Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IX Ca 43/19

IX Cz 45/19

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 maja 2019 r.

Sąd Okręgowy w Olsztynie IX Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

Przewodniczący:

SSO Mirosław Wieczorkiewicz (spr.)

Sędziowie:

SO Agnieszka Żegarska

SO Jacek Barczewski

Protokolant:

st. sekr. sąd. Agnieszka Najdrowska

po rozpoznaniu w dniu 22 maja 2019 r. w Olsztynie na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Jedwabnie

przeciwko Towarzystwu (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W.

o zapłatę

na skutek apelacji powódki od wyroku Sądu Rejonowego w Szczytnie z dnia 23 sierpnia 2018 r., sygn. akt I C 57/17 oraz zażalenia pozwanego na postanowienie o kosztach procesu zawarte w punkcie III tego wyroku,

I.  zmienia zaskarżony wyrok w całości, nadając mu brzmienie:

„1. zasądza od pozwanego na rzecz powódki kwotę 2.388,60,-zł (dwa tysiące trzysta osiemdziesiąt osiem i 60/100) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 14 października 2016 r. do dnia zapłaty,

2. oddala powództwo w pozostałym zakresie;

3. zasądza od pozwanego na rzecz powódki kwotę 1.1710,10,-zł (jeden tysiąc sto siedemdziesiąt i 10/100) tytułem kosztów procesu,

4. nakazuje ściągnąć od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa (Sądu Rejonowego w Szczytnie) kwotę 197,60,-zł (sto dziewięćdziesiąt siedem i 60/100) tytułem kosztów sądowych.”

II.  oddala apelację w pozostałej części;

III.  oddala zażalenie;

IV.  zasądza od pozwanego na rzecz powódki kwotę 203,-zł (dwieście trzy) tytułem kosztów procesu za instancję odwoławczą;

Agnieszka Żegarska Mirosław Wieczorkiewicz Jacek Barczewski

Sygn. akt IX Ca 43/19, IX Cz 45/19

UZASADNIENIE

Powód wniósł o zasądzenie od pozwanego kwoty 2.392,35 złotych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 14 października 2016 roku do dnia zapłaty oraz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu pozwu powód twierdził, że w dniu 30 sierpnia 2016 roku uszkodzeniu uległ pojazd marki F. (...) o nr rej. (...) stanowiący własność A. P.. Z uwagi na konieczność wykonania naprawy pojazdu oraz potrzebę wykorzystania pojazdu do użytku codziennego A. P. zawarł z powodem umowę najmu pojazdu zastępczego, a następnie przelał na rzecz powoda wierzytelność odszkodowawczą, której obecnie powód dochodzi. Powód po zakończeniu najmu pojazdu zastępczego wystawił fakturę VAT nr (...)/- (...) na kwotę 3.671,55 złotych uwzględniając przewidzianą w umowie najmu pojazdu zastępczego stawkę za dzień najmu pojazdu, tj. 220 złotych netto, ilość dni korzystania przez A. P. z pojazdu zastępczego, tj. 13 dni oraz opłatę za podstawienie i odbiór samochodu zastępczego tj. 153,76 złotych brutto. Powód w dalszej części pozwu podał, że pozwany po przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego wypłacił powodowi kwotę 1.279,20 złotych brutto tytułem odszkodowania. W ocenie powoda kwota ta była zaniżona, dlatego też w pozwie domagał się zasądzenia kwoty stanowiącej różnicę pomiędzy kwotą wynikającą z faktury VAT a kwotą wypłaconą przez pozwanego w toku postepowania likwidacyjnego. Powód domagał się również zasadzenia odsetek ustawowych za opóźnienie po upływie 30 dni od dnia zgłoszenia szkody.

