Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 kwietnia 2019 r.

Sąd Apelacyjny w Warszawie II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: SSA – Ewa Jethon (spr.)

Sędziowie: SA – Rafał Kaniok

SO (del.) – Przemysław Filipkowski

Protokolant: – st. sekr. sąd. Małgorzata Reingruber

przy udziale Prokuratora Waldemara Basteckiego

po rozpoznaniu w dniu 28 marca 2019 r.

sprawy:

M. S. urodz. (...) w N. S., syna J. i D. z domu S.

oskarżonego z art. 18§3 k.k. w zw. z art. 286§1 k.k. w zw. z art. 294§1 k.k. w zb. z art.297§3 k.k. w zw. z art. 11§2 k.k. (x2), art. 18§3 k.k. w zw. z art.286§1 k.k. w zw. z art. 294§1 k.k. w zb. z art. 297§1 k.k. w zw. z art. 11§2 k.k. w zw. z art. 91§1k.k.

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego i prokuratora

od wyroku Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie

z dnia 03 września 2018 r. sygn. akt V K 249/17

I.  zmienia zaskarżony wyrok w punkcie 1, 2, 3 4 i 5 w ten sposób, że podstawę prawną skazania i wymiaru kary oraz orzeczenia o karze łącznej i obowiązku naprawienia szkody, uzupełnia o art.4§1 k.k., przyjmując przepisy w brzmieniu obowiązującym do dnia 1 lipca 2015 r. a nadto w punkcie 4 z podstawy orzeczenia o karze łącznej w art. 85 k.k. eliminuje § 1 i § 2 k.k.;

II.  w pozostałej części utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok;

III.  zasądza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe za postepowanie odwoławcze, w tym z tytułu opłaty kwotę 600 (sześciuset) zł .

UZASADNIENIE

M. S. oskarżony został o to, że:

I.  w okresie od dnia 28.01.2009 r. do dnia 02.02.2009 r. w W., działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, w zamiarze aby ustalona osoba oraz inne osoby dokonały czynu zabronionego polegającego na doprowadzeniu jednostki organizacyjnej prowadzącej na podstawie ustawy podobną działalność gospodarczą do banku, to jest Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo - Kredytowej z siedzibą w W. przy ul. (...), do niekorzystnego rozporządzenia mieniem wielkiej wartości w kwocie 2 600 000,00 zł, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, poprzez wprowadzenie w błąd pracowników (...) w W. co do zdolności kredytowej M. S. oraz rzetelności dokumentów dotyczących jego zatrudnienia i osiąganych przez niego dochodów,
a także co do tożsamości osób, na których rzecz pożyczka została faktycznie udzielona, ułatwił jego popełnienie, w ten sposób, że w placówce (...) w W., w celu uzyskania dla innych osób od (...) w W., pożyczki w wysokości 2 600 000,00 zł, przedłożył: nierzetelny dokument w postaci zaświadczenia o zatrudnieniu i zarobkach z którego wynikało, iż pozostaje zatrudniony na umowę o pracę na czas nieokreślony w Firmie (...) SA, na stanowisku prezesa zarządu i osiąga z tego tytułu miesięczne wynagrodzenie w wysokości 36 500,00 zł netto, a także nierzetelne, pisemne oświadczenie dotyczące okoliczności o istotnym znaczeniu dla uzyskania pożyczki w postaci: kwestionariusza wywiadu pożyczkowego z dnia 28.01.2009 r. w którym podał nieprawdziwe informacje, co do wysokości osiąganych dochodów miesięcznych w kwocie 66 500,00 zł z tytułu zatrudnienia w firmie (...) SA na stanowisku prezesa zarządu, na podstawie których to dokumentów zawarto umowę pożyczki nr (...), której zabezpieczeniem miała być hipoteka ustanowiona na nieruchomości - lokal użytkowy nr (...) usytuowany w budynku przy Al. (...) w W. o pow. 1 160 m2, na mocy której Spółdzielcza Kasa Oszczędnościowo - Kredytowa w W. udzieliła pożyczki w kwocie 2 600 000,00 zł, której kwota została następnie przekazana na rzecz P. P. (1),

tj. o czyn z art. 18 § 3 kk w zw. z art. 286 § 1 kk w zw. z art. 294 § 1 kk w zb. z art. 297 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk

II. w okresie od dnia 28.04.2011 r. do dnia 29.04.2011 r. w W., działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, w zamiarze aby ustalona osoba oraz inne osoby dokonały czynu zabronionego polegającego na doprowadzeniu jednostki organizacyjnej prowadzącej na podstawie ustawy podobną działalność gospodarczą do banku, to jest (...) z siedzibą w W. przy ul. (...), do niekorzystnego rozporządzenia mieniem wielkiej wartości w kwocie 2 000 000,00 zł, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, poprzez wprowadzenie w błąd pracowników (...) w W. co do zdolności kredytowej M. S. oraz rzetelności dokumentów dotyczących jego zatrudnienia i osiąganych przez niego dochodów, a także co do tożsamości osób, na których rzecz pożyczka została faktycznie udzielona, ułatwił jego popełnienie, w ten sposób, że w placówce (...) w W., w celu uzyskania dla innych osób od (...) w W., pożyczki w wysokości 2 000 000,00 zł, przedłożył pisemne oświadczenia dotyczące okoliczności o istotnym znaczeniu dla uzyskania pożyczki w postaci:

- kwestionariusza wywiadu pożyczkowego z dnia 29.04.2011 r. w którym podał nieprawdziwe informacje, co do wysokości osiąganych dochodów miesięcznych w kwocie 90 000,00 zł z tytułu zatrudnienia w firmie (...) S.A.

- oświadczenia z dnia 28.04.2011 r. z którego wynikało, iż osiąga miesięczne wynagrodzenie w kwocie 66 000,00 zł wraz z premią z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony w firmie (...) na stanowisku prezesa zarządu, na podstawie których to dokumentów zawarto umowę pożyczki na cele mieszkaniowe nr (...), której zabezpieczeniem miała być hipoteka ustanowiona na nieruchomościach gruntowych położonych w miejscowości D. gmina C. powiat (...) i w miejscowości F. gmina Z. powiat (...), na mocy której Spółdzielcza Kasa Oszczędnościowo - Kredytowa w W. udzieliła pożyczki w kwocie 2 000 000,00 zł, której kwota została następnie przekazana na rzecz P. P. (1),

tj. o czyn z art. 18 § 3 kk w zw. z art. 286 § 1 kk w zw. z art. 294 § 1 kk w zb. z art. 297 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 kk

