Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt XI GC 2256/18

(...)

Pozwem z dnia 7 maja 2018 r. złożonym pierwotnie do (...) P. i (...) w S., (...), (...) spółka akcyjna V. (...) w W. wniosła przeciwko D. S. o zapłatę kwoty 837 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 24 października 2017 r. oraz kosztami procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu, powódka wskazała, iż zawarła z pozwanym umowę obowiązkowego ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych dotyczącą pojazdu F. (...) nr rej. (...) na okres od dnia 11 września 2017 r. do dnia 10 września 2018 r. Umowa została zawarta w ramach realizacji przez powódkę obowiązków wynikających z ustawy, w związku z brakiem wypowiedzenia przez pozwanego w stosownym terminie umowy ubezpieczenia obowiązującej przez poprzedni okres, za który składka została w całości opłacona.

Umowa zawarta na kolejny okres, została zawarta na 12 miesięcy od dnia 11 września 2017 r. do dnia 10 września 2018 r., zaś określona w umowie składka wynosiła 837 zł z terminem płatności do dnia 23 października 2017 r.

W związku z brakiem płatności w wyznaczonym terminie, pismem z dnia 25 kwietnia 2018 r. powódka wezwała pozwanego do zapłaty. Wezwanie pozostało bez odpowiedzi.

Nakazem zapłaty z dnia 7 sierpnia 2017 r. (...) P. i (...) w S. (...) orzekł zgodnie z żądaniem pozwu.

W przepisanym terminie pozwany wniósł sprzeciw od ww. nakazu zapłaty, zaskarżając nakaz w całości, wnosząc o zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych. W uzasadnieniu sprzeciwu, pozwany podniósł zarzut braku podstaw powództwa wobec zbycia posiadanego przez niego pojazdu w dniu 25 sierpnia 2017 r. Nadto pozwany wskazał, iż nie wiedział o obowiązku poinformowania ubezpieczyciela pojazdu o jego zbyciu sądząc, iż obowiązek ten leży po stronie nabywcy pojazdu. Nadto wezwanie do zapłaty skierowane zostało na nieaktualny adres pozwanego, zaś w przypadku skierowania wezwania na prawidłowy adres, będący w posiadaniu strony powodowej, pozwany ustosunkowałby się do doręczonego wezwania, informując o zbyciu pojazdu.

Postanowieniem z dnia 30 października 2018 r. przekazano sprawę do rozpoznania tutejszemu Sądowi.

W odpowiedzi na sprzeciw, powódka cofnęła powództwo w zakresie kwoty 28 zł i zrzekła się roszczenia.

W toku postępowania strony podtrzymały swoje dotychczasowe stanowiska.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Pismem z dnia 22 września 2017 r. skierowanym na adres ul. (...), (...)-(...) S.. (...) Towarzystwo (...) w W. poinformowało pozwanego, iż jeżeli posiadacz pojazdu nie później niż na jeden dzień przed upływem okresu ubezpieczenia, nie powiadomi ubezpieczyciela o jej wypowiedzeniu, uważa się, że została zawarta kolejna umowa ubezpieczenia na okres 12 miesięcy, wobec czego przesłano pozwanemu potwierdzenie zawarcia umowy OC posiadaczy pojazdów mechanicznych wyznaczając termin do zapłaty składki w kwocie 837 zł, wynoszący 7 dni.

Ubezpieczeniem został objęty pojazd marki F. (...) nr rej. (...), należący do D. S..

Dowód:

- pismo z dnia 22 września 2017 r. k. 10;

- polisa nr (...) k. 11;

- zeznania D. S. k. 77;

Pismem z dnia 23 kwietnia 2018 r. skierowanym na adres ul. (...), (...)-(...) S. powódka wezwała pozwanego do zapłaty kwoty 866,54 zł w terminie 5 dni pod rygorem skierowania sprawy na drogę postępowania sądowego.

Dowód:

- wezwanie do zapłaty z dnia 23 kwietnia 2018 r. k. 7;

- dowód nadania k. 9;

- zeznania D. S. k. 77;

Pismem z dnia 24 sierpnia 2018 r. skierowanym na adres ul. (...), (...)-(...) S., powódka poinformowało pozwanego o kończącej się z dniem 10 września 2018 r. ochronie ubezpieczeniowej na podstawie polisy ubezpieczenia OC nr KM- (...) (...) składka roczna wyniosła 756 zł, wobec czego zwrócono się do pozwanego o kontakt z powódką lub agentem w celu zawarcia kolejnej umowy ubezpieczenia.

