Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 07 marca 2017 r. (data prezentaty) małoletnia H. G. reprezentowana przez przedstawicielkę ustawową M. G. wniosła o podwyższenie alimentów ustalonych ugodą sądową zawartą przed Sądem Rejonowym w Biłgoraju z dnia 17 marca 2016 r. w sprawie o sygn. akt III RC 117/15 na rzecz małoletniej H. G. od pozwanego G. D. z kwoty 400 (czterysta) złotych do kwoty 1100 (tysiąc sto) złotych miesięcznie płatnych do rąk matki M. G., jako przedstawicielki ustawowej do 05-tego dnia każdego miesiąca z góry, poczynając od dnia 28.02.2017 r. wraz z ustawowymi odsetkami w przypadku uchybienia terminowi którejkolwiek z rat (pozew z dnia 07 marca 2017 r. k. 3-5)

Pismem z dnia 31 marca 2017 r. (data prezentaty) przedstawicielka ustawowa małoletniej wniosła o wyznaczenie pełnomocnika z urzędu (wniosek z dnia 31 marca 2017 r. k. 20)

Postanowieniem z dnia 06 kwietnia 2017 r. Sąd Rejonowy dla Warszawy – Mokotowa w W. oddalił wniosek przedstawicielki ustawowej w przedmiocie ustanowienia pełnomocnika z urzędu ( postanowienie z dnia 06 kwietnia 2017 r. k. 35-36).

Pismem z dnia 14 lipca 2017 r. (data prezentaty) pozwany G. D. reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika wniósł odpowiedź na pozew, w której w całości domagał się oddalenia powództwa (odpowiedź na pozew z dnia 14 lipca 2017 r. k. 64-65v.)

Na rozprawie w dniu 26 października 2017 r. strony reprezentowane przez profesjonalnych pełnomocników podtrzymały swoje dotychczasowe stanowiska (protokół z rozprawy z dnia 26 października 2017 r. k. 82)

Na rozprawie w dniu 22 listopada 2017 r. strony reprezentowane przez profesjonalnych pełnomocników podtrzymały swoje dotychczasowe stanowiska. Ponadto powódka, cofnęła pkt 2, na co strona pozwana wyraziła zgodę (protokół z rozprawy z dnia 22 listopada 2017 r. k. 108-109-)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Małoletnia H. G., urodziła się w dniu (...) w R.. Jest córką M. G. i G. D., pochodzącą z nieformalnego związku.

W dniu 17 marca 2016 r. przed Sądem Rejonowym w Biłgoraju ( sygn. akt III RC 117/15 ) strony zawarły ugodę, w której pozwany G. D. zobowiązał się łożyć na rzecz małoletniej córki H. G. tytułem alimentów po 400 (czterysta) złotych miesięcznie płatnych z góry do 10-tego dnia każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w razie uchybienia terminu płatności każdej raty do rąk matki małoletniej M. G. poczynając od dnia 25 czerwca 2015 roku. Ponadto pozwany G. D. zobowiązał się do zwrócić M. G. kwoty łącznie 3000 (trzy tysiące) złotych tytułem zwrotu kosztów wyprawki, kosztów z tytułu lepszego odżywiania się w okresie ciąży i porodu, kosztów remontu pokoju i zaległych alimentów, płatną w terminie 30 dni od dnia podpisania niniejszej ugody wraz z ustawowymi odsetkami w razie opóźnienia. ( protokół z posiedzenia z dnia 17 marca 2016 r. k. 6 ).

Sytuacja stron w dacie orzekania o wysokości dotychczasowego obowiązku alimentacyjnego była następująca:

Małoletnia powódka H. G. miała wówczas 2 lata. Mieszkała razem z matką i jej rodzicami. Koszty utrzymania małoletniej przedstawicielka ustawowa oceniła na kwotę ok. 1000 zł, na co składało się : mleko modyfikowane – 250-300 zł, pieluchy – ok. 150zł, kosmetyki – 200 zł, leki – 100 zł, ubrania – 200zł, rozrywka – 10zł, zabawki, książki – 100-150 zł.