III.  w okresie od dnia 07.06.2010 r. do dnia 08.06.2010 r. w W., woj. (...), działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, w zamiarze aby ustalone osoby oraz inne osoby dokonały czynu zabronionego polegającego na doprowadzeniu jednostki organizacyjnej prowadzącej na podstawie ustawy podobną działalność gospodarczą do banku, to jest (...) z siedzibą w W. przy ul. (...), do niekorzystnego rozporządzenia mieniem wielkiej wartości w kwocie 3 400 000,00 zł, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, poprzez wprowadzenie w błąd pracowników (...) w W. co do zdolności kredytowej G. R. oraz rzetelności dokumentów dotyczących jego zatrudnienia i osiąganych przez niego dochodów, a także co do tożsamości osób, na których rzecz pożyczka została faktycznie udzielona, ułatwił swoim zachowaniem jego popełnienie, w ten sposób, że wypisał i podpisał jako osoba uprawniona do wystawienia dokumentu nierzetelny dokument w postaci zaświadczenia o zatrudnieniu i zarobkach z dnia 07.06.2010 r., z którego wynikało, iż G. R. pozostaje zatrudniony na podstawie umowy o pracę w firmie (...) SA z siedzibą w W. na stanowisku dyrektora ds. marketingu i osiąga z tego tytułu wynagrodzenie netto z ostatnich trzech miesięcy w wysokości 57 000,00 zł, który to dokument następnie G. R. przedłożył w okresie od dnia 07.06.2010 r. do dnia 08.06.2010 r. w placówce (...) w W., przy ul. (...), w celu uzyskania pożyczki w w/w wysokości, w wyniku czego (...) w W. zawarła z G. R. umowę pożyczki na cele mieszkaniowe o nr (...) na kwotę 3 400 000,00 zł, gdzie zabezpieczeniem miała być hipoteka ustanowiona na nieruchomościach gruntowych położonych w miejscowości T., gmina M., pow. (...), której kwota została następnie przekazana na rzecz P. P. (1) i innych osób

tj. o czyn z art. 18 § 3 kk. w zw. z art. 286 § 1 kk w zw. z art. 294 § 1 kk. w zb. z art. 297 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 kk.

IV.  w okresie od dnia 15.06.2010 r. do dnia 16.06.2010 r. w W., woj. (...), działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, w zamiarze aby ustalone osoby oraz inne osoby dokonały czynu zabronionego polegającego na doprowadzeniu jednostki organizacyjnej prowadzącej na podstawie ustawy podobną działalność gospodarczą do banku, to jest Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo - Kredytowej z siedzibą w W. przy ul. (...), do niekorzystnego rozporządzenia mieniem wielkiej wartości w kwocie 3 450 000,00 zł, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, poprzez wprowadzenie w błąd pracowników (...) w W. co do zdolności kredytowej M. T. oraz rzetelności dokumentów dotyczących jego zatrudnienia i osiąganych przez niego dochodów, a także co do tożsamości osób, na których rzecz pożyczka została faktycznie udzielona, ułatwił swoim zachowaniem jego popełnienie, w ten sposób, wypisał i podpisał jako osoba uprawniona do wystawienia dokumentu nierzetelny dokument w postaci zaświadczenia o zatrudnieniu i zarobkach z dnia 15.06.2010r., z którego wynikało, iż M. T. pozostaje zatrudniony na podstawie umowy o pracę w firmie (...) SA z siedzibą w W. na stanowisku dyrektora ds. eksportu i osiąga z tego tytułu wynagrodzenie netto z ostatnich trzech miesięcy w wysokości 61 000,00 zł, który to dokument następnie M. T. przedłożył w dniu 16.06.2010 r. w placówce (...) w W., przy ul. (...), w celu uzyskania pożyczki w w/w wysokości, w wyniku czego w dniu 16.06.2010 r. (...) w W. zawarła z M. T. umowę pożyczki na cele mieszkaniowe o nr (...) na kwotę 3 450 000,00 zł, gdzie zabezpieczeniem miała być hipoteka ustanowiona na nieruchomościach gruntowych położonych w miejscowości P., gmina R., woj. (...), której kwota została następnie przekazana na rzecz P. P. (1) i innych osób,

tj. o czyn z art. 18 § 3 kk. w zw. z art. 286 § 1 kk w zw. z art. 294 § 1 kk. w zb. z art. 297 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 kk.

V.  w okresie od dnia 03.11.2010 r. do dnia 18.11.2010 r. W., woj. (...), działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, w zamiarze aby ustalona osoba dokonała czynu zabronionego polegającego na doprowadzeniu jednostki organizacyjnej prowadzącej na podstawie ustawy podobną działalność gospodarczą do banku, to jest (...) z siedzibą w W. przy ul. (...), do niekorzystnego rozporządzenia mieniem wielkiej wartości w kwocie 3 300 000,00 zł, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, poprzez wprowadzenie w błąd pracowników (...) w W. co do zdolności kredytowej T. J. oraz rzetelności dokumentów dotyczących jego zatrudnienia i osiąganych przez niego dochodów, ułatwił swoim zachowaniem jego popełnienie, w ten sposób, że podpisał jako osoba uprawniona do wystawienia dokumentu, nierzetelny dokument w postaci zaświadczenia o zatrudnieniu i zarobkach z dnia 02.11.2010 r., z którego wynikało, iż T. J. pozostaje zatrudniony na podstawie umowy o pracę w firmie (...) SA z siedzibą w W. na stanowisku kierownika sprzedaży na Skandynawię i osiąga z tego tytułu wynagrodzenie netto z ostatnich trzech miesięcy w wysokości 104 500,00 zł, który następnie T. J. przedłożył w placówce (...), w celu uzyskania pożyczki na cele mieszkaniowe nr (...) na kwotę 3 330 000,00 zł, której zabezpieczeniem miała być hipoteka ustanowiona na nieruchomości gruntowej położonej w miejscowości K. gmina K. powiat (...),

tj. o czyn z art. 18 § 3 kk w zw. z art. 286 § 1 kk w zw. z art. 294 § 1 kk w zb. z art. 297 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk

Sąd Okręgowy Warszawa- Praga w Warszawie wyrokiem z dnia
3 września 2018 r. o sygn. akt V K 249/17:

przy zastosowaniu ustawy kodeks karny w brzmieniu obowiązującym do dnia 30.06.2015 r. w zw. z art. 4 § 1 kk:

1. oskarżonego M. S. uznał za winnego popełnienia zarzuconego mu w pkt I czynu i za to na podst. art. 18 § 3 kk w zw. z art. 286 § 1 kk w zw. z art. 294 § 1 kk w zb. z art. 297 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk skazał go a na podst. art. 19 § 1 kk w zw. z art. 294 § 1 kk w zw. z art. 11 § 3 kk wymierzył mu karę 1 (jednego) roku i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności;

