Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

10 lutego 2017 roku (...) S.A. w Ł. wniosła pozew, w którym domagała sie wydania nakazu zapłaty na podstawie weksla, zasądzającego solidarnie od A. M., jako wystawcy weksla własnego oraz od I. M., jako poręczyciela wekslowego, kwoty 609’609,62 zł z ustawowymi odsetkami od 24 grudnia 2016 roku do dnia zapłaty oraz kosztów procesu według norm.

14 marca 2017 roku Sąd wydał nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym, którym nakazał A. M. oraz I. M., aby w terminie dwóch tygodni od doręczenia nakazu solidarnie zapłacili na rzecz (...) S.A. w L. 609’609,62 zł z ustawowymi odsetkami od 24 grudnia 2016 roku do dnia zapłaty oraz 7’621,00 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania i 7’217,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Pozwani, którym doręczono odpisy nakazu 3 kwietnia 2017 roku (k 39 i 40) wnieśli zarzuty, domagając się uchylenia wydanego w sprawie nakazu zapłaty i oddalenia powództwa oraz zasądzenia od powoda na swoją rzecz kosztów procesu. Pozwani potwierdzili wystawienie przez A. M. weksli in blanco, które podpisała w charakterze poręczyciela I. M., jako zabezpieczenia umów leasingu zawartych z poprzednikiem prawnym powoda. Pozwani przyznali, że w związku z zawartymi umowami A. M. zobowiązany był do świadczeń, z których do spłaty pozostała kwota 600’249,77 zł, natomiast zakwestionowali zasadność naliczenia przez powoda kar umownych z tytułu niezwrócenia przedmiotów leasingu. Podstawą tego zarzutu był fakt, że przedmiotem leasingu były urządzenia trwale połączone z budynkiem, więc realizacja obowiązku ich zwrotu wiązałaby się z koniecznością jego rozbiórki. Koszt takiego przedsięwzięcia przekroczyłby sumę rat pozostałą do spłacenia, zaś demontaż urządzeń uniemożliwiłby sprzedaż budynku. Drugim zarzutem było pokrzywdzenie pozwanych przez poprzednika prawnego powoda przy zawieraniu umów leasingu wynikające z faktu, że jako podmiot profesjonalny nie dokonał weryfikacji cen przedmiotów objętych leasingiem i nabył te przedmioty za ceny przekraczające wartość rynkową. Ponadto pozwani podnieśli, że na skutek niepowodzenia przedsięwzięcia gospodarczego popadli w kłopoty finansowe i oświadczyli gotowość ugodowego zakończenia sporu.

Powód wniósł o utrzymanie w mocy zaskarżonego nakazu zapłaty.

Na rozprawie 23 listopada 2017 roku pozwani zmodyfikowali swoje stanowisko oświadczając, że kwestionują wysokość należności pozostałej do zapłaty wyliczoną przez powoda i w związku z tym wnieśli o uchylenie nakazu zapłaty i oddalenie powództwa co do kwoty 399’410,02 zł oraz co do kosztów postępowania.

Ustalenia faktyczne:

A. M. prowadzący działalność gospodarczą jako osoba fizyczna pod firmą (...) PPHU w Ł. zawarł z poprzednikiem prawnym (...) S.A. w Ł. cztery umowy leasingu operacyjnego.

Przedmiotem pierwszej z nich, zawartej 16 lutego 2012 roku i oznaczonej numerem (...), była maszyna do posadzek. Finansujący zobowiązał się do jej nabycia zgodnie ze wskazaniem korzystającego od firmy (...) za określoną cenę chyba, że strony umowy sprzedaży uzgodnią inną cenę za zgoda korzystającego. Umowę zawarto na okres do 27 lutego 2015 roku. Korzystający zobowiązał się do terminowego regulowania rat leasingowych i innych płatności na rzecz finansującego, wynikających z umowy. Wartość netto przedmiotu leasingu określono na 116’991,87 zł, natomiast wynagrodzenie należne finansującemu wraz z opłatą końcową, za którą korzystający zobowiązał się nabyć przedmiot leasingu po zakończeniu umowy określono na 134’126,98 zł. Strony oznaczyły sposób ratalnych płatności zobowiązań korzystającego w terminarzu stanowiącym podstawę dokonywania płatności niezależnie od doręczenia korzystającemu faktury. Zabezpieczeniem umowy były dwa weksle własne in blanco wystawione przez A. M. i poręczone przez I. M., wraz z deklaracją wekslową.