Kwota 400 zł alimentów ustalona w ugodzie sądowej zawartej w dniu 17 marca 2016 r. przed Sądem Rejonowym w Biłgoraju ( sygn. akt III RC 117/15).

P. małoletniej powódki M. G. miała 28 lat. Nie pracowała, była na zasiłku macierzyńskim. Otrzymywała z tego tytułu 1300 zł. Nie ponosiła kosztów za wynajem mieszkania, ponieważ mieszkała razem ze swoimi rodzicami, którzy jej pomagali. Ponosiła koszty związane z wyżywieniem w wysokości ok. 500 zł miesięcznie. Na swoje potrzeby przeznaczała kwotę ok. 300 zł.

Pozwany G. D. miał 31 lat. Jego miesięczny dochód wynosił 1400 zł razem z przyznanymi premiami. Pracował u rodziców. Uśredniając jego dochód wynosił 1600 zł. Na miesięczne koszty utrzymania składały się wchodziły : rata pożyczki – 350 zł, rachunki – 80 zł, wyżywienie – 250 zł, kosmetyki – 60zł, środki czystości – 40 zł, ubrania – 150 zł, paliwo – ok. 220 zł, zakup zabawek dla córki – 100 zł.

Aktualnie sytuacja stron wygląda następująco:

Małoletnia powódka H. G. ma 3,5 roku. Mieszka razem z matką w W. w wynajmowanym mieszkaniu przy ul. (...) ( umowa najmu lokalu k. 15). Uczęszczała do dwujęzycznego, prywatnego przedszkola, w którym czesne wynosi 1520 zł miesięcznie. Ponadto uczestniczyła w zajęciach umuzykalniających, gimnastyce korekcyjnej oraz na warsztatach artystycznych. Małoletnia uczęszczała do prywatnego przedszkola od stycznia do lipca 2017 r. ze względu na brak miejsc w państwowym przedszkolu oraz z uwagi na rozpoczęcie pracy przez przedstawicielkę ustawową. Nie utrzymuje kontaktów z ojcem. Według przedstawicielki ustawowej koszty związane z utrzymaniem małoletniej zawarte w pozwie kształtują się następująco: czynsz za mieszkanie – 450 zł, wyżywienie – 400 zł, opłata za przedszkole – 1520 zł, wydatki związane z przedszkolem (bilety autobusowe, wycieczki, rozrywki) – 100 zł, odzież i obuwie – 100 zł.

Na rozprawie w dniu 26 października 2017 r. przedstawicielka ustawowa przedstawiła koszty związane z utrzymaniem małoletniej, na które składają się: czynsz za mieszkania 450 zł, wyżywienie – 500 zł, odzież – 200 zł, środki czystości – 30 zł, rozrywka – 200 zł,.

Przedstawicielka ustawowa małoletnia M. G. ma 29 lat. Jest zatrudniona w firmie (...) Spółka Akcyjna sp. k. w W.. Otrzymuje miesięczne wynagrodzenie w kwocie 2000 zł netto (zaświadczenie k. 7, k.. 24). Dodatkowo zajmuje się obsługą administracyjną biura, za co otrzymuje wynagrodzenie w wysokości 600 zł netto (umowa zlecenia k. 13, k. 22). Prowadzi jednoosobową działalność gospodarcza na zasadzie współpracy z firmą (...) Spółka Akcyjna sp. k.. Miesięczny koszt prowadzonej działalności to 500 zł na ZUS oraz 150 zł za księgową. Jej dochód jest obciążony stałymi wydatkami związanymi z wynajmem mieszkania za kwotę 1800 zł. Ze względu, że w mieszkaniu mieszkają trzy osoby przedstawicielka ustawowa pokrywa koszt wynajmu mieszkania w wysokości 900 zł ( umowa najmu lokalu k. 15, protokół z rozprawy z dnia 26 października 2017 r. k. 83). Matka jest rodzicem wiodącym dla małoletniej. Samotnie wychowuje małoletnią. Nie ma wsparcia finansowego od rodziców. Nie posiada dodatkowych świadczeń. W wyniku podjęcia pracy nie ma możliwości korzystania z programu +500 oraz zasiłku rodzinnego w kwocie 95 zł. Na żywność, bieżące potrzeby oraz nieprzewidziane wydatki zostaje jej niewspółmiernie niska kwota w stosunku do kosztów utrzymania. Posiada własny samochód.

