Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV GC upr 925/18

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 28 lutego 2018 roku strona powodowa (...) spółka z o.o. we W. domagała się od pozwanego R. P., prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą P. (...), zasądzenia kwoty 1200 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie oraz kosztami procesu. W uzasadnieniu wskazała, że pozwany zlecił jej wykonanie montażu blokady skrzyni biegów. Po wykonaniu umowy została wystawiona faktura VAT, która nie została zapłacona, mimo wezwania do zapłaty.

W dniu 19 marca 2018 roku został wydany nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, którym zasądzono kwotę dochodzoną pozwem oraz 227 zł kosztów procesu.

W sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie kosztów procesu. Zarzucił nieistnienie wierzytelności oraz nieudowodnienie roszczenia co do zasady i wysokości.

Na rozprawie w dniu 8 marca 2019 roku strona powodowa podtrzymała żądanie pozwu.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

R. P., prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą P. (...) (zamawiający), zawarł z (...) spółką z o.o. we W. (wykonawcą) umowę dotyczącą sprzedaży i montażu blokady skrzyni biegów w pojeździe marki V. (...) za kwotę 1200 zł brutto (975,61 zł netto), w tym kwotę 463,35 zł z tytułu sprzedaży blokady oraz 736,65 zł z tytułu jej montażu.

Po wykonaniu umowy (sprzedaży i montażu blokady) (...) spółka z o.o. we W. wystawiła R. P. fakturę VAT nr (...) (...) V. z dnia 28 września 2017 roku na kwotę 1200 zł brutto (975,61 zł netto) z terminem płatności w dniu 5 października 2017 roku.

(dowód: bezsporne;

faktura VAT – k. 8)

W dniu 19 grudnia 2017 roku (...) spółka z o.o. we W. wezwała R. P. do zapłaty kwoty dochodzonej pozwem.

(dowód: bezsporne;

wezwanie do zapłaty z dowodem nadania – k. 9-10)

Sąd zważył co następuje:

Powództwo w całości zasługiwało na uwzględnienie.

Bezsporne w niniejszej sprawie były właściwie wszystkie okoliczności faktyczne będące podstawą powództwa. Poza sporem było zatem zawarcie umowy, której przedmiotem były sprzedaż oraz montaż blokady skrzyni biegów. Poza sporem była także wysokość wynagrodzenia oraz wykonanie umowy przez stronę powodową. Istota niniejszego sporu sprowadzała się natomiast do tego, czy strona powodowa wykazała istnienie swojego roszczenia.

Należy w tym miejscu przypomnieć, że postępowanie cywilne ma charakter kontradyktoryjny, czego wyrazem jest przede wszystkim dyspozycja art. 232 k.p.c., określająca obowiązek stron do wskazywania dowodów dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne, co z kolei jest potwierdzeniem reguły zawartej w art. 6 k.c., wyznaczającej sposób rozłożenia ciężaru dowodu. Trzeba podkreślić, że zasady art. 6 k.c. i 232 k.p.c. nie określają jedynie zakresu obowiązku zgłaszania dowodów przez strony, ale rozumiane muszą być przede wszystkim i w ten sposób, że strona, która nie przytoczyła wystarczających dowodów na poparcie swych twierdzeń ponosi ryzyko niekorzystnego dla siebie rozstrzygnięcia, o ile ciężar dowodu co do tych okoliczności na niej spoczywał. Zaznaczyć także należy, że nie jest rzeczą Sądu poszukiwanie za stronę dowodów przez nią nie wskazanych, mających na celu udowodnienie jej twierdzeń (tak również Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 17 grudnia 1996 roku, I CKU 45/96, OSNC 1997, nr 6-7, poz. 76). Dopuszczenie dowodów z urzędu jest bowiem prawem, a nie obowiązkiem sądu, z którego to prawa powinien szczególnie ostrożnie korzystać, tak by swym działaniem nie wspierać żadnej ze stron procesu. Faktycznie działanie Sądu z urzędu powinno ograniczać się tylko do sytuacji, gdy strona działa bez fachowego pełnomocnika i dodatkowo jest nieporadna. Z zasady nie dotyczy to więc przedsiębiorcy, którego profesjonalizm powinien obejmować także sferę funkcjonowania w obrocie prawnym.