Pozwany wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie od powoda kosztów procesu według norm przepisanych. Pozwany w odpowiedzi na pozew nie kwestionował swej odpowiedzialności za zdarzenie z dnia 30 sierpnia 2016 roku, na skutek, którego uszkodzeniu uległ pojazd F. (...) nr rej. (...) należący do A. P., jak również faktu zawarcia przez powoda z A. P. umowy najmu pojazdu zastępczego oraz umowy cesji wierzytelności. Twierdził, że żądanie pozwu nie zasługuje na uwzględnienie, ponieważ przyjęta przez powoda stawkę za 1 dzień najmu pojazdu, tj. 270,60 złotych brutto, jako zawyżoną. Pozwany twierdził, że poszkodowany po zgłoszeniu szkody został poinformowany o możliwości skorzystania z usług ogólnopolskiej firmy współpracującej z pozwanym w zakresie wynajęcia pojazdu zastępczego, jednakże zawierając umowę najmu z powodem nie był zainteresowany wyborem oferty najkorzystniejszej, co stanowiło w ocenie pozwanego naruszenie normy zawartej w art. 354 § 2 kc oraz niewywiązanie się z obowiązku minimalizacji szkody. Pozwany kwestionował również okres najmu pojazdu zastępczego wskazując, że szkoda została rozliczona metodą szkody całkowitej w związku z tym uzasadniony czas najmu obejmował okres od 31 sierpnia 2016 roku do 1 września 2016 roku oraz 7 dni na zagospodarowanie pozostałości razem 8 dni, dlatego najem pojazdu w zakresie dalszych 6 dni nie był, więc uzasadniony. Pozwany kwestionował także żądanie pozwu w zakresie opłat w związku z podstawieniem i odbiorem pojazdu zastępczego w łącznej wysokości 153,76 złotych wskazując, że powód w żaden sposób nie wykazał zasadności odpłatności świadczonej usługi, jak również zastosowanej stawki.

Wyrokiem z dnia 23 sierpnia 2018r. Sąd Rejonowy w Szczytnie:

I. zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1.045,50 złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 14 października 2016 roku do dnia zapłaty,

II. oddalił powództwo w pozostałej części,

III.  wzajemnie zniósł między stronami koszty procesu,

IV.  nakazał ściągnąć od powoda z zasądzonego świadczenia na rzecz Skarbu Państwa -Sądu Rejonowego w Szczytnie kwotę 110,66 złotych i nakazał pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Szczytnie kwotę 86,94 złote tytułem kosztów sądowych tymczasowo poniesionych przez Skarb Państwa - Sąd Rejonowy w Szczytnie.

Sąd I instancji ustalił, że:

- dnia 30 sierpnia 2016 roku doszło do kolizji drogowej, podczas której uszkodzeniu uległ samochód osobowy F. (...) o nr rej. (...) stanowiący własność A. P.,

- sprawca kolizji posiadał ważne ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów wykupione u pozwanego,

- poszkodowany pojazdem dojechał do miejsca zamieszkania i skontaktował się z powodem celem dokonania wynajęcia pojazdu zastępczego, albowiem potrzebował samochodu celem dojazdu do pracy oraz codziennego użytku,

- powód w dniu 30 sierpnia 2016 roku zawarł z A. P. umowę najmu pojazdu zastępczego marki V. (...) na czas określony od 30 sierpnia 2016 roku do 30 września 2016 roku,

- w umowie strony ustaliły dzienny czynsz za wynajem pojazdu na kwotę 220 złotych oraz uzgodniły, że pojazd zostanie zwrócony w miejscu zamieszkania wynajmującego, tj. w Jedwabnie, a w przypadku podstawienia lub odbioru samochodu w innym miejscu naliczona zostanie dodatkowa opłata uzależniona od odległości od miejsca zamieszkania wynajmującego nie mniej niż 150 złotych. Wynajmujący nie stosował limitu kilometrów, kaucji za pojazd, czy innych ograniczeń w korzystaniu z pojazdu,

- w dniu zawarcia umowy najmu pojazd zastępczy został wydany A. P. o godzinie 21 00,

