Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 2 marca 2016 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł., na podstawie art. 83 ust. 1 oraz art. 32 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych stwierdził, że B. M. jest dłużnikiem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenia społeczne oraz ubezpieczenie zdrowotne, określając wysokość zadłużenia wraz z należnymi odsetkami za zwłokę naliczonymi na dzień wydania decyzji na łączną kwotę 4 981,82 zł, w tym z tytułu:

- składek na ubezpieczenia społeczne w ramach numerów deklaracji 01-39 za okres od września 2015 r. do stycznia 2016 r. – 3 499,23 zł, odsetek za zwłokę – 60,00 zł;

- składek na ubezpieczenie zdrowotne w ramach numerów deklaracji 01-39 za okres od września 2015 r. do stycznia 2016 r. – 1 406,59 zł, odsetek za zwłokę – 16,00 zł;

Jednocześnie na podstawie art. 23 ust. 1 cyt. Ustawy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych wskazał, że odsetki będą naliczane nadal, do dnia zapłaty i włącznie z tym dniem.

W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, że płatnik składek nie dopełnił obowiązku wynikającego z art. 46 ust. 1 - obliczania, potrącania z dochodów ubezpieczonych, rozliczania oraz opłacania należnych składek. Wskazał także, że zawiadomił płatnika składek o wszczęciu z urzędu postępowania w sprawie określania wysokości należności z tytułu składek, wzywając do złożenia wyjaśnień w sprawie przyczyn nieopłacenia składek pod rygorem wydania decyzji w sprawie określenia wysokości należności z tytułu składek na podstawie dotychczas zgromadzonych dowodów. Zakład Ubezpieczeń Społecznych zastrzegł także, iż brak uregulowania określonego decyzją zobowiązania wraz z należnymi odsetkami za zwłokę, w terminie miesiąca od otrzymania decyzji spowoduje przymusowe ściągnięcie należności w trybie przepisów ustawy z dnia 17 czerwca 1966 roku o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Do decyzji organ rentowy załączył szczegółowe zestawienie należności w rozbiciu na poszczególne lata i miesiące.

/decyzja k. 1- 2 akt ZUS/

W odwołaniu od powyższej decyzji B. M. wskazał ,że nadal prowadzi działalność gospodarczą , a od dnia 1 czerwca 2015 r. pozostaje w zatrudnieniu w firmie (...) sp. z o.o. i z tego tytułu uzyskuje wynagrodzenie minimalne.

/odwołanie k.2/

W odpowiedzi na odwołanie , pełnomocnik organu rentowego wniósł o jego oddalenie. W uzasadnieniu odpowiedzi organ rentowy przytoczył argumentację jak w treści zaskarżonej decyzji.

/odpowiedź na odwołanie k.3 – 3 odwrót/

Postanowieniem z dnia 11 stycznia 2017 r. Sąd Okręgowy w Łodzi na podstawie art.177 § 1 pkt 1 kpc zawiesił postępowanie w sprawie.

/postanowienie k.90/

Postanowieniem z dnia 15 października 2017 r. Sąd Okręgowy w Łodzi podjął zawieszone postępowanie w sprawie.

/postanowienie k.98/

Na rozprawie w dniu 5 grudnia 2018 r. wnioskodawca poparł odwołanie jednocześnie wskazując , że ma świadomość obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie zdrowotne.

/oświadczenie wnioskodawcy min.00:02:19 – 00:03:59 rozprawy z dnia 5 grudnia 2018 r. , płyta CD k.104/

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Decyzją z dnia 4 listopada 2016 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w K. stwierdził, że B. M. od dnia 1 czerwca 2015 r. nie podlega ubezpieczeniom społecznym: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu z tytułu zatrudnienia u płatnika składek (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością . W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał , że B. M. jest dłużnikiem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenia zdrowotne z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej za okres od września 2015 r. do stycznia 2016 r. , a jedynym powodem zawarcia przez niego umowy o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy była chęć zwolnienia się z obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym z tytułu wykonywania działalności gospodarczej i, tym samym zmniejszenie zadłużeń wynikających z nieuregulowanych składek. Organ rentowy podkreślił ,że w dniu 15 lipca 2016 r. płatnik składek (...) Sp. z o.o., dokonał zgłoszenia prowadzenia działalności gospodarczej powołując datę 1 czerwca 2015 r. jako datę powstania obowiązku ubezpieczeń, a dokumenty rozliczeniowe ZUS RCA za B. M. za okres od czerwca 2015 r. do lipca 2016 r. przekazał w dniu 18 sierpnia 2016 r. Ponadto , pomimo zadeklarowanych podstaw wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne , płatnik nie opłacił żadnej składki na Fundusz Ubezpieczeń Społecznych , Fundusz Ubezpieczeń Zdrowotnych , Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. W ocenie organu rentowego zawarcie umowy o pracę z B. M. miało charakter pozorny.