Wobec powyższego zgodnie z ogólną regułą, wyrażoną w art. 6 k.c. i art. 232 k.p.c., ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z tego faktu wywodzi skutki prawne. Wskazana zasada oznacza, że powód składając pozew powinien udowodnić fakty, które w jego ocenie świadczą o zasadności powództwa. Udowodnienie faktów może nastąpić przy pomocy wszelkich środków dowodowych przewidzianych przez kodeks postępowania cywilnego. Nie ulega także wątpliwości, że co do zasady to na powodzie spoczywa ciężar udowodnienia twierdzeń zawartych w pozwie, bowiem to on domaga się zapłaty i powinien udowodnić zasadność swojego roszczenia. Reguła dotycząca ciężaru dowodu nie może być jednak pojmowana w ten sposób, że ciąży on zawsze na powodzie. W zależności od rozstrzyganych w procesie kwestii faktycznych i prawnych ciężar dowodu co do pewnych faktów będzie spoczywał na powodzie, co do innych z kolei – na pozwanym.

Nie ulega przy tym wątpliwości, że co do zasady to na stronie powodowej spoczywał ciężar udowodnienia istnienia dochodzonego roszczenia. Skoro jednak pozwany właściwie nie zaprzeczył, żeby zawarł ze stroną powodową wskazaną w pozwie umowę oraz żeby strona powodowa ją wykonała (sprzedała i zamontowała blokadę skrzyni biegów), a także nie kwestionował braku zapłaty za wykonaną usługę, to należało uznać te okoliczności co do zasady za bezsporne. W takiej sytuacji pozwany powinien natomiast wykazać ewentualne nieistnienie zobowiązania (że nigdy nie istniało lub wygasło, na przykład wskutek zapłaty, lub też, że istnieje w kwocie niższej niż dochodzona).

Trzeba zatem przede wszystkim wskazać, że w sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwany zarzucił, że nie uznaje żądania pozwu oraz zaprzeczył (z ostrożności procesowej) wszystkim wskazanym w pozwie okolicznościom. W ocenie Sądu nie było to jednak wystarczające, aby uznać, że pozwany zaprzeczył zawarciu umowy oraz jej wykonaniu przez stronę powodową. Nie można bowiem w odpowiedzi na roszczenia strony powodowej (jak to uczynił pozwany) jedynie zaprzeczyć wszystkim twierdzeniom powołanym w pozwie (zakwestionować twierdzenia strony powodowej w całości). Stanowisko takie zajął również Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 9 lipca 2009 roku, III CSK 341/08, LEX nr 584753. Pozwany powinien był wyraźnie wskazać fakty i dowody związane z konkretnymi okolicznościami, z którymi się nie zgadza, jeśli miało to służyć obronie jego racji. Powinien także szczegółowo ustosunkować się do wszystkich twierdzeń strony powodowej, a tego w żaden sposób nie uczynił.

Należy także zaznaczyć, że pozwany zarzucił, że strona powodowa nie udowodniła istnienia zobowiązania (roszczenia) wskazanego w pozwie. W ocenie Sądu tak sformułowany zarzut nie jest prawidłowy (i wystarczający do odparcia żądania pozwu). Nie ulega bowiem wątpliwości, że podstawowym zadaniem (i obowiązkiem) pozwanego jest wypowiedzenie się co do faktów przytoczonych w pozwie przez stronę powodową (czego pozwany zresztą nie uczynił, poza ogólnikowym i lakonicznym stwierdzeniem, że kwestionuje w całości twierdzenia strony powodowej). To do Sądu (a nie do strony) należy natomiast ocena, czy strona powodowa (lub pozwany) udowodniła (wykazała) swoje twierdzenia (zarzuty).

W ocenie Sądu strona powodowa wykazała okoliczności przytoczone w pozwie. Przedstawiła bowiem dokumentującą umowę fakturę VAT, z której wynikało, że pozwany zawarł ze stroną powodową umowę sprzedaży i montażu blokady skrzyni biegów w pojeździe marki V. (...) (która została wykonana), a pozwany nie spełnił świadczenia wzajemnego (nie zapłacił należnego wynagrodzenia). Trzeba przy tym podkreślić, że pozwany w żaden sposób nie zakwestionował prawdziwości (i zgodności z rzeczywistym stanem rzeczy) dokumentów dołączonych do pozwu. Tym samym Sąd, biorąc pod uwagę wszystkie okoliczności niniejszej sprawy, uznał fakty przytoczone przez stronę powodową za przyznane (art. 230 k.p.c.).

