Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 lutego 2019 r.

Sąd Rejonowy w Kaliszu w II Wydziale Karnym w składzie:

Przewodniczący SSR Agnieszka Wachłaczenko

Protokolant st. sekr. sądowy Agnieszka Dębowa

w obecności Prokuratora ---

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 29.10.2018r., 10.12.2018r., 12.02.2019r sprawy

M. F. (1) z domu B., córki Z. i A. z domu M., ur. (...) w K.

oskarżonej o to, że:

w dniu 31 stycznia 2018 roku w K. wyłudziła poświadczenie nieprawdy w decyzji Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w K. z dnia 2 lutego 2018 roku, znak: ON.HK.427.16.2018, w ten sposób, że przedkładając wniosek o wydanie zezwolenia na ekshumację zwłok wprowadziła w błąd pracownika Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w K. upoważnionego do wydania decyzji co do faktu, iż przedmiotowy wniosek został uzgodniony ze wszystkimi członkami rodziny w myśl art. 15 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 31 stycznia 1959r o cmentarzach i chowaniu zmarłych

tj. o czyn z art. 272 k.k.

1.  uniewinnia oskarżoną M. F. (2) od popełnienia zarzucanego jej czynu,

2.  kosztami sądowymi obciąża Skarb Państwa.

SSR Agnieszka Wachłaczenko

II K 742/18

UZASADNIENIE

W dniu 31 stycznia 2018 r. do (...) w K. wpłynął wniosek M. F. (2) o wydanie zezwolenia na ekshumację zwłok jej ojca Z. B.. We wniosku tym M. F. (2) jako osoba uprawniona z tytułu pokrewieństwa do złożenia wniosku o wydanie zezwolenia na ekshumację oświadczyła, że wniosek ten został uzgodniony z innymi uprawnionymi osobami. Oświadczenie to nie było prawdziwe

(dowód: wniosek o wydanie zezwolenia na ekshumację zwłok – k 15, wyjaśnienia oskarżonej M. F. (2) – k. 104, 73, zeznania świadków P. B. – k. 123-124, A. B. (1) – k. 124 ).

Na skutek tego w dniu 2 lutego 2018 r. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w K. wydał decyzję w której zezwolił na ekshumację szczątków Z. B.. Decyzja została doręczona zainteresowanej w dniu 5 lutego 2018 r.

(dowód: odpis decyzji – k. 22 wraz z zpo – k. 23).

W dniu 20 lutego 2018 r. odbyła się ekshumacja szczątków Z. B.. Bracia zmarłego o przeprowadzonej ekshumacji zostali powiadomieni już po jej przeprowadzeniu

(dowód: zgłoszenie – k. 25, lista grobów – k. 26-27).

M. F. (2) ma 41 lat. Ma wykształcenie zawodowe, pracuje jako sprzedawca. Zarabia 1530 zł miesięcznie. Nie ma żadnego majątku. Jest mężatką. Na utrzymaniu ma dwoje dzieci w wieku szkolnym. Nie była karana

(dane osobowe – k. 71-72, 104, karta karna – k. 67).

Oskarżona M. F. (2) nie przyznała się do popełnienia zarzucanego jej czynu i wyjaśniła, że wspólnie z mamą i bratem podjęli decyzję o przeniesieniu zwłok taty do grobu dziadków. Po stosowny wniosek udała się mama. Mama miała pytać urzędniczki o to, kto powinien być poinformowany o ekshumacji. Miała uzyskać informację, że spadkobiercy. Wyjaśniła także, że nie rozumie pojęć wstępni, zstępni oraz, że nie zapoznała się szczegółowo z treścią wniosku, co i tak nie ma znaczenia bo nie zrozumiałaby zawartych tam informacji dotyczących osób, z którymi zamiar ekshumacji należy uzgodnić. Dodała także, że nie chciała nikogo oszukać.