28 maja 2012 roku zawarta została umowa oznaczona numerem (...), której przedmiotem były 3 centrale nawiewne. Finansujący zobowiązał się do nabycia przedmiotu leasingu zgodnie ze wskazaniem korzystającego od firmy (...) za wskazaną cenę netto o ile strony umowy sprzedaży nie uzgodnią innej ceny za zgodą korzystającego. Umowę zawarto na okres do 25 maja 2017 roku. Korzystający zobowiązał się do terminowego regulowania rat leasingowych i innych płatności na rzecz finansującego, wynikających z umowy. Wartość netto przedmiotu leasingu określono na 227’500,00 zł, natomiast wynagrodzenie należne finansującemu wraz z opłatą końcową, za którą korzystający zobowiązał się nabyć przedmiot leasingu po zakończeniu umowy określono na 271’164,37 zł. Strony oznaczyły sposób ratalnych płatności zobowiązań korzystającego w terminarzu stanowiącym podstawę dokonywania płatności niezależnie od doręczenia korzystającemu faktury. Zabezpieczeniem umowy były dwa weksle własne in blanco wystawione przez A. M. i poręczone przez I. M., wraz z deklaracją wekslową. 20 marca 2013 roku strony umowy leasingu zawarły porozumienie, w którym oświadczyły, że w związku z brakiem zapłaty przez korzystającego zaległych opłat mimo wyznaczenia dodatkowego terminu, umowa leasingu nr (...) wraz z towarzysząca jej umową zobowiązującą do sprzedaży przedmiotu leasingu korzystającemu zostały rozwiązane na skutek jednostronnego oświadczenia finansującego z 25 stycznia 2013 roku. Na wniosek korzystającego finansujący wyraził zgodę na dalsze kontynuowanie umowy leasingu pod warunkiem uregulowania wszelkich zaległości, przy czym ustalono nowy terminarz opłat oraz nową wysokość wynagrodzenia finansującego oraz opłaty końcowej na kwotę 267’145,52 zł. Pozostałe warunki umowy leasingu pozostały bez zmian.

28 maja 2012 roku zawarta została umowa leasingu oznaczona numerem (...), której przedmiotem był chiller chłodzony powietrzem. Finansujący zobowiązał się do nabycia przedmiotu leasingu zgodnie ze wskazaniem korzystającego od firmy (...) za wskazaną cenę netto o ile strony umowy sprzedaży nie uzgodnią innej ceny za zgodą korzystającego. Umowę zawarto na okres do 25 maja 2017 roku. Korzystający zobowiązał się do terminowego regulowania rat leasingowych i innych płatności na rzecz finansującego, wynikających z umowy. Wartość netto przedmiotu leasingu określono na 254’500,00 zł, natomiast wynagrodzenie należne finansującemu wraz z opłatą końcową, za którą korzystający zobowiązał się nabyć przedmiot leasingu po zakończeniu umowy określono na 303’346,48 zł. Strony oznaczyły sposób ratalnych płatności zobowiązań korzystającego w terminarzu stanowiącym podstawę dokonywania płatności niezależnie od doręczenia korzystającemu faktury. Zabezpieczeniem umowy były dwa weksle własne in blanco wystawione przez A. M. i poręczone przez I. M., wraz z deklaracją wekslową. 20 marca 2013 roku strony umowy leasingu zawarły porozumienie, w którym złożyły oświadczyły, że w związku z brakiem zapłaty przez korzystającego zaległych opłat mimo wyznaczenia dodatkowego terminu, umowa leasingu nr (...) wraz z towarzyszącą jej umową zobowiązującą do sprzedaży przedmiotu leasingu korzystającemu zostały rozwiązane na skutek jednostronnego oświadczenia Finansującego z 25 stycznia 2013 roku. Na wniosek korzystającego finansujący wyraził zgodę na dalsze kontynuowanie umowy leasingu pod warunkiem uregulowania wszelkich zaległości, przy czym ustalono nowy terminarz opłat oraz nową wysokość wynagrodzenia finansującego oraz opłaty końcowej na kwotę 298’850,62 zł. Pozostałe warunki umowy leasingu pozostały bez zmian.

