Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 17 lipca 2013 r.

Sąd Apelacyjny w Szczecinie - Wydział III Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 17 lipca 2013 r. na rozprawie

sprawy M. K.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

o prawo do emerytury pomostowej

na skutek apelacji ubezpieczonego

od wyroku Sądu Okręgowego w Szczecinie VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 17 grudnia 2012 r. sygn. akt VI U 1943/12

p o s t a n a w i a :

1.  sprostować w komparycji zaskarżonego wyroku przedmiot postępowania w ten sposób, że w miejsce „o ustalenie obowiązku ubezpieczenia społecznego” wpisać „o prawo do emerytury pomostowej”,

2.  umorzyć postępowanie apelacyjne.

SSA Urszula Iwanowska SSA Zofia Rybicka – Szkibiel del. SSO Beata Górska

Sygn. akt III AUa 158/13

UZASADNIENIE

Decyzją z 04 kwietnia 2012 r. organ rentowy, po rozpoznaniu wniosku z 01 marca 2012 r., odmówił wnioskodawcy urodzonemu (...) prawa do emerytury pomostowej na podstawie przepisów ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych.

Pismem z 2 maja 2012 roku ubezpieczony złożył odwołanie od powyższej decyzji.

W odpowiedzi na odwołanie, organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania podnosząc argumentację jak w zaskarżonej decyzji.

Wyrokiem z dnia 17 grudnia 2012 r. Sąd Okręgowy w Szczecinie VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych oddalił odwołanie M. K. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w S. o ustalenie obowiązku ubezpieczenia społecznego, ustalając że M. K. urodził się (...). W 1971 roku ukończył (...) Szkołę Zawodową Związku Zakładów (...) w S., a następnie od 25 października 1971 r. do 17 października 1973 r. odbywał zasadniczą służbę wojskową. Od 2 listopada 1973 roku do 31 marca 1988 roku pracował jako tokarz w Fabryce (...) w R.. Na podstawie przedłożonych dokumentów wnioskodawca udowodnił ogólny staż pracy wynoszący ponad 40 lat okresów składkowych i nieskładkowych. Od 1 kwietnia 1988 roku do 18 marca 2010 roku był zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy w (...) spółce z ograniczona odpowiedzialnością w P. Oddziale Zakład (...) w S.. W tym okresie od 1 kwietnia 1988 roku do 31 grudnia 1988 roku zajmował stanowisko montera gazociągów, od 1 stycznia 1989 roku do 31 grudnia 1995 roku montera gazociągów i instalacji gazowej, od 1 stycznia 1996 roku do 30 kwietnia 2005 roku montera rozdzielni (aparatowego stacji rozdzielczej, montera instalacji gazowej, montera sieci gazowej) a od 1 maja 2005 roku do 31 grudnia 2008 roku montera sieci i instalacji. Za powyżej wyszczególnione okresy zakład pracy wystawił ubezpieczonemu świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach, powołując się na pozycję 30 pkt. 8, 15 i 16 działu IV wykazu A załącznika Nr 1 do zarządzenia nr 17 Ministra Górnictwa i Energetyki z dnia 12 sierpnia 1983 roku w sprawie określania stanowisk pracy w resorcie górnictwa i energetyki, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach.

Praca ubezpieczonego jako montera gazociągów i instalacji gazowych polegała na zagazowywaniu instalacji i podłączaniu gazomierzy w czynnych sieciach gazowych. Po przyjściu do pracy, pracownicy zatrudnieni na stanowisku montera otrzymywali polecenia od kierownika (J. S., K. W., M. B.), który przekazywał zlecenia do wykonania polegające m. in. na wymianie gazomierzy zagazowaniu instalacji, oględzinach stacji gazowniczych.