- w dniu 30 sierpnia 2016 roku powód i A. P. zawarli umowę przelewu wierzytelności. Na podstawie tej umowy powód nabył wierzytelność przysługującą zbywcy wobec pozwanego z tytułu szkody powstałej na skutek uszkodzenia w dniu 30 sierpnia 2016 roku pojazdu F. (...) o nr rej. (...), a obejmującej zwrot kosztów podstawienia i odbioru oraz wynajmu pojazdu zastępczego przez okres potrzebny do przywrócenia pojazdu zbywcy do stanu sprzed zaistnienia szkody lub jej likwidacji w ramach szkody całkowitej,

- poszkodowany w dniu 31 sierpnia 2016 roku dokonał zgłoszenia szkody u pozwanego. Pozwany drogą elektroniczną poinformował poszkodowanego o gotowości zorganizowania najmu pojazdu zastępczego za dzienną stawkę uzależnioną od klasy pojazdu uszkodzonego. Do informacji tej dołączono cennik stawek dziennego najmu pojazdów klas A-TO,

- pracownik pozwanego w dniu 1 września 2016 roku dokonał oględzin uszkodzonego pojazdu i pozwany pismem z dnia 1 września 2016 roku poinformował poszkodowanego o rozliczeniu szkody, jako całkowitej.

- A. P. po przeprowadzonych oględzinach uszkodzonego pojazdu przystąpił do jego naprawy. Pojazd zastępczy zwrócił powodowi w dniu 12 września 2016 roku o godzinie 17 30,

- powód w dniu 12 września 2016 roku wystawił fakturę VAT na łączną kwotę 3.671,55 złotych brutto. W dokumencie tym wyszczególniono: koszt najmu pojazd zastępczego 3.517,80 złotych brutto (przy przyjęciu stawki dobowej 220 złotych netto oraz 13 dni trwania najmu pojazdu), opłaty za podstawienie i odbiór samochodu zastępczego kwoty po 76,88 złotych brutto (przy przyjęciu stawki opłaty w wysokości 2,50 złotych netto, ilości kilometrów – 25).

- powód pismem z dnia 13 września 2016 roku wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 3.671,55 złotych w terminie 14 dni od dnia otrzymania wezwania. Do wezwania do zapłaty załączono obok umowy najmu samochodu, umowy przelewu wierzytelności, protokołu odbioru samochodu, fakturę VAT. Pozwany wezwanie do zapłaty odebrał w dniu 16 września 2016 roku,

- pozwany w dniu 28 września 2016 roku wypłacił powodowi kwotę 1.279,20 złotych tytułem zwrotu kosztów związany z wynajmem pojazdu zastępczego.

Mając powyższe ustalenia na względzie Sąd Rejonowy uznał, że powództwo, co do zasady zasługuje na uwzględnienie, zaś co do wysokości zasadne jest jedynie w części, tj. do kwoty 1.045,50 złotych.

Według tego Sądu okolicznością bezsporną w przedmiotowej sprawie była kwestia odpowiedzialności pozwanego za następstwa zdarzenia z dnia 30 sierpnia 2016 roku oraz to, że pozwany nie kwestionował swojej odpowiedzialności, co do zasady wypłacając powodowi w toku postępowania likwidacyjnego w uznanym przez siebie zakresie odszkodowanie za najem pojazdu zastępczego.

Sąd I instancji w zakresie czynnej legitymacji procesowej i odpowiedzialności strony pozwanej odwołał się do art. 509 kc oraz art. 805 § 1 i art. 822 § 1 kc, a także do przepisów ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (t.j. Dz. U. 2016r., poz. 2060 ze zmianami), natomiast odnośnie wysokości odszkodowania został wskazany przepis art. 361 § 1 i 2 kc.

W tej sytuacji Sąd I instancji przyjął, że spór między stronami dotyczył wysokości żądanego odszkodowania z tytułu zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego, w tym okresu celowego i ekonomicznie uzasadnionego okresu najmu pojazdu zastępczego, stawki dobowej czynszu najmu oraz zasadności opłat naliczonych przez powoda a dotyczących opłaty za podstawie pojazdu zastępczego i jego odbiór.