Pismem z dnia 29 sierpnia 2018 r. powódka wezwała pozwanego do zapłaty kwoty 1203,76 zł w terminie 7 dni, wezwanie zostało skierowane na adres ul. (...), (...)-(...) S..

Dowód:

- wezwanie do zapłaty k. 35;

- zeznania D. S. k. 77;

Wiadomością e-mail z dnia 29 sierpnia 2018 r. pozwany poinformował powódkę o zbyciu pojazdu marki F. (...) nr rej. (...) z dniem 25 sierpnia 2017 r.

Dowód:

- wiadomość e-mail z dnia 29 sierpnia 2018 r. k. 37;

- oświadczenie o sprzedaży z dnia 29 sierpnia 2018 r. k. 38;

- faktura VAT z dnia 25 sierpnia 2017 r. k. 39;

- zeznania D. S. k. 77;

Wiadomością z dnia 29 sierpnia 2018 r., pozwany zwrócił się do powódki o przesłanie dokumentów sądowych w związku z wytoczonym powództwem, wobec niedoręczenia pozwanemu jakichkolwiek dokumentów w tym wezwań do zapłaty, wskazując jednocześnie aktualny adres.

Dowód:

- wiadomość e-mail z dnia 29 sierpnia 2018 r. k. 40;

- kserokopia dowodu osobistego k. 41;

Pismem z dnia 26 września 2018 r. poinformowała pozwanego, iż wobec odnotowania informacji o zbyciu ubezpieczonego pojazdu dokonano cesji prawa do ochrony ubezpieczeniowej na jego nabywcę. Nadto zawiadomienie o zbyciu nastąpiło dopiero z dniem 29 sierpnia 2018 r., czyli po przekroczeniu 14 dniowego terminu. Wobec czego w związku z prolongatą umowy pozwany ponosi odpowiedzialność za uiszczenie składki. Powódka poinformowała jednocześnie pozwanego o toczącym się postepowaniu przed (...) P. i (...) w S. oraz wezwała pozwanego do zapłaty kwoty 809 zł oraz kosztów sądowych w kwocie 227 zł do dnia 29 sierpnia 2018 r.

Dowód:

- pismo z dnia 26 września 2018 r. k. 60-62;

Pismem z dnia 13 listopada 2018 r. skierowanym do pełnomocnika pozwanego, powódka podtrzymała swoje dotychczasowe stanowisko wskazując, że umowa (...), została prawidłowo prolongowana na kolejny okres odpowiedzialności na mocy ustawy. Nadto powódka spełniła obowiązek informacyjny wynikający z ustawy wobec nadania dnia 28 kwietnia 2017 r. pisma o ubezpieczeniu na kolejny okres odpowiedzialności.

Dowód:

- pismo z dnia 13 listopada 2018 r. k. 57-59;

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

Powódka wywodziła swoje roszczenie z umowy ubezpieczenia. Zgodnie z art. 805 § 1 k.c. przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę.

Sama wysokość dochodzonego roszczenia była niesporna, stąd w tym zakresie zbędne było postępowanie dowodowe. Sporne było czy pozwany zdołał skutecznie wypowiedzieć umowę ubezpieczenia OC, co skutkowałby brakiem podstaw do żądania od niego składki w ww. wysokości a nadto czy strony dochowały obowiązków wynikających z ustawy w zakresie poinformowania o prolongacie umowy ubezpieczenia i zawiadomieniu o zbyciu pojazdu.

Zgodnie z treścią art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Na powódce w niniejszym procesie ciążył więc ciężar udowodnienia, iż strony łączyła umowa ubezpieczenia, a także wykazania jej treści.

W niniejszej sprawie niesporne było, iż powódka objęła ubezpieczeniem OC pojazd F. (...) o numerze rejestracyjnym (...) do dnia 10 września 2018 r. Poza sporem pozostawało również, iż w dniu 25 sierpnia 2017 r. pozwany zbył przedmiotowy pojazd .

W niniejszej sprawie sporną stała się kwestia podmiotu obowiązanego do zapłaty składki z tytułu ubezpieczenia OC za ww. pojazd oraz skuteczności samego przedłużenia umowy w świetle zaniechania przez pozwanego obowiązku o poinformowaniu powódki o jego zbyciu

Pozwany podniósł bowiem, iż korespondencja zwierająca informacje o prolongacie umowy jak również wezwanie do zapłaty skierowane zostały na nieaktualny adres pozwanego, co potwierdziła powódka w piśmie z dnia 30 listopada 2018 r. zawierającym informacje o złożonej propozycji ugody. Nadto pozwany świadczył, iż nie posiadał wiedzy nakładającej na niego obowiązek poinformowania ubezpieczyciela o zbyciu pojazdu, zaś gdyby o tym wiedział dokonałby tej czynności.

