. (k. 15-16), zlecenie transportowe (k. 17), akta szkody płycie CD (k. 51), faktury VAT (k. 18, 19).

Na podstawie umowy cesji z dnia 22 października 2015 r. poszkodowana przeniosła na powódkę wierzytelność przysługującą jej z tytułu szkody z dnia 23 lipca 2015 r.

Dowód umowa cesji (k. 20).

(...) S.A. w W. przeprowadziło postępowanie likwidacyjne, w toku którego wypłaciła odszkodowanie w kwocie 7 809 zł.

Dowód: pismo z dnia 22.10.2015 (k. 21), potwierdzenie nadania (k. 22) pisma (...) S.A. w W. (k. 23-24, 49-50), potwierdzenie przelewu (k. 25).

Koszt holowania w wysokości 16 złotych netto za kilometr miesić się w zakresie stosowanych na rynku stawek. Zastosowane w specyfikacji stawki za pozostałe elementy usługi wykonanej w związku z szkodą zawierały się w przedziale najczęściej stosowanych stawek. Wykazane w specyfikacji (...) czynności mieszczą się w zakresie czynności stanowiących koszty związane z usunięciem wypadku z dnia 23 lipca 2015 r.

Dowód: opinia biegłego R. P. (k. 132-139).

Poczynione w sprawie ustalenia faktyczne oparto o dokumenty, które pod względem treści i formy nie budziły wątpliwości.

Sąd oparł również ustalenia faktyczne na podstawie opinii biegłego sądowego R. P.. Sporządzone przez biegłego opinia jest wyczerpująca, logiczna i rzeczowa. Biegły dysponował odpowiednią wiedzą specjalistyczną niezbędną na potrzeby jej wydania.

Sąd zważył, co następuje:

(...) w W. odpowiadało za szkodę z dnia 23 lipca 2015 r. ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, (...)

W niniejszym postępowaniu zastosowanie znajdują przepisy odpowiedzialności deliktowej z art. 415 k.c., do której przesłanek należą zdarzenie, z którym system prawny wiąże odpowiedzialność na określonej zasadzie, oraz szkoda i związek przyczynowy między owym zdarzeniem, a szkodą. Przy ustalaniu odpowiedzialności z tytułu czynów niedozwolonych znajdują zastosowanie przepisy ogólne dotyczące związku przyczynowego, szkody i sposobów jej naprawienia (art. 361-363 k.c.).

Z kolei zgodnie z art. 436 § 1 k.c. odpowiedzialność przewidzianą w artykule 435 § 1 k.c. ponosi również samoistny posiadacz mechanicznego środka komunikacji poruszanego za pomocą sił przyrody. Jednocześnie zgodnie z § 2 w razie zderzenia się mechanicznych środków komunikacji poruszanych za pomocą sił przyrody wymienione osoby mogą wzajemnie żądać naprawienia poniesionych szkód tylko na zasadach ogólnych. Również tylko na zasadach ogólnych osoby te są odpowiedzialne za szkody wyrządzone tym, których przewożą z grzeczności. Zgodnie z art. 435 § 1 k.c. prowadzący na własny rachunek przedsiębiorstwo lub zakład wprawiany w ruch za pomocą sił przyrody (pary, gazu, elektryczności, paliw płynnych itp.) ponosi odpowiedzialność za szkodę na osobie lub mieniu, wyrządzoną komukolwiek przez ruch przedsiębiorstwa lub zakładu, chyba że szkoda nastąpiła wskutek siły wyższej albo wyłącznie z winy poszkodowanego lub osoby trzeciej, za którą nie ponosi odpowiedzialności.

W myśl art. 361 § 1 i 2 k.c. zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Przesłankami odpowiedzialności jest łączne wykazanie trzech przesłanek: zachowanie sprawcy szkody, powstanie szkody w majątku poszkodowanego oraz adekwatny związek przyczynowy pomiędzy zachowaniem a szkodą.