Pracownicy gazowni pracują na rurociągach czynnych. Firmy prywatne budują rurociągi i oddają w użytkowanie np. do (...) Spółki (...), a monter instalacji gazowej sprawdza i odpowietrza rurociągi oraz napełnia je paliwem – gazem np. metanem. Monter naprawia wszelkie uloty gazu, uszczelnia gazociągi. Jest to praca w wykopach. Do prac montera należy wymiana zaworów, gazomierzy na instalacjach czynnych. Jeżeli chodzi o stanowisko montera instalacji gazowej to są to prace wykonywane w budynkach, w czynnych sieciach gazowych od zaworu głównego do pomieszczenia w budynku. Praca ubezpieczonego dotyczyła prac przy rurociągach przy niskim ciśnieniu i średnim ciśnieniu do 3 atmosfer. W gazowni były stacje rozdzielcze I i II stopnia które redukują ciśnienie z wysokiego na średnie i potem na niskie. To są strefy Z2, ogrodzone i nikt nie ma wstępu bez aktualnych uprawnień i te prace ubezpieczony również wykonywał jako monter rozdzielni. Każdy monter musiał wykonywać wszystkie prace, które były aktualnie potrzebne. 24 stycznia 1996 roku w związku z wejściem w życie Ponadzakładowego Układu Zbiorowego Pracy wykonywane przez ubezpieczonego czynności zostały zakwalifikowane jako stanowisko o nazwie monter rozdzielni, jednocześnie zobowiązano ubezpieczonego do nadzoru nad podległymi mu pracownikami, a 2 kwietnia 1997 roku powierzono ubezpieczonemu stanowisko montera rozdzielni. W związku z ze zmianą struktury organizacyjnej Oddziału pracodawcy, porozumieniem stron zawartym 29 kwietnia 2005 roku ubezpieczonemu powierzono stanowisko montera sieci i instalacji, na którym pracował aż do rozwiązania stosunku pracy.

Sąd Okręgowy po przytoczeniu treści art. 4 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych uznał, że wnioskodawca nie spełnił warunków wskazanych w powyższym przepisie, gdyż nie udokumentował, że po dniu 31 grudnia 2008 r. wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze o jakich mowa w art. 3 ust. 1 i 3 ustawy. Z akt organu rentowego wynika bowiem, że odwołujący był zatrudniony właśnie do tej daty i po dniu 31 grudnia 2008 r. nie kontynuował zatrudnienia.

W ocenie Sądu pierwszej instancji skarżący nie spełnił również warunków z art. 49 ustawy o emeryturach pomostowych. Sąd Okręgowy wyjaśnił, że warunkiem skutecznego ubiegania się o emeryturę pomostową w świetle wykładni językowej art. 4 i 49 ustawy, jest więc legitymowanie się określonym stażem pracy w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze (w rozumieniu ustawy o emeryturach pomostowych lub dotychczasowych przepisów) oraz kontynuowanie pracy w tych warunkach po wejściu w życie ustawy, a więc po 1 stycznia 2009 r. W przypadku kiedy osoba ubiegająca się o to świadczenie nie kontynuuje pracy w warunkach szczególnych lub szczególnym charakterze i legitymuje się w związku z tym jedynie stażem pracy "szczególnej" według poprzednio obowiązujących przepisów, może nabyć prawo do "nowego" świadczenia jedynie wówczas, gdy dotychczasowy staż pracy (okres prac) można kwalifikować jako prace w warunkach szczególnych w rozumieniu dziś obowiązujących przepisów (art. 3 ust. 1 ustawy) lub o szczególnym charakterze (art. 3 ust. 3 ustawy). Innymi słowy brak podstaw prawnych do przyznania emerytury pomostowej ubezpieczonemu, którego dotychczasowy okres pracy w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze, dziś nie może być tak kwalifikowany.

Sąd Okręgowy dokonując interpretacji art. 49 ustawy o emeryturach pomostowych, przyjął, że ubezpieczony nie spełnia przesłanki określonej w art. 49 pkt 3 ustawy, którego dotychczasowy okres pracy nie jest okresem pracy w warunkach szczególnych lub o szczególnym charakterze w rozumieniu ustawy o emeryturach pomostowych. Ani w załączniku nr 1, ani w załączniku numer 2 ustawy nie ma stanowiska odpowiadającego stanowiskom ubezpieczonego. Wbrew twierdzeniom ubezpieczonego czynności przez niego wykonywane nie były czynnościami określonymi w punkcie 14 załącznika nr 2, gdyż ubezpieczony nie wykonywał prac przy bezpośrednim sterowaniu procesami technicznymi mogącymi spowodować awarie techniczną z poważnymi skutkami dla bezpieczeństwa publicznego. Praca ubezpieczonego jako jednostkowego montera może zostać zakwalifikowana jako jedna z operacji na konkretnym odcinku robót w danym procesie technicznym, nie można jednak mówić o sterowaniu całym procesem przesyłu gazu.