W tym zakresie Sąd ten podał, że powód formułując żądanie pozwu w zakresie podstawy faktycznej, która Sąd jest związany, wskazał, że okres korzystania przez poszkodowanego z pojazdu zastępczego, tj. od 30 sierpnia 2016 roku do 12 września 2016 roku wynikał z faktu wykonywania przez poszkodowanego w tym czasie naprawy uszkodzonego pojazdu.

W ocenie Sądu Rejonowego nie sposób uznać w oparciu o zeznania wyłącznie świadka, że naprawa pojazdu uszkodzonego trwała do dnia 12 września 2016 roku, dlatego Sąd ten przyjął okres 9 dni, tj. okres uznany przez pozwanego, tj. od 31 sierpnia 2018 roku do 8 września 2016 roku plus dzień, w którym szkoda nastąpiła, tj. 30 sierpnia 2016 roku, jako ekonomicznie uzasadniony okres najmu pojazdu zastępczego.

Według Sądu Rejonowego powód nie wykazał, aby w okresie przekraczającym wskazany okres trwała naprawa pojazdu poszkodowanego, a tym samym, aby najem pojazdu zastępczego przypadając w kolejnych dniach był celowy.

W tej części Sąd ten odniósł się do opinii biegłego z zakresu rzeczoznawstwa samochodowego M. D., który stwierdził, że technologiczny czas naprawy samochodu poszkodowanego przy użyciu fabrycznie nowych oryginalnych części zamiennych był równy około 7 dni roboczych w warunkach poza autoryzowaną stacją obsługi.

W realiach niniejszej sprawy Sąd Rejonowy przyjął, że nie można więc zaakceptować stanowiska, iż pozwany odpowiada za cały okres najmu pojazdu zastępczego, ponieważ tylko poniesione przez posiadacza uszkodzonego pojazdu mechanicznego celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki na najem pojazdu zastępczego stanowią szkodę majątkową, o której mowa w art. 361 § 2 kc, a poszkodowany zaś ma obowiązek minimalizacji szkody (art. 826 kc).

Sąd I instancji podał również, że biegły dokonywał analizy średnich stawek za najem pojazdów odpowiadających klasie pojazdu uszkodzonego wskazał, że w III kwartale 2016 roku jedynie powód na terenie W. i jego okolic, w tym S. i N. świadczył usługi wynajmu pojazdów zastępczych, a stawki najmu pojazdu zastępczego klasy D oferowane przez podmioty z O. zawierały się pomiędzy 180 złotych netto, a 295 złotych netto, a cena uśredniona wynosiła 210 złotych netto. Zastosowana przez powoda dobowa stawka czynszu najmu pojazdu zastępczego nie wykraczała poza maksymalne stawki, ale znajdowała się powyżej średniej.

Zdaniem Sądu Rejonowego powód był uprawniony do żądania zwrotu wysokości kosztów najmu pojazdu zastępczego według uśrednionej stawki tj. 210 złotych netto (258,30 złotych brutto).

Uwzględniając zaś treść umowy najmu, gdzie nie przewidziano sposobu ustalenia, w tym wysokości stawki opłat za podstawienie i odbiór pojazdu zastępczego oraz mając na uwadze, że w aktach sprawy brak jest dowodów wskazujących na to, aby podstawienie i odbiór pojazdu zastępczego miały miejsce w innym miejscu aniżeli siedziba powoda, Sąd I instancji uznał, że żądanie pozwu w zakresie opłat za podstawienie i odbiór pojazdu zastępczego nie zasługuje na uwzględnienie.

Mając na uwadze powyższe Sąd Rejonowy przyjął, że powód jest uprawniony do żądania odszkodowania tytułem zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego w kwocie 2.324,70 złotych brutto (258,30 zł brutto x 9 dni) i wobec wypłacenia przez pozwanego kwoty 1.279,20 złotych Sąd ten zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1.045,50 złotych, a w pozostałym zakresie powództwo oddalił, jako bezzasadne (art. 805 i art. 822 w zw. z art. 817 § 1 kc).