6 czerwca 2012 roku zawarto umowę oznaczoną numerem (...), której przedmiotem były schody ruchome. Finansujący zobowiązał się do nabycia przedmiotu leasingu zgodnie ze wskazaniem korzystającego od firmy Przedsiębiorstwo Usługowo-Handlowo-Produkcyjne (...) za wskazaną cenę netto o ile strony umowy sprzedaży nie uzgodnią innej ceny za zgodą korzystającego. Umowę zawarto na okres do 20 maja 2017 roku. Korzystający zobowiązał się do terminowego regulowania rat leasingowych i innych płatności na rzecz finansującego, wynikających z umowy. Wartość netto przedmiotu leasingu określono na 502’000,00 zł, natomiast wynagrodzenie należne finansującemu wraz z opłatą końcową, za którą korzystający zobowiązał się nabyć przedmiot leasingu po zakończeniu umowy określono na 575’416,16 zł. Strony oznaczyły sposób ratalnych płatności zobowiązań korzystającego w terminarzu stanowiącym podstawę dokonywania płatności niezależnie od doręczenia korzystającemu faktury. Zabezpieczeniem umowy były dwa weksle własne In blanco wystawione przez A. M. i poręczone przez I. M., wraz z deklaracją wekslową.

Zgodnie z ogólnymi warunkami umowy leasingu, do których odwoływały się wyżej wymienione umowy, finansujący dokonujący nabycia według wskazań i na warunkach zaakceptowanych przez korzystającego nie ponosił odpowiedzialności za dokonany wybór przedmiotu leasingu, cenę, warunki sprzedaży, termin i sposób jego dostawy, montażu i uruchomienia, ani przydatność przedmiotu leasingu dla działalności gospodarczej korzystającego. Przedmiot leasingu pozostawał własnością finansującego przez cały okres używania go przez korzystającego. Korzystający zobowiązał się do zachowania przedmiotu leasingu w stanie niepogorszonym ponad normalne zużycie wskutek prawidłowego używania, przy czym korzystający ponosił ryzyko przypadkowej utraty, zniszczenia lub uszkodzenia przedmiotu leasingu. W przypadku powstania opóźnienia we wnoszeniu opłat leasingowych korzystający zobowiązany był bez dodatkowego wezwania zapłacić zaległości wraz z umownymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od terminu wymagalności do dnia zapłaty. Odsetki umowne za opóźnienie równe były wysokości odsetek od zobowiązań podatkowych. W przypadku wystąpienia opóźnienia w zapłacie należności przypadających finansującemu był on uprawniony do zaliczania dokonywanych wpłat w następującej kolejności: odsetki za opóźnienie, wszelkie zaległe opłaty oraz należności wynikające z umowy leasingu i innych stosunków umownych łączących strony, inne opłaty wynikające z umowy leasingu, koszty wszelkich działań podejmowanych w celu odzyskania wszelkich należności z tytułu umowy leasingu oraz odzyskania przedmiotu leasingu lub koszty wynikające z zakazu czerpania pożytków oraz koszty sądowe. Finansujący był uprawniony do jednostronnego rozwiązania umowy leasingu w sytuacji, gdy mimo pisemnego upomnienia korzystający zalega z jakąkolwiek płatnością wynikająca z tej umowy. W przypadku rozwiązania umowy na tej podstawie korzystający był zobowiązany do zwrotu przedmiotu leasingu w dniu rozwiązania umowy oraz pokrycia ewentualnych szkód w tym przedmiocie, w tym obejmujących zużycie wynikające z normalnej eksploatacji. Ponadto, poza uiszczeniem wszystkich opłat wymagalnych do dnia rozwiązania umowy, finansujący mógł żądać od korzystającego odszkodowania w wysokości opłat niewymagalnych w dniu rozwiązania umowy pomniejszonych o korzyści, jakie finansujący uzyska wskutek zwrotu przedmiotu leasingu. W przypadku przedterminowego rozwiązaniu umowy korzystający był zobowiązany do bezzwłocznego zwrotu przedmiotu leasingu na własny koszt i ryzyko nie później, niż w ciągu 7 dni od dnia rozwiązania umowy. W przypadku opóźnienia lub odmowy realizacji tego obowiązku finansującemu przysługiwała kara umowna od korzystającego, w wysokości 1/10 średniej miesięcznej okresowej opłaty leasingowej z ostatnich 12 miesięcy poprzedzających miesiąc, w którym powstał obowiązek zwrotu, liczona za każdy dzień zwłoki.

