Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 28 grudnia 2018 r.

Sąd Okręgowy w Krakowie II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 28 grudnia 2018 r. w Krakowie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z urzędu

przy udziale A. K. i M. K. (1)

o wpis ostrzeżenia

na skutek apelacji M. K. (1) i I. K. wpisu ostrzeżenia z dnia 9.10.2018 r.

sygn. akt DzKw KR1O/(...)/18 w dziale III księgi wieczystej nr (...)

postanawia:

1.  odrzucić apelację I. K.;

2.  oddalić apelację M. K. (1);

3.  stwierdzić, że uczestnicy ponoszą koszty postępowania związane ze swoim udziałem w sprawie.

SSO Beata Kurdziel SSO Katarzyna Biernat – Jarek SSO Grzegorz Buła

Sygn. akt II Ca 2474/18

UZASADNIENIE

W dniu 6 czerwca 2018 roku do Sądu Rejonowego w Olkuszu Wydziału Ksiąg Wieczystych wpłynęło skierowane na podstawie art. 36 ust. 1 ustawy z dn. 6 lipca 1982 roku o księgach wieczystych i hipotece zawiadomienie o zmianie właściciela nieruchomości objętej księgą wieczystą (...), a to wobec wydania przez Sąd Rejonowy w Olkuszu postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku po M. K. (2) s. J. i B. zmarłym w dn. (...) roku współwłaścicielu nieruchomości objętej ww. księgą.

W dniu 9 października 2018 roku w dziale III księgi wieczystej nr (...) prowadzonej dla nieruchomości , w której w dziale II ujawniony był w udziale wynoszącym 2/24 części M. K. (2) syn J. i B. , wpisane zostało ostrzeżenie o niezgodności treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym przeciwko prawu własności M. K. (2) w związku z przejściem prawa własności ułamkowej części nieruchomości na rzecz A. K., B. K. , M. K. (1).

Apelację od wpisu imieniem własnym oraz uczestnika M. K. (1) złożyła I. K. domagając się wykreślenia zaskarżonego wpisu oraz zwrotu opłaty od apelacji , wskazując na niezasadność wpisu , albowiem wnioskodawca w dniu 2 lipca 2018 roku złożył do Sądu Rejonowego w Olkuszu wniosek o wpis w księdze wieczystej (...) udziału 1/24 część w prawie własności w związku z postanowieniem Sądu Rejonowego w Olkuszu z dnia 15 marca 2018 roku sygn. akt I Ns 458/17 o stwierdzeniu nabycia spadku po M. K. (2) oraz w miejsce udziału w 17/24 części w miejsce B. K. jaj spadkobierców na podstawie postanowienia z dnia 17 stycznia 2018 roku sygn. akt I Ns 198/17 o stwierdzenie nabycia spadku po B. K..

Zdaniem apelującej Sąd nie uwzględnił faktu, iż w dziale II księgi wieczystej była wzmianka o złożonym wniosku , zatem Sąd winien był odstąpić od dokonywania wpisu.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja I. K. podlegała odrzuceniu, albowiem występująca imieniem własnym , a zarazem jako pełnomocnik M. K. (2) , nie należy do kręgu osób , które mogą być uczestnikami postępowania wieczystoksięgowego.

Zgodnie z art. 34 ustawy o księgach wieczystych i hipotece wpis do księgi wieczystej może nastąpić , gdy osoba której prawo ma być wpisem dotknięte , jest lub zostaje jednocześnie wpisana do księgi wieczystej jako uprawniona. Z kolei art. 626 ¹ § 2 k.p.c. stanowi, że uczestnikami postępowania oprócz wnioskodawcy są tylko te osoby, których prawa zostały wykreślone lub obciążone bądź na rzecz których wpis ma nastąpić.

W niniejszej sprawie I. K. nie jest osobą , o której mowa w art. 34 u.k.w.h., albowiem nie jest osobą wpisana do księgi wieczystej , której prawo mogłoby być wpisem dotknięte, nie została tez wymieniona jako spadkobierca po M. K. (2) , zatem jej apelacja winna zostać odrzucona jako pochodząca od osoby nieuprawnionej.

Stosownie do art. 370 k.p.c. sąd I instancji odrzuci na posiedzeniu niejawnym apelację wniesioną po upływie przepisanego terminu , nieopłaconą lub z innych przyczyn niedopuszczalną , jak również apelację , której braków strona nie uzupełniła w wyznaczonym terminie.

Art. 373 k.p.c. uprawnia z kolei sąd drugiej instancji do odrzucenia na posiedzeniu niejawnym apelacji jeżeli ulegała ona odrzuceniu przez sąd I instancji.

