Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 lutego 2014 r.

Sąd Okręgowy w Elblągu VI Wydział Karny Odwoławczy w składzie:

przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej Mirosławy Mazurek

po rozpoznaniu w dniu 13 lutego 2014r.,

sprawy S. C. (1)

oskarżonego z art. 244 kk

na skutek apelacji wniesionej przez oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Ostródzie

z dnia 26 listopada 2013 r., sygn. akt II K 729/13

I. utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok, uznając apelację oskarżonego za oczywiście bezzasadną,

II. zwalnia oskarżonego od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych za postępowanie przed sądem II instancji.

Sygn. akt VI Ka 7/14

UZASADNIENIE

S. C. (1) został oskarżony o to, że w dniu 19 sierpnia 2013 r. na drodze publicznej, na ul. 11 listopada w O., woj. (...), kierował samochodem osobowym m-ki O. (...) nr rej. (...) pomimo zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym orzeczonego wyrokiem Sądu Rejonowego w Złotowie, sygnatura akt IIK 886/05 z dnia 19.05.2006 r.,

tj. o przestępstwo z art. 244 kk.

Sąd Rejonowy w Ostródzie wyrokiem z dnia 26.11. 2013r. w spr. sygn. II K 729/13:

I. oskarżonego S. C. (1) uznał za winnego popełnienia zarzuconego mu przestępstwa z tą zmianą w jego opisie, iż oskarżony dopuścił się go będąc uprzednio skazanym wyrokiem Sądu Rejonowego w Złotowie z dnia 19.05.2006r. w sprawie II K 886/05 za przestępstwo z art. 177 § 2 kk w zw. z art. 178 § 1 kk w zw. z art. 244 kk w zw. z art. 11 § 2 kk na karę 5 lat i 8 miesięcy pozbawienia wolności, którą odbywał od 05.09.2005r. do 29.05.2009r., tj. przestępstwa kwalifikowanego z art. 244 kk w zw. z art. 64 § 1 kk i za to na podstawie art. 244 kk wymierzył mu karę 6 miesięcy pozbawienia wolności.

II. w oparciu o art. 624 § 1 kpk w zw. z art. 17 ust. 1 i 2 Ustawy z dnia 23.06.1973r. o opłatach w sprawach karnych zwolnił oskarżonego od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych w całości.

Od powyższego orzeczenia apelację wniósł oskarżony. Zaskarżył wyrok w zakresie wysokości wymierzonej kary, podnosząc, że kara jest rażąco niewspółmierna do stopnia zawinienia. Ponadto postawił zarzut błędu w ustaleniach faktycznych mający wpływ na treść zapadłego orzeczenia, polegający na przyjęciu, iż oskarżony wyrokiem z dnia 19-05-2006 roku był skazany za przestępstwo podobne umyślne. Wskazał też, że w jego ocenie doszło do naruszenia przepisów prawa procesowego, poprzez niewyznaczenie terminu rozprawy mimo oddalenia wniosku prokuratora o rozpoznanie sprawy w trybie art. 335 kpk, co pozbawiło oskarżonego prawa do obrony. Stawiając te zarzuty skarżący wniósł o zmianę orzeczonej kary poprzez zawieszenie wykonania kary 6 miesięcy pozbawienia wolności na okres próby wynoszący 2 lata; bądź, w przypadku gdyby sąd nie podzielił argumentacji oskarżonego, to o uchylenie zaskarżonego orzeczenia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja oskarżonego nie zasługiwała na uwzględnienie.

Wskazać należy, że w ocenie sądu odwoławczego to Sąd I instancji przeprowadził postępowanie dowodowe w sposób właściwy , mając na uwadze obowiązek oparcia rozstrzygnięcia na prawdziwych ustaleniach faktycznych oraz badania i uwzględniania okoliczności przemawiających zarówno na korzyść, jak i niekorzyść oskarżonego. Sąd zgromadził dostępny materiał dowodowy i ocenił go właściwie, omawiając wszystkie dowody, nie wykraczając przy tym poza ramy swobodnej oceny dowodów. W oparciu o tę ocenę Sąd poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne i wykazał że oskarżony dopuścił się zarzucanego mu występku. Sam oskarżony również nie kwestionuje przypisania mu winy w zakresie popełnienia przestępstwa z art.244kk, a nawet wymierzenia mu kary 6 miesięcy pozbawienia wolności.