Pozwany G. D. ma 32 lata. Posiada wykształcenie średnie. Ma prawo jazdy kategorii B, C i C + E. W dalszym ciągu pracuje u swoich rodziców. Otrzymuje miesięczny dochód w wysokości 1500-1600 zł. Jest na etapie poszukiwania dodatkowej pracy. Pozostaje w związku małżeńskim z nowa partnerką, z którą ma małoletnie dziecko. Mieszka u rodziców razem z żoną i dzieckiem. Żona pozwanego obecnie jest na zasiłku macierzyńskim i ma z tego tytułu 900 zł. Dziecko wymaga stałej opieki lekarskiej, z uwagi na nieuleczalną chorobę (brak gruczołu nadnerczy). W związku z tym ponosi koszty związane z dojazdami na wizyty lekarskie, oddalone w dalekiej odległości od miejsca zamieszkania pozwanego. Opieka lekarska jest częściowo finansowana z NFZ. Pozwany ponosi koszty z tym związane w wysokości 700 zł. Nie partycypuje w kosztach utrzymania domu, w którym obecnie mieszka. Początkowo utrzymywał kontakty z małoletnią. Obecnie nie podejmuje żadnych czynności zmierzających do nawiązania kontaktów z córką. Samochód pozwanego uległ wypadkowi, z tego tytułu otrzymał ubezpieczenie w kwocie 8500 zł.

Powyższy stan faktyczny został ustalony na podstawie zgromadzonego materiału dowodowego znajdującego się w aktach sprawy, deklaracji PIT, zaświadczeń,, zeznań stron – przedstawicielki ustawowej /k.83-84/, pozwanego /k.85-86/, oraz ich niekwestionowanych twierdzeń a także akt sprawy III C 117/15. Dokumenty zgromadzone w aktach niniejszej sprawy Sąd uznał za wiarygodny i w pełni wartościowy materiał dowodowy. Nie były one kwestionowane przez żadną ze stron, zaś Sąd nie znalazł podstaw by czynić to z urzędu.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługuje na częściowe uwzględnienie.

Zgodnie z art. 133 § 1 i 3 krio: rodzice mają obowiązek świadczeń względem dziecka, które nie jest w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania.

Zakres obowiązku alimentacyjnego zgodnie z art. 135 § 1 i 2 krio zależy z jednej strony od potrzeb osoby uprawnionej z drugiej zaś strony od możliwości zarobkowych i majątkowych osoby zobowiązanej. Wykonanie obowiązku alimentacyjnego względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie może polegać w całości lub w części na osobistych staraniach o utrzymanie lub o wychowanie uprawnionego; w takim wypadku świadczenie alimentacyjne pozostałych zobowiązanych polega na pokrywaniu w całości lub w części kosztów utrzymania lub wychowania uprawnionego.

Zmiana obowiązku alimentacyjnego, zgodnie z art. 138 krio, możliwa jest w razie zmiany stosunków tzn. wtedy, gdy zmianie ulegają uzasadnione potrzeby uprawnionego albo możliwości zarobkowe zobowiązanego. Zmiana taka musi jednak być istotna.

