Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 maja 2019 r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach V Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący – Sędzia SO Iwona Pawlukowska (spr.)

Sędziowie: SO Mirosław Sokólski

SR del. do SO Michał Przeworski

Protokolant: stażysta Marta Seroczyńska

po rozpoznaniu w dniu 9 maja 2019 r. w Siedlcach na rozprawie

z powództwa R. W.

przeciwko Giełdzie Praw Majątkowych (...) Spółce Akcyjnej w W.

o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego

na skutek apelacji powoda R. W.

od wyroku Sądu Rejonowego w Mińsku Mazowieckim

z dnia 2 lipca 2018r., sygn. akt I C 241/18,

1.  zmienia zaskarżony wyrok w punkcie I (pierwszym) w ten sposób, że pozbawia wykonalności tytuł wykonawczy w postaci nakazu zapłaty wydanego przez Sąd Rejonowy w Białej Podlaskiej w dniu 2 października 2001 roku w sprawie sygn. akt Nc 1202/01, zaopatrzony postanowieniem Sądu Rejonowego w Białej Podlaskiej z 24 sierpnia 2017 roku sygn. akt I Co 824/17 w klauzulę wykonalności na rzecz wierzyciela Giełdy Praw Majątkowych (...) S.A. z siedzibą w W. - w części obejmującej ustawowe odsetki od należności głównej za okres od 23 października 2001 roku do 29 czerwca 2015 roku, a w pozostałej części powództwo oddala,

2.  oddala apelację w pozostałej części,

3.  znosi między stronami koszty procesu za drugą instancję.

Sygn. akt V Ca 573/18

UZASADNIENIE

Wyrokiem z 2 lipca 2018 roku Sąd Rejonowy w Mińsku Mazowieckim,
po rozpoznaniu sprawy z powództwa R. W. przeciwko Giełdzie Praw Majątkowych (...) S.A. w W. o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego w postaci nakazu zapłaty wydanego w postępowaniu upominawczym przez Sąd Rejonowy w Białej Podlaskiej w dniu 2 października 2001 roku w sprawie sygn. akt Nc 1202/01, powództwo oddalił (pkt I) i zasądził od powoda na rzecz pozwanego 107 zł tytułem kosztów procesu (pkt II).

Z wyrokiem tym nie zgodził się powód R. W., który w złożonej apelacji zaskarżył to orzeczenie w całości, stawiając mu zarzuty:

1)  nierozpoznania istoty sprawy, w tym pominięcie rozbieżności w drugim imieniu pozwanego wskazanym w tytule wykonawczym jako (...),

2)  naruszenia przepisów postępowania, które miało istotny wpływ na wynik sprawy, w tym art. 233 k.p.c. poprzez błędną ocenę zebranego materiału dowodowego oraz sprzeczność istotnych ustaleń sądu z treścią tego materiału poprzez pominięcie dowodu z odpisu skróconego aktu małżeństwa powoda, w którym jego drugie imię zostało wskazane jako (...),

3)  naruszenia art. 328 § 2 k.p.c. poprzez niewskazanie przyczyn, dla których sąd odmówił wiarygodności i mocy dowodowej aktowi stanu cywilnego, z którego jednoznacznie wynika, że powód nie ma na imię (...) oraz pominął wnioski dowodowe zgłaszane przez powoda a także częściowe uznanie roszczenia przez pozwanego,

4)  naruszenia prawa materialnego w postaci art. 125 k.c. poprzez niewłaściwą wykładnię i przyjęcie, że roszczenie stwierdzone prawomocnym wyrokiem sądu przedawnia się po upływie lat dziesięciu,

5)  naruszenie art. 60, 61 i 65 § 1 k.c. poprzez pominięcie oświadczenia woli pozwanego złożonego w odpowiedzi na pozew o częściowym uznaniu roszczenia powoda,

- z przyczyn szczegółowo wskazanych w treści apelacji.

W świetle tych zarzutów powód R. W. wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uwzględnienie powództwa w całości, ewentualnie
o uchylenie tego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi pierwszej instancji
do ponownego rozpoznania.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja zasługuje na częściowe uwzględnienie.

Sąd Okręgowy podziela ustalenia faktyczne zawarte w pisemnych motywach zaskarżonego wyroku (k. 50 i n.) i przyjmuje je za własne, co czyni zbytecznym przytaczanie tych ustaleń w uzasadnieniu wyroku Sądu odwoławczego. Co do zasady na aprobatę zasługują też rozważania prawne Sądu Rejonowego, a wyjątek dotyczy pominiętej przez ten Sąd kwestii częściowego przedawnienia należności odsetkowych oraz dokonanego przez stronę pozwaną częściowego uznania powództwa, o czym mowa poniżej.

