Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 stycznia 2014 r.

Sąd Apelacyjny w Gdańsku – Wydział I Cywilny

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 22 stycznia 2014 r. w Gdańsku na rozprawie

sprawy z powództwa A- (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółki komandytowo-akcyjnej w G.

przeciwko A. C. i E. G.

o zapłatę

na skutek apelacji powódki

od wyroku Sądu Okręgowego w Gdańsku

z dnia 5 czerwca 2013 r. sygn. akt IX GC 90/13

I/ oddala apelację;

II/ zasądza solidarnie od pozwanych na rzecz powódki kwotę 2.513 (dwa tysiące pięćset trzynaście) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania za instancję odwoławczą.

Na oryginale właściwe podpisy.

Sygn. akt I ACa 648/13

UZASADNIENIE

Powód A- (...) Sp. z o.o. Spółka (...) w G. wniósł o zasądzenie od pozwanych E. G. i A. C. solidarnie kwoty 106.574,73 zł wraz z odsetkami ustawowymi od kwoty 66.506,05 zł od dnia 17 kwietnia 2012 r. do dnia zapłaty oraz od kwoty 40.068,68 zł od dnia 16 listopada 2012 r. do dnia zapłaty, a także o zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego oraz opłaty skarbowej od pełnomocnictwa. Powyższej kwoty powód dochodził z tytułu szkody powstałej w jego majątku w związku z rozwiązaniem zawartej z pozwanymi umowy najmu dnia 14 lutego 2007 r., co doprowadziło do utraty dochodów z tytułu najmu powierzchni użytkowej w okresie od 28 lipca 2011 r. do 25 sierpnia 2012 r., której naprawienia domagał się w niniejszym procesie.

W dniu 30 listopada 2012 r. Sąd wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, orzekając zgodnie z żądaniem pozwu.

Pozwani złożyli sprzeciw, w którym domagali się oddalenia powództwa w całości oraz zasądzenia na ich rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Pozwani argumentowali, iż w zawartej pomiędzy stronami umowie najmu brak jest podstaw do dochodzenia żądanej kwoty, zaś powód sam z własnej winy w okresie w okresie od 28 lipca 2011 r. do 25 sierpnia 2012 r. nie wynajął powierzchni innym najemcom, przez co naraził siebie na uszczerbek majątkowy.

Wyrokiem z dnia 5 czerwca 2013 r. Sąd Okręgowy w Gdańsku oddalił powództwo oraz zasądził od powoda na rzecz pozwanego A. C. kwotę 3600 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Powyższe rozstrzygnięcie Sąd I instancji poprzedził dokonaniem następujących ustaleń faktycznych.

Dnia 14 lutego 2007 r. powód zawarł z pozwanymi umowę najmu na czas określony powierzchni użytkowej w Centrum Handlowym (...) w B.. Pozwani pozostawali w opóźnieniu w płatności powodowi czynszu oraz opłat eksploatacyjnych, a także nie uzupełnili gwarancji bankowej, w związku z czym powód w dniu 21 lipca 2011 r. rozwiązał umowę najmu bez zachowania okresu wypowiedzenia.

Pozwani wydali powodowi przedmiot najmu dnia 27 lipca 2011 r.

Roszczenia z tytułu czynszu oraz opłat wynikających z zawartej pomiędzy stronami umowy nie stanowią przedmiotu sporu.

Od dnia 28 lipca 2011 r. do dnia 25 sierpnia 2012 r. powód nie wynajął powierzchni użytkowej innemu najemcy. W wyniku niewynajęcia w powyższym okresie powierzchni użytkowej, powód nie uzyskał dochodu z tego tytułu w postaci czynszu. Równowartości utraconych z tego tytułu korzyści powód żądał od pozwanych doręczając im szereg not obciążeniowych w okresie od 30 lutego 2012 r. do 31 października 2012 r.

Pozwani nie uiścili kwot, na które zostały wystawione noty obciążeniowe.

Powyższy stan faktyczny sprawy był w istocie bezsporny, bowiem pozwani nie kwestionowali okoliczności przedstawionych przez powoda w toku sprawy oraz przedłożonych przez niego dokumentów.

