Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 28 maja 2019 r.

Sąd Rejonowy w Szczytnie I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 21 maja 2019 r. w Szczytnie na rozprawie

sprawy z wniosku H. W.

z udziałem A. K., M. K., J. S., O. S. Skarbu Państwa - Nadleśnictwo S. i Gminy J. ,

o ustanowienie drogi koniecznej

postanawia:

I.  na nieruchomości stanowiącej współwłasność uczestników A. K. i M. K., na prawach wspólności majątkowej małżeńskiej, położonej w B., gm. J. oznaczonej jako działka (...) , dla której prowadzona jest księga wieczysta nr (...), ustanowić na rzecz każdoczesnego właściciela nieruchomości położonej w B. gm. J. oznaczonej jako działka nr (...), dla której prowadzona jest księga wieczysta nr (...) stanowiącej własność H. W., służebność drogi koniecznej o powierzchni 552 m ² zgodnie z pisemną opinią biegłego W. O. z dnia 18.12.2014 r. wraz z załącznikami stanowiącymi integralną część opinii k.80-84 akt sprawy,

II.  zasądzić od H. W. na rzecz uczestników A. K. i M. K. solidarnie kwotę 1.300 zł tytułem wynagrodzenia za ustanowienie powyższej służebności, płatną w terminie jednego miesiąca od uprawomocnienia się postanowienia,

III.  koszty postępowania wnioskodawcy i uczestnicy ponoszą we własnym zakresie,

IV.  nakazać ściągnąć od wnioskodawczyni H. W. na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Szczytnie kwotę 4.093,91 zł tytułem kosztów sądowych.

INs 155/14

UZASADNIENIE

Wnioskodawczyni H. W. wniosła o ustanowienie służebności drogi koniecznej na nieruchomości płożonej w B. oznaczonej jako działka nr (...), dla której prowadzona jest księga wieczysta nr (...) stanowiącej współwłasność uczestników A. K. i M. K. ( wspólność ustawowa), na rzecz każdoczesnego właściciela nieruchomości położonej w B. składającej się z działki nr (...), dla której prowadzona jest księga wieczysta nr (...) stanowiącej własność wnioskodawczyni. W uzasadnieniu podała, że jej nieruchomość nie ma dostępu do drogi publicznej oznaczonej nr działki (...). Jedyny dojazd do drogi publicznej istniał faktycznie od kilkudziesięciu lat drogą biegnącą przez działkę nr (...) stanowiącą własność uczestników A. i M. małżonków K.. Z dojazdu tego korzystali także właściciele sąsiedniej działki nr (...) – uczestnicy postępowania J. i O. małżonkowie S..

Uczestnicy A. K. i M. K. wnieśli o oddalenie wniosku podnosząc, że dojazd do drogi publicznej powinien przebiegać w inny sposób - to jest przez działkę nr (...), której właścicielami są J. S. i O. S. - w kierunku drogi publicznej gminnej oznaczonej jako działka nr (...).

Uczestnicy J. S. i O. S. ( którzy, pierwotnie do czasu umorzenia postępowania z ich wniosku / k.283 / występowali jako wnioskodawcy) poparli stanowisko wnioskodawczyni.

Uczestnicy Gmina J. oraz Skarb Państwa poparli stanowisko wnioskodawczyni co do przebiegu służebności drogowej.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

Uczestnicy A. |K. i M. K. są właścicielami ponad 40 – hektarowego gospodarstwa rolnego położonego w B. składającego się między innymi z działki nr (...) objętego księgą wieczystą nr (...). Przez działkę (...) od bardzo dawna ( już przed II Wojną Światową) przebiegała droga gruntowa prowadząca od drogi publicznej oznaczonej jako działki nr (...) do sąsiedniej nieruchomości rolnej należącej kiedyś do brata uczestnika – Z. K.. W roku 1991 wnioskodawczyni H. W. nabyła od Z. K. działkę nr (...) o pow. 0,92 ha, dla której założono księgę wieczystą (...). W roku 1995 od Z. K. sąsiednie grunty wraz zabudową siedliskową o pow. ponad 24 ha oznaczone jako działka nr (...) nabyli małżonkowie J. S. i O. S.. Przez wiele lat wydzierżawiali oni uczestnikowi A. K. swoje grunty rolne. Korzystali przy tym bez przeszkód z istniejącej drogi wiodącej przez działkę uczestników oznaczoną nr (...) łącząca ich nieruchomość z drogą publiczną gminną oznaczoną nr (...). Po roku 2012 pomiędzy małżonkami S. i małżonkami K. doszło do nieporozumień na tle zakończenia dzierżawy gruntów. Skutkowało to zagrodzeniem istniejącego przejazdu przez uczestników na dotychczasowej drodze wiodącej przez działkę (...) a ostatecznie w toku niniejszego postępowania do zaorania drogi.