Przyjmuje się, za uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 16 grudnia 1987 r.
(III CZP 91/86), że „przez usprawiedliwione potrzeby uprawnionego rozumieć należy potrzeby, których zaspokojenie zapewni mu - odpowiedni do jego wieku i uzdolnień
- prawidłowy rozwój fizyczny i duchowy. Możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego określają zarobki i dochody, jakie uzyskiwałby przy pełnym wykorzystaniu swych sił fizycznych i zdolności umysłowych, nie zaś rzeczywiste zarobki i dochody.”

Granicę obowiązku alimentacyjnego stanowią uzasadnione potrzeby dziecka. „Zgodnie z utrwaloną w orzecznictwie zasadą, dzieci mają prawo do równej stopy życiowej z rodzicami i to zarówno wtedy, gdy żyją z nimi wspólnie, jak i wtedy, gdy żyją oddzielnie. Oznacza to, że rodzice powinni zapewnić dziecku warunki materialne odpowiadające tym, w jakich żyją sami. Nie będzie to jednak dotyczyło potrzeb będących przejawem zbytku” (por. Z. Krzemiński, Alimenty i ojcostwo. Komentarz, Oficyna, 2008, wyd. III opubl. Lex).

Dotychczasowa kwota alimentów w wysokości po 400 zł od pozwanego na rzecz małoletniej powódki została ustalona ugoda zawartą w dniu 17 marca 2016 r. przed Sądem Rejonowym w Biłgoraju w sprawie o sygn. akt III RC 117/15.

W ocenie Sądu, od dnia wydania orzeczenia ustalającego wysokość obowiązku alimentacyjnego pozwanego, nastąpiła istotna zmiana, w rozumieniu art. 138 krio uzasadniająca podwyższenie kwoty alimentów do 1 100 zł od dnia 07 marca 2017 r. do dnia 30 czerwca 2017 r. , a od dnia 01 lipca 2017 r. do kwoty 650 zł. Porównując sytuację stron Sąd doszedł do przekonania, że zmiany nastąpiły po obu stronach. W ocenie Sądu uzasadnione potrzeby życiowe małoletniej uległy zmianie.

W ocenie Sądu uzasadnione koszty utrzymania małoletniej kształtują się na poziomie około 1.300 zł , na co składają się następujące wydatki:, wyżywienie – 400 zł; kosmetyki-70zł , środki czystości – 30 zł; ubrania i buty – 150-200 zł, czynsz za mieszkanie- 450 zł, rozrywka – 100zł, przedszkole – 100.

Oceniając uzasadnione potrzeby małoletniej Sąd na podstawie zasad doświadczenia życiowego uznał koszty wyżywienia małoletniej do kwoty 400zł, biorąc pod uwagę wiek dziecka. Sąd uznał także wydatki na odzież i obuwie w kwocie 150-200 zł, uznając tą kwotę za adekwatną do rzeczywistych potrzeb trzy i pół letniego dziecka. Sąd uznał także jako uzasadnione koszty utrzymania małoletniej kosztów wynajmu mieszkania w kwocie 450 zł. Sąd nie kwestionował zasadności uczęszczania małoletniej do prywatnego przedszkola i opłaty w wysokości 1520 zł tytułem opłaty za przedszkole. Sąd widział starania matki, która próbowała znaleźć państwowe przedszkole dla małoletniej, lecz mimo podjętych prób przez matkę nie udało się tego zrobić. Z uwagi na powyższe Sąd zasądził za okres od 7 marca 2017 roku do dnia 30 czerwca 2017 roku alimenty w kwocie 1.100,00 złotych. Kwota powyższa wynika z faktu opłat za prywatne przedszkole. Sąd przyjął, iż małoletnia uczęszczała do przedszkola do dnia 30 czerwca 2017 roku. Przedstawicielka ustawowa w żaden sposób nie udowodniła aby dziecko korzystało z prywatnej placówki również w okresie wakacyjnym dlatego też Sąd przyjął, iż opłaty za prywatną placówkę były do dnia 30 czerwca 2017 roku.