2. oskarżonego uznał za winnego popełnienia zarzucanego mu w pkt II czynu i za to na podst. art. 18 § 3 kk w zw. z art. 286 § 1 kk w zw. z art. 294 § 1 kk w zb. z art. 297 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk skazał go a na podst. art. 19 § 1 kk w zw. z art. 294 § 1 kk w zw. z art. 11 § 3 kk wymierzył mu karę 1 (jednego) roku i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności;

3. oskarżonego uznał za winnego popełnienia czynów zarzuconych mu w pkt III, IV i V przy czym ustalił, że działał on w krótkich odstępach czasu, w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, zanim zapadł pierwszy wyrok, chociażby nieprawomocny, co do któregokolwiek z tych przestępstw i za to na podst. art. 18 § 3 kk w zw. z art. 286 § 1 kk w zw. z art. 294 § 1 kk w zb. z art. 297 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk w zw. z art. 91 § 1 kk skazał oskarżonego a na podst. art. 19 § 1 kk w zw. z art. 294 § 1 kk w zw. z art. 11 § 3 kk w zw. z art. 91 § 1 kk wymierzył mu łącznie karę 2 (dwóch) lat pozbawienia wolności;

4. na podst. art. 85 § 1 i 2 kk, 86 § 1 kk, 91 § 2 kk połączył orzeczone kary pozbawienia wolności i wymierzył oskarżonemu karę łączną
3 (trzech) lat pozbawienia wolności;

5. na podst. art. 46 § 1 kk orzekł wobec oskarżonego obowiązek częściowego naprawienia szkód wyrządzonych przestępstwami poprzez zapłatę na rzecz pokrzywdzonego - Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo - Kredytowej w W. przy ul. (...), reprezentowanej przez Syndyka Masy Upadłości (...) w W. w (...) kwot: w ramach czynu zarzuconego w pkt I kwoty 100.000 (sto tysięcy) złotych, w ramach czynu zarzuconego w pkt II kwoty 100.000 (sto tysięcy) złotych, w ramach czynu zarzuconego w pkt III kwoty 20.000 (dwadzieścia tysięcy) złotych, w ramach czynu zarzuconego w pkt IV kwoty 20.000 (dwadzieścia tysięcy) złotych, w ramach czynu zarzuconego w pkt V kwoty 20.000 (dwadzieścia tysięcy) złotych;

6. zwolnił oskarżonego od zapłaty kosztów sądowych na rzecz Skarbu Państwa.

Apelację od powyższego wyroku wniósł obrońca oskarżonego i prokurator.

Obrońca oskarżonego zaskarżonemu orzeczeniu zarzucił:

1) na podstawie art. 438 pkt 2 kpk naruszenie przepisów postępowania, które miało wpływ na treść zaskarżonego wyroku, a mianowicie przepisów art. 4 kpk, art. 7 kpk oraz art. 410 kpk poprzez dokonanie dowolnej w miejsce swobodnej oceny dowodów z pominięciem okoliczności korzystnych dla oskarżonego i ustalenie, że kwoty pożyczek udzielonych oskarżonemu, a także G. R., M. T. oraz T. J. zostały przekazane na rzecz P. P. (1), podczas gdy ustalenie takie jest sprzeczne z pozostałym materiałem dowodowym, w tym zwłaszcza z zeznaniami P. P. (1), J. P. (1) oraz M. G. (1), z których to zeznań wynika, że zarząd (...) wraz z P. P. (1) opracował mechanizm udzielania pożyczek osobom wskazanym przez P. P. (1), który polegał między innymi na pokrywaniu z pożyczonych pieniędzy najdawniej wymagalnych wierzytelności (...) celem zapewnienia ciągłości finansowej ww. kasy oszczędnościowo-pożyczkowej oraz ochrony przed postępowaniem nadzorowanym przez Komisję Nadzoru Finansowego, zaś o okolicznościach tego procederu oskarżony nie wiedział;

2) na podstawie art. 438 pkt 2 kpk naruszenie przepisów postępowania, które miało wpływ na treść zaskarżonego wyroku, a mianowicie przepisów art. 4 kpk, art. 7 kpk oraz art. 410 kpk poprzez dokonanie dowolnej w miejsce swobodnej oceny dowodów z pominięciem okoliczności korzystnych dla oskarżonego i potraktowaniu jako okoliczności bez znaczenia faktu spłacania pożyczek (...) innymi pożyczkami udzielonymi przez zarząd pokrzywdzonego, podczas gdy okoliczność niniejsza miała korzystne znaczenie dla uniewinnienia oskarżonego z uwagi na to, że środki pieniężne pochodzące z pożyczek udzielonych oskarżonemu, G. R., M. T. oraz T. J., mogły służyć zapewnieniu ciągłości finansowej (...) w W. oraz ochronie pokrzywdzonego przed postępowaniem nadzorowanym przez Komisję Nadzoru Finansowego w taki sposób, że środki z pożyczek objętych aktem oskarżenia w niniejszej sprawie służyły spłacaniu innych, najdawniej wymagalnych dotychczas wierzytelności pozostałych pożyczkobiorców (...) w W., co w konsekwencji oznacza, iż nie sposób uznać, aby udzielenie pożyczek objętych aktami oskarżenia doprowadziły do niekorzystnego rozporządzenia mieniem przez (...);

3) na podstawie art. 438 pkt 1 kpk, naruszenie prawa materialnego, a mianowicie przepisów art. 18 § 3 kk w zw. z art. 286 § 1 kk poprzez ich niewłaściwe zastosowanie i przyjęcie we wszystkich kwalifikacjach prawnych czynów zarzuconych oskarżonemu, że oskarżony udzielił pomocy do popełnienia występku oszustwa, podczas gdy nie zostały spełnione znamiona typu czynu zabronionego oszustwa, gdyż nie miało miejsca wprowadzenie w błąd (...) w W., skoro członkowie zarządu pokrzywdzonego w porozumieniu z P. P. (1) wiedzieli, w jakim celu udzielają pożyczek objętych aktem oskarżenia, co opisano w zarzutach sformułowanych powyżej, jak również nie doszło do niekorzystnego rozporządzenia mieniem przez (...) w W., skoro udzielone pożyczki służyły interesom tego pokrzywdzonego w taki sposób, że zostały one przeznaczone na sfinansowanie potrzeb inwestycyjnych (...) oraz zapewniły ciągłość finansową ww. pokrzywdzonego;