/ odpisy postanowień – k 5, 6, wydruk krs powoda – k 7-11, umowa leasingu nr (...) wraz z załącznikiem k 98-102, ogólne warunki umowy leasingu – k 105-109, umowa leasingu nr (...) z załącznikami – k 111-115, ogólne warunki umowy leasingu – k 118-121, porozumienie z załącznikiem – k 123-124, umowa leasingu nr (...) z załącznikami – k 125-129, ogólne warunki umowy leasingu – k 132-135, porozumienie z załącznikiem – k 137-138, umowa leasingu nr (...) z załącznikami – k 139-143, ogólne warunki umowy leasingu – k 146-149 /

Wraz z wekslami in blanco wystawionymi przy każdej umowie przez A. M. i poręczonymi przez I. M. sporządzone zostały deklaracje wekslowe zawierające oświadczenie A. M. o złożeniu do dyspozycji finansującego dwóch weksli własnych in blanco (do każdej z umów) i upoważnieniu finansującego do ich wypełnienia w każdym czasie (do chwili spłaty wszelkich zobowiązań z umowy leasingu) na sumę odpowiadającą zadłużeniu wystawcy wynikającemu z danej umowy leasingu, w tym z tytułu opłat leasingowych i innych świadczeń wynikających z umowy leasingu, odsetek za opóźnienie płatności i innych świadczeń ubocznych. Posiadacz weksla został uprawniony do opatrzenia weksla datą płatności według swego uznania, zawiadamiając o tym wystawcę listem poleconym pod wskazanym w deklaracji adresem, przy czym list ten powinien zostać wysłany przynajmniej 7 dni przed terminem płatności. I. M. wyraziła zgodę na powyższe warunki.

/ deklaracje wekslowe – k 17, 19, 21, 23 /

Wobec stwierdzenia zaległości w zapłacie przez korzystającego należności wynikających z zawartych umów, zostały one wypowiedziane przez finansującego.