Sąd I instancji mając na uwadze, że strony w porównywalnej części proces wygrały powód w 44%, a pozwany w 56% i poniosły koszty procesu w podobnej wysokości - powód w wysokości 1.170,10 złotych, pozwany w wysokości 1.317 złotych, na podstawie art. 100 kpc koszty procesu między stronami wzajemnie zniósł.

Wydatki w wysokości 197,60 złotych (w części niepokrytej z zaliczki) stanowiące część wynagrodzenia biegłego za sporządzenie opinii kredytował Skarb Państwa – Sąd Rejonowy w Szczytnie, dlatego w oparciu o art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych Sąd I instancji nakazał ściągnąć od powoda z zasądzonego świadczenia na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Szczytnie kwotę 110,66 złotych i nakazał pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Szczytnie kwotę 86,94 złote.

Apelację od tego wyroku złożył powód, który zaskarżył orzeczenie w części, tj. w punkcie II w zakresie oddalającym powództwo, co do kwoty 1.347,50,-zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 14 października 2016r. do dnia zapłaty oraz w punktach III i IV, zarzucając sądowi, który wydał przedmiotowe orzeczenie:

Powód zarzucił zaskarżonemu wyrokowi:

I. naruszenie prawa procesowego, tj.

- przepisu art. 233 § 1 kpc - poprzez dowolną ocenę opinii biegłego w zakresie przyjęcia, iż średnia stawka w wysokości 210,-zł netto jest odpowiednią stawką za najem pojazdu zastępczego w niniejszej sprawie, w sytuacji, gdy winno się zastosować stawkę ustaloną w umowie w wysokości 220,-zł netto, ponieważ mieści się ona w przedziale stawek wskazanych przez biegłego, a nadto nie odbiega znacząco od średniej stawki, a dodatkowo sprowadzanie stawki do średniej nie znajduje uzasadnienia w warunkach gospodarki wolnorynkowej;

- przepisu art. 233 § 1 kpc poprzez dowolną ocenę opinii biegłego w zakresie przyjęcia, iż najem przez okres 13 dni nie jest uzasadniony w okolicznościach niniejszej sprawy, w sytuacji, gdy z opinii biegłego jednoznacznie wynika, iż czas ten nie jest nadmierny, biorąc pod uwagę, iż poszkodowany dokonywał naprawy pojazdu poza (...), tj. we własnym zakresie;

- przepisu art. 233 § 1 kpc poprzez brak wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego w postaci zeznań świadka i zeznań strony i przyjęcie, że z akt sprawy nie wynika, by doszło do podstawienia i odbioru pojazdu zastępczego i oddalenie roszczenia powoda w tym zakresie, w sytuacji, gdy zarówno z zeznań świadka jak i powoda wynika, iż pojazd został poszkodowanemu podstawiony do miejsca jego zamieszkania- tj. do W. i stamtąd odebrany przez pracownika powoda;

- przepisu art. 233 § 1 kpc poprzez dowolną ocenę zeznań świadka i zeznań strony w zakresie przyjęcia, iż nie wykazano by pojazd był naprawiany przez cały okres najmu, w sytuacji, gdy z zeznań świadka i powoda wynika, iż pojazd zastępczy został zwrócony zaraz po naprawie pojazdu uszkodzonego,

II. naruszenie prawa materialnego, tj.:

- przepisu art. 361 § 1 i 2 w związku z art. 805 § 1 kc- przez przyjęcie, że średnia stawka najmu pojazdu zastępczego zrekompensuje szkodę poniesioną przez poszkodowanego w realiach niniejszej sprawy, podczas gdy z opinii biegłego wynika, że stawka zastosowana w umowie mieści się w przedziale stawek stosowanych na lokalnym rynku i nadto nie odbiega rażąco od stawki średniej, a sprowadzanie stawki do średniej nie znajduje uzasadnienia w warunkach gospodarki wolnorynkowej;

- przepisu art. 361 § 1 i 2 w związku z art. 805 § 1 kc- przez przyjęcie, że w okolicznościach sprawy najem jest uzasadniony jedynie przez okres 9 dni, w sytuacji, gdy z opinii biegłego wynika, iż najem przez okres 13 dni nie jest nadmierny, nadto z dowodów osobowych wynika, iż najem skorelowany był z naprawą pojazdu przez poszkodowanego;

- przepisu art. 361 § 1 i 2 w związku z art. 805 § 1 kc poprzez przyjęcie, że w zakres szkody nie wchodzi opłata za podstawienie i odbiór pojazdu, podczas gdy z dowodów zgromadzonych w sprawie wynika, iż poszkodowanemu podstawiono pojazd do jego miejsca zamieszkania i stamtąd go odebrani po zakończeniu naprawy jego pojazdu.