Podnieść należy, że w myśl obowiązujących przepisów kodeksu cywilnego wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba, że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania (art. 509 § 1 k.c.). Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki (art. 509 § 2 k.c.). Celem i skutkiem przelewu wierzytelności jest przejście na nabywcę ogółu uprawnień przysługujących dotychczasowemu wierzycielowi, który zostaje wyłączony ze stosunku zobowiązaniowego, jaki go wiązał z dłużnikiem. W takim wypadku stosunek zobowiązaniowy nie ulega zmianie, a zmienia się osoba uczestnicząca w nim po stronie wierzyciela. W razie podjęcia kroków celem wyegzekwowania należności, warunkiem otrzymania należności przez nabywcę wierzytelności jest udowodnienie, że takie prawo przysługiwało pierwotnemu wierzycielowi.

W ocenie Sądu powódka w należyty sposób wykazała, iż skutecznie nabyła przedmiotową wierzytelność od poszkodowanej.

Zgodnie z art. 822 §1 k.c., przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, względem, których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo osoba, na rzecz której została zawarta umowa ubezpieczenia. Przy tym §4 cytowanego przepisu przewiduje, że uprawniony do odszkodowania może dochodzić roszczenia bezpośrednio od zakładu ubezpieczeń. W przedmiotowej sprawie nie było przedmiotem sporu, że doszło do zdarzenia objętego ochroną ubezpieczeniową, skutkującego obowiązkiem wypłaty przez pozwaną odszkodowania.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, (...) (...) (Dz. U. 2013.392 ze zm.), umowa ubezpieczenia obowiązkowego odpowiedzialności cywilnej obejmuje odpowiedzialność cywilną podmiotu objętego obowiązkiem ubezpieczenia za szkody wyrządzone czynem niedozwolonym oraz wynikłe z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, o ile nie sprzeciwia się to ustawie lub właściwości (naturze) danego rodzaju stosunków.

Na podstawie art. 34 ust. 1 powołanej ustawy można ustalić, że z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, będącą następstwem śmierci, uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia bądź też utraty, zniszczenia lub uszkodzenia mienia. Podobnie jak w przypadku wszystkich rodzajów ubezpieczeń OC, zakres odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń za powstałą szkodę jest uzależniony od zakresu odpowiedzialności ubezpieczonego - posiadacza lub kierującego pojazdem. Zakład ubezpieczeń zamiast niego naprawia wyrządzone szkody. Odszkodowanie ubezpieczeniowe ustala się i wypłaca w granicach odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem. Jego wysokość (o ile nie przekracza kwoty sumy gwarancyjnej) winna odpowiadać wysokości odszkodowania należnego od ubezpieczonego na podstawie ogólnych zasad odpowiedzialności, zgodnie z zasadą pełnego odszkodowania. Poszkodowany jest uprawniony do odszkodowania w pełni pokrywającego szkodę wyrządzoną ruchem pojazdu mechanicznego. Obejmuje ono zarówno straty, jak i korzyści, które poszkodowany mógłby osiągnąć, gdyby nie wyrządzono mu szkody. Nie ma również znaczenia, czy jest to wywołana wypadkiem pojazdu mechanicznego szkoda na osobie (uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia lub śmierć) czy też szkoda na mieniu (utrata, zniszczenie lub uszkodzenie mienia).

Jak wynika z materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie powódka na okoliczność zakresu wykonanych usług przedłożyła specyfikację nr (...), która zawiera dokładny wykaz koszów oraz czynności podjętych w związku z usunięciem skutków szkody z dnia 23 lipca 2015 r. Na uzasadnienie swego roszczenia powódka wskazała zaistnienie zdarzenia, które spowodowało nie tylko uszkodzenie pojazdu, ale również ładunku oraz obligowało do skomplikowanych i kosztownych czynności zmierzających do usunięcia skutków szkody. Dodatkowo naprawienie szkody wymagało podjęcia działań natychmiastowo oraz w godzinach nocnych. Całość przeprowadzonych czynności została szczegółowo udokumentowana zdjęciami wykonywanymi na miejscu zdarzenia oraz podczas prowadzonych działań usuwania skutków zdarzenia.