W odwołaniu od powyższej decyzji B. M. wskazał ,że wszelkie opóźnienia, dotyczące zgłoszenia pracowników do ZUS oraz opóźnienie w płatnościach składek wyniknęły z opieszałości firmy księgowo – kadrowej zajmującej się obsługą spółki. B. M. podkreślił ,że od 1 czerwca 2015 r. jest pracownikiem płatnika, a za świadczoną pracę otrzymuje wynagrodzenie. Zdaniem B. M. , obowiązująca go umowa o pracę nie ma charakteru pozornego.

W odpowiedzi na odwołanie , pełnomocnik organu rentowego wniósł o jego oddalenie. W uzasadnieniu odpowiedzi organ rentowy przytoczył argumentację jak w treści zaskarżonej decyzji.

Wnioskodawca B. M. z zawodu jest teatrologiem , od dnia 29 maja 2013 r. prowadził własną działalność gospodarczą.

(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością została zawiązana na podstawie umowy z dnia 20 października 2014 r. , Rep. A Nr 5868/2014 i została wpisana do Rejestru Przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego w dniu 5 listopada 2014 r. pod numerem KRS (...). Wspólnikami spółki są: M. C. posiadający 75 udziałów o łącznej wartości 3 750,00 zł , Lucie R. posiadająca 15 udziałów o łącznej wartości 750,00 zł oraz B. M. posiadający 10 udziałów o łącznej wartości 500,00 zł. Prezesem zarządu spółki jest M. C.. W zakresie prowadzonej działalności, spółka zajmuje się m.in. produkcją filmów , nagrań wideo , programów telewizyjnych , a także promocją , dystrybucją i sprzedażą.

W dniu 1 czerwca 2015 r. pomiędzy (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością , a B. M. zawarto umowę o pracę na czas nieokreślony. B. M. został zatrudniony na stanowisku dyrektora w zadaniowym czasie pracy z wynagrodzeniem w wysokości 5 000,00 zł.

W związku z podjęciem zatrudnienia w firmie płatnika , B. M. zaprzestał opłacać składki na ubezpieczenia społeczne, w związku z prowadzoną przez siebie działalnością gospodarczą.

W dniu 15 lipca 2016 r. płatnik składek (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością dokonał zgłoszenia prowadzenia działalności gospodarczej określając datę powstania obowiązku opłacania składek na dzień 1 czerwca 2015 r.

W dniu 15 lipca 2016 r. płatnik składek (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością dokonał zgłoszenia B. M. do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i zdrowotnego z tytułu umowy o pracę z datą powstania obowiązku ubezpieczeń określoną na dzień 1 czerwca 2015 r.

(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością złożył stosowne dokumenty rozliczeniowe ZUS RCA oraz opłacił należne składki.

/okoliczności bezsporne - ustalenia w aktach sprawy o sygnaturze VIII U 819/16/

Prawomocnym wyrokiem z dnia 25 kwietnia 2018 r. w sprawie VIII U 819/16 Sąd Okręgowy w Łodzi , VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych zmienił decyzję z dnia 4 listopada 2016 r. i ustalił, że B. M. podlega jako pracownik u płatnika składek (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym od dnia 1 czerwca 2015 r.

/wyrok k. 320 akt sprawy o sygnaturze VIII U 819/16/

Zaskarżoną decyzją z dnia 2 marca 2016 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Ł. stwierdził, że B. M. jest dłużnikiem Zakład Ubezpieczeń Społecznych z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenia społeczne oraz ubezpieczenia zdrowotne z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej za okres od września 2015 r. do stycznia 2016 r.

/decyzja k. 1- 2 akt ZUS/

Powyższych ustaleń Sąd Okręgowy dokonał na podstawie dowodów z dokumentów zawartych w aktach organu rentowego i załączonych do akt sprawy , w szczególności o akta sprawy o sygnaturze VIII U 819/16.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Odwołanie zasługiwało na uwzględnienie.