W spornym zakresie Sąd w całości oparł się na dokumentach przedłożonych przez strony i zeznaniach pozwanego – D. S. w zakresie w jakim znajdowały potwierdzenie w pozostałej części materiału dowodowego. Pozwany potwierdził, iż zbył przedmiotowy samochód. Z zeznań pozwanego nie wynika aby wypowiedział umowę zawartą z (...) spółką akcyjna V. (...) w W..

Jako dowód na istnienie stosunku prawnego będącego podstawą żądań powódki, przedstawiono potwierdzenie pokrycia ubezpieczeniowego, określającą pozwanego jako ubezpieczonego, jak i parametry pojazdu pozwanego oraz wysokość składki i termin jej płatności.

Wyjaśnić należy, iż skutki w zakresie obowiązywania umowy ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych w związku ze zmianą właściciela pojazdu uregulowane zostały szczegółowo w ustawie z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (dalej jako: „ustawa o ubezpieczeniach obowiązkowych”) Stosownie do art. 28 ust. 1 wyżej przywołanej ustawy, jeżeli posiadacz pojazdu mechanicznego nie później niż na jeden dzień przed upływem okresu 12 miesięcy, na który umowa ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych została zawarta, nie powiadomi na piśmie zakładu ubezpieczeń o jej wypowiedzeniu, uważa się, że została zawarta następna umowa na kolejne 12 miesięcy.

Jednakże w ust 1a. ustawodawca nałożył również na ubezpieczyciela obowiązek na mocy którego, w razie zawarcia umowy, o której mowa w ust. 1, zakład ubezpieczeń jest obowiązany potwierdzić zawarcie umowy dokumentem ubezpieczenia w terminie 14 dni od dnia jej zawarcia. Nadto nie później niż 14 dni przed upływem okresu 12 miesięcy, na który umowa ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych została zawarta, zakład ubezpieczeń jest obowiązany do wysłania ubezpieczającemu informacji o ubezpieczeniu na kolejny okres ubezpieczenia.

Informacja, o której mowa w ust. 1b, zawiera w szczególności: określenie wysokości składki ubezpieczeniowej w przypadku, gdy dojdzie do zawarcia następnej umowy ubezpieczenia w trybie ust. 1; pouczenie, że wysokość składki, o której mowa w pkt 1, może ulec zmianie, jeżeli po wysłaniu informacji przez zakład ubezpieczeń wyjdą na jaw okoliczności mające wpływ na wysokość składki, oraz wskazanie tych okoliczności; pouczenie o prawie wypowiedzenia dotychczasowej umowy ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych zgodnie z ust. 1 oraz o formie, możliwym sposobie oraz terminie złożenia tego wypowiedzenia; pouczenie o skutkach tego wypowiedzenia oraz o skutkach braku tego wypowiedzenia.

Informacja, o której mowa powyżej, powinna być wysłana: w postaci elektronicznej przy wykorzystaniu środka komunikacji elektronicznej, jeżeli przy zawarciu umowy ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych ubezpieczający wyraził zgodę na składanie mu oświadczeń w takiej postaci, lub w formie pisemnej, w sposób umożliwiający niezwłoczne poinformowanie ubezpieczającego.

Jeżeli okoliczności mające wpływ na ustalenie wysokości składki ubezpieczeniowej wyszły na jaw po wysłaniu informacji, , zakład ubezpieczeń może odpowiednio zwiększyć składkę ubezpieczeniową z uwzględnieniem tych okoliczności. W takim przypadku zakład ubezpieczeń wezwie ubezpieczającego do zapłaty podwyższonej składki.

Przywołanych przepisów nie stosuje się do umów zawieranych w trybie negocjacji z przedsiębiorcą.

Podkreślić należy, iż w świetle zebranego materiału dowodowego, poinformowanie pozwanego o przedłużeniu umowy obowiązkowego ubezpieczenia na kolejny okres było nieskuteczne, wobec skierowania pisma na adres ul. (...), (...)-(...) S., pod którym pozwany nie przebywał i nie prowadził działalności gospodarczej. Okolicznościom tym rację przyznała powódka w piśmie procesowym składając pozwanemu ofertę polubownego rozstrzygnięcia sporu i obniżając wysokość składki do kwoty 809 zł wobec czego oświadczyła również o cofnięciu pozwu ze zrzeczeniem się roszczenia w zakresie kwoty 28 zł.