/ niesporne /

W związku z przedterminowym rozwiązaniem umów leasingu finansujący wypełnił cztery weksle własne przekazane przez A. M.. Jeden na sumę 176’325,41 zł, płatną na zlecenie finansującego, odpowiadającą zadłużeniu A. M. z tytułu opłat leasingowych, odsetek, kary umownej z tytułu pozostawienia przedmiotu leasingu w posiadaniu korzystającego oraz odszkodowania z tytułu przedterminowego rozwiązania umowy, w związku z umową (...). Weksel opatrzono terminem płatności 23 grudnia 2016 roku. Drugi – na sumę 149’162,15 zł, płatną na zlecenie finansującego, odpowiadającą zadłużeniu A. M. z tytułu opłat leasingowych, odsetek, kary umownej z tytułu pozostawienia przedmiotu leasingu w posiadaniu korzystającego oraz odszkodowania z tytułu przedterminowego rozwiązania umowy, w związku z umową (...). Weksel opatrzono terminem płatności 23 grudnia 2016 roku. Trzeci – na sumę 233’515,56 zł, płatną na zlecenie finansującego, odpowiadającą zadłużeniu A. M. z tytułu opłat leasingowych, odsetek, kary umownej z tytułu pozostawienia przedmiotu leasingu w posiadaniu korzystającego oraz odszkodowania z tytułu przedterminowego rozwiązania umowy, w związku z umową (...). Weksel opatrzono terminem płatności 23 grudnia 2016 roku. Czwarty – na sumę 50’606,50 zł, płatną na zlecenie finansującego, odpowiadającą zadłużeniu A. M. z tytułu opłat leasingowych, odsetek, kary umownej z tytułu pozostawienia przedmiotu leasingu w posiadaniu korzystającego oraz odszkodowania z tytułu przedterminowego rozwiązania umowy, w związku z umową (...). Weksel opatrzono terminem płatności 23 grudnia 2016 roku. 9 grudnia 2016 roku finansujący przesłał korzystającemu zawiadomienie o wypełnieniu wspomnianych weksli i dacie płatności, którą zostały opatrzone, wezwał A. M. do zapłaty sum wekslowych oraz oświadczył gotowość porozumienia się co do warunków dobrowolnej spłaty. Zawiadomienie zostało doręczone na adres wskazany w deklaracjach wekslowych, w dniu 13 grudnia 2016 roku. Pismo podobnej treści, zawierające nadto informację o niewykupieniu weksli przez wystawcę, wystosowano do I. M. 30 grudnia 2016 roku. Zostało ono doręczone 2 stycznia 2017 roku.

/ zawiadomienie wraz z dowodem doręczenia – k 11-12 i 13, notyfikacja wraz z dowodem doręczenia – k 14-15 i 16, odpisy weksli – k 18, 20, 22, 24 – oryginały w depozycie sądu /

Pozwani nie zapłacili sum wekslowych w żadnej części.

/ niesporne /

Sąd oddalił wniosek strony pozwanej o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego z zakresu budownictwa i rzeczoznawcy majątkowego, zgłoszony na okoliczność wpływu demontażu przedmiotów leasingu na konstrukcję budynku, w którym zostały te urządzenia zainstalowane, kosztów demontażu i jego wpływu na wartość budynku i możliwość dalszego wykorzystywania tych przedmiotów uznając, że są to okoliczności nieistotne dla rozstrzygnięcia sprawy, o czym będzie mowa szerzej w dalszej części uzasadnienia.