Podstawę prawną powództwa wytoczonego przez R. W. stanowi art. 840 § 1 pkt 2 k.p.c., zgodnie z którym dłużnik może w drodze powództwa żądać pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności w całości lub części albo ograniczenia, jeżeli po powstaniu tytułu egzekucyjnego nastąpiło zdarzenie, wskutek którego zobowiązanie wygasło albo nie może być egzekwowane; gdy tytułem jest orzeczenie sądowe, dłużnik może oprzeć powództwo także na zdarzeniach, które nastąpiły po zamknięciu rozprawy, a także na zarzucie spełnienia świadczenia, jeżeli zgłoszenie tego zarzutu w sprawie było z mocy ustawy niedopuszczalne.

W pierwszej kolejności podnieść trzeba, że podstawą pozbawienia wykonalności wystawionego przeciwko powodowi tytułu wykonawczego w postaci nakazu zapłaty Sądu Rejonowego w Białej Podlaskiej wydanego w postępowaniu upominawczym w dniu 2 października 2001 roku w sprawie sygn. (...) zaopatrzonego w klauzulę wykonalności postanowieniem Sądu Rejonowego w Białej Podlaskiej z 24 sierpnia 2017 roku sygn. akt I Co 824/17, nie mogła być podnoszona przez powoda kwestia błędnej pisowni jego drugiego imienia, wskazanego w treści tytułu jako (...). Jak wynika bowiem z akt sprawy Sądu Rejonowego w Białej Podlaskiej sygn. akt Nc 1202/01 błąd ten dotyczy tylko i wyłącznie odpisu nakazu zapłaty, na którym została umieszczona pieczęć z klauzulą wykonalności. Nie występuje on natomiast w oryginale nakazu zapłaty (k. 7 akt sprawy Nc 1202/01). Aczkolwiek złożony u komornika i stanowiący podstawę prowadzonej egzekucji tytuł wykonawczy sporządzony został na bazie błędnie zredagowanego odpisu nakazu zapłaty, nie może budzić wątpliwości, że tytuł ten, oparty de facto na prawidłowo brzmiącym oryginale, dotyczy osoby powoda - obecnie R. W.. Swoją drogą wspomnieć warto, że nawet w sytuacji, gdyby tego rodzaju pomyłka pisarska wystąpiła w oryginale tytułu egzekucyjnego, podlegałaby ona sprostowaniu w trybie art. 350 § 1 k.p.c. W sytuacji błędu występującego w tytule wykonawczym wydanym na bazie błędnie sporządzonego odpisu nakazu zapłaty, błąd ten powinien zostać usunięty przez wierzyciela poprzez złożenie tytułu pozbawionego tej pomyłki. Podkreślenia jednak wymaga, że powyższa okoliczność nie powoduje konsekwencji tak daleko idących, jak możliwość pozbawienia na tej podstawie tytułu wykonawczego wykonalności.

Przechodząc natomiast do omówienia drugiej grupy zarzutów apelacyjnych, dotyczących przedawnienia i związanego z tym częściowego uznania powództwa, należy częściowo przyznać rację powodowi.

Zgodnie z art. 125 § 1 k.c. w brzmieniu obowiązującym do dnia 8 lipca 2018 roku, roszczenie stwierdzone prawomocnym orzeczeniem sądu lub innego organu powołanego do rozpoznawania spraw danego rodzaju albo orzeczeniem sądu polubownego, jak również roszczenie stwierdzone ugodą zawartą przed sądem albo przed sądem polubownym albo ugodą zawartą przed mediatorem i zatwierdzoną przez sąd, przedawnia się z upływem lat dziesięciu, chociażby termin przedawnienia roszczeń tego rodzaju był krótszy. Jeżeli stwierdzone w ten sposób roszczenie obejmuje świadczenia okresowe, roszczenie o świadczenia okresowe należne
w przyszłości ulega przedawnieniu trzyletniemu.

Jak wynika zaś z art. 123 § 1 pkt 1 k.c. bieg przedawnienia przerywa się przez każdą czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym, przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia. W myśl art. 124 § 1 k.c. po każdym przerwaniu przedawniania, biegnie ono na nowo.

Sąd Rejonowy co do zasady słusznie więc ustalił, że w wyniku dwukrotnego przerwania biegu przedawnienia nie doszło do przedawnienia samej należności głównej egzekwowanej od powoda na podstawie przedmiotowego w sprawie tytułu wykonawczego. Jak słusznie bowiem wskazał Sąd pierwszej instancji, złożenie wniosku o nadanie klauzuli wykonalności przerywa bieg terminu przedawnienia. W tej materii Sąd Rejonowy podzielił trafny pogląd wyrażony w wyroku Sądu Najwyższego
z dnia 17 grudnia 2004 roku sygn. akt II CK 276/04.