Oceniając żądanie powoda, Sąd Okręgowy zważył, że dochodził on od pozwanych odszkodowania z tytułu niewykonania (nienależytego wykonania) umowy, opierając swoje żądanie na treści art. 471 k.c. Dla powstania obowiązku odszkodowawczego, niezbędne było zatem wykazanie trzech kumulatywnych przesłanek: zawinione niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania, powstanie szkody, adekwatny związek przyczynowy pomiędzy zaistniałą szkodą a niewykonaniem bądź nienależytym wykonaniem zobowiązania.

Niekwestionowany w niniejszym postępowaniu był fakt, iż pozwani pozostawali w opóźnieniu w zapłacie należności pieniężnej na rzecz powoda oraz nie uzupełnili gwarancji bankowej, co uprawniało powoda (zgodnie z § 16 ust. 1 pkt 2-3 umowy najmu) do jednostronnego rozwiązania stosunku najmu, z którego to uprawnienia powód skorzystał. Oprócz powyższego, w przypadku gdy nienależyte wykonanie zobowiązania polega na opóźnieniu w spełnieniu świadczenia pieniężnego, wierzycielowi tytułem odszkodowania należne są odsetki umowne bądź ustawowe, które w takim przypadku pełnią funkcję kompensacyjną, a także, zgodnie z art. 481 § 3 kodeksu cywilnego – roszczenie o naprawienie szkody, jeżeli takowa powstała wskutek zwłoki dłużnika w spełnieniu świadczenia pieniężnego.

Sąd I instancji zważył, że odnośnie poniesionej szkody powód wywodził, iż utracił korzyści w wysokości czynszu, jakiego został pozbawiony przez okres poszukiwania innego najemcy powierzchni użytkowej. Na gruncie niniejszej sprawy Sąd stwierdził, iż choć szkoda powstała, niemniej jednak nie udowodniono jej wysokości. Podniósł Sąd, iż to na powodzie ciążył obowiązek udowodnienia wysokości szkody. Przedłożone noty obciążeniowe nie mogą być wystarczającym dowodem na tę okoliczność, zwłaszcza wobec kwestionowania przez pozwanego istnienia i wysokości szkody; pozwani podnieśli bowiem zarzut, iż to powód z własnej winy w okresie od dnia 28 lipca 2011 r. do dnia 25 sierpnia 2012 r. nie wynajął powierzchni użytkowej. W świetle takiego zarzutu, powód winien był dowieść, iż poczynił wszelkie starania, aby znaleźć nowego najemcę w jak najszybszym możliwym terminie, w tym również, że jego działania były uzasadnione z punktu widzenia warunków panujących wówczas na rynku nieruchomości. Doświadczenie życiowe nakazuje bowiem przypuszczać, iż do znacznego zmniejszenia szkody doszłoby wskutek obniżenia czynszu najmu, co zapewne uatrakcyjniłoby ofertę powoda na rynku i umożliwiło wcześniejsze wynajęcie powierzchni. Rozważenia również wymagałby stopień przyczynienia się powoda do powstania szkody, skoro to on, a nie pozwani, doprowadził do rozwiązania stosunku najmu ze skutkiem natychmiastowym bez uprzedniego zapewnienia kolejnego najemcy celem zachowania ciągłości wynajmu i ograniczenia lub wyeliminowania szkody.

Dalsze rozważania dotyczące wysokości powstałej szkody Sąd Okręgowy uznał jednak za bezprzedmiotowe, wobec braku podstawowej przesłanki warunkującej odpowiedzialność pozwanych - związku przyczynowego pomiędzy ich działaniem a szkodą powstałą w majątku pozwanego. W ocenie Sądu a quo za normalne następstwo zwłoki w spełnieniu świadczenia pieniężnego nie można uznać utraty przez pozwanego korzyści, jakie uzyskałby, gdyby umowa najmu trwała do końca umówionego okresu jej obowiązywania. Utrata tych korzyści nie pozostaje w związku przyczynowym z nienależytym wykonaniem zobowiązania w postaci zwłoki pozwanych w płatności, lecz ze skorzystaniem przez powoda z uprawnienia kształtującego do rozwiązania stosunku najmu ze skutkiem natychmiastowym.