4) na podstawie art. 438 pkt 2 kpk naruszenie przepisów postępowania, które miało wpływ na treść zaskarżonego wyroku, a mianowicie przepisów art. 7 kpk oraz art. 410 kpk poprzez dokonanie dowolnej w miejsce swobodnej oceny wyjaśnień oskarżonego M. S. złożonych przez oskarżonego w następstwie przesłuchania P. P. (1), J. P. (1) i M. G. (1) oraz uznanie tych wyjaśnień jako niewiarygodnych w kontekście uprzedniego przyznawania się przez oskarżonego do winy co do czynu z art. 286 kk w postępowaniu przygotowawczym i na pierwszej rozprawie przed Sądem I instancji, podczas gdy ocena taka jest niezgodna z zasadami prawidłowego rozumowania oraz doświadczenia życiowego, albowiem:

a) oskarżony poprzednio przyznawał się do winy z uwagi na istniejące pomiędzy nim oraz prokuratorem porozumieniem o dobrowolnym poddaniu się karze w trybie art. 335 § 1 kpk obejmujące wymierzenie kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania, co oskarżony uznał zgodne z jego interesem;

b) oskarżony dopiero po przeprowadzeniu postępowania dowodowego przed Sądem I instancji dowiedział się o mechanizmie współdziałania członków zarządu (...) z P. P. (1) w obrocie środkami pochodzącymi z pożyczek, materiałów tych prokurator nie ujawnił w aktach sprawy, co sprawiało, że zarzuty skierowane przeciwko oskarżonemu w akcie oskarżenia są bezzasadne z uwagi na zdekompletowanie znamion typu czynu zabronionego oszustwa;

5) na podstawie art. 438 pkt 2 kpk naruszenie przepisu postępowania, które miało wpływ na treść zaskarżonego wyroku, a mianowicie przepisu art. 169 kpk poprzez jego niewłaściwe niezastosowanie i nieprzeprowadzenie przez Sąd I instancji dowodu z zeznań M. G. (2), który w inkryminowanym czasie był prezesem zarządu (...) na okoliczność mechanizmu udzielania pożyczek w (...) osobom poleconym przez P. P. (1), wiedzy innych członków zarządu o przyjętym sposobie prowadzenia polityki pożyczkowej przez (...), sposobie rozdysponowywania środkami pochodzącymi z pożyczek udzielonych osobom poleconym przez P. P. (1), w szczególności zasilania tymi środkami wymagalnych wierzytelności (...) w celu utrzymania ciągłości finansowej ww. kasy, podczas gdy o wiedzy M. G. (2) na temat ww. mechanizmu obrotu pożyczkami zeznała J. P. (1), M. G. (1) i P. P. (1);

6) na podstawie art. 438 pkt 2 kpk naruszenie przepisów postępowania, które miało wpływ na treść zaskarżonego wyroku, a mianowicie przepisów art. 7 kpk, art. 410 kpk oraz art. 169 kpk poprzez ich niewłaściwe zastosowanie i nieustalenie przez Sąd I instancji okoliczności, czy członkowie zarządu (...) oraz M. G. (1) - byli w błędzie co do zdolności kredytowej oskarżonego, G. R., M. T. oraz T. J., gdy decydowali o zawarciu z tymi osobami umów pożyczek, w sytuacji gdy zarząd pokrzywdzonego wraz z P. P. (1) prowadził politykę pożyczkową polegającą na zawieraniu umów kredytowych z osobami poleconymi przez P. P. (1) w celu pokrywania inwestycji P. P. (1) oraz (...), jak również wierzytelności (...) dla utrzymania ciągłości finansowej ww. instytucji, przy czym zdolność kredytowa tych osób nie miała znaczenia w kontekście ich polecenia przez P. P. (1);

7) na podstawie art. 438 pkt 2 kpk naruszenie przepisów postępowania, które miały wpływ na treść zaskarżonego wyroku, a mianowicie przepisów art. 4 kpk, art. 7 kpk oraz art. 410 kpk poprzez dokonanie dowolnej w miejsce swobodnej oceny dowodów z pominięciem okoliczności korzystnych dla oskarżonego, w wyniku której doszło do ustalenia, że działania oskarżonego miały wprowadzić w błąd „pracowników (...)”, podczas gdy z zebranych dowodów nie wynika, czy i jacy pracownicy (...) mieli do czynienia ze sprawą oskarżonego, a jeśli tak, to czy w istocie zostali oni wprowadzeni w błąd;

8) na podstawie art. 438 pkt 1 kpk naruszenie prawa materialnego, a mianowicie przepisów art. 18 § 3 kk w zw. z art. 286 § 1 kk poprzez ich niewłaściwe zastosowanie i przyjęcie, że czyny oskarżonego winny zostać zakwalifikowane jako pomocnictwo oszustwa, podczas gdy w sprawie nie ustalono, komu miał oskarżony rzekomo pomagać przy popełnieniu przestępstwa oszustwa, a zatem przyjęto, że pomocnictwo zostało skierowane do bliżej nieokreślonego przestępstwa, które miałaby popełnić bliżej nieustalona osoba;

9) na podstawie art. 438 pkt 2 kpk naruszenie przepisów postępowania, które miały wpływ na treść zaskarżonego wyroku, a mianowicie przepisów art. 4 kpk, art. 7 kpk oraz art. 410 kpk poprzez dokonanie dowolnej w miejsce swobodnej oceny dowodów z pominięciem okoliczności korzystnych dla oskarżonego, w wyniku której ustalono wbrew zeznaniom J. P. (2) woźnej, M. G. oraz P. P. (1), że wystawienie przez oskarżonego M. S. pięciu nieprawdziwych zaświadczeń o zarobkach miało jakikolwiek wpływ na otrzymanie pożyczek objętych aktem oskarżenia, podczas gdy jak wynika to z opisywanego powyżej mechanizmu udzielania pożyczek przez zarząd (...), to nie kwestia zdolności kredytowej rzekomego pożyczkobiorcy miała znaczenie z punktu widzenia zgody na zawarcie umowy pożyczki lecz decydowała o tym słowna gwarancja P. P. (1) o spłacie pożyczek udzielanych tym osobom i decyzja zarządu (...);

10) na podstawie art. 438 pkt 1 kpk naruszenie prawa materialnego, a mianowicie przepisu art. 297 § 1 kk poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i przyjęcie, że w sprawie doszło do realizacji przez oskarżonego wszystkich znamion typu czynu zabronionego, podczas gdy wystawienie dokumentów co do wysokości zarobków oraz zdolności kredytowej nie miało żadnego znaczenia dla wydania zgody przez zarząd (...) na zawarcie umów pożyczek objętych aktem oskarżenia.

W konkluzji wniósł o zmianę zaskarżonego orzeczenia poprzez uniewinnienie oskarżonego M. S. od wszystkich zarzuconych mu czynów, ewentualnie zaś o uchylenie zaskarżonego wyroku oraz przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu Warszawa-Praga w Warszawie.

Prokurator na podstawie art. 425 § 1 i 2 kpk oraz art. 444 kpk zaskarżył powyższy wyrok na niekorzyść oskarżonego M. S. w części dotyczącej orzeczenia o karze.