Sąd dał wiarę wyjaśnieniom oskarżonej, iż to jej matka przyniosła wniosek do domu. Nie dał natomiast wiary, iż to urzędnik Inspekcji Sanitarnej poinformował A. B. (2) (matkę oskarżonej) o tym, że uprawnieni do wyrażenia zgody na ekshumacje są jedynie spadkobiercy. W tej części wyjaśnienia oskarżonej są sprzeczne z zeznaniami A. B. (2) złożonymi w postępowaniu przygotowawczym (k. 36), w których podała, że urzędnik nie informował jej o znaczeniu pojęć użytych we wniosku. Te zeznania są sprzeczne w z zeznaniami złożonym przez świadka A. B. (2) przed Sądem, w których to zeznaniach świadek podała, że m.in. urzędnik Inspekcji Sanitarnej poinformował ją, że we wniosku jest mowa o spadkobiercach. Zeznaniom A. B. (2), w tej części, złożonym na rozprawie Sąd nie dał wiary także z uwagi na treść zeznań W. K. – inspektora Inspekcji Sanitarnej. Z jego zeznań wynika, iż pracownikom doskonale jest znana różnica pomiędzy pojęciami typu krewny wstępny, zstępny itp. a pojęciem spadkobiercy. Zatem znikomo prawdopodobne jest, by urzędnik udzielił takiej informacji. Niewykluczone jest natomiast, by taka informacja została udzielona przez zarządcę cmentarza. Dlatego Sąd uznał, iż wyjaśnienia oskarżonej jakoby jej matka została w Sanepidzie poinformowana o tym, iż tylko spadkobiercy zmarłego są uprawieni do wyrażenia zgody na przeprowadzenie ekshumacji jest przyjętą linią obrony.

Zeznania B. B., A. B. (2), P. B. oraz A. B. (1) wskazują, iż w rodzinie do chwili obecnej panuje konflikt, na tle alkoholizmu zmarłego Z. B..

Sąd dał wiarę dokumentom zgromadzonym w aktach sprawy oraz zeznaniom D. K. oraz W. K. ponieważ nie ujawniły się okoliczności nakazujące zakwestionować te dowody.

Zgodnie z treścią art. 272 k.k. karze podlega ten, kto wyłudza poświadczenie nieprawdy przez podstępne wprowadzenie w błąd funkcjonariusza publicznego lub innej osoby upoważnionej do wystawienia dokumentu.