Zgodnie z art. 361 § 1 kodeksu cywilnego, dłużnik ponosi odpowiedzialność wyłącznie za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. Jednoznacznie w doktrynie wskazuje się, że normę tą stosuje się do obowiązku odszkodowawczego bez względu na źródło zobowiązania, wobec czego statuowana w niej teoria adekwatnego związku przyczynowego znajduje również zastosowanie do obowiązku naprawienia szkody w reżimie kontraktowym. Zgodnie z teorią adekwatnego związku przyczynowego w pierwszej kolejności należy przeprowadzić test warunku koniecznego, tj. odpowiedzieć na pytanie, czy zdarzenie stanowi warunek konieczny wystąpienia szkody. O ile można w przedmiotowym stanie faktycznym odpowiedzieć na to pytanie twierdząco, to jednak nie można uznać, jakoby adekwatnym, normalnym i typowym następstwem pozostawania w zwłoce z zapłatą czynszu najmu była szkoda w postaci utraconych dochodów z tego tytułu, po rozwiązaniu umowy. Normalnym następstwem opóźnienia w płatności jest bowiem to, że druga strona ponosi szkodę polegającą na nieuzyskaniu dochodu, którego mogłaby oczekiwać, a nadto również inne szkody, które powstały z uwagi na to, że wymagalne świadczenie pieniężne uzyskała z opóźnieniem, w związku z czym przez okres opóźnienia była pozbawiona możności dysponowania tymże dochodem.

Sąd I instancji wyjaśnił, że nie neguje istnienia wieloczłonowych relacji kauzalnych, zresztą do takiej doszło w przedmiotowej sprawie – pozwani, pozostając w zwłoce w płatności, spowodowali, że powód rozwiązał umowę, co w następstwie doprowadziło do powstania szkody w jego majątku. W ocenie Sądu jednak brak jest przymiotu adekwatności w tymże łańcuchu przyczynowo – skutkowym, co powoduje, że pozwani nie ponoszą odpowiedzialności odszkodowawczej za szkodę, jaka powstała po rozwiązaniu umowy najmu, ta bowiem nie jest typowym rezultatem opóźnienia w spełnieniu pieniężnego zobowiązania wynikającego z zawartej umowy. Konkludując, Sąd I instancji uznał, że pozwani nie mogą odpowiadać za szkodę, będącą następstwem działania samego powoda.

Dodatkowo Sąd Okręgowy wskazał, iż na pozwanych nie ciążył obowiązek umowny do zapłaty czynszu za cały ustalony czas trwania umowy, lecz obowiązek zapłaty czynszu za cały rzeczywisty czas trwania umowy, tj. za cały okres uzyskiwania świadczenia ekwiwalentnego w postaci prawa do używania powierzchni użytkowej. Nie można więc pozwanym przypisać niewykonania umowy w tym zakresie, w jakim obowiązek na nich nie ciążył. Nie ciąży na pozwanych również obowiązek odszkodowawczy w tym zakresie. Sąd w pełni zaakceptował pogląd wyrażony w uzasadnieniu wyroku Sądu Najwyższego z dnia 8 lutego 2012 r. (V CSK 73/11), że w razie rozwiązania umowy nie można wykluczyć roszczenia odszkodowawczego, jednak jedynie w sytuacji, w której do powstania szkody doszło na skutek niewykonania lub nienależytego wykonania umowy jeszcze przed jej rozwiązaniem. Jeżeli szkoda nastąpiła po rozwiązaniu umowy, nie można mówić, że zdarzeniem szkodzącym było jej niewykonanie czy też nienależyte wykonanie, skoro strony umową nie są już związane.

Mając powyższe na uwadze, Sąd a quo oddalił powództwo na podstawie art. 471 k.c.

Zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu, której podstawą jest art. 98 § 1 k.p.c. i wobec wniosku pozwanych o zasądzenie kosztów procesu od powoda, Sąd zasądził od powoda na ich rzecz kwotę 3.600 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, na które składa się koszt zastępstwa procesowego ustalony w zgodzie z § 6 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie.