Mając powyższe zarzuty na uwadze powód wniósł o:

1. zmianę zaskarżonego wyroku i zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki dodatkowo kwoty 1.347,50,-zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 14 października 2016r. do dnia zapłaty wraz z kosztami procesu według przedłożonego spisu kosztów;

2. zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki kosztów procesu za II instancję według norm przepisanych.

W odpowiedzi na apelację pozwany wniósł o oddalenie apelacji oraz o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu za instancję odwoławczą według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja powoda jest zasadna, zaś oddalenie powództwa i apelacji dotyczy tylko kwoty 3,75,-zł.

Nie negując prawidłowości przeprowadzonego postępowania dowodowego i przytoczonych - w niezbędnym zakresie – ustaleń, Sąd Okręgowy uznaje, że z powyższych ustaleń Sąd pierwszej instancji wyprowadził błędny wniosek jakoby powodowi nie przysługiwało w warunkach niniejszej sprawy odszkodowanie w ramach odpowiedzialności gwarancyjnej pozwanego za naprawie szkody w zakresie wynajmu pojazdu przez okres 13 dni, który nie jest nadmierny oraz w wysokości ustalonej w umowie stawki 220,-zł netto za jeden dzień najmu pojazdu zastępczego, a nie w oparciu o średnie wyliczenia ww. stawek na miejscowym rynku najmu pojazdów. Także zasadne było żądanie opłaty za dodatkową usługę związaną podstawieniem i odbiorem pojazdu zastępczego do miejsca zamieszkania poszkodowanego.

Sąd I instancji pominął, że zasadnymi w zakresie roszczeń odszkodowawczych związanych z naprawieniem szkody są wydatki ekonomicznie uzasadnione na najem pojazdu, które wydatki na najem auta o podobnej klasie do samochodu uszkodzonego lub zniszczonego, poniesione w oparciu o stawki czynszu najmu obowiązujące na danym rynku lokalnym.

W świetle uchwały Sądu Najwyższego z dnia 13 czerwca 2003r. (III CZP 32/03, Legalis 57077) i przede wszystkim treści przepisu art. 363 § 1 kc, miernikiem odszkodowania są ceny występujące na lokalnym rynku (od najniższej do najwyższej), a nie ceny uśrednione.

Zaakceptowanie stanowiska Sądu Rejonowego w tym zakresie, co do możliwości zwrotu cen uśrednionych w warunkach niniejszej sprawy, a nie rzeczywistych oraz nie nadmiernych, stałoby zatem w ewidentnej sprzeczności z zasadą pełnego odszkodowania.

Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 25 kwietnia 2002r. wskazał, że na poszkodowanym nie ciąży obowiązek poszukiwania sprzedawców oferujących swoje usługi najtaniej. Tylko w przypadku wykazania przez zakład ubezpieczeń nielojalnego postępowania, naruszającego obowiązujące wierzyciela - na podstawie art. 354 kc - wymogi współpracy z dłużnikiem przy wykonywaniu zobowiązania, można wierzycielowi postawić zarzut powiększenia rozmiarów szkody poprzez wybranie oferty z cenami wyższymi niż obowiązujące na danym rynku lokalnym i zlecić stosowną weryfikację wysokości odszkodowania (I CKN 1466/99, Legalis nr 55215).