Sąd oddalił wniosek pozwanych o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego księgowego na okoliczność dokonywanych przez pozwanych wpłat z tytułu należności wynikających z umów leasingu objętych pozwem, zgłoszony po raz pierwszy w piśmie z 23 lutego 2018 roku (k 364) mając na względzie, że wniosek ten wynikał z zarzutu nieprawidłowego wyliczenia zaległości leasingowych, który podniesiony został dopiero w piśmie złożonym na rozprawie 23 listopada 2017 roku, a więc po bez mała siedmiu miesiącach od upływu terminu do wniesienia zarzutów od wydanego w tej sprawie nakazu zapłaty. Warto w tym miejscu przypomnieć, że w swoich zarzutach pozwani nie kwestionowali co do zasady zadłużenia wobec powoda wskazując jedynie, że wynosi ono 600’249,77 zł, a więc kwotę nieco tylko mniejszą od wskazanej w pozwie. Główny zarzut dotyczył natomiast nie tyle sposobu wyliczenia tej zaległości, czy prawidłowości zarachowania wpłat dokonywanych przez korzystającego, ale zasadności obciążenia karami umownymi z tytułu niezwrócenia przedmiotów leasingu. W tej sytuacji zarzut podniesiony w piśmie z 23 listopada 2017 roku należało potraktować, jako całkiem nowe twierdzenia, które, jako spóźnione, w myśl art. 493 § 1 kpc Sąd pomija chyba, że strona uprawdopodobni, że nie zgłosiła ich w zarzutach bez swojej winy lub że uwzględnienie spóźnionych twierdzeń nie spowoduje zwłoki w rozpoznaniu sprawy albo że występują inne wyjątkowe okoliczności. Zgłaszając nowy zarzut w listopadzie 2017 roku strona pozwana nie podjęła nawet próby uprawdopodobnienia niezgłoszenia go bez swojej winy w zarzutach, ani nie wskazała na żadne okoliczności o charakterze wyjątkowym, które mogłyby przemawiać za jego rozpoznaniem mimo spóźnionego zgłoszenia. Oczywiste jest, że zarzut nieprawidłowego wyliczenia kwoty objętej pozwem spowodowałby skierowanie postepowania dowodowego w zupełnie innym kierunku, niż wynikający z zarzutów podniesionych w piśmie z kwietnia 2017 roku, zatem nie można mówić, że uwzględnienie zarzutu spóźnionego nie spowoduje zwłoki w rozpoznaniu sprawy. Jednocześnie powołany przepis art. 493 § 1 kpc nie może być interpretowany w sposób pozostawiający sądowi dowolność oceny, czy twierdzenia spóźnione powinny zostać mimo to rozpoznane, czy nie. Z tego względu stwierdzenie w nim zawarte należy rozumieć w taki sposób, że sąd ma obowiązek pominąć zarzuty spóźnione o ile nie zajdzie przynajmniej jedna z okoliczności usprawiedliwiających ich rozpoznanie. Odmienna interpretacja prowadziłaby do iluzoryczności czternastodniowego terminu do wniesienia zarzutów od nakazu zapłaty wynikającego z art. 491 § 1 kpc, co byłoby sprzeczne z istotą postępowania nakazowego. Te same zasady dotyczą oczywiście spóźnionych dowodów powoływanych przez stronę. Warto w tym miejscu zauważyć, że omawiany wniosek dowodowy został zgłoszony po upływie kolejnych trzech miesięcy od daty zgłoszenia zarzutu, z którego wynikał.

Sąd pominął dowód z przesłuchania strony pozwanej, ponieważ na rozprawie wyznaczonej w tym celu, na którą pozwani zostali wezwani pod rygorem zastosowania tej sankcji procesowej, A. M. i I. M. nie stawili się bez usprawiedliwionej przyczyny. Okolicznością usprawiedliwiającą absencję pozwanych nie mógł być wniosek ich pełnomocnika o zmianę terminu rozprawy wyznaczonej na 21 marca 2019 roku, który wpłynął do sprawy 19 marca 2019 roku. Podniesiona na jego uzasadnienie okoliczność niestawiennictwa pełnomocnika nie stanowi ważnej przyczyny, o której mowa w art. 156 kpc, ani nadzwyczajnego wydarzenia czy trudnej do przezwyciężenia przeszkody, o której mowa w art. 214 § 1 kpc. Niezależnie od tego, że konieczność udziału w innej sprawie toczącej się przed Sądem Rejonowym dla Warszawy Pragi Północ nie została w żaden sposób wykazana, pełnomocnik był powiadomiony o terminie rozprawy w tej sprawie z ponad dwutygodniowym wyprzedzeniem (k 408), a więc miał dosyć czasu na zorganizowanie zastępstwa. Przy wiadomej Sądowi sytuacji na runku zawodowych usług prawniczych, znalezienie zastępcy procesowego w o wile krótszym terminie nie jest problemem.