Zgodnie z art.6 ust.1 pkt 5 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz. U. z 2017 roku, poz.1778) obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby , które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność gospodarczą.

Okres podlegania obowiązkowi ubezpieczenia został określony w art. 13 pkt 4 w/w ustawy i, w przypadku osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą, następuje od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania jej wykonywania.

Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, zgodnie z art. 18 ust. 8 powołanej ustawy w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2009 r. stanowi zadeklarowana kwota nie niższa jednak niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego, przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek na dany rok kalendarzowy. Składka, w nowej wysokości, obowiązuje od 1 stycznia do 31 grudnia danego roku.

Podkreślić w tym miejscu należy, że jeżeli ubezpieczony spełnia warunki do objęcia obowiązkiem ubezpieczeń emerytalnego i rentowych, z dwóch lub więcej tytułów (zbieg tytułów do obowiązkowych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych) to zastosowanie znajduje art. 9 ww. ustawy. Wspomniany przepis rozstrzyga, które, z będących w zbiegu, tytułów są tytułami do obowiązkowych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych, a które dają jedynie prawo zgłoszenia się do dobrowolnych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych bądź nie stanowią tytułu do tych ubezpieczeń. Zgodnie z treścią w/w przepisu, osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę, spełniając jednocześnie warunki do objęcia obowiązkowo ubezpieczeniami społecznymi z innych tytułów, są obejmowane ubezpieczeniami tylko z tytułu stosunku pracy. Jednakże mogą one dobrowolnie, na swój wniosek, być objęte ubezpieczeniami emerytalnym i rentowym także z innych tytułów.

Wskazać należy, że ze zbiegiem tytułów do ubezpieczenia, mamy do czynienia wtedy, gdy jedna osoba wykonuje kilka rodzajów działalności, z którymi wiąże się obowiązek ubezpieczenia społecznego. W doktrynie, tytuły obowiązkowego ubezpieczenia emerytalnego i rentowego, zostały podzielone na dwie odrębne kategorie, tj. tytuły bezwzględne i ogólne. Różnica pomiędzy w/w tytułami polega na tym, że w pierwszym przypadku nigdy nie może dojść do zwolnienia z obowiązku ubezpieczenia, a w drugim istnieje taka możliwość, a ubezpieczenie może mieć ewentualnie charakter dobrowolny (por. I. Jędrasik-Jankowska. Pojęcia i konstrukcje prawne ubezpieczenia społecznego, t. 1-2 Warszawa 2009, s. 99). Tytuły ubezpieczenia, wymienione w art. 9 ust. 1 ustawy systemowej , a więc te, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1, 3, 10, 18a, 20 oraz 21 ustawy systemowej należą do tytułów bezwzględnych. Natomiast pozostałe tytuły ubezpieczenia, niewymienione w tym przepisie, są kwalifikowane jako ogólne tytuły ubezpieczenia. Z treści art. 9 ust. 1 ustawy systemowej wynika zasada, że w przypadku zbiegu u danej osoby kilku tytułów bezwzględnych ubezpieczenia dochodzi do kumulacji obowiązków ubezpieczenia z tych tytułów, co oznacza powstanie obowiązku odprowadzania składek od każdej z tych działalności zarobkowych. W sytuacji zbiegu tytułu bezwzględnego z ogólnym, obowiązek ubezpieczenia powstaje co do zasady tylko z tytułu bezwzględnego. Powyższa zasada nie ma jednak charakteru bezwarunkowego, bowiem odstępstwo od niej wprowadza art. 9 ust. 1 a ustawy systemowej. Zgodnie z tym przepisem pracownicy, których podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z tytułu stosunku pracy w przeliczeniu na okres miesiąca byłaby niższa od kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę określonej w art. 18 ust. 4 pkt 5a ustawy, podlegają również obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z innych tytułów, tj. z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności oraz umowy agencyjnej lub umowy zlecenia, jak również z tytułu współpracy przy tej działalności lub współpracy przy wykonywaniu umowy (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 stycznia 2007r., III UK 123/06).