Nieruchomość H. W. nie posiada i nigdy nie posiadała żadnego dostępu do drogi publicznej. Jedyny dojazd do tej nieruchomości wiódł poprzez krótki fragment działki małżonków S. następnie przez działkę nr (...) do istniejącej drogi gminnej nr (...). Małżonkowie S. ustanowili na rzecz każdoczesnego właściciela działki (...) odpowiednią służebność gruntową umożliwiająca dostęp przez ich nieruchomości do historycznej drogi wiodącej przez działkę nr (...).

(odpisy ksiąg wieczystych, mapa i umowa sprzedaży – k. 9-25, 44-49)

Obecnie wnioskodawczyni H. W. i uczestnicy małżonkowie S. nie mogą korzystać z dojazdu do swoich nieruchomości albowiem uczestnicy zaorali tą część nieruchomości, przez, którą przebiegała droga..

Uczestnicy małżonkowie S. dokonali rozbudowy i remontów budynków na działce (...). Na nieruchomości tej prowadzą ośrodek pracy twórczej. Wnioskodawczyni H. W. nie korzystała dotychczas ze swojej nieruchomości, która pozostaje niezabudowana..

Nieruchomość uczestników małżonków S. – działka nr (...)- przylega od strony wschodniej, jednym punktem geodezyjnym do działki nr (...) stanowiącej formalnie drogę gminą. Właścicielem tej działki jest Gmina J.. W celu dotarcia to tej drogi konieczne jest skorzystanie z przejazdu także przez fragment działki nr (...) stanowiącej własność Skarbu Państwa Nadleśnictwa S., dla której prowadzona jest księga wieczysta nr (...). Działka nr (...) stanowi nieruchomość leśną.

Droga biegnąca działką nr (...) jest drogą gruntową. Przebiega przez las, P. to drogą jest znacznie utrudniony z uwagi na ukształtowanie terenu i niewielką szerokość . Teren jest pagórkowaty z nachyleniami. Nawierzchnia tej drogi jest słabej, jakości, w okresie jesienno- zimowym wręcz niemożliwa do pokonania samochodem osobowym. Droga ta jest przy tym znacznie oddalona od nieruchomości wnioskodawczyni H. W. gdyż działka wnioskodawczyni położona jest po przeciwnej ( zachodniej) stronie nieruchomości małżonków S..

(dowód: opinia biegłego W. O. – k. 80-84, protokół oględzin – k.59-61)

Uchwałą nr VI/34/15 z dnia 22.05.2015 r. Rada Gminy J. pozbawiła kategorii drogi gminnej publicznej, części drogi gminnej publicznej nr (...) o przebiegu B. – B., na odcinku obejmującym działkę nr (...) położona w B., część działki oznaczonej nr (...) położoną w B.. W wyniku skargi złożonej przez uczestników A. i M. K. toczyło się postępowanie administracyjne dotyczące uchylenia tej uchwały. Wyrokiem z dnia 5.10.2018 r. Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził nieważność uchwały Rada Gminy J. z dnia 22.05.2015 r. nr VI/34/15 ( okoliczności niesporne)

Droga konieczna biegnąca od drogi publicznej nr (...) do nieruchomości uczestników małżonków S. - działki nr (...), przez nieruchomość uczestników A. i M. K. – działkę nr (...) ma szerokość 4,5 m, jej całkowita powierzchnia wynosi 552 m ². (dowód: pisemna opinia biegłego W. O. k. 84) .Wynagrodzenie za ustanowienie służebności drogi koniecznej wynosi aktualnie 1300 zł. (dowód: pisemna opinia biegłego z zakresu szacowania (...) k. 164 opinia uzupełniająca k 354 oraz k. 240 – 262 w aktach(...)).

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 145, jeżeli nieruchomość nie ma odpowiedniego dostępu do drogi publicznej lub do należących do tej nieruchomości budynków gospodarskich, właściciel może żądać od właścicieli gruntów sąsiednich ustanowienia za wynagrodzeniem potrzebnej służebności drogowej (droga konieczna). Przeprowadzenie drogi koniecznej nastąpi z uwzględnieniem potrzeb nieruchomości niemającej dostępu do drogi publicznej oraz z najmniejszym obciążeniem gruntów, przez które droga ma prowadzić. Jeżeli potrzeba ustanowienia drogi jest następstwem sprzedaży gruntu lub innej czynności prawnej, a między interesowanymi nie dojdzie do porozumienia, sąd zarządzi, o ile to jest możliwe, przeprowadzenie drogi przez grunty, które były przedmiotem tej czynności prawnej. Przeprowadzenie drogi koniecznej powinno uwzględniać interes społeczno-gospodarczy.