Oskarżony bowiem zaskarżył wyrok przede wszystkim w zakresie postaci wymierzonej kary, wnosząc o warunkowe zawieszenie wymierzonej kary 6 miesięcy pozbawienia wolności. Jednak ten wniosek oskarżonego nie może zostać uwzględniony, gdyż te okoliczności, które oskarżony podniósł w apelacji, a dotyczące tego że nie był w trakcie jazdy pod wpływem alkoholu bądź środków odurzających, że nie spowodował zagrożenia na drodze, czy też to że chciałby zawrzeć związek małżeński, a nadto że ma trudną sytuacje materialną, a musi ponosić koszty utrzymania rodziny, nie mogą stanowić podstawy do warunkowego zawieszenia wykonania kary orzeczonej w rozpoznawanej sprawie. Przede wszystkim należy przypomnieć, że S. C. został skazany tylko za czyn z art. 244 kk tj. za niestosowanie się do orzeczonego środka karnego, zaś gdyby dopuścił się tego przestępstwa kierując pojazdem np. pod wpływem alkoholu bądź środków odurzających, lub spowodował zagrożenie na drodze, to takie zachowanie wyczerpałoby również dyspozycje innych przepisów karnych co z pewnością spotkałoby się z surowszą represją karną niż kara orzeczona tylko za czyn z art. 244 kk. W sytuacji więc postawienia oskarżonemu tylko zarzutu, że kierował on samochodem osobowym, pomimo orzeczonego zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym, to dla skazania go i wymierzenia kary tylko za to przestępstwo w/w okoliczności nie miały takiego znaczenia by wykonanie wymierzonej mu kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesić. Bowiem aby warunkowo zawiesić wykonanie kary pozbawienia wolności, to sąd musi stwierdzić, że zachodzą warunki z art.69 kk, tj., że po stronie sprawcy zachodzi pozytywna prognoza kryminologiczna, natomiast w świetle okoliczności wymienionych w art. 69 kk to ustawodawca nie wiąże możliwości zastosowania dobrodziejstwa warunkowego zawieszenia wykonania kary z tym, że przy popełnieniu przestępstwa z art. 244 kk nie był on pod wpływem alkoholu, środków odurzających, lub spowodował zagrożenie na drodze ani też z istnieniem po stronie oskarżonego trudnej sytuacji finansowo-rodzinnej. Bowiem ratio legis środka probacyjnego- warunkowego zawieszenia wykonania kary tkwi w przekonaniu, że efekt resocjalizacyjny wobec sprawcy przestępstwa niewykazującego cech głębokiej demoralizacji osiągnąć można w warunkach wolności kontrolowanej, nakładając na niego np. stosowne obowiązki i poddając dozorowi kuratora sądowego, tak więc dla zastosowania tego środka ustawodawca nakazuje przeanalizować sylwetkę sprawcy w kontekście przesłanek z art. 69§1i2 kk.

Z pewnością zaś dotychczasowa karalność oskarżonego S. C. (w tym dwukrotne już skazanie go za czyny kwalifikowane z art. 244kk), a także przypisane mu przez sąd I instancji działanie w warunkach powrotu do przestępstwa z art. 64§1kk wskazuje na to, że jest on sprawcą niepoprawnym, że dotychczas orzekane kary nie odniosły wobec niego skutku wychowawczego, stąd nie było w chwili orzekania przez sąd I instancji podstaw do stawiania pozytywnej prognozy co do tego, że istniała gwarancja iż oskarżony w przyszłości będzie przestrzegał porządku prawnego. Nie można też zapomnieć o tym, że ostatnie skazanie za czyn z art. 244 kk wyrokiem SR w Złotowie z 06.07.2011r. w sprawie II K 382/11 zakończyło się orzeczeniem wobec oskarżonego tylko kary grzywny, ale wymierzenie mu kary nieizolacyjnej nie odniosło skutku prewencyjno-wychowawczego i nie powstrzymał tego sprawcy przed popełnieniem kolejnego przestępstwa z art. 244kk. Tak więc z pewnością oskarżony nie spełniał wymagań z art.69 kk, które pozwalałyby na warunkowe zawieszenie wykonania wymierzonej mu kary pozbawienia wolności, gdyż brak było uzasadnionych podstaw do postawienia pozytywnej prognozy kryminologicznej, że S. C. w przyszłości nie będzie popełniał kolejnych przestępstw.

Należy też zaznaczyć, że jak najbardziej prawidłowe było zakwalifikowanie czynu przypisanego oskarżonemu z art. 244kk w zw. z art. 64§1kk. Oskarżony dopuścił się go bowiem będąc uprzednio skazanym wyrokiem Sądu Rejonowego w Złotowie z dnia 19.05.2006r. w sprawie II K 886/05 za przestępstwo z art. 177 § 2 kk w zw. z art. 178 § 1 kk w zw. z art. 244 kk w zw. z art. 11 § 2 kk na karę 5 lat i 8 miesięcy pozbawienia wolności, którą odbywał od 05.09.2005r. do 29.05.2009r. Zawarcie zaś w kwalifikacji czynu przypisanego wyrokiem Sądu Rejonowego w Złotowie z dnia 19.05.2006r. w sprawie II K 886/05 art. 244kk, a także redakcja przypisanego tym wyrokiem czynu, w której wskazano, że działał on z zamiarem umyślnym, wskazuje wyraźnie na możliwość uzupełnienia kwalifikacji czynu przypisanego zaskarżonym wyrokiem o art. 64§1kk.

