Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 maja 2019 r.

Sąd Rejonowy w Bełchatowie I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: Sędzia SR Przemysław Maciejewski

Protokolant: Gabriela Cichocka

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 27 maja 2019 r. w B.

sprawy z powództwa (...) Bank Spółka Akcyjna z siedzibą w W.

przeciwko A. P.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanego A. P. na rzecz powoda (...) Bank Spółka Akcyjna z siedzibą w W. kwotę 28.289,40 zł (dwadzieścia osiem tysięcy dwieście osiemdziesiąt dziewięć złotych czterdzieści groszy) wraz z odsetkami:

- umownymi w wysokości czterokrotności stopy lombardowej NBP rocznie ale nie więcej niż w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie od kwoty 26.691,06 zł (dwadzieścia sześć tysięcy sześćset dziewięćdziesiąt jeden złotych sześć groszy) - od dnia 27 września 2017 roku do dnia zapłaty;

- ustawowymi za opóźnienie od kwoty 1.582,88 zł (jeden tysiąc pięćset osiemdziesiąt dwa złote osiemdziesiąt osiem groszy) - od dnia 28 września 2017 roku do dnia zapłaty;

2.  zasądza od pozwanego A. P. na rzecz powoda (...) Bank Spółka Akcyjna z siedzibą w W. kwotę 1.517,- zł (jeden tysiąc pięćset siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu;

3.  nakazuje pobrać od pozwanego A. P. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Bełchatowie kwotę 814,57 zł (osiemset czternaście złotych pięćdziesiąt siedem groszy) tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych.

Sygn. akt I C 239/18

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 28-09-2017 r. (...) Bank S.A. z siedzibą w W. wniósł o zasądzenie od pozwanego A. P. kwoty 28 289,40 zł wraz z odsetkami:

-

umownymi w wysokości czterokrotności stopy lombardowej Narodowego Banku Polskiego w skali roku nie więcej niż w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie od kwoty 26 691,06 zł od dnia 27-09-2017 r. do dnia zapłaty,

-

ustawowymi za opóźnienie od kwoty 1 333,55 zł od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty,

-

ustawowymi za opóźnienie od kwoty 249,33 zł od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty,

a także oraz o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu – tytułem spłaty kredytu.

W uzasadnieniu pozwu powód wyjaśnił, że na zadłużenie składają się:

- kwota 26691,06 PLN tytułem należności głównej (niespłacony kapitał);

- kwota 1333,55 PLN tytułem odsetek umownych za okres korzystania
z kapitału w wysokości 10 % od dnia 2017-03-20 do dnia 2017-08-30;

- kwota 249,33 PLN tytułem odsetek za opóźnienie w wysokości 10,00% od dnia 2017-03-20 do dnia 2017-09-26;

- kwota 15.46 PLN tytułem opłat i prowizji.

Dnia 12-03-2018 roku Sąd wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym zgodnie z żądaniem pozwu.

W sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwany wniósł o oddalenie powództwa. Zakwestionował skuteczność wypowiedzenia umowy. Podniósł, że powód nie rozliczył składki ubezpieczeniowej w związku w wcześniejszym zakończeniem umowy. Zakwestionował żądanie opłat oraz zasadność naliczania odsetek.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 7 października 2014 roku pomiędzy powodem a pozwanym zawarta została umowy kredytu nr (...).

Na podstawie niniejszej umowy powód udzielił pozwanemu kredytu konsumenckiego w kwocie 36105,43 zł ustalając ponadto:

-

prowizję za udzielenie kredytu w kwocie 357,45 zł,

-

ubezpieczenie w kwocie 5747,98 zł (ubezpieczenie na wypadek śmierci w wyniku NW oraz poważnego zachorowania na okres pierwszych 12 miesięcy trwania umowy; cesja praw z ubezpieczenia stanowiła zabezpieczenie kredytu),

-

odsetki w kwocie 12215,96 zł.

Oprocentowanie kredytu ustalono na 12 % w skali roku (odsetki zmienne w przypadku zmiany wysokości wskaźników szczegółowo wskazanych w umowie, nie wyższe niż maksymalne). Odsetki za opóźnienie określono jako czterokrotność stopy lombardowej.

Pozwany wyraził zgodę na objęcie ochroną ubezpieczeniową.

W umowie przewidziano, że Bank może pobrać opłaty m. in. za wezwanie do zapłaty (15 zł), ostateczne wezwanie do zapłaty (15 zł), za zawarcie aneksu restrukturyzacyjnego (50 zł).