Rozważania prawne:

W tej sprawie powód oparł swoje roszczenie na zobowiązaniach wynikających z weksli własnych wystawionych in blanco, stanowiących zabezpieczenie należności przysługujących (...) S.A. z umów leasingu zawartych przez poprzednika prawnego powoda z pozwanym. Powód przedstawił cztery wypełnione weksle opiewające na sumy przenoszące wysokość roszczenia, płatne na zlecenie swojego poprzednika prawnego, opatrzone datą zapłaty 23 grudnia 2016 roku. A. M. widniał w nich jako wystawca, natomiast I. M. jako poręczyciel wekslowy. Powód przedstawił również dokumenty, którymi wykazał następstwo prawne po remitencie, skutkujące przejściem na (...) S.A. praw z weksla. Wobec powyższego zaszły przesłanki do wydania nakazu zapłaty zgodnie z art. 485 § 2 kpc.

Mimo, iż zobowiązanie wekslowe ma charakter abstrakcyjny, to ze względu na gwarancyjny cel wystawienia owych dokumentów strona pozwana może powoływać zarzuty odnoszące się także do stosunku podstawowego łączącego wystawcę i remitenta podnosząc, że weksel in blanco został wypełniony niezgodnie z porozumieniem zawartym przez te strony, określającym warunki i zasady wypełnienia weksla przez remitenta. Należy je zgłosić w piśmie procesowym wnoszonym w trybie i terminie określonym w art. 493 § 1 kpc w zw. z art. 491 § 1 kpc, pod rygorem ich pominięcia, co było już przedmiotem rozważań w części dotyczącej dowodów. Należy przy tym podkreślić, ze zgodnie z dyrektywą zawartą w art. 6 kc, na pozwanych ciąży obowiązek udowodnienia zasadności podniesionych zarzutów także wówczas, gdy dotyczą one stosunku podstawowego. W tej sprawie pozwani podnieśli skutecznie trzy zarzuty.

Po pierwsze zakwestionowali zasadność naliczenia kar umownych za niezwrócenie przedmiotów leasingu, nie kwestionując przy tym, a w zasadzie potwierdzając sam fakt, że przedmioty te nie zostały zwrócone finansującemu. Zarzut ten jest bezzasadny, ponieważ zgodnie z warunkami umów leasingu, w przypadku przedterminowego rozwiązania umowy, na korzystającym ciąży obowiązek zwrotu rzeczy objętych tą umową, które stanowią własność finansującego. Obowiązek ten jest bezwarunkowy i określony został termin jego wykonania. Na uwagę zasługuje, że umowy leasingu nie określały sposobu wykorzystania przedmiotów leasingu poza tym, że powinny być one użytkowane zgodnie z przeznaczeniem. Umowy nie uzależniały też powstania obowiązku zwrotu przedmiotu leasingu od tego, czy został on wykorzystany poprzez trwałe połączenie go z budynkiem, ani od kwestii technicznych możliwości czy ekonomicznej zasadności demontażu urządzeń. Z tych względów wniosek dowodowy zmierzający do wykazania takich okoliczności był zbędny. Zatem po wypowiedzeniu umów przez finansującego A. M. miał obowiązek zwrotu leasingowanych przedmiotów. W przypadku niewypełnienia tego zobowiązania finansujący miał prawo naliczenia kar umownych oznaczonych co do wysokości za każdy dzień opóźnienia. Zgodnie z treścią porozumień wekslowych powód mógł wypełnić weksle na sumy obejmujące także inne świadczenia wynikające z zawartych umów, a więc także należności z tytułu kar umownych. Niezrozumiałe jest w tym kontekście powoływanie się przez stronę pozwaną na przepisy dopuszczające stosowanie kary umownej wyłącznie do sytuacji niewykonania zobowiązań niepieniężnych. Jest to, co prawda, zgodne z dyspozycją art. 483 § 1 kc, jednakże pozwani nie dostrzegają, że kara umowna została określona właśnie dla takiego rodzaju zobowiązań – wydania przedmiotu leasingu, a nie dla obowiązku zapłaty świadczeń pieniężnych. Wobec powyższego zarzut wypełnienia weksla niezgodnie z porozumieniem jest nieuzasadniony.