Na podstawie art. 438 pkt 1 kpk i art. 427 § 1 i 2 kpk wyrokowi temu zarzucił:

- obrazę prawa materialnego, a mianowicie art. 85 § 1,2 k.k. poprzez ich zastosowanie przy wymierzaniu oskarżonemu M. S. kary łącznej za przypisane mu wyrokiem czyny i wskazanie przez Sąd, iż wymierzenie tej kary nastąpiło na podstawie art. 85 § 1 i 2 k.k., kk, art. 86 § 1 k.k. i art. 91 § 2 kk przy zastosowaniu z art. 4 § 1 k.k., podczas, gdy Sąd przy wymierzaniu tej kary powinien zastosować art. 86 § 1 k.k. i art. 91 § 2 k.k., albowiem oskarżonemu przypisane zostało popełnienie ciągu przestępstw określonego w art. 91 § 1 k.k. oraz popełnienie innych przestępstw. 

W konkluzji wniósł o zmianę zaskarżonego orzeczenia w części dotyczącej orzeczenia o karze łącznej w stosunku do M. S., poprzez wymierzenie jej - na podstawie art. 86§ 1 k.k. i art. 91 § 2 k.k. - zamiast orzeczonej przez Sąd I instancji kary w oparciu o przepisy art. 85 § 1 i 2 k.k., kk, art. 86 § 1 k.k. i art. 91 § 2 kk.

Sąd Apelacyjny zważył co następuje:

Apelacja obrońcy oskarżonego nie jest zasadna, jak i argumentacja użyta na poparcie postawionych w niej zarzutów, wobec czego jej wnioski nie zostały uwzględnione.

Wbrew treści zarzutów apelacji Sąd orzekający nie dopuścił się naruszenia wskazanych w nich przepisów. Zarówno przebieg rozprawy przed Sądem Okręgowym, jak i treść uzasadnienia zaskarżonego wyroku wskazują, że Sąd ten dokonał oceny przeprowadzonych dowodów nie uchybiając normie zawartej w art. 7 k.p.k. a za podstawę ustaleń faktycznych w zakresie przypisanego czynu przyjął, zgodnie z art. 410 k.p.k., całokształt okoliczności ujawnionych na rozprawie, wynikających z dowodów, które uznał za wiarygodne. Ocena dowodów i wynikających z nich okoliczności wskazuje, że dokonane ustalenia odpowiadają ich treści. W wywodach Sądu Okręgowego wskazujących na zgodną z normą art. 7 k.p.k. ocenę materiału dowodowego, nie stwierdzono błędów o charakterze logicznym ani faktycznym. Poczynione w oparciu o nią ustalenia są prawidłowe.

Zarzut dowolnej oceny materiału dowodowego nie może ograniczyć się do zaprezentowania własnej odmiennej interpretacji dowodów bez wykazania jakich konkretnie uchybień w świetle wiedzy i doświadczenia życiowego dopuścił się Sąd w dokonanej ich ocenie. Zarzut ten jest tylko wówczas słuszny, gdy zasadność ocen i wniosków wyprowadzonych przez Sąd orzekający z okoliczności ujawnionych w toku przewodu sądowego, nie odpowiada prawidłowości logicznego rozumowania, nie może on natomiast sprowadzać się do samej polemiki z ustaleniami sądu ( vide Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 lutego 1975 r. sygn. akt II K 355/74, OSNPG 9/1975, poz.84).

Z tych przyczyn nie mogą zasługiwać na uwzględnienie sprzeczne z powyższymi wymogami polemiczne argumenty skarżącego skierowane przeciwko dokonanej przez Sąd meriti ocenie dowodów, którą Sąd odwoławczy w całości podziela. Nie sposób ocenić inaczej, niż dokonał tego Sąd Okręgowy, wyjaśnień oskarżonego uznając je za wiarygodne w części. Wywód należy rozpocząć od przytoczenia za Sądem Okręgowym, że wiarygodność oskarżonego uznana została w zakresie twierdzenia, że „wziął kredyty na prośbę P. P. (1) a także, że środki z obu kredytów nie były przeznaczone dla niego oraz, że nie uzyskał z tego tytułu żadnego wynagrodzenia”. Zeznania świadków P. P. (1), J. P. (3) i M. G. (1), nie podważają tej części wyjaśnień. Także oskarżony, zmieniając swoje stanowisko, co do przyznania się do zarzucanych czynów, nie zaprzeczył żadnemu z tych twierdzeń. Zmiana jego wyjaśnień stanowi jedynie ocenę prawną czynu, który jego zdaniem nie stanowił pomocnictwa do oszustwa. Zarzuty obrońcy skierowane przeciwko prawidłowości oceny materiału dowodowego jedynie rozwijają tak zaprezentowaną ocenę czynu a nie kwestionują prawdziwości wyjaśnień i ich oceny. Pomijają natomiast, że dokonana przez Sąd Okręgowy ocena wyjaśnień oskarżonego i dokonane ustalenia odpowiadają treści tego dowodu. Nie mają wpływu na ocenę ich wiarygodności także okoliczności (zarzut.4) nie uwzględnienia wniosków oskarżonego w zakresie kary. Podobnie uświadomienie przez oskarżonego w wyniku postępowania dowodowego, współdziałania P. P. (1) z członkami zarządu (...) nie podważa żadnego z twierdzeń zawartych w wyjaśnieniach.

Jakkolwiek P. P. (1) opisał cały proceder i swój w nim udział, polegający na uzyskiwaniu kredytów, początkowo na różne szczegółowo opisane przedsięwzięcia (w tym przestępcze) a następnie także pozyskiwania ich na spłatę najstarszych z tych zobowiązań, to zarówno te fakty, jak i wiedza o osobach w pewnym zakresie z nim współdziałających czy pomagających w uzyskiwaniu kredytów, którą według słów obrońcy, oskarżony posiadł na rozprawie w wyniku uczestnictwa w przesłuchaniu świadków P. P. (1), J. P. (3) i M. G. (1), nie ma znaczenia dla jego wcześniejszych wyjaśnień. Te bowiem dotyczą działań jego i zachowań osób, które uczestniczyły w pozyskaniu kredytów zgodnie z jego wiedzą.

Wiedza o szczegółach relacji pomiędzy tymi osobami a także wiedza i postawa członków zarządu, nie mają znaczenia dla oceny ani wyjaśnień, ani zakresu odpowiedzialności oskarżonego. Sąd bowiem przypisał mu winę jedynie w granicach zarzutu a ten ogranicza ją wyłącznie do podjętych przez niego działań i okoliczności oszustwa w części, w jakiej posiadał o nim wiedzę.

Zarzuty kwestionujące ocenę dowodów a w istocie także dokonane ustalenia poprzez wykazanie braku znamion przypisanych występków, nie są słuszne. (zarzut 1, 2, 3, 7, 9).