W ocenie Sądu powódka sprostała ciężarowi dowodu polegającemu na wykazaniu czynności związanych z usuwaniem skutków wypadku oraz ich zakresu i warunków. Należy dodatkowo wskazać, że rozkład ciężaru dowodu (art. 6 kc) oraz relewantny art. 232 kpc nie może być rozumiany w ten sposób, że ciężar dowodu zawsze spoczywa na powodzie. W razie sprostania przez powoda ciążącym na nim obowiązkom dowodowym, na stronie pozwanej spoczywa ciężar udowodnienia ekscepcji i faktów uzasadniających oddalenie powództwa (II PK 304/12).

Sama okoliczność wykonania czynność wymienionych w specyfikacji nie była kwestionowana przez stronę pozwaną. Pozwana podniosła natomiast, że w jej ocenie faktury VAT, zlecenia transportowego, oraz specyfikacji wykonanej usługi są dokumentami prywatnymi nie mogącymi stanowić dowodu na to, że podane w nich okoliczności są zgodne z rzeczywistością.

Należy wskazać, że dokument prywatny jest jednym z dowodów wymienionych w Kodeksie postępowania cywilnego. Podobnie jak w wypadku innych dowodów, Sąd ocenia, czy dowód ten ze względu na jego indywidualne cechy i okoliczności obiektywne zasługuje na wiarę, czy nie. W konsekwencji kwestia zgodności oświadczenia z prawdą, a także ważność lub skuteczność oświadczeń złożonych w dokumencie prywatnym stanowi przedmiot swobodnej oceny dowodu w ramach zebranego materiału dowodowego. Wynikiem tej oceny jest przyznanie lub odmówienie dowodowi z dokumentu waloru wiarygodności, ze stosownymi konsekwencjami w zakresie jego znaczenia dla ustalenia podstawy faktycznej orzeczenia (wyr. SN z 2.4.2008 r., III CSK 299/07, L.).

Zatem wobec nie kwestionowania przez stronę pozwaną samego faktu wykonania czynność wymienionych w specyfikacji oraz w świetle zgromadzonych w aktach sprawy dowodów w postaci akt szkody (zdjęć na płycie CD), faktur VAT, zlecenia transportowego, oraz specyfikacji wykonania usługi, Sąd uznał, że czynności wymienione w specyfikacji zostały faktycznie wykonane. Należy wskazać również, że wystawiona na rzecz poszkodowanej faktura była refakturowana, gdyż usługa pomocy drogowej została faktycznie wykonana przez inny podmiot niż wnoszący powództwo.

Strona poznana podnosiła również, że koszty holowania oraz pozostałe koszty usług wykazanych w specyfikacji są zawyżone stwierdzając przy tym, że bezpodstawnie został naliczony dodatek za pracę w godzinach nocnych. Ponadto zdaniem pozwanej uwzględnienie części czynności wykazanych w specyfikacji nie były uzasadnione.

W pierwszej kolejności należy wskazać że z akt szkody w tym z dokumentacji fotograficznej znajdującej się w aktach szkody wynika, że usługa pomocy drogowej była wykonywana również w godzinach nocnych. Zatem zasadne było naliczenie dodatku za pracę w godzinach nocnych.

Powołany w sprawie biegły sądowy w sporządzonej opinii stwierdził, że koszt holowania w wysokości 16 złotych netto za kilometr miesić się w zakresie stosowanych na rynku stawek. Zdaniem biegłego zastosowane w specyfikacji stawki za pozostałe elementy usługi wykonanej w związku z szkodą zawierały się w przedziale najczęściej stosowanych stawek. Ponadto biegły wskazał, że wykazane w specyfikacji nr (...) czynności mieszczą się w zakresie czynności stanowiących koszty związane z usunięciem wypadku z dnia 23 lipca 2015 r.