Powyższe rozstrzygnięcie zaskarżył apelacją w całości powód. Zarzucił orzeczeniu:

1. naruszenie prawa procesowego, w tym art. 233 § l k.p.c. - przez niewłaściwe jego zastosowanie - w szczególności wobec powołania się Sądu na doświadczenie życiowe przy ustalaniu warunków wynajmu lokali handlowych w Centrach Handlowych;

2. sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego - w szczególności wobec przyjęcia za okoliczność faktyczną:

- jako podstawy roszczenia objętego żądaniem pozwu przepisu art. 471 k.c.;

- kwestionowanie przez pozwanych istnienia i wysokości szkody;

- przyczynienie się powoda do powstania szkody poprzez doprowadzenie przez niego do rozwiązania stosunku prawnego łączącego strony;

- nie wykonanie zobowiązania pieniężnego pozwanych jako podstawy dochodzenia przez powoda odszkodowania;

3. naruszenie prawa materialnego poprzez jego błędne niezastosowanie, w tym:

- art. 673 § 3 k.c. - w szczególności poprzez pominięcie okoliczności faktycznej w postaci ustawowej gwarancji trwałości nawiązanego między stronami stosunku prawnego;

- art. 494 k.c. - w szczególności poprzez pominięcie okoliczności faktycznej w postaci skutków odstąpienia od umowy wzajemnej;

- art. 361 § 2 k.c. - w szczególności poprzez pominięcie okoliczności faktycznej w postaci obowiązku pozwanych naprawienia szkody w postaci korzyści, których powód mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono;

4. naruszenie prawa materialnego poprzez błędne jego zastosowanie, w tym:

- art. 361 § l k.c. - w szczególności wobec ustalenia:

a/ braku normalnego następstwa zaniechania pozwanych, z którego szkoda wynikła;

b/ iż powstała szkody stanowi następstwo działań samego powoda;

- art. 471 k.c. - w szczególności wobec ustalenia braku w ogóle związku przyczynowego pomiędzy działaniem pozwanych a szkodą.

W konsekwencji powód wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez zasądzenie solidarnie od pozwanych na jego rzecz w całości kwot dochodzonych pozwem wraz z odsetkami, liczonymi w wysokości ustawowej i kosztami procesu w pierwszej instancji, w tym z tytułu kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych oraz o zasądzenie solidarnie od pozwanych rzecz powoda kosztów postępowania apelacyjnego, w tym z tytułu kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

Pozwani w odpowiedzi na apelację wnieśli o jej oddalenie i zasądzenie od powódki na swoją rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego za instancję odwoławczą.

Sąd Apelacyjny ustalił i zważył, co następuje

Apelacja powódki nie zasługuje na uwzględnienie.

W pierwszej kolejności należy odnieść się do zarzutu skarżącego dotyczącego sprzeczności ustaleń faktycznych Sądu z treścią zebranych w sprawie dowodów.

Jedynie bowiem, zgodnie z przepisami prawa procesowego, dokonane ustalenia faktyczne mogą następnie posłużyć do oceny prawnej zgłoszonego roszczenia.

Apelujący twierdził, że niezgodnie z zebranymi dowodami Sad Okręgowy ustalił, że pozwani zakwestionowali istnienie i wysokość szkody poniesionej przez powódkę.

Dowodem na okoliczność stanowisk procesowych stron, żądania, jak też odniesienia się przez pozwanego do żądania powoda, są ich twierdzenia.

Otóż z treści sprzeciwu pozwanych jednoznacznie wynikało, że kwestionują oni w całości żądanie powódki, a zatem co do zasady i wysokości. Dowodzi tego stwierdzenie, zawarte w uzasadnieniu sprzeciwu, że powódka miała możliwość wynajęcia lokalu, czego nie uczyniła z własnej winy (k. 109 akt). To, że pełnomocnik pozwanego na rozprawie w dniu 22 maja 2013 r. nie zakwestionował treści oświadczenia pełnomocnika powoda, dotyczącej jedynie okoliczności związanych z poszukiwaniem nowego najemcy po rozwiązaniu umowy z pozwanymi i zawarciem kolejnej umowy najmu, bynajmniej nie oznacza, że strona pozwana zgodziła się ze stanowiskiem powoda, skoro pozwani konsekwentnie wnosili o oddalenie powództwa i następnie oddalenie apelacji.