Jako pozbawiony przekonywalności uznać należy zarzut, w którym obrońca, który uczestniczył przecież w przesłuchaniu P. P. (1), w dniu 16 maja 2018 r., w tym w ujawnieniu jego obszernych depozycji ( z k. 848-853, 855-859, 861-868, 870-871, 877 -881, 885-890 i 892-896) usiłuje przedstawić jego działania, jako swoistą realizację programu naprawczego (...), poprzez zapewnienie mu ciągłości finansowej. Bezpodstawnie wywodzi on w apelacji, że z zeznań P. P. (1), J. P. (3) i M. G. (1), wynika, że zarząd (...) wraz z P. P. (1) opracował mechanizm udzielania pożyczek osobom wskazanym przez P. P. (1), który polegał między innymi na pokrywaniu z pożyczonych pieniędzy najdawniej wymagalnych wierzytelności (...) celem zapewnienia ciągłości finansowej kasy oszczędnościowo-pożyczkowej oraz ochrony przed postępowaniem nadzorowanym przez Komisję Nadzory Finansowego, czyli organu ustawowo powołanego do kontroli tej instytucji i ujawnienia wszelkich nieprawidłowości. Wynikające z treści zeznań wymienionych świadków okoliczności, zarówno odnośnie celu przeznaczenia pieniędzy z kredytów, jak i wzajemnych relacji tych osób, także nie odpowiadają obrazowi prezentowanemu przez obrońcę, mającemu zaprzeczyć znamieniu niekorzystnego rozporządzenia mieniem, usiłując dowieść, że takie rozporządzenie leżało w interesie (...)-u. Nie sposób się z tym zgodzić, jeśli się zważy, że przecież nie należy interesu zarządu i P. P. (1) utożsamiać z interesem jednostki organizacyjnej, jaką był (...), aktualnie w upadłości likwidacyjnej, jako pokrzywdzonego. Skarżący nie wskazał, jaki pozytywny skutek dla pokrzywdzonego, bo nie może być nim przecież niedopuszczenie do ujawnienia tego procederu, także wobec Komisji Nadzoru Finansowego, lub odsunięcia go w czasie, miały mieć kolejne rozporządzenia mieniem, na rzecz osób, które z założenia nie miały spłacać kredytu, bo nie były stroną umowy. Nie zmienia tej oceny przecież fakt przekazania go na spłatę najstarszych spośród wymagalnych kredytów. Nie można bowiem z interesem pokrzywdzonego utożsamiać interesu osób odpowiedzialnych z prawidłowe funkcjonowanie jednostki organizacyjnej. Według wyroku SN z dnia 5 stycznia 2006 r. (III KK 198/05, OSNKW 2006, nr 4, poz. 40), "niekorzystnym rozporządzeniem mieniem przy zawarciu umowy kredytowej nie musi być powstanie rzeczywistej straty w sensie materialnym, lecz np. sam fakt przyznania takiego kredytu bez odpowiedniego zabezpieczenia, z ryzykiem utraty wypłaconych środków i nieuzyskania odsetek". Oznacza to, że SN przyjmuje szeroką wykładnię omawianego znamienia, obejmującą niekorzystną decyzję obciążoną ryzykiem przyszłych strat.

Nietrafnie też skarżący zarzuca brak znamienia błędu, jako warunku w ogóle przypisania oskarżonemu pomocnictwa do oszustwa. M. S. przypisano pomocnictwo w doprowadzeniu (...) do niekorzystnych rozporządzeń w uzyskania kredytu, poprzez wprowadzenie w błąd, co do kondycji finansowej, oraz rzetelności dokumentów dotyczących jego zatrudnienia i zarobków oraz tożsamości kredytobiorcy. Uzyskane środki już z założenia przeznaczone były dla innej, niż oskarżony osoby (lub osób), która nimi miała zadysponować i zadysponowała (także zgodnie z udzielonym pełnomocnictwem – uzasadnienie str.5), a nie dla niego, który o ów kredyt wystąpił i formalnie uzyskał a zatem faktycznie za niego przyjął odpowiedzialność. Nie ma więc znaczenia, w jaki dokładnie sposób osoba ta rozdysponowała kredytem, skoro (...), jako instytucja jej go nie udzielił.

Bezzasadne jest też twierdzenie skarżącego, że nie doszło do wprowadzenia w błąd (...) w W., skoro członkowie zarządu pokrzywdzonego w porozumieniu z P. P. (1) wiedzieli o oszustwie (zarzut 3). Odpór takiemu rozumowaniu dał już Sąd meriti, stwierdzając, że pokrzywdzonym w sprawie nie są członkowie zarządu, ale jednostka organizacyjna, jaką jest (...), której podstawą prawną funkcjonowania jest ustawa z dnia 5.11.2009 r. o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych. Przytoczenia za Sądem Okręgowym wymaga, że celem kas jest gromadzenie środków pieniężnych wyłącznie swoich członków, udzielanie im pożyczek i kredytów. (str. 12-13 uzasadnienia wyroku). W przypadku mienia osoby prawnej, gdzie szereg osób bierze udział w czynnościach, których skutkiem było rozporządzenie mieniem, nie zawsze występuje tożsamość osoby wprowadzonej w błąd i rozporządzającej mieniem. Często też, w przypadku przestępczego współdziałania uczestniczą sprawcy tkwiący w strukturach pokrzywdzonej osoby prawnej (intraneus). Taka sytuacja zaistniała w realiach przedmiotowej sprawy. Dla przypisania sprawcy odpowiedzialności karnej z art.286§1 k.k., nie jest niezbędnym warunkiem ustalenie tożsamości podmiotowej osoby wprowadzonej w błąd i rozporządzającej mieniem osoby prawnej. Nie jest to bowiem warunkiem wypełnienia znamion przedmiotowych, gdyż taki wymóg nie wynika z treści art. 286§1k.k., lecz to, że rozporządzenie mieniem musi być rezultatem wprowadzenia w błąd, tj. musi z tym wprowadzeniem w błąd pozostawać w więzi przyczynowej (vide Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 6 maja 2014 r., IV KK 12/14 OSNKW 2014,nr 11 poz. 84). Nie ulega wątpliwości, iż działania sprawców i oskarżonego udzielającego im pomocy, miały właśnie na celu wprowadzenie w błąd co do tożsamości osób biorących kredyt i zdolności kredytowej, bo taki był wymóg wypłaty kredytu. Gdyby decydowała o tym jak twierdzi skarżący, wyłącznie suwerenna wola P. P. (1), a tak nie było, nic nie stałoby na przeszkodzie, aby to jemu, „realizującemu wraz z zarządem program naprawczy” (...)-u udzielić kredytu z pominięciem procedur, które były w ocenie skarżącego bez znaczenia. Tymczasem w celu realizacji oszustw złożono wymagane przez procedurę, lecz nierzetelne dokumenty o dochodach kredytobiorców. Niezależnie więc od roli poszczególnych członów zarządu (...)-u i P. P. (1), były one potrzebne, skoro szereg osób, spośród pracowników (...)-u na różnych etapach procedury udzielania kredytu, weryfikował dokumenty i inne okoliczności, podejmowała różne czynności i decyzje, różnej rangi, które w efekcie skutkowały udzieleniem kredytu i w konsekwencji rozdysponowaniem mieniem znacznej wartości zgodnie z wolą głównych sprawców a za oczywistą wcześniejszą aprobatą oskarżonego i z jego pomocą. Niezasadny jest więc także zarzut 9, zawierający tezę, że wystawienie przez oskarżonego pięciu nieprawdziwych zaświadczeń o zarobkach nie miało jakiegokolwiek wpływu na otrzymanie pożyczek, bo o przyznaniu kredytu decydowała słowna gwarancja P. P. (1). Takie twierdzenie pozostaje w sprzeczności z materiałem dowodowym, w tym zeznaniami J. P. (1) i M. G. (3). Nie wynika z nich i skarżący także nie wskazuje, aby którykolwiek z kredytów został przyznany wbrew wymogom formalnym, w tym odnoszącym się do tak istotnej kwestii, jak dokumentacja poświadczająca zdolność kredytową. Takie założenie pozostaje w logicznej sprzeczności z działaniami samego P. P. (1), który zwrócił się do oskarżonego o wystawienie tych dokumentów i z jego depozycjami. Sąd Okręgowy prawidłowo, bo zgodnie z zeznaniem świadka P. P. (k.1308 ) ustalił, że ten „z całą pewnością mówił oskarżonemu, że zaświadczenia są potrzebne do wzięcia kredytów” (str. 9 uzasadnienia). To powoduje, że także zarzut 10, jest niezasadny.