Sąd pierwszej instancji dodał, że 15-letni okres wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze musi wystąpić przed dniem 1 stycznia 1999 roku, co wynika jednoznacznie z punktu 5 art. 4 ustawy. Do tej daty ubezpieczony wykazał jedynie niespełna dziesięcioletni okres pracy w szczególnych warunkach i to tylko w rozumieniu art. 32 i 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, a nie w rozumieniu ustawy o emeryturach pomostowych co jest wymagane w sytuacji niewykonywania pracy w szczególnych warunkach po 31 grudnia 2008 roku (art. 49 ustawy).

Z powyższych względów, Sąd Okręgowy na podstawie art. 377 ¹⁴ § 1 k.p.c. orzekł, jak w sentencji.

Apelację od powyższego wyroku złożył ubezpieczony zaskarżając go w całości oraz wnosząc o jego zmianę poprzez uwzględnienie odwołania. Zaskarżonemu orzeczeniu ubezpieczony zarzucił błędną ocenę materiału dowodowego, skutkującą ustaleniem, że ubezpieczonemu nie przysługuje prawo do wcześniejszej emerytury.

W odpowiedzi na apelację organ rentowy wniósł o jej oddalenie oraz zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego za II instancję według norm przepisanych.

Następnie, pismem procesowym z dnia 18 czerwca 2013 roku ubezpieczony cofnął apelację wskazując, że w dniu 23 kwietnia 2013 roku otrzymał zawiadomienie o przyznaniu mu emerytury pomostowej.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

W komparycji wyroku Sądu Okręgowego omyłkowo oznaczono przedmiot postępowania „o ustalenie obowiązku ubezpieczenia społecznego”, podczas gdy przedmiotem niniejszego postępowania było prawo do emerytury pomostowej. Zgodnie zatem z treścią przepisu art. 350 § 1 k.p.c., mając na uwadze wskazany powyżej błąd pisarski w wyroku z dnia 17 grudnia 2012 roku, Sąd Apelacyjny orzekł jak w punkcie pierwszym postanowienia.

Zgodnie z art. 391 § 2 k.p.c. w razie cofnięcia apelacji Sąd drugiej instancji umarza postępowanie apelacyjne i orzeka o kosztach jak przy cofnięciu pozwu. Umorzenie postępowania nastąpi przy ustaleniu, że cofnięcia dokonano ze skutkiem prawnym (por. art. 355 § 1 k.p.c.).

W sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych ustawodawca wprowadził szczególną regulację stanowiąc w art. 469 k.p.c., że Sąd uzna zawarcie ugody, cofnięcie pozwu, sprzeciwu lub środka odwoławczego oraz zrzeczenie się lub ograniczenie roszczenia za niedopuszczalne także wówczas, gdyby czynność ta naruszała słuszny interes pracownika lub ubezpieczonego.

Sąd Najwyższy w uzasadnieniu postanowienia z dnia 17 stycznia 1997 r., I PKN 74/96, OSNP 1997/17/318 wskazał, że użycie w powyższym przepisie słowa "także" oznacza, że poza wymienioną w nim przesłanką dopuszczalności cofnięcia środa zaskarżenia, jaką jest "słuszny interes pracownika", są jeszcze inne, które należy uwzględniać, a których trzeba poszukiwać w innych przepisach Kodeksu postępowania cywilnego- t.j. art. 203 § 4 k.p.c., który stanowi, że sąd może uznać za niedopuszczalne cofnięcie pozwu, zrzeczenie się lub ograniczenie roszczenia tylko wtedy, gdy okoliczności sprawy wskazują, że wymienione czynności są sprzeczne z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierzają do obejścia prawa. Wprawdzie art. 203 § 4 k.p.c. nie przewiduje takiej czynności, jak cofnięcie środka odwoławczego, lecz zarówno art. 398 21 k.p.c., jak i art. 391 k.p.c., odsyłając do innych przepisów dla siebie nieswoistych, stanowi o ich odpowiednim stosowaniu.

W ocenie Sądu Apelacyjnego cofnięcie przez ubezpieczonego apelację wniesioną od wyroku Sądu Okręgowego w Szczecinie z dnia 17 grudnia 2012 r. w świetle przytoczonych okoliczności i uregulowań prawnych uznać należy za dopuszczalne.

Mając powyższe na względzie na podstawie art. 391 § 2 k.p.c. Sąd Apelacyjny orzekł, jak w punkcie drugim sentencji postanowienia.

SSA Urszula Iwanowska SSA Zofia Rybicka – Szkibiel del. SSO Beata Górska