Pozwany winien liczyć się z tym ,iż wstępując w związek małżeński i zakładając rodzinę będzie zobligowany do ponoszenia wyższych kosztów niż dotychczas. Ponoszenie kosztów związanych z narodzinami drugiego dziecka pozwanego nie powinny mieć wpływu na wysokość obowiązku alimentacyjnego względem małoletniej powódki. Wskazać należy, większość wydatków przedstawionych przez pozwanego są wydatkami związanymi z utrzymaniem noworodka i dorastającego dziecka. Pozwany nie jest zobowiązany do uiszczania kosztów samodzielnie. Winien je uiszczać w równym stopniu co matka dziecka. Sąd nie kwestionuje faktu, że drugie dziecko pozwanego jest przewlekle chore i wymaga stałej opieki medycznej. Nie jest to jednak powodem do zaniedbania obowiązku względem małoletniej powódki.

Zdaniem Sądu pozwany posiada możliwości majątkowe, pozwalające mu na wywiązywanie się z obowiązku alimentacyjnego w kwocie 650 zł miesięcznie. Sąd w ustaleniu wysokości raty alimentacyjnej wziął pod uwagę wiek pozwanego, jego stan zdrowia oraz sposób i charakter dotychczasowo wykonywanej pracy zarobkowej. Sąd nie kwestionuje ciężkiej sytuacji życiowej pozwanego. Poznawany posiada uprawnienia kierowcy w różnych kategoriach. Daje mu to możliwość podjęcia pracy w sektorze transportu, z której można uzyskać wysokie dochody. Jednak aktualna sytuacja życiowa pozwanego nie daje mu dostatecznych możliwości na podjęcie tego rodzaju pracy w pełnym wiarze. Nie przesądza to jednak o tym, że w przyszłości pozwany nie będzie mógł jej podjąć, albowiem, jak już była o tym mowa wyżej pozwany winien liczyć się ze wszystkim decydując się na założenie rodziny. Wcześniejszy obowiązek alimentacyjny w stosunku do małoletniej powódki, nie może zostać uchylony ani zmieszony z uwagi na posiadanie drugiego dziecka. W ocenie Sądu, kwota alimentów w wysokości 650 zł jest racjonalna oraz odpowiednia do możliwości majątkowo zarobkowych pozwanego. Sąd oddalił powództwo w pozostałym zakresie, uznając iż żądana w pozwie kwota alimentów w wysokości 1 100 zł miesięcznie od pozwanego przewyższa jego możliwości majątkowo – zarobkowe. Jakkolwiek, zważywszy na wysokość miesięcznych dochodów pozwanego jest on w stanie uczestniczyć w kosztach utrzymania córki w kwocie 650 zł miesięcznie, w szczególności iż poza alimentami w formie pieniężnej w żaden inny sposób nie wykonuje swoich obowiązków rodzicielskich. Nie ma utrwalonej więzi z małoletnią. W żaden sposób nie starał się nawiązać relacji, ani kontaktu z dzieckiem. Nie ponosi żadnych innych opłat, kosztów związanych z utrzymaniem małoletniej powódki.

Sytuacja zarobkowa przedstawicielki ustawowej od czasu ostatniego orzeczenia uległa istotnej zmianie. Jej zarobki są obecnie na wyższym poziomie niż w czasie ustalenia ugody. Przedstawicielka ustawowa wraz z małoletnią przeprowadziły się do W., w celu podjęcia pracy przez przedstawicielkę. W związku z tym wzrosły jej wydatki mieszkaniowe, związane z wyżywieniem, opłatami etc. Samodzielne życie w większym mieście wiąże się ze wzrostem kosztów na każdej płaszczyźnie.