Sąd w całości przychyla się do stanowiska biegłego sądowego. Zdaniem Sądu koszty wykazane w specyfikacji nr (...) są uzasadnione, gdyż mieszczą się przedziale najczęściej stosowanych stawek oraz stanowią uzasadnione koszty związane z usunięciem wypadku z dnia 23 lipca 2015 r.

Zarzuty do przedmiotowej opinii złożył tylko pełnomocnik pozwanego Polskiego Biura Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, którego zarzut o braku wykazania konieczności poniesienia kosztów nie dotyczących bezpośrednio holowania pojazdu w ocenie Sądu nie może się ostać. Z okoliczności i miejsca wystąpienia szkody, wynikają czynności jakie trzeba było podjąć aby skutki zdarzenia usunąć i to jak najszybciej. Szczegółowe zdjęcia oraz pozostałe dokumenty stanowią w ocenie Sądu wystarczający dowód przeprowadzonych czynności naprawczych. To że stawka za kilometr holowania nie jest stawką najniższą nie oznacza, że nie zasadną. Z orzecznictwa Sądu Najwyższego wynika, że poszkodowany nie ma obowiązku poszukiwać najtańszego usługodawcy aby spełnić obowiązek minimalizacji szkody.

W zakresie zarzutu pozwanego, iż odszkodowanie powinno zostać naliczone w kwocie netto stwierdzić należy, że orzecznictwo Sądu Najwyższego nakazuje pomniejszyć koszty odszkodowania o podatek VAT, ale tylko wtedy, gdy poszkodowany ma możliwość odliczenia podatku VAT. Jak wynika z materiału dowodowego poszkodowany miał możliwość odliczenia podatku VAT za przedmiotowy ciągnik i naczepę, ale tylko w wysokości 50%. Zatem uprawnionym jest, że powódka żąda odszkodowania powiększonego o 50% podatku VAT.

W świetle wyżej poczynionych wywodów należało uznać, że należne powodowi odszkodowanie wynosi 24 534,92 zł, albowiem kwota objęta roszczeniem mieści się w różnicy pomiędzy wypłaconym odszkodowaniem, a tym wyliczonym przez biegłego sądowego. Z tego względu Sąd w punkcie 1 wyroku zasądził powyższą kwotę od strony pozwanej.

O odsetkach Sąd orzekł na podstawie art. 481 k.c. w zw. z art. 817 k.c. Zgodnie z art. 817 § 1 k.c. ubezpieczyciel obowiązany jest spełnić świadczenie w terminie trzydziestu dni, licząc od daty otrzymania zawiadomienia o wypadku. Jak wynika z § 2 gdyby wyjaśnienie w powyższym terminie okoliczności koniecznych do ustalenia odpowiedzialności ubezpieczyciela albo wysokości świadczenia okazało się niemożliwe, świadczenie powinno być spełnione w ciągu 14 dni od dnia, w którym przy zachowaniu należytej staranności wyjaśnienie tych okoliczności było możliwe.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 i 99 k.p.c., zgodnie z którymi strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). W tym przypadku stroną tą jest Polskie Biuro Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, które za zgodą obu stron weszło w miejsce błędnie pozwanego (...) S.A. w W.. Na łączną kwotę kosztów postępowania strony powodowej złożyły się kwoty: 1 227 zł tytułem opłaty sądowej od pozwu, 17 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa oraz 4 800 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego ustalona zgodnie z § 2 pkt 5 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2015 roku, poz. 1800), według stanu na dzień wytoczenia powództwa tj. przed zmianą obowiązującą od dnia 27 października 2016 r., co daje łącznie 6 044 zł.

Wobec wstąpienia do procesu Polskiego Biura Ubezpieczycieli Komunikacyjnych zamiast pierwotnie pozwanego (...) S.A. w W. należało zgodnie art. 194 par. 2 zdanie drugie k.p.c. zasądzić koszty postepowania od powoda dla błędnie pozwanego (...) S.A. w W. na jej wniosek. Koszty te wynoszą 4 817 zł zgodnie ze stawkami obwiązującymi w dniu wytoczenia powództwa.

SSR Jolanta Brzęk