Pierwotne przerwanie biegu przedawniania nastąpiło zatem w dniu
30 sierpnia 2010 roku z chwilą złożenia przez wierzyciela pierwotnego, tj. (...) sp. z o.o. w G. wniosku o nadanie klauzuli wykonalności. Ponowne przerwanie biegu przedawnienia nastąpiło za sprawą wniosku o nadanie klauzuli wykonalności na rzecz następcy prawnego, tj. Giełdy Praw Majątkowych (...) SA w W.. Termin przedawnienia roszczenia stwierdzonego prawomocnym orzeczeniem sądu, wynoszący do dnia 8 lipca 2018 roku 10 lat, przed żadnym
z wymienionych zdarzeń prawnych nie zdołał upłynąć.

Z racji jednak odmiennego uregulowania w zd. 2 art. 125 § 1 k.c. terminu przedawnienia należności odsetkowych należnych po dacie uprawomocnienia się nakazu zapłaty (tj. po dniu 6 listopada 2001 roku), w międzyczasie doszło dwukrotnie do przedawnienia roszczenia o odsetki wymagalne po dacie uprawomocnienia się nakazu zapłaty. Skoro zatem nakaz zapłaty uprawomocnił się w dniu 6 listopada 2001 roku, a pierwszym zdarzeniem przerywającym bieg terminu przedawnienia był wniosek o nadanie klauzuli wykonalności z 30 sierpnia 2010 roku, przedawnieniu uległo roszczenie o odsetki za okres od 6 listopada 2001 roku do 29 sierpnia 2007 roku. Nadanie klauzuli wykonalności w dniu 14 października 2010 roku zakończyło postępowanie klauzulowe i z dniem następnym po tej dacie rozpoczął się na nowo bieg terminu przedawnienia dalej powstających należności odsetkowych. Klauzula wykonalności na rzecz następcy prawnego została nadana w dniu 24 sierpnia 2017 roku i ponownie doprowadziła do przerwania biegu trzyletniego terminu przedawnienia odsetek. Po raz kolejny więc roszczenie o odsetki uległo skutecznemu przedawnieniu za okres od 15 października 2010 roku do 23 sierpnia 2014 roku.

W uznaniu dokonanym w odpowiedzi na pozew, de facto całkowicie pominiętym przez Sąd Rejonowy, pozwany uznał powództwo w zakresie przedawnienia odsetek za okres od 23 października 2001 roku do 29 czerwca 2015 roku. Skoro zatem uznanie to objęło okres szerszy od ustalonego powyżej i w ocenie Sądu Okręgowego w istocie swojej nie było sprzeczne z prawem oraz zasadami współżycia społecznego i nie zmierzało do obejścia prawa (art. 213 § 2 k.p.c.), zostało przyjęte przez Sąd odwoławczy jako podstawa częściowego pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności.

Z tych względów, w wyniku częściowego uwzględnienia apelacji,
a w szczególności zarzutu naruszenia art. 125 k.c. w zakresie dotyczącym odsetek, jak też zarzutu nieuwzględnienia częściowego uznania powództwa (a zatem naruszenia art. 213§ 2 k.p.c., nie zaś - jak wskazał powód - art. 60, 61 i 65 § 1 k.c.), Sąd Okręgowy zmienił zaskarżony wyrok w punkcie I (pierwszym) w ten sposób, że pozbawił wykonalności tytuł wykonawczy w postaci nakazu zapłaty wydanego przez Sąd Rejonowy w Białej Podlaskiej w dniu 2 października 2001 roku w sprawie sygn. akt Nc 1202/01, zaopatrzony postanowieniem Sądu Rejonowego w Białej Podlaskiej z 24 sierpnia 2017 roku sygn. akt I Co 824/17 w klauzulę wykonalności na rzecz wierzyciela Giełdy Praw Majątkowych (...) S.A. z siedzibą w W. - w części obejmującej ustawowe odsetki od należności głównej za okres od 23 października 2001 roku do 29 czerwca 2015 roku, a w pozostałej części powództwo oddalił.

W pozostałej części zarzuty apelacyjne, a w szczególności zarzut naruszenia art. 125 k.c. w pozostałym zakresie, jak też zarzuty odnoszące się do błędnego wskazania imienia powoda, nie znalazły uzasadnienia, co skutkowało oddaleniem apelacji w tej części.

Podstawę rozstrzygnięcia Sądu drugiej instancji stanowił art. 386 § 1 k.p.c. w odniesieniu do pkt. 1 i art. 385 k.p.c. w odniesieniu do pkt. 2 wyroku.

O kosztach procesu za drugą instancję Sąd Okręgowy orzekł na podstawie 100 k.p.c.