Sąd Okręgowy prawidłowo ustalił także, że przewidziana w umowie możliwość wcześniejszego rozwiązania umowy, na wypadek, gdyby pozwani nie płacili czynszu, nie może być rozważana w kategoriach przyczynienia się pozwanych do szkody poniesionej przez powódkę.

Trafnie także, wbrew twierdzeniom apelacji, ustalił Sąd orzekający, że zaistnienie przesłanek do rozwiązania umowy samo w sobie nie stanowi podstawy prawnej do domagania się przez powódkę odszkodowania.

W świetle powyższego Sąd Apelacyjny ustalenia Sądu Okręgowego uznał za niewadliwe i przyjął je za własne bez konieczności ich ponownego dokonywania.

Odnosząc się do zarzutów naruszenia prawa procesowego, art. 233 § 1 k.p.c., bezpodstawnego odwołania się przez Sąd I instancji do zasad doświadczenia życiowego, w zakresie możliwości wynajęcia przez powódkę lokalu nawet za niższą cenę i zminimalizowania wysokości ewentualnej szkody jest chybiony z dwóch powodów.

Po pierwsze, rozumowanie Sądu jest logiczne i zgodne z doświadczeniem życiowym. Powszechnie bowiem wiadomo, że w przypadku obniżenia wysokości czynszu najmu lokalu znalezienie najemcy będzie łatwiejsze i szybsze.

Po wtóre, powyższa okoliczność nie miała wpływu na rozstrzygnięcie sądu orzekającego, który co do zasady nie znalazł podstaw do uwzględnienia żądania powódki.

Odnośnie cofnięcia przez powoda wniosku o przeprowadzenie dowodu z przesłuchania w charakterze strony powódki (prezesa zarządu powodowej spółki), to była to decyzja procesowa pełnomocnika powódki. Czynienie zatem na obecnym etapie postępowania zarzutu Sądowi, że owego dowodu nie przeprowadził nie znajduje żadnego uzasadnienia.

Na marginesie należy zaznaczyć, że teza dowodowa została wskazana przez powoda w pozwie (k. 4 akt). Takie okoliczności jak data otwarcia Centrum Handlowego w B., data rozpoczęcia poszukiwania nowego najemcy lokalu wynajętego uprzednio pozwanym, sposobu komercjalizacji powierzchni Centrum Handlowego oraz trybu, daty, warunków zawarcia umowy z nowym najemcą, z uwagi na ich bezsporność między stronami lub brak przydatności dla rozstrzygnięcia istoty sprawy, nie wymagały przeprowadzenia dowodu. Podkreślić należy, że pomiędzy stronami nie było sporu co do treści umowy, która je łączyła ani też zaistnienia przesłanek do jej rozwiązania. Mając na uwadze, że dowód z przesłuchania stron ma charakter dowodu subsydiarnego (art. 299 k.p.c. i art. 300 k.p.c.), a istotne dla sprawy okoliczności zostały ustalone na podstawie dowodów z dokumentów, zgodnie z art. 227 i art. 229 k.p.c. Sąd Apelacyjny nie dopatrzył się żadnych uchybień ze strony Sądu I instancji.

Reasumując, skoro skuteczne postawienie zarzutu naruszenia przepisów prawa procesowego uwarunkowane jest wykazaniem, że miało ono wpływ na treść rozstrzygnięcia, to i ten zarzut, w ocenie Sądu II instancji, nie mógł odnieść pożądanego przez apelującego skutku.