Niezasadny jest tym samym zrzut 5, którym zarzuca obrazę normy art.169 k.pk. Przepis ten określa jedynie wymogi formalne, jakim powinien opowiadać wniosek dowodowy. Tymczasem uwzględniony przez Sąd meriti wniosek obrońcy (k.1341-43), który skutkował przesłuchaniem J. P. (3) i M. G. (3), nie dotyczył M. G. (2). Z zeznań przesłuchanych świadków wynika jasno rola i obraz jego relacji z P. P. (1) oraz zaangażowanie w szeroko opisany przez P. P. (1) proceder. Po przesłuchaniu tych trojga świadków obrońca także nie wnioskował o przesłuchanie Prezesa zarządu (...). G. a Sąd Okręgowy nie znalazł podstaw do przeprowadzenie tego dowodu z urzędu. Wskazana w zarzucie okoliczność w postaci omówienia wiedzy innych członków zarządu o przyjętym sposobie prowadzenia polityki pożyczkowej przez (...), sposobie rozdysponowania środkami pochodzącymi z pożyczek udzielanych osobom polecanym przez P. P. (1), świadczy, że skarżący nie dostrzega, że owa polityka stanowiła niezgodny z prawem proceder o dużej skali, o którym w pewnym zakresie mieli wiedzę przesłuchani członkowie zarządu. Ustalanie ich roli i zakresu odpowiedzialności nie jest celem tego postepowania, skoro ograniczone podmiotowo dotyczy oskarżonego a przedmiotowo jemu postawionych zarzutów. Jego odpowiedzialność ograniczona jest do jego świadomości, a nie innych osób. Trudno oczekiwać także w jakim zakresie każdy z pracowników i w zakresie jakiego dokładnie elementu czynu został wprowadzony w błąd, co do tożsamości kredytobiorcy, jego zdolności kredytowej, czy nierzetelności złożonych dokumentów. Popełnione przestępstwo było funkcją wszystkich tych działań współdziałających osób i decyzji osób w wyniku wprowadzenia błąd.

Nie znajduje uzasadnienia, sformułowany, jako zarzut obrazy prawa materialnego (8), nieustalenia, komu oskarżony udzielił pomocy w dokonaniu przestępstwa oszustwa. Mimo, że do znamion pomocnictwa nie należy zachowanie bezpośredniego sprawcy, zaś o dokonaniu pomocnictwa realizacja właściwej czynności sprawczej ujętej generalnie, jako „ułatwienie” popełnienia czynu zabronionego przez inną osobę, to znamiona pomocnictwa obejmują określenie osoby bezpośredniego wykonawcy, a więc podmiotu, na który nakierowane są działania lub zaniechania ułatwiającego. Pomocnictwem jest ułatwienie popełnienia czynu zabronionego ( cum dolo directo albo cum dolo eventuali) innej osobie, czyli konkretnej osobie, ale niekoniecznie zindywidualizowanej w danym postępowaniu co do tożsamości. O ile więc do przyjęcia pomocnictwa niezbędne jest, znajdujące potwierdzenie w materiale dowodowym konkretnej sprawy, przekonanie sądu o tym, że istniała osoba indywidualnie oznaczona, względem działań której podejmowane były przez pomocnika czynności określone w dyspozycji przepisu art.18§3 k.k. (oraz dyspozycji przepisu określającego znamiona przestępstwa, którego dopuszczał się sprawca), o tyle brak jest podstaw zarówno do twierdzenia, że osoba ta musi być z imienia i nazwiska oznaczona w czynie przypisanym pomocnikowi, jak i do twierdzenia, że personalia tej osoby muszą być znane pomocnikowi. (postanowienie SN z dnia 20 października 2005 r. II KK 184/05).

Tymczasem zarówno z treści przypisanych czynów, uzasadnienia zaskarżonego wyroku, jak i środka odwoławczego wynika, że zarówno oskarżony, jak i skarżący wie, że osobą, na której polecenie działał oskarżony i której udzielał pomocy był P. P. (1) i współdziałające z nim osoby a także kredytobiorcy wymienieni w zarzutach III, IV, V, na nazwiska których wypisał i podpisał zaświadczenia o zatrudnieniu i zarobkach.