Pokreślenia wymaga również okoliczność, iż w rozpoznawanej sprawie nie znajduje zastosowania regulacja dotycząca negocjacji prowadzonych z przedsiębiorcą, albowiem regulacja ta zawiera odesłanie do ustawy Prawo zamówień publicznych, z czym w rozpoznawanej sprawie nie mamy do czynienia. Na marginesie zauważyć również zależy, iż w rozpoznawanej sprawie nie doszło do negocjacji również w świetle ustawy Kodeks Cywilny, albowiem wysokość składki oraz warunki ubezpieczenia zostały nałożone na pozwanego działaniem jednej strony.

Przechodząc do oceny zawisłej przed Sadem sprawy, stwierdzić należy, iż zgodnie z przywołanymi przepisami, ustawa nakłada zarówno na pozwanego obowiązek poinformowania o zbyciu pojazdu, jak również na ubezpieczyciela obowiązek o poinformowaniu ubezpieczonego o przedłużeniu umowy ubezpieczenia na kolejny okres. Zwrócić uwagę należy na swoisty publiczny charakter regulacji związanej z automatycznym przedłużaniem polisy OC, ponieważ istotą jej jest dążenie do sytuacji gdy pojazdy uczestniczące w ruchu drogowym będą ubezpieczone. Zupełnie inna jednak sprawą jest zapłata składki. Dokonując oceny w tym zakresie Sąd dokonał zważenia wagi nałożonych na strony obowiązków, dochodząc do przekonania, iż o ile niewywiązanie się z obowiązku nałożonego na ubezpieczonego może rodzić dla niego negatywne skutki prawne, to obowiązek nałożony na ubezpieczyciela, a w konsekwencji jego zaniechanie rodzi poważniejsze skutki prawne, w postaci nieuzasadnionego obciążenia ubezpieczonego kosztami oraz podwójnego objęcia ubezpieczeniem jednego pojazdu. Obowiązek nałożony na ubezpieczyciel ma większa doniosłość prawną, wobec czego jego niezachowanie nie może powodować negatywnych skutków prawnych dla ubezpieczonego, który de facto wyzbył się pojazdu objętego ubezpieczeniem. Nie można uznać za skuteczne skierowanych do pozwanego pism na nieaktualny adres w świetle dysponowania przez powódkę adresem właściwym. Właśnie w celu eliminacji sytuacji podwójnego ubezpieczenia, lub ubezpieczenia wbrew woli pozwanego wprowadzona została regulacja związana z obowiązkiem poinformowania o ubezpieczeniu na kolejny okres. Pozwany wprost wskazuje, że gdyby taką informację dostał, umowę by wypowiedział. Nie ma podstaw do odmowy wiarygodności tym zeznaniom, zwłaszcza że pozwany pojazd przed upływem okresu ubezpieczenia sprzedał, zatem nie miał on interesu w kontynuacji ubezpieczenia u powoda. Powstaje zatem prosta zależność – niedopełnienie przez powoda obowiązku spowodowało brak wypowiedzenia umowy. Pozwany o sprzedaży nie poinformował powoda, ale to uchybienie spowodowało ryzyko, że przy prawidłowej realizacji obowiązku z art. 28 ust. 1a i 1b, odpowiadałby on za zapłatę składki solidarnie z obecnym właścicielem.

Mając powyższe na uwadze, wobec cofnięcia przez powódkę pozwy w zakresie kwoty 28 zł ze zrzeczeniem się roszczenia, w pkt I należało umorzyć postępowanie w tym zakresie na podstawie art. 355 k.p.c., zaś w punkcie II powództwo podlegało oddaleniu, wobec niezrealizowania przez powódkę obowiązku poinformowania ubezpieczonego o prolongacie umowy ubezpieczenia na kolejny okres w świetle nieprawidłowego doręczenia pisma zawierającego informacje o prolongacie, składce oraz zawierającego dokument potwierdzający zawarcie umowy. Sąd ma również świadomość, iż wobec wypowiedzenia umowy ubezpieczenia z naruszeniem ustawowego terminu nie podołał on również obowiązkowi co winno rodzić po jego stronie negatywne skutki prawne, jednakże Sąd uznał obowiązek nałożony na powódkę za donioślejszy a tym samym mający istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy.

Rozstrzygnięcie o kosztach procesu znajduje postawę prawną w art. 108 § 1 zdanie pierwsze k.p.c. w związku z art. 98 § 1 k.p.c., który stanowi, że strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. Na poniesione przez pozwanego koszty złożyły się:, opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17 złotych oraz wynagrodzenie pełnomocnika – 270 zł, zgodnie z §2 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 5 listopada 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych.

W tym stanie rzeczy orzeczono, jak w sentencji.