Po drugie, pozwani podnieśli, że przy zawieraniu umów A. M. został pokrzywdzony przez finansującego, który wybrał przedmioty o cenie nieodpowiadającej wartości rynkowej. Pozwani nie dostrzegają jednak, że z treści umów wynika, że to korzystający wskazywał podmiot, od którego finansujący nabywał te przedmioty, zaś finansujący był zwolniony od odpowiedzialności m.in. za ten wybór, cenę i warunki sprzedaży. Strony miały prawo do takiego ułożenia łączącego je stosunku prawnego, zgodnie z zasadą wyrażoną w art. 353 ¹ kc. Takie ukształtowanie umowy nie jest sprzeczne z przepisami regulującymi instytucję umowy leasingu – art. 709 ¹ kc i następne. W kontekście tego zarzutu niezasadne jest też twierdzenie, jakoby finansujący, jako profesjonalista wykazał się brakiem lojalności wobec kontrahenta. Skoro to korzystający dokonał wyboru, nie może mieć o ten wybór pretensji do finansującego. Nota bene, A. M. zawierał umowy w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej, więc z punktu widzenia prawa także był profesjonalistą – art. 355 § 2 kc. Wobec powyższego i ten zarzut okazał się bezzasadny.

Trzeci zarzut dotyczy kondycji finansowej pozwanych w związku z niepowodzeniem podjętego przedsięwzięcia gospodarczego i rzekomego braku woli po stronie powoda ugodowego załatwienia sporu. Pierwsza okoliczność mogłaby mieć znaczenie przy zastosowaniu art. 5 kc do oceny zasadności powództwa, jednakże trudno uznać, aby dochodzenie świadczeń należnych finansującemu od podmiotu gospodarczego, który podjął nietrafną decyzję inwestycyjną było nadużyciem prawa lub pozostawało w sprzeczności z zasadami współżycia społecznego. Odnośnie zaś woli zawarcia ugody, to finansujący już przy wypełnieniu weksla wyraził taką gotowość przedstawiając minimalne warunki polubownego rozstrzygnięcia sporu. Okoliczność, że powód nie zaakceptował warunków, które zaproponowali pozwani nie może natomiast być oceniana, jako nadużycie prawa czy postępowanie wbrew zasadom współżycia społecznego.

Jak wskazano we wcześniej części uzasadnienia, Sąd pominął spóźniony zarzut odnoszący się do wysokości roszczenia, stosownie do art. 493 § 1 kc, ponieważ nie było żadnych przeszkód, aby został on zgłoszony w piśmie z kwietnia 2017 roku. Niezależnie od tego należy zauważyć, że nie został on poparty dowodami. Pomijając spóźniony, i z tej przyczyny pominięty, wniosek o opinię biegłego księgowego pozwani nie przedstawili żadnych dokumentów wskazujących na regulowanie należnych z umów leasingu opłat, a takie dowody mieli obowiązek przedstawić.

Wobec bezzasadności zarzutów należało uznać, że weksle własne in blanco wystawione przez pozwanego zostały wypełnione zgodnie z porozumieniem. A. M. jest zobowiązany do zapłaty sum wekslowych na podstawie art. 33 w zw. z art. 103 prawa wekslowego, natomiast I. M. – na podstawie art. 32 w zw. z art. 33 i art. 103 prawa wekslowego. Skutkuje to utrzymaniem zaskarżonego nakazu zapłaty w mocy i obciążeniem pozwanych obowiązkiem zapłaty na rzecz powoda uzupełniającej części wynagrodzenia pełnomocnika zawodowego stosownie do § 3 ust. 2 rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (t.j. Dz. U. z 2018 roku poz. 265)