W ocenie Sądu zgromadzony materiał dowodowy nie pozwala na przypisanie oskarżonej M. F. (2) popełnienia zarzucanego jej czynu mającego polegać na tym, że w dniu 31 stycznia 2018 roku w K. wyłudziła poświadczenie nieprawdy w decyzji Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w K. z dnia 2 lutego 2018 roku, znak: ON.HK.427.16.2018, w ten sposób, że przedkładając wniosek o wydanie zezwolenia na ekshumację zwłok wprowadziła w błąd pracownika Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w K. upoważnionego do wydania decyzji co do faktu, iż przedmiotowy wniosek został uzgodniony ze wszystkimi członkami rodziny w myśl art. 15 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 31 stycznia 1959r o cmentarzach i chowaniu zmarłych. Niewątpliwie oskarżona M. F. (2) w przedmiotowym wniosku oświadczyła nieprawdę, iż wniosek ten został uzgodniony ze wszystkimi uprawnionymi. Na marginesie tylko należy zauważyć, iż oświadczenie to nie było obwarowane odpowiedzialnością karną. Nadto wniosek ten nie spełniał wymogów przewidzianych w art. 15 ust. 1 ustawy o cmentarzach i chowaniu zmarłych, gdyż wniosek nie pochodził od wszystkich uprawnionych osób (tak wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w W. z dnia 5 sierpnia 2010 r. (...) SA/Wa (...)). Dla realizacji znamion czynu zabronionego opisanego w art. 272 k.k. wymagane jest by sprawca działał w sposób podstępny. Zgodnie z utrwaloną doktryną i orzecznictwem nie jest wystarczające dla przyjęcia, iż sprawca działał w sposób podstępny, samo złożenie oświadczenia i tak: "dla wypełnienia znamion strony przedmiotowej występku z art. 272 kk nie wystarcza złożenie nieprawdziwego oświadczenia, gdyż nie stanowi ono podstępnego zabiegu" (wyr. SN z 5.4.2011 r., II KK 267/10, L.). Podstępne wprowadzenie w błąd uznaje się za szczególną (wyr. SN z 4.6.2003 r., WA 26/03, OSNKW 2003, Nr 9–10, poz. 83; wyr. SN z 16.12.2016 r., II KK 314/16, Prok. i Pr. – wkł. 2017, Nr 2, poz. 6), kwalifikowaną (wyr. SA w Krakowie z 8.3.2001 r., II AKa 33/01, KZS 2001, Nr 5, poz. 28) formę wprowadzenia w błąd, polegającą na działaniach przebiegłych, "pozorujących jego zgodność z rzeczywistością i utrudniających wykrycie nieprawdy" (wyr. SN z 4.6.2003 r., WA 26/03, OSNKW 2003, Nr 9–10, poz. 83), działaniach, "których wykrycie wymaga uwagi wychodzącej ponad miarę przeciętną, by nie paść ofiarą błędu" (wyr. SA w Krakowie z 8.3.2001 r., II AKa 33/01, KZS 2001, Nr 5, poz. 28), cechujących się skrytością (post. SN z 9.10.2008 r., II KK 179/08, Prok. i Pr. – wkł. 2009, Nr 4, poz. 8). Takie działania można przypisać dopiero wówczas, gdy sprawca popiera swoje oświadczenie fałszywymi dowodami (zob. J. Piórkowska-Flieger, Fałsz, s. 379), np. podrobionym, przerobionym lub poświadczającym nieprawdę dokumentem, fałszywymi zeznaniami świadka, sztucznie wywołanymi objawami chorobowymi, podstawiając inną osobę do badania lekarskiego lub do egzaminu. Wbrew stanowisku SN, do realizacji tego znamienia nie wystarcza samo fałszywe oświadczenie o zgubieniu prawa jazdy z wnioskiem o wydanie "wtórnika" (wyr. SN z 25.2.1994 r., WR 20/94, OSNKW 1994, Nr 5–6, poz. 33), ani podanie nieprawdziwego adresu zamieszkania we wniosku o wpisanie do rejestru wyborców w celu uzyskania decyzji poświadczającej prawo do głosowania w innym niż właściwy obwodzie wyborczym (wyr. SN z 28.3.2012 r., II KK 211/11, OSNKW 2012, Nr 9, poz. 95) – tak w Komentarzu do Kodeksu karnego pod redakcją K. G. 2019, wyd. 6. Oskarżona M. F. (2), która w gruncie rzeczy działała również w imieniu swojej matki A. B. (2) oraz brata B. B. nie podjęła żadnych podstępnych działań. Uzyskanie zgody zarządcy cmentarza na ekshumację i ponowne pochowanie również nie wymaga złożenia żadnych oświadczeń przez ubiegającego się o taką zgodę. Również oskarżyciel nie wskazał w opisie czynu na czym miałyby polegać podstępne działania oskarżonej. Zatem M. F. (2), w ocenie Sądu można zarzucić jedynie lekkomyślność w działaniu polegającym na złożeniu oświadczenia, którego znaczenia jak twierdzi, nie rozumiała.

Uznając, iż zachowanie oskarżonej nie wyczerpało znamion czynu zabronionego, Sąd uniewinnił oskarżoną M. F. (2) od popełnienia zarzucanego jej czynu, a kosztami sadowymi obciążył Skarb Państwa art. 632 pkt 2 k.p.k.

SSR Agnieszka Wachłaczenko