Kwota 650 zł stanowi połowę miesięcznych kosztów utrzymania małoletniej powódki. Wkład matki w sprawowanie przez nią opieki nad małoletnią jest znacznie większy. Jednak mimo, że przedstawicielka ustawowa jest pierwszoplanowym opiekunem dla małoletniej, Sąd z uwagi na sytuację materialną pozwanego postanowił ustalić koszty utrzymania małoletniej po połowie wobec każdego z rodziców.

Mając powyższe na uwadze, aktualne uzasadnione potrzeby dziecka, możliwości zarobkowe pozwanego pozwalają na uwzględnienie roszczenia w zakresie podwyższenia alimentów do kwoty po 1100 zł za okres od 07 marca 2017 r. do 30 czerwca 2017 r., a od 01 lipca 2017 r., do kwoty po 650 zł zł miesięcznie od dnia W pozostałym zakresie Sąd uznał powództwo za bezzasadne i dlatego podlegające oddaleniu.

Odnośnie żądania alimentów za okres sprzed wniesienia powództwa, tj. za okres od 28 lutego 2017 roku do dnia 6 marca 2017 roku, Sąd oddalił powództwo, gdyż strona powodowa nie wykazała niezaspokojonych potrzeb małoletniego powoda za ten okres, a zgodnie z art. 137 §2 k.r.o. to od istnienia niezaspokojonych potrzeb osoby uprawnionej zależy czy powództwo może być uwzględnione, co więcej kwota zaległych alimentów winna być wskazana kwotowo.

Z uwagi na powyższe, na mocy art. 133 § 1 krio w zw. z art. 135 § 1 i 2 krio w zw. z art. 138 krio, a contrario 137 orzeczono jak w pkt 1 i 3 sentencji.

Zgodnie z treścią art. 203 § 1 k.p.c. pozew może być cofnięty bez zezwolenia pozwanego aż do rozpoczęcia rozprawy, a jeżeli z cofnięciem połączone jest zrzeczenie się roszczenia – aż do wydania wyroku. Pozew cofnięty nie wywołuje żadnych skutków, jakie ustawa wiąże z wniesieniem powództwa. Na żądanie pozwanego powód zwraca mu koszty, jeżeli sąd już przedtem nie orzekł prawomocnie o obowiązku ich uiszczenia przez pozwanego (§ 2).

Zgodnie z art. 355 § 1 k.p.c., Sąd wydaje postanowienie o umorzeniu postępowania, jeżeli powód cofnął ze skutkiem prawnym pozew, lub jeżeli wydanie wyroku stało się z innych przyczyn zbędne lub niedopuszczalne.

Mając na uwadze powyższe, na podstawie art. 203 § 1 k.p.c. w zw. z art. 355 § 1 k.p.c., Sąd umorzył postępowanie w zakresie cofniętego powództwa jak orzeczono w pkt. 2 sentencji.

W myśl art. 98 § 1 k.p.c. Strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Na podstawie powyżej cytowanego artykułu Sąd orzekł jak w pkt 5 sentencji.

O kosztach zastępstw zastępstwa procesowego Sąd orzekł na podstawie art. 100 k.p.c. znosząc je wzajemnie. W pozostałym zakresie Sąd obciążył pozwanego kosztami z tytułu nieuiszczonej opłaty za pozew. Strona powodowa dochodząca roszczeń alimentacyjnych jest ustawowo zwolniona od ponoszenia kosztów sądowych.

Z kolei, stosownie do treści art. 333 § 1 pkt. 1 k.p.c., Sąd z urzędu nada wyrokowi przy jego wydaniu rygor natychmiastowej wykonalności, jeżeli zasądza alimenty – co do rat płatnych po dniu wniesienia powództwa, a co do rat płatnych przed wniesieniem powództwa za okres nie dłuższy niż za trzy miesiące.

Z tego też względu, na podstawie art. 333 § 1 pkt. 1 k.p.c., w punkcie 8 wyroku Sąd postanowił o nadaniu rygoru natychmiastowej wykonalności.