Całkowita kwota do zapłaty na dzień zawarcia umowy wynosiła 54426,82 zł, a spłata kredytu miała nastąpić w ciągu 60 rat. Ponadto w § 9 punkt 1 umowy zapisano:

„Bank jest uprawniony do wypowiedzenia umowy z zachowaniem 1-miesięcznego okresu wypowiedzenia w razie:

a) zwłoki kredytobiorcy z zapłatą pełnych rat, wynikających z harmonogramu spłat za co najmniej 2 okresy płatności po uprzednim pisemnym wezwaniu kredytobiorcy do spłaty wymagalnych należności w terminie nie krótszym niż 7 dni od otrzymania wezwania”.

W dniu 13-06-2016 roku w związku z zaległością w spłacie pozwanego strony podpisują aneks restrukturyzacyjny do umowy pierwotnej, na podstawie którego:

-

okres kredytowania zostaje wydłużony o 36 miesięcy tj. do dnia 18-10-2022 r.

-

wprowadzona zostaje karencja spłaty raty na okres 1 miesiąca.

W aneksie nr (...) zapisano § 5, którego punkt 1 brzmi: „W przypadku powstania zaległości w spłacie całości lub części dwóch rat określonych w § 1 aneksu Bank będzie uprawniony do wypowiedzenia umowy kredytu z zachowaniem 1-miesięcznego okresu wypowiedzenia, po uprzednim wezwaniu Kredytobiorcy do zapłaty zaległych rat lub ich części, w terminie nie krótszym niż 7 dni od dnia otrzymania wezwania.

Zgodnie z aneksem skapitalizowana kwota kredytu na dzień podpisania aneksu wynosiła 28065,37 zł. Kwota raty ustalona została natomiast na sumę 500,72 zł.

Bank naliczył opłatę 50 zł za zawarcie aneksu.

W dniu 31 maja 2017 roku Bank wystawił dla pozwanego wezwanie do zapłaty na kwotę 1539,05 zł wyznaczając 14 dniowy termin uregulowania zadłużenia.

W dniu 3 lipca 2017 roku Bank wystosował do pozwanego oświadczenie o wypowiedzeniu umowy. W oświadczeniu o wypowiedzeniu umowy wskazano następujące zaległości pozwanego wobec banku:

-

1183,62 zł tytułem należności kapitałowej,

-

848,97 zł tytułem odsetek umownych,

-

19,36 zł tytułem odsetek podwyższonych,

-

11,92 zł tytułem dodatkowych opłat.

Zadłużenia pozwanego na dzień wypowiedzenia umowy przekraczało kwotę należności za 2 okresy płatności, a również poprzedzone było wezwaniem dłużnika do zapłaty. Spełniało zatem warunki określone umową do jej wypowiedzenia.

W dniu 30-08-2017 r. powód wysłał do pozwanego ostateczne wezwanie do zapłaty.

Wyliczenie zadłużenia przedstawia się następująco:

-

kapitał pobrany przez kredytobiorcę 36105,43 zł,

-

prowizja 367,45 zł,

-

odsetki należne w okresie umowy 8630,75 zł,

-

ubezpieczenie w okresie umowy 1681,16 zł.

Razem zadłużenie 46784,79 zł

Spłaty pozwanego w okresie trwania umowy wyniosły kwotę 18750,18 zł.

Pozostało do zapłaty (kapitał + odsetki umowne) (...),79- (...),18=28034,61 zł.

Ponadto bank żąda w pozwie prawidłowo i zgodnie z umową naliczonych:

-

odsetek karnych w kwocie 249,33 zł,

-

opłat dodatkowych w sumie 15,46 zł (opłaty za czynności windykacyjne 8,38 zł + 3,54 zł + 3,54 zł).

Kwota wierzytelności banku wynosi 28289,40 zł.

(dowód: umowa k. 13 i n., aneks k. 17 i n., harmonogram spłat k. 19 i n., dekslaracja zgody na objęcie ochroną ubezpieczeniową k. 55, wezwanie do zapłaty k. 20 z potw. nadania k. 21, oświadczenie o wypowiedzeniu k. 22 z potw. nadania k. 23, ostateczne wezwanie do zapłaty k. 24, opinia biegłego z zakresu finansów i bankowości k. 86-87)

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Powództwo zasługuje w całości na uwzględnienie.

Strony łączyła umowa kredytu.

Zobowiązania stron umowy kredytu reguluje art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (Dz.U.2015.128 j.t.), zgodnie z którym przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Zgodnie z ustanowioną w art. 353 ¹ KC zasadą swobody umów, strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego. Zgodnie z art. 354 § 1 KC, dłużnik powinien wykonać zobowiązanie zgodnie z jego treścią i w sposób odpowiadający jego celowi społeczno-gospodarczemu oraz zasadom współżycia społecznego, a jeżeli istnieją w tym zakresie ustalone zwyczaje - także w sposób odpowiadający tym zwyczajom.