Bezzasadnie też skarżący zarzuca, że pomocnictwo oskarżonego skierowane zostało do bliżej nieokreślonego przestępstwa. Sąd Okręgowy wykazał przecież, że oskarżony udzielił pomocy do konkretnych, scharakteryzowanych w przepisie art. 286§1 k.k. i art. 297§1 k.k. czynów. Oskarżony obejmował swoją świadomością zarówno charakterystykę czynu zabronionego, którego popełnienie miał zamiar ułatwić, jak miał świadomość znaczenia swojego zachowania dla realizacji czynu, który ułatwia. Oskarżony, jak ustalił to Sąd meriti ułatwił innym osobom popełnienie czynu zabronionego polegającego na doprowadzeniu (...) do niekorzystnego rozporządzenia mieniem znacznej wartości 2,6 mln. zł. i 2 mln. zł, tj. w przypadku czynów opisanych w pkt I i II poprzez wprowadzenie w błąd pracowników (...) co do swojej zdolności kredytowej oraz rzetelności dokumentów dotyczących jego zatrudnienia i osiąganych przez niego dochodów a także co do tożsamości osób na rzecz których kredyty były w rzeczywistości udzielone. Gdyby nie te działania, sprawca (sprawcy) główny nie mógłby środków tych uzyskać. Jak ustalił Sąd Okręgowy, obie pożyczki były przeznaczone dla P. P. (1) a oskarżony miał jedynie podpisać stosowne dokumenty oraz przedstawić stosowne zaświadczenia o dochodach. Trudno podważyć te ustalenia, czego też skarżący nie uczynił, jak i świadomości oskarżonego co do znaczenia jego działań dla realizacji przestępstwa sprawcy głównego. Wiedział, że nie jest rzeczywistym kredytobiorcą, jak przecież i to, że złożone przez niego dokumenty i oświadczenia nie są rzetelne.

Także do czynu przypisanego mu w punkcie 3 wyroku (zarzut II, IV i V) Sąd I instancji ustalił, że działanie oskarżonego polegało na wypisaniu i podpisaniu nierzetelnych dokumentów w postaci zaświadczeń o zatrudnieniu i zarobkach, przy czym dwóch kredytobiorców, tj. G. R. i T. J. w ogóle nie było zatrudnionych w B. Browar (...) a M. T. wprawdzie był zatrudniony, ale nie osiągał takich dochodów jak wskazane w w.w. zaświadczeniu. Wiedzę oskarżonego o celu wydania zaświadczeń Sąd prawidłowo wywiódł z zeznań świadka P. P. (1), który powiedział mu, że zaświadczenia te potrzebne są do wzięcia kredytów. (str. 13 i 9 uzasadnienia wyroku oraz zeznanie świadka k.1308 akt sprawy).

Wbrew wywodom skarżącego nie ma znaczenia, w jaki sposób dokonał rozdysponowania kredytu faktyczny kredytobiorca, w następstwie jego pozyskania w wyniku czynu zabronionego, jak nie ma znaczenia, czy pożyczki były początkowo spłacane. Wedle ustaleń sądu opartych na zeznaniach świadków, „na tym właśnie polegał przestępczy proceder, że pierwsze pożyczki były częściowo spłacane z kolejnych, tak aby przynajmniej na początku wszystko wyglądało zgodnie z prawem i aby cały proceder mógł być kontynuowany” (uzasadnienie wyroku str. 9). Niezależnie od tego, wiedzy i woli w zakresie sposobu rozporządzenia kredytem przez faktycznego kredytobiorcę oskarżonemu nie przypisano. Nie znajdują więc uzasadnienia zarzuty dotyczące także kwalifikacji prawnej czynów, która jest prawidłowa i zyskała aprobatę Sądu odwoławczego, tak jak użyta na jej poparcie obszerna argumentacja, zaprezentowana na stronach 10-14 uzasadnienia zaskarżonego wyroku.

Sąd I instancji jednak dokonując oceny względności ustaw, z racji korzystniejszej regulacji art.46§1 k.k., wskazując w uzasadnieniu (str.14), że uczynił tak w oparciu o normę art.4§1 k.k., uchybił regułom redakcji wyroku. Stosując ustawę inną, niż obowiązującą w dacie orzekania, należy to odzwierciedlić w wyroku powołując w podstawie prawnej art.4§1 k.k. i wskazując jednocześnie przyjęty stan prawny. Niezbędnym więc stało się uzupełnienie w powyższy sposób podstawy prawnej. W konsekwencji należało także powołać zapis art. 85k.k. obowiązujący przed dniem 1 lipca 2015 r.

W pozostałym zakresie, zatem i co do powołania w podstawie prawnej art.91§2 k.k. przyjęta kwalifikacja prawna jest prawidłowa, przez co kwestionującej ją apelacji prokuratora nie uwzględniono.

Na akceptację zasługuje również wymiar orzeczonych wobec oskarżonego kar i środków kompensacyjnych oraz argumentacja tych rozstrzygnięć przedstawiona na stronach 14-15 uzasadnienia zaskarżonego orzeczenia, która wskazuje, że Sąd ten we właściwym zakresie rozważył zarówno okoliczności obciążające, jak i łagodzące.

Orzeczone kary pozbawienia wolności prawidłowo odzwierciedlają, zgodnie z treścią art. 53 k.k. zarówno okoliczności czynu, jak i warunki osobiste oskarżonego. Sąd orzekający prawidłowo uwzględnił społeczną szkodliwość czynów, odwołując się do wartości mienia, która granicę decydującą o kwalifikacji z art. 294§1 k.k. przekracza ponad 2.000 razy, słusznie uznając za istotną okoliczność obciążającą. Prawidłowo także wskazał na okres działań przestępczych. Wagi tych okoliczności nie równoważy łagodząca okoliczność wynikająca z formy sprawczej – pomocnictwa.

Trafnie też Sąd meriti określił inne istotne okoliczności łagodzące, jak przyznanie się oskarżonego do popełnienia czynów oraz jego dotychczasową niekaralność.

Nie sposób wobec wskazanych okoliczności, orzeczonych kar: po roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności - za dwa pierwsze czyny i 2 lat pozbawienia wolności - za czyn określony w art. 91 §1 k.k., w wyniku objęcia czynów zarzucanych w punkcie III, IV i V, uznać za surowe, a tym bardziej surowe w stopniu rażącym, skoro Sąd dysponował sankcją od roku do lat 10, co oznacza, że kary orzeczone zostały w granicach nieznacznie wyższych od dolnego progu ustawowego zagrożenia.

Także kara łączna prawidłowo odzwierciedla stopień bliskości a wręcz tożsamości przedmiotowej czynu i podmiotowej pokrzywdzonego oraz odległość czasową pomiędzy tymi przestępstwami. Stąd jej wymiar, w wyniku zastosowania zasady asperacji bliższej absorpcji wyniósł 3 lata. Także więc i kara łączna nie nosi cech rażąco niewspółmiernie surowej.

Prawidłowo także orzeczono o obowiązku naprawienia szkody, jedynie w części, z racji formy sprawczej działania przestępczego -pomocnictwa.

Orzekając o kosztach sądowych za postępowanie odwoławcze na podstawie art. 627 k.p.k., Sąd Apelacyjny nie znalazł w sytuacji majątkowej, ani osobistej oskarżonego, podstaw do zwolnienia od ich ponoszenia.

Mając na uwadze powyższe, Sąd Apelacyjny orzekł jak w wyroku.