Wskazany art. 9 ust. 1 a , precyzyjnie określa, w jakich sytuacjach zatrudnienie na podstawie stosunku pracy nie rodzi tytułu do podlegania ubezpieczeniom społecznym w związku z jednocześnie prowadzoną działalnością gospodarczą, wiążąc powyższe z wysokością podstawy wymiaru składek z tytułu umowy o pracę. Jeśli zatem zaistnieje sytuacja, że podstawa wymiaru składek ze stosunku pracy jest niższa niż wynagrodzenie minimalne przyjęte w danym roku, skutkuje to objęciem ubezpieczonego obowiązkowym ubezpieczeniem społecznym z tytułu wykonywania działalności gospodarczej w tym samym okresie i z mocy prawa, albowiem powoływane przepisy mają charakter bezwzględnie obowiązujący. Wynika to z tego, że stosunek ubezpieczenia nie jest stosunkiem prawnym, ukształtowanym w drodze umownej. Obowiązek ubezpieczenia społecznego wynika z przepisów prawa i nie jest uzależniony od woli ubezpieczonego lub organu rentowego. Nawiązanie stosunku ubezpieczenia następuje równocześnie z zaistnieniem sytuacji powodującej obowiązek ubezpieczenia, jako wyraz zasady automatyzmu prawnego; jest wtórne wobec stosunku podstawowego, stanowiącego tytułu ubezpieczenia (wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 29 stycznia 2014r., III AUa 708/13, Lex nr 1428169; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 marca 2007r., III UK 133/06, OSNP 2008/7-8/114).

Na podstawie zaś art. 66 ust. 1 pkt 1c ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych z dnia 27 sierpnia 2004 r. (t. j. Dz. U. z 2018 r. , poz. 1510 ) osoby spełniające warunki do objęcia ubezpieczeniami społecznymi, które są osobami prowadzącymi działalność pozarolniczą, podlegają obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego.

W niniejszej sprawie nie ulegało wątpliwości ,że prawomocnym wyrokiem z dnia 25 kwietnia 2018 r. , wydanym w sprawie o sygnaturze akt VIII U 819/16 , Sąd Okręgowy w Łodzi , VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych zmienił decyzję z dnia 4 listopada 2016 r. ustalając , że B. M. podlega jako pracownik u płatnika składek (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym od dnia 1 czerwca 2015 r. , a co istotne , orzeczenie to jest w przedmiotowej sprawie wiążące.

Zgodnie bowiem z treścią art. 365 § 1 kpc, prawomocne orzeczenie wiąże nie tylko strony i sąd, który je wydał, lecz również inne sądy oraz inne organy państwowe i organy administracji publicznej, a w wypadkach w ustawie przewidzianych także inne osoby. Skutkiem zasady mocy wiążącej prawomocnego wyroku, jest to, że przesądzenie we wcześniejszym wyroku kwestii o charakterze prejudycjalnym oznacza, że w procesie późniejszym ta kwestia nie może być już w ogóle badana. Zachodzi tu zatem ograniczenie dowodzenia faktów objętych prejudycjalnym orzeczeniem (wyrok SN z dnia 12 lipca 2002 r., V CKN 1110/00, Lex nr 74492). Związanie orzeczeniem, oznacza niedopuszczalność nie tylko dokonywania ustaleń sprzecznych z nim, ale nawet przeprowadzania postępowania dowodowego w tym zakresie (wyrok SN z dnia 12 maja 2011 roku, I PK 193/10, Lex nr 852766). Moc wiążąca orzeczenia określona w art. 365 § 1 kpc oznacza zatem, że dana kwestia prawna, która była przedmiotem rozstrzygnięcia w innej sprawie, a która ma znaczenie prejudycjalne w sprawie rozpoznawanej, kształtuje się tak jak to przyjęto we wcześniejszym prawomocnym orzeczeniu. Przesądzenie tej kwestii oznacza, że w późniejszym postępowaniu nie może być ona już ponownie badana, a zatem zachodzi konieczność ograniczenia dowodzenia faktów objętych prejudycjalnym orzeczeniem.

Reasumując , skoro wnioskodawca od dnia 1 czerwca 2015 r. podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym z tytułu umowy o pracę w firmie (...) Sp. z o.o. i, z tego tytułu, osiąga wynagrodzenie wyższe niż minimalne , to nie ma obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne, w związku z prowadzoną przez siebie działalnością gospodarczą i w tym stanie rzeczy, Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. orzekł jak w sentencji wyroku.

S.B.

ZARZĄDZENIE

odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi ZUS, wyrażając zgodę na wypożyczenie akt ZUS