Okoliczności faktyczne mające znaczenie dla rozstrzygnięcia wynikają z powołanych dokumentów oraz opinii biegłego. Zawarcie umowy i aneksu wykazano dokumentami. Pozwany nie kwestionował faktu otrzymania kwoty kredytu, ponadto pośrednio wynika on
z faktu spłacania rat oraz zawarcia aneksu, o który wnioskował sam pozwany w związku
z powstaniem zaległości w spłacie. Ewentualny fakt spłaty musiałby udowodnić pozwany. Pozwany nie kwestionował, że przestał wywiązywać się z obowiązku zapłaty rat w terminie. Bezsprzecznie zatem zaistniały przesłanki wypowiedzenia umowy, co skutkuje wymagalnością całej niespłaconej kwoty. Złożenie oświadczenia o wypowiedzeniu
(a wcześniej wezwania do zapłaty jak wymagała umowa) wykazano dokumentami. Bank poza kapitałem i odsetkami żąda opłat za czynności windykacyjne (opłaty za trzy wezwania do zapłaty, w tym wypowiedzenie), które określił na poziomie niższym niż wynika to
z zamieszczonej w umowie tabeli opłat i prowizji. Należy dodatkowo wskazać, że zgodnie
z ustaleniami umowy pozwany miał wypłacona kwotę 30 000 zł, a z pozostałej kwoty kredytu sfinansowano prowizję banku i składkę na ubezpieczenie, na które pozwany się zgodził. Ubezpieczenie trwało prze pierwszy rok trwania umowy, w związku z czym wypowiedzenie w trzecim roku nie skutkuje powstaniem nadpłaty składki (nie było to ubezpieczenie na cały czas trwania umowy).

Wobec dokonanych ustaleń Sąd zasądził na rzecz powoda dochodzone pozwem kwoty.

Uprawnienie banku do naliczenia odsetek od kapitału w okresie obowiązywania umowy wynika z art. 359 § 1 kc oraz powołanego 69 ust. 1 Prawa bankowego. Ustalone w umowie odsetki kapitałowe w poszczególnych okresach nie przekraczały odsetek maksymalnych z art. 359 § 2 ¹ kc, wynoszących 10 % (a w okresie przed 01-01-2016 r. ­– art. 359 § 2 ¹ w poprzednim brzmieniu, czyli czterokrotności stopy lombardowej, także 10 % od 05-03-2015 r., a wcześniej 12 % od 09-10-2014 r. i 16 % od 04-07-2013 r.). Odsetki za opóźnienie należne są na podstawie art. 481 § 1 kc, zgodnie z którym jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. W myśl art. 481 § 2 kc, wierzyciel może żądać odsetek za opóźnienie według umówionej na taki wypadek stopy,
a jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była oznaczona, należą się odsetki ustawowe za opóźnienie (a za okres przed 01-01-2016 r. zgodnie z przytaczanym przepisem w poprzednim brzmieniu – odsetki ustawowe); jednakże gdy wierzytelność jest oprocentowana według stopy wyższej, wierzyciel może żądać odsetek za opóźnienie według tej wyższej stopy (dotyczy to też okresu przed 01-01-2016 r.). W niniejszej sprawie strony ustaliły stawkę odsetek za opóźnienie w oparciu o stopę kredytu lombardowego (czterokrotność stopy lombardowej).

Zgodnie z art. 481 § 2 ¹ (obowiązującym od 01-01-2016 r.) maksymalna wysokość odsetek za opóźnienie nie może w stosunku rocznym przekraczać dwukrotności wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie (odsetki ustawowe za opóźnienie odpowiadają, zgodnie
z art. 481 § 2 kc, sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego – obecnie 1,5 % –
i 5,5 punktów procentowych, zatem odsetki maksymalne za opóźnienie wynoszą 14 %,
w konsekwencji żądane przez powoda odsetki umowne za opóźnienie według stopy 10 %, tj. czterokrotność stopy lombardowej, nie przekraczają maksymalnych). Odsetki za opóźnienie od skapitalizowanych odsetek należne są na zasadach wynikających z art. 482 kc w zw. z art. 481 § 1 kc.

O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 kpc zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu. Na koszty te po stronie powoda złożyły się: opłata sądowa od pozwu 1000 zł, opłata skarbowa od pełnomocnictwa 17 zł, zaliczka na opinię biegłego 500 zł.

Ponadto na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych Sąd nakazał pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego
w B. kwotę wydatków na opinię biegłego tymczasowo pokrytych przez Skarb Państwa – Sąd Rejonowy w Bełchatowie.