Reasumując, tylko wydatki na najem pojazdu zastępczego poniesione przez poszkodowanego, które znacznie przekraczają koszty obowiązujące na danym rynku lokalnym lub koszty zaproponowanego przez ubezpieczyciela skorzystania z takiego pojazdu są objęte odpowiedzialnością z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych, jeżeli ich poniesienie było celowe i ekonomicznie uzasadnione (por. uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 24 sierpnia 2017r.,
III CZP 20/17, OSNC 2018 nr 6, poz. 56)

Mając to na uwadze należy wskazać, że z opinii biegłego M. D. wynika, iż koszty wynajmu auta z segmentu klasy D wynajętego pojazdu V. (...) jest zbieżny z uszkodzonym autem poszkodowanego (F. (...)) za okres 8-14 dni w 2016r. kształtowały się w zakresie od 180,-zł do 295,-zł netto za dobę.

Oznacza to, że w niniejszej sprawie poszkodowany skorzystał z najmu pojazdu zastępczego po cenie rynkowej (220,-zł netto, a 270,60,-zł brutto), a ubezpieczyciel w żaden sposób nie udowodnił, że ww. stawka za dobę rażąco odbiegała od cen rynkowych, a to zaś jest warunkiem dopuszczalności pomniejszenia odszkodowania, a tym bardziej możliwości ewentualnego uśredniania tego świadczenia odszkodowawczego.

Odnośnie czasu trwania najmu pojazdu Sąd I instancji zasugerował się stanowiskiem pozwanego, przyjmując, że już 1 września 2016r. poszkodowany został poinformowany o zakwalifikowaniu szkody, jako całkowitej oraz o wycenie pojazdu w tym dniu.

W aktach szkody w tym zakresie i z tej daty nie ma takiego dokumentu, jest natomiast dopiero z dnia 5 września 2016r.

Jak zauważył biegły w swojej opinii w warunkach niniejszej sprawy technologiczny czas naprawy był równy około 7 dni roboczych.

Biorąc powyższe okoliczności oraz czas uiszczenia odszkodowania z naprawieniem szkody przez ubezpieczyciela należy uznać, że czas najmu samochodu zastępczego przez poszkodowanego przez 13 dni nie był czasem nadmiernym.

W tym zakresie należy zauważyć, że dni 10 i 11 września 2016r. były to sobota i niedziela, a wynajmowany pojazd został zwrócony w dniu 12 września 2016r.

Na brak nadmierności czasu najmu pojazdu zastępczego wskazywał w swojej opinii również biegły M. D. (k. 78 i 81), czego Sąd I instancji, z sobie wiadomego powodu, nie uwzględnił.

Pozwany zawarł umowę najmu pojazdu zastępczego z poszkodowanym, który ma siedzibę poza miejscem zamieszkania poszkodowanego i strony ustalił, że wynajęty pojazd będzie dostarczony do W. i stamtąd odebrany. Strony tego kontraktu ustaliły wysokość wynagrodzenia za tę dodatkową usługę na kwotę nie mniejszą niż 150,-zł i nie jest to kwota zbyt wygórowana.

Wyższe żądanie w tym zakresie nie wynika z żadnych zaoferowanych przez powoda dowodów.

Mając powyższe na względzie zasadne było żądanie strony powodowej w kwocie 2.388,60,-zł zamiast kwoty 1.045,50,-zł (3.517,80+150-1.279,20).

W związku ze zmianą zasądzonego świadczenia wymagana była także zmiana rozstrzygnięcia o kosztach procesu, gdyż taki był zakres zaskarżenia wskazany przez stronę powodową w apelacji.

W tej części należy uznać, że powód d e facto wygrał sprawę w całości, dlatego na podstawie art. 98 § 1 i 3 kpc należało zasądzić poniesione przez powoda koszty procesu w całości, według załączonego spisu kosztów, czyli kwotę 1.1710,10,-zł.

O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd Okręgowy rozstrzygnął w oparciu o zasadę odpowiedzialności za wynik sprawy, a w II instancji również strona powodowa wygrała spór (art. 98 § 1 i 3 w zw. z art. 391 § 1 kpc).

Jacek Barczewski Mirosław Wieczorkiewicz Agnieszka Żegarska