Niezrozumiałe jest natomiast twierdzenie powoda, że sprzecznie Sąd Okręgowy ustalił, że podstawę prawną jego powództwa stanowił art. 471 k.c., podczas gdy był nią przepis art. 494 k.c. Odnosząc się do tego zarzutu nie sposób nie zauważyć, że w piśmie z dnia 6 lutego 2013 r., stanowiącym odpowiedź powoda na sprzeciw pozwanych, w części zatytułowanej „w zakresie podstawy prawnej” wskazano następujące przepisy: art. 471 k.c., art. 361 § 2 k.c. oraz art. 673 § 3 k.c. w zw. z art. 680 k.c. Pełnomocnik powoda nie kwestionował też stanowiska pełnomocnika strony pozwanej, który na rozprawie w dniu 22 maja 2013 r. wskazał, że nie znajduje w niniejszej sprawie podstaw odpowiedzialności pozwanych z art. 471 k.c.

Wskazać należy jednak, że ten zarzut ma znaczenie drugorzędne o tyle, że Sąd orzekający jest związany ustaleniami faktycznymi, w oparciu o ustalone fakty dokonuje oceny prawnej żądania. Innymi słowy, niezależnie od wskazanej przez strony podstawy prawnej Sąd jest obowiązany rozważyć zasadność roszczeń w aspekcie wszystkich mogących znaleźć zastosowanie w sprawie przepisów prawa materialnego.

Wobec pozostałych zarzutów apelacji stwierdzić należy, że dają się one sprowadzić do zakwestionowania rozstrzygnięcia istoty niniejszego sporu, sprowadzającej się do udzielenia odpowiedzi na pytanie, czy w realiach sprawy istnieje jakakolwiek podstawa prawna do zasądzenia odszkodowania, którego źródła upatrywać należy w skorzystaniu przez powoda z uprawnienia przewidzianego w § 16 łączącej strony umowy do jej wypowiedzenia bez zachowania terminów wypowiedzenia.

Na powyższe pytanie należy udzielić odpowiedzi przeczącej, co też trafnie uczynił Sąd Okręgowy.

W pierwszej kolejności należy podkreślić, że powód wypowiedział pozwanym umowę najmu na podstawie § 16 ust. 1 pkt 2 i 3 tej umowy, co wprost wynika z jego oświadczenia z dnia 21 lipca 2011 r. Wskazane postanowienie umowne w sposób jasny i niebudzący wątpliwości reguluje wypowiedzenie umowy bez zachowania jakichkolwiek terminów wypowiedzenia. Nie istnieją zatem jakiekolwiek podstawy do powoływania się przez stronę powodową na regulację zawartą w art. 494 k.c., który to przepis odnosi się wyłącznie do instytucji odstąpienia od umowy. Również to, że Sąd Najwyższy wyraził pogląd (wyrok z dnia 15 maja 2007 r. w sprawie V CSK 30/07), że odstąpienie od umowy wzajemnej, w której świadczenie jednej ze stron ma charakter ciągły, wywołuje skutek ex nunc, nie oznacza dopuszczalności dowolnego stosowania przepisów dotyczących różnych instytucji prawnych. Ponadto nie ulega wątpliwości, że w art. 494 k.c. mowa jest o odstąpieniu wywołującym skutek ex tunc, zatem wskazanie na ten przepis jako podstawy dochodzonego roszczenia nie znajduje w niniejszej sprawie żadnego uzasadnienia, zwłaszcza że jego konsekwentne zastosowanie wiązałoby się z przyjęciem, że powód zobowiązany jest zwrócić pozwanym pobrany od nich czynsz.

Uzasadnienia żądania pozwu nie stanowią również przepisy art. 687 czy art. 491 § 1 k.c. Powód nie dochodzi w niniejszej sprawie naprawienia szkody wynikłej ze zwłoki w spełnieniu świadczenia polegającego na zapłacie czynszu, lecz w zasadzie domaga się dalszego czynszu za okres po wypowiedzeniu umowy, określając go jako odszkodowanie. Uwzględnienie takiego roszczenia nie jest zaś możliwe, skoro powód nie udostępniał pozwanym lokalu w okresie od 27 lipca 2011 r. do 25 sierpnia 2012 r.