informacje o jednostcePrzeprowadzenie drogi koniecznej stanowi, zatem wynik łącznej oceny: potrzeb nieruchomości niemającej dostępu do drogi publicznej, najmniejszego obciążenia gruntu, przez który droga ma prowadzić oraz interesu społeczno-gospodarczego. W wypadku możliwości wyboru między kilkoma gruntami, co do przeprowadzenia drogi koniecznej, interes społeczno-gospodarczy wymaga, żeby - w razie braku przeciwwskazań z punktu widzenia potrzeb nieruchomości niemającej dostępu - droga konieczna była przeprowadzona przez grunt, którego uszczerbek wskutek tego przeprowadzenia będzie najmniejszy. W każdym wypadku, a więc i w wypadku, o jakim stanowi art. 145 § 2 zdanie drugie k.c., rozważanie wariantu drogi wymaga oceny jego przebiegu w płaszczyźnie interesu społeczno-gospodarczego.

Jest oczywistym, że nieruchomość wnioskodawczyni H. W. nie ma żadnego dostępu do drogi publicznej. Potwierdzono to zresztą w trakcie oględzin nieruchomości. Najbliższy i wytyczony w ternie szlak drogowy od tej nieruchomości wiedzie przez krótki odcinek działki nr (...) a następnie działkę (...). Taki sposób dojazdu istniał od chwili nabycia działki w 1991r. – co potwierdziła i wskazała wnioskodawczyni H. W. a trakcie oględzin działki ( k. 59-61) . Z opinii biegłego geodety W. O. wynika przy tym ,że do drogi publicznej oznaczonej jako działki nr (...) wiedzie szlak prowadzący przez działką nr (...) stanowiąca własność uczestników A. i M. K. oraz po istniejącej służebności przez działkę nr (...)nalezącą do małżonków S..

Wskazywany przez uczestników szlak wiodący przez całą długość działki (...) do działki nr (...) jest znacznie dłuższy i nieporównywalnie bardziej uciążliwy. Szlak alternatywny wskazywany przez uczestników , nie zapewnia de facto dostępu do drogi publicznej gdyż nieruchomość oznaczona nr (...) przylega do działki nr (...) jedynie jednym granicznym. Szlak ten okresowo jest nieprzejezdny – a droga jest wąska i w znacznym stopniu pofałdowana a zimą nieprzejezdna dla samochodu. Jest też ta droga znacznie oddalona od działki wnioskodawczyni. Wariant ten ma tylko walor hipotetyczny i nie stanowi realnej alternatywy dla dojazdu, który istniał wcześniej przez kilkadziesiąt lat. Mimo więc że działka nr (...) nie utraciła formalnego statusu drogi publicznej, to nie zapewnia ona odpowiedniego dostępu do drogi publicznej dla nieruchomości H. W.. Dodatkowo należy mieć na uwadze że poszukiwanie szlaku drogowego w tym kierunku musiałoby się wiązać z dodatkowym obciążeniem służebnością gruntów leśnych Skarbu Państwa Nadleśnictwa S. -działka nr (...).

W rezultacie poczynionych ustaleń nie ulega wątpliwości, iż zasadnie wnioskodawczyni H. W. domaga się ustanowienia drogi koniecznej historycznym szlakiem, który istniał od dawna i z którego korzystała od chwili nabycia nieruchomości ( od 1991 r.) a który zarazem w najmniejszym stopniu obciąża grunty sąsiednie.

Biegły geodeta W. O. w opinii pisemnej wyznaczył przebieg drogi koniecznej przez działkę nr (...) o powierzchni 552 m ². Za ustanowienie służebności drogi koniecznej należy się wynagrodzenie, którego wysokość została określona przez biegłego z zakresu szacowania (...) przy czym przyjęto najbardziej aktualną wycenę w kwocie 1300 zł ( wcześniejsze opnie opiewające na 1500 zł i 1050 zł zdezaktualizowały się z uwagi na upływ czasu).

W tych warunkach na podstawie art. 145§1 kc orzeczono jak w sentencji.

O kosztach postepowania orzeczono na podstawie art. 520 § 1 k.p.c.

Rozstrzygnięcie sprawy leżało w interesie wnioskodawczyni, dlatego Sąd na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy o kosztach sadowych w sprawach cywilnych nakazał ściągnięcie od niej kosztów sądowych wyłożone przez Skarb Państwa na opinie biegłych.

ZARZĄDZENIE

1.  odnotować,

2.  odpis postanowienia z uzasadnieniem doręczyć pełn. wnioskodawczyni

i uczestnikom A. K. M. K. z pouczeniem o apelacji

3.  za 14 dni lub z apelacją.

05 lipca 2019 r.