Zważywszy , że wniesiona przez I. K. apelacja – pochodzi od osoby, która nie jest i nie może być uczestnikiem postępowania wieczystoksięgowego Sąd Okręgowy orzekł jak w punkcie I postanowienia.

Apelacja M. K. (1) jako bezzasadna podlegała oddaleniu.

Stosownie do art. 626 ¹³ § 1 k.p.c. sąd z urzędu dokona wpisu ostrzeżenia, jeżeli dostrzeże niezgodność stanu prawnego ujawnionego w księdze wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym.

Z kolei z zgodnie z przepisem art. 36 ust. 1 ustawy o księgach wieczystych i hipotece sądy, organy administracji, jednostek samorządu terytorialnego oraz notariusza sporządzające akty poświadczenia dziedziczenia mają obowiązek zawiadamiać sąd wieczystoksięgowy o każdej zmianie właściciela nieruchomości dla której założona jest księga wieczysta, a w razie otrzymania takiego zawiadomienia obowiązkiem sądu prowadzącego księgę jest wpisanie stosownego ostrzeżenia o niezgodności stanu prawnego nieruchomości ujawnionego w księdze wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym, jeśli z porównania treści księgi i treści dokumentów wynika, iż stan taki jest niezgodny.

W przedmiotowej sprawie nie ulega wątpliwości , że na dzień wpływu do Sądu wieczystoksięgowego zawiadomienia o zmianie właściciela nieruchomości , wniosek o dokonanie stosownych zmian w dziale II nie był złożony.

Prawidłowo zatem w oparciu o wymagane wg przepisów dokumenty – w tym wypadku prawomocne postanowienie Sądu Rejonowego w Olkuszu z dnia 15 marca 2018 roku I Ns 458/17 w przedmiocie stwierdzenia nabycia spadku po M. K. (2) - Sąd Rejonowy dokonał wpisu ostrzeżenia o niezgodności stanu prawnego ujawnionego w dziale II księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym – a to wobec śmierci jednego ze współwłaścicieli.

Dla prawidłowości dokonywanego wpisu i oceny czy zachodzą podstawy jego dokonania decydujące znaczenie ma bowiem moment złożenia wniosku o dokonanie wpisu zgodnie z art. 626 ⁸ § 2 k.p.c. , z uwagi na moc wsteczną wpisu wynikającą z art. 29 ustawy o księgach wieczystych i hipotece.

W tym stanie rzeczy, nawet jeśli po zawiadomieniu o zmianie właściciela , a przed dokonaniem wpisu ostrzeżenia , złożony zostanie wniosek o ujawnienie prawa własności, który istotnie czyni ów wpis ostrzeżenia bezprzedmiotowym, to okoliczność ta nie ma znaczenia , albowiem art. 316 § 1 k.p.c. w postępowaniu wieczystoksięgowym nie ma zastosowania.

Sad Najwyższy m.in. w postanowieniu z dnia 21 lipca 2016 r. II CSK 660/15 stwierdził, że Sąd rozpoznając wniosek o wpis w księdze wieczystej jest związany stanem rzeczy istniejącym w chwili złożenia wniosku o wpis i kolejnością jego wpływu. Z tego względu wpis do księgi wieczystej może nastąpić jako łączny rezultat złożenia i zbadania wniosku, dokumentów i treści księgi wieczystej; od daty prawidłowego złożenia wniosku liczą się skutki prawne dokonanego na jego podstawie wpisu. Przedmiotem posiedzeń jest badanie dokumentów przedłożonych przez wnioskodawcę i treści księgi wieczystej. Oznacza to, że dokonanie wpisu na podstawie dokumentów niedołączonych do wniosku stanowi przekroczenie granic kognicji sądu wieczystoksięgowego Artykuł 316 § 1 k.p.c. umożliwia i nakazuje sądowi rozpoznającemu sprawy w procesie ocenę całokształtu stanu rzeczy przed wydaniem wyroku, podczas gdy sąd wieczystoksięgowy ma badać jedynie treść i formę wniosku, dołączonych do wniosku dokumentów oraz treść księgi wieczystej.

Stanowisko Sądu Najwyższego zajęte w cyt. orzeczeniu w istocie jest powtórzeniem ugruntowanego w tym zakresie poglądu o związaniu sądu stanem rzeczy istniejącym w dacie złożenia wniosku, na który nie mogą mieć wpływu zdarzenia jakie nastąpiły później.

W tym stanie rzeczy apelacja M. K. (1) jako bezzasadna podlegała oddaleniu na podstawie art. 385 k.p.c.

O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono zgodnie z zasadą wyrażoną w art. 520 § 1 k.p.c.

SSO Beata Kurdziel SSO Katarzyna Biernat-Jarek SSO Grzegorz Buła