Podkreślić należy, że Sąd Apelacyjny, podobnie jak Sąd Okręgowy, nie znajduje żadnej podstawy prawnej, umożliwiającej żądanie po rozwiązaniu umowy zapłaty czynszu z tej umowy wynikającego. To powód zdecydował się na wypowiedzenie umowy najmu łączącej go z pozwanymi bez zachowania terminu wypowiedzenia, a jednocześnie w umowie tej w żaden sposób nie zabezpieczył się na wypadek sytuacji, w której po wypowiedzeniu umowy nie osiąga dochodu z tytułu najmu z powodu braku nowych najemców. Tymczasem możliwe było zastrzeżenie kary umownej czy nawet stosownego odszkodowania za okres do końca umówionego czasu trwania umowy najmu, w uzgodnionej przez strony wysokości, co zabezpieczyłoby interes powoda. W zaistniałej sytuacji przyjąć zatem należy, że to powoda obciążają ekonomiczne konsekwencje należytego braku staranności przy zawieraniu umowy najmu z pozwanymi (por. art. 355 k.c.).

Zważyć wreszcie należy, że nic nie stało na przeszkodzie temu, by w trakcie trwania umowy najmu powód wystąpił do sądu z powództwem o zapłatę zaległego czynszu najmu wraz z odsetkami z tytułu zwłoki. Powództwo takie mógł wytoczyć również po rozwiązaniu umowy. Dbając zaś należycie o swoje interesy, strona powodowa mogła rozpocząć poszukiwanie nowego najemcy w trakcie trwania umowy z pozwanymi, skoro bowiem § 16 dawał uprawnienie do wypowiedzenia umowy bez zachowania terminów wypowiedzenia, a pozwani wydali lokal już w 7 dni po wypowiedzeniu im umowy, podpisanie kolejnej umowy najmu mogło nastąpić wkrótce po wypowiedzeniu poprzedniej umowy. Dalsze trwanie umowy z pozwanymi nie zagrażałoby interesowi ekonomicznemu powoda, jak ten twierdzi, bowiem powód posiadałby roszczenie o zapłatę należnego czynszu wraz z odsetkami. Roszczenia takiego nie sposób zaś obecnie wykreować na podstawie faktu wypowiedzenia umowy.

Zgodzić należy się również z Sądem I instancji, że pomiędzy szkodą powoda w postaci utraconych korzyści za okres, w którym sporny lokal nie był wynajmowany, a działaniem pozwanych, polegającym na nieopłaceniu czynszu w trakcie trwania umowy, brak jest adekwatnego związku przyczynowego, gdyż poniesienie przez apelującego tego typu szkody nie jest normalnym, typowym następstwem braku zapłaty czynszu, choć pozostaje w pewnym powiązaniu kauzalnym. To powódka zadecydowała o zakończeniu łączącego strony stosunku prawnego i nie może w konsekwencji swoją decyzją obciążać pozwanych, domagając się odszkodowania.

Wreszcie rozważając nawet jako podstawę odpowiedzialności pozwanych art. 415 k.c. zważyć należy, że nie zostały spełnione wszystkie przesłanki odpowiedzialności odszkodowawczej, unormowane w tym przepisie, do których należą: wystąpienie szkody, zawinione działania lub zaniechanie sprawcy oraz adekwatny związek przyczynowy między tym działaniem/ zaniechaniem a powstałą szkodą. Jak wyjaśniono powyżej, między działaniem pozwanych, którzy nie płacili czynszu najmu, a poniesioną przez powoda szkodą w postaci utraconych korzyści nie istnieje typowy, normalny związek przyczynowy, Ponadto, powód nie udowodnił, mimo spoczywającego na nim w tym zakresie ciężaru dowodu, by działanie pozwanych polegające na braku zapłaty miało charakter zawiniony.

Mając na względzie przytoczone okoliczności, apelację należało oddalić na podstawie art. 385 k.p.c.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono stosownie do jego wyniku na podstawie art. 98 § 1 i § 3 k.p.c. oraz art. 109 § 1 k.p.c. Wysokość wynagrodzenia reprezentującego pozwanych adwokata ustalono w oparciu o § 13 ust. 1 pkt 2 w zw. z § 6 pkt 5 rozporządzenia ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu, zaś koszt przejazdu pełnomocnika do sądu według przedłożonego na rozprawie apelacyjnej spisu kosztów