Z pewnością zaś społeczna szkodliwość tego przestępstwa popełnionego w warunkach powrotu do przestępstwa jest znaczna również z uwagi na te okoliczności popełnienia omawianego czynu, co musiało się też właściwie przełożyć na wymiar i postać orzeczonej kary. W związku z tym sąd I instancji był jak najbardziej uprawniony do tego by wymierzyć oskarżonemu karę w wysokości znacznie przekraczającej dolną granicę ustawowego zagrożenia z sankcji przepisu art. 244kk. Mimo jednak wymierzenia mu kary 6 miesięcy pozbawienia wolności tj. kary , która z uwagi na jej wymiar mogłaby być warunkowo zawieszona w myśl art.69§1kk, to – jak wyżej zaznaczono- wobec S.C. nie można było postawić pozytywnej prognozy kryminologicznej , tak więc nie zachodziły pozostałe warunki z art. 69§1i2 kk które mogłyby uzasadniać zastosowanie wobec tego sprawcy dobrodziejstwa warunkowego zawieszenia wykonania orzeczonej kary. Należy też zaznaczyć, że nawet z treści wniesionej apelacji wynika, że oskarżony na temat popełnionych wcześniej przestępstw i przypisanego mu w zaskarżonym wyroku czynu z art. 244 kk nie wypowiada się krytycznie, nie godzi się również z oceną zawartą w pisemnym uzasadnieniu wyroku Sądu Rejonowego w Ostródzie, tego że jego wcześniejsze naruszenia przepisów prawnych przyniosły już poważne skutki (np. fragment w którym polemizuje ze stanowiskiem sądu I instancji co do tego, że zdarzenie objęte wyrokiem z dnia 19.05.2006r. nie było tragiczne w skutkach gdyż nie nastąpiła śmierć osoby pokrzywdzonej, w sytuacji gdy z treści tego wyroku wynikają obrażenia u pokrzywdzonej skutkujące ciężkim uszczerbkiem na zdrowiu pod postacią choroby realnie zagrażającej życiu co z pewnością można określić jako tragiczny a nie lekki skutek tego wypadku), a także stara się znaleźć usprawiedliwienie dla popełnienia czynu z art. 244kk tym, że musiał za kierownicą zmienić swojego pracownika mimo orzeczonego zakazu prowadzenia pojazdów, co dodatkowo wskazuje na to, że nie do końca oskarżony wyciągnął wnioski z dotychczas orzekanych kar, a resocjalizacja, probacja i wychowanie w warunkach jednostki penitencjarnej na tle odbycia kary w sprawie II K 886/05 SR w Złotowie nie odniosły pełnego skutku.

Należy też zaznaczyć, że oskarżony stawiając zarzuty naruszenia przepisów prawa procesowego odwołuje się do niezrozumiałego w realiach rozpoznawanej sprawy argumentu pozbawienia go prawa do obrony w zw. z przekształceniem posiedzenia, wyznaczonego w przedmiocie rozpoznania wniosku złożonego w trybie art. 335 kpk, w rozprawę (gdy w niniejszej sprawie taki wniosek w trybie art. 335 kpk nie został przecież złożony) czy też wprowadzenia go w błąd co do możliwości kierowania motorowerem (kiedy sprawa dot. sytuacji gdy oskarżony kierował samochodem osobowym mimo orzeczonego zakazu prowadzenia m.in. i takich pojazdów i w żaden sposób nie jest powiązana z kierowaniem motorowerem). Nie można więc i tych zarzutów uwzględnić skoro okoliczności przywołane na ich poparcie nie zaistniały w rozpoznawanej sprawie.

Podsumowując zaś główny zarzut z apelacji tj. rażąco surowej kary to należy podkreślić, że warunkowe zawieszenie wykonania kary z art. 69 kk jest fakultatywne. Sąd może lecz nie musi warunkowo zawiesić wykonania wymierzonej sprawcy kary. Warunkiem zastosowania tej instytucji jest spełnienie przesłanki o charakterze indywidualno-prewencyjnym: jeżeli owo zawieszenie jest wystarczające dla osiągnięcia wobec sprawcy celów kary, w szczególności zapobieżenia powrotności do przestępstwa. Cele kary wskazane zostały w art. 53 - zapobiegawcze, wychowawcze oraz kształtowanie świadomości prawnej społeczeństwa. W przypadku warunkowego zawieszenia wykonania kary, ustawodawca wskazuje na pierwszeństwo celu zapobiegawczego, a w kontekście dotychczasowej karalności oskarżonego oraz jego stosunku do popełnionych przestępstw to należy się zgodzić z sądem I instancji iż adekwatną karą, która spełni swoje cele, w tym prewencji generalnej, będzie kara bezwzględna pozbawienia wolności wymierzona tak niepoprawnemu sprawcy jak oskarżony.

Tak więc z w/w powodów nie można było uwzględnić wniosku oskarżonego w zakresie zastosowania instytucji warunkowego zawieszenia wykonania orzeczonej kary pozbawienia wolności i w tym stanie rzeczy na podstawie art. 437§1kpk Sąd Odwoławczy zaskarżony wyrok jako w pełni słuszny i trafny utrzymał w mocy.

Ponadto rozstrzygnięto o zwolnieniu oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, z uwagi na opisana przez niego trudną sytuację majątkową i rodzinną.