Nie ulega przy tym wątpliwości, że stosunkiem zobowiązaniowym łączącym stronę powodową i pozwanego była umowa o dzieło. Do zawarcia umowy o dzieło (uregulowanej w art. 627 i następnych k.c.) wymagane jest zobowiązanie się wykonawcy wobec zamawiającego do wykonania oznaczonego dzieła (to jest osiągnięcia uzgodnionego przez strony rezultatu), przy jednoczesnym zobowiązaniu się zamawiającego do zapłaty ustalonego wynagrodzenia. Do jej wykonania dochodzi poprzez realizację przyjętych przez strony zobowiązań.

Z powyższych przyczyn strona powodowa była uprawniona do żądania od pozwanego uzgodnionego (umówionego) wynagrodzenia oraz wystawienia z tego tytułu faktury VAT.

Zgodnie z art. 481 §1 k.c. jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Odsetki ustawowe należały się więc stronie powodowej od dnia następującego po terminie płatności (wskazanym w fakturze VAT), czego pozwany zresztą w żaden sposób nie zakwestionował.

Sąd na podstawie art. 227 k.p.c. oddalił wniosek pozwanego o dopuszczenie dowodu z jego przesłuchania (na okoliczność nieistnienia wierzytelności oraz nieudowodnienia roszczenia co do zasady i wysokości). Zgodnie bowiem z art. 227 k.p.c. przedmiotem dowodu są fakty (okoliczności faktyczne) mające dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie. Tymczasem okoliczności wskazane przez pozwanego nie były okolicznościami faktycznymi.

Na marginesie jedynie można wskazać, że nakaz zapłaty (wraz z odpisem pozwu) został doręczony na prawidłowy adres pozwanego. Zgodnie bowiem z art. 133 §2a k.p.c. pisma procesowe dla przedsiębiorców i wspólników spółek handlowych, wpisanych do rejestru sądowego albo Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej ( (...)), doręcza się na adres udostępniany w rejestrze albo (...), chyba że strona wskazała inny adres dla doręczeń. Jeżeli ostatni udostępniony adres został wykreślony jako niezgodny z rzeczywistym stanem rzeczy i nie zgłoszono wniosku o wpis nowego adresu, który podlegałby udostępnieniu, adres wykreślony jest uważany za adres udostępniony w rejestrze albo (...).

Przepis art. 133 §2a k.p.c. wprowadza zatem zasadę dokonywania doręczeń przedsiębiorcom wpisanym do rejestru pod adresem podanym w rejestrze. Z powołanego przepisu wynika, że gdy pismo procesowe jest pierwszym pismem w sprawie, to obowiązek oznaczenia miejsca zamieszkania stron będących przedsiębiorcami wpisanymi do rejestru sądowego ( (...)) oznacza powinność wskazania adresu podanego w tym rejestrze (tak również Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 14 lutego 2000 roku, II CKN 1152/99, OSNC 2000, nr 7-8, poz. 149).

Biorąc zatem wszystkie powyższe okoliczności pod uwagę, skoro strona powodowa wykazała istnienie roszczenia wobec pozwanego (a pozwany w istocie nie zaprzeczył twierdzeniom wskazanym w pozwie), to powództwo w całości zasługiwało na uwzględnienie i dlatego na podstawie art. 627 k.c. i art. 481 k.c., a także łączącej strony umowy, orzeczono jak w punkcie I wyroku.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c., zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw. Mając na względzie wynik sprawy stronie powodowej należał się zwrot kosztów procesu, na które złożyły się opłata sądowa od pozwu w kwocie 30 zł oraz koszty zastępstwa procesowego w wysokości 270 zł, ustalone zgodnie z §2 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. 2015, poz. 1804 ze zm.) w brzmieniu obowiązującym w niniejszej sprawie.