Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 11 października 2018 r., powód wniósł o wydanie nakazu zapłaty w stosunku do pozwanego D. G. – wystawcy weksla własnego oraz K. G. – poręczyciela wekslowego in blanco, zobowiązując ich solidarnie do zapłaty na rzecz powoda:

- kwoty 200 416,51 zł (słownie: dwieście tysięcy czterysta szesnaście złotych 51/100) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 4 kwietnia 2018 r. do dnia zapłaty, oraz

- kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych. (pozew k. 3-6)

Nakazem zapłaty z dnia 3 lipca 2018 r., sąd orzekł o żądaniu pozwu.

(nakaz zapłaty k. 83)

Od nakazu zapłaty pozwani wnieśli zarzuty, domagali się uchylenia nakazu zapłaty i oddalenia powództwa z zasądzeniem kosztów procesu.

(zarzuty k.40-45)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Pozwany D. G., w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, zawarł z powodem w dniu 9 października 2015 r. umowę leasingu nr (...).

Dla zabezpieczenia zobowiązań wynikających z umowy, pozwany wystawił weksel własny in blanco, który został poręczony przez pozwaną K. G..

Jako miejsce płatności weksla wskazana została siedziba powoda.

Szczegółowe regulacje, dotyczące łączących strony stosunków prawnych oraz praw i obowiązków stron, zawierają postanowienia umowy wraz z załącznikami. Pozwani własnoręcznymi podpisami potwierdzili, iż treść warunków umowy została mu przedstawiona przed zawarciem umowy oraz oświadczyli, że zapoznali się z tymi warunkami i wyrazili zgodę na ich włączenie w całości do umowy leasingu.

(umowa leasingu operacyjnego (...) wraz z załącznikami i OWUL k.46-52, deklaracja wekslowa k.25, weksel k.27)

Pozwany zobowiązał się w treści umowy leasingu m.in. do używania przedmiotu leasingu zgodnie z jego przeznaczeniem i do terminowego regulowania opłat leasingowych i innych płatności określonych w umowie. Wysokość i terminy płatności opłat leasingowych zawierał terminarz opłat leasingowych, stanowiący załącznik nr 1 do umowy nr (...).

Do obowiązków powoda należało nabycie przedmiotu leasingu „według wskazań i na warunkach zaakceptowanych przez Korzystającego” - § 1 ust 2 OWUL oraz oddanie ich do używania pozwanemu. D. G. dokonał wyboru przedmiotu leasingu i sprzedawcy. Pozwany zaaprobował stan techniczny przedmiotu leasingu oraz nabycie przedmiotu leasingu zgodnie z dokonanym przez niego wyborem i zamówieniem - § 2 ust. 3 OWUL.

(umowa leasingu operacyjnego (...) wraz z załącznikami i OWUL k.46-52)

Pozwany nie wywiązał się z określonych w umowie leasingu obowiązków, wobec czego powód wypowiedział umowę leasingu, wzywając pozwanego do uregulowania zaległych należności. Po rozwiązaniu umowy pozwany kontaktował się z powodem i deklarował gotowość kontynuowania umowy. Powód żądał zapłacenia przez pozwanego zaległych należności, w pierwszej kolejności co najmniej 10.000 złotych, aby podjąć rozmowy co do wznowienia umowy. Ostatecznie nie doszło do uzgodnienia przez strony stanowisk, nie odbyło się żadne spotkanie na którym zapadłyby wiążące decyzje. Pozwany prowadził rozmowy z pracownikami infolinii i kierował do powoda wiadomości email.

( korespondencja stron k.219-220, zeznania pozwanego k.260v-261v)

Ostatecznie wobec tego, że pozwany nie uregulował należności, powód uzupełnił wystawiony przez niego weksel, zawiadamiając o tym pozwanego i wzywając go do zapłaty należności wynikających z umowy leasingu. Powód wystąpił z propozycją zawarcia ugody, jednak pozwany nie odpowiedział na przedstawioną propozycję.

(zawiadomienie o wypełnieniu weksla z propozycję ugody wraz z dowodem wysłania listem poleconym oraz dowodem doręczenia k.20-24)

Oświadczeniem z dnia 23 maja 2016r. doręczonym pozwanemu w dniu 08.06.2016r. powód przedterminowo rozwiązał umowę z uwagi na niewywiązywanie się przez pozwanego z obowiązku regulowania opłat leasingowych.

(oświadczenie o rozwiązaniu umowy z 23.05.2016r. wraz z dowodem doręczenia k.185-188)

Pozwany należności nie uregulował, wobec czego powód zawiadomił o tym fakcie poręczyciela wekslowego. Powód wystąpił z propozycją zawarcia ugody, jednak pozwana nie odpowiedziała na przedstawioną propozycję.

(propozycja zawarcia ugody wraz z dowodem nadania k.20,21)

Pozwani winni byli na podstawie niżej opisanych dokumentów zapłacić powodowi następujące kwoty:

⚫

(...) 59.736,24 zł – kara umowna

⚫

(...) 136.325,91 zł – odszkodowanie suma zdyskontowanych rat leasingowych od dnia rozwiązania umowy do przewidzianego w umowie terminu jej upływu wraz z opłatą końcową

⚫

(...) 849,93 zł – opłata dodatkowa z tytułu podatku od środków transportu – II rata

⚫

(...) 307,50 zł – opłata za nieterminowe opłacenie polisy

⚫

(...) 2.392,00 zł – ubezpieczenie

⚫

(...) 849,93 zł – opłata dodatkowa z tytułu podatku od środków transportu – I rata

(rozrachunek k.165, faktury k.166-172, rozliczenie umowy k.163, wyliczeni odszkodowania i dyskonta k.164,zeznania świadka M. K. k.258v-259)

Przedmiot leasingu został wstępnie wyceniony na kwotę 79.200 zł(netto/zakup) i kwotę 89.400 zł(netto/sprzedaż).

(wycena k.141-162)

W dniu 19 lutego 2018 r. został za pomocą firmy windykacyjnej odebrany przedmiot leasingu.

(umowa k.227, raport k.223-226,protokół k.53-54)

Z uwagi na obowiązujący w grupie kapitałowej powoda proces operacyjny, po wyłonieniu nabywcy przedmiotu leasingu w drodze aukcji internetowej, powód sprzedał przedmioty leasingu spółce (...) sp. z o.o. , podmiotowi z grupy (...) za kwotę 64.400 zł netto, a następnie ta spółka sprzedała B. D. za cenę 64.400 zł netto.

(faktury k.173,174)

Pozwany w ramach umowy wpłacił łącznie kwotę 85.912 zł.

(zestawienie wpłat k.216)

Z dniem 31 października 2016 r. (...) S.A. połączyła się z (...) Sp. z o.o.. poprzez przejecie (...) Sp. z o.o. W związku z powyższym (...) S.A. jako spółka przejmująca wstąpiła we wszystkie prawa i obowiązki (...) Sp. z o.o. jako spółki przejmowanej. W załączeniu przesyłam kopie postanowienia o połączeniu spółek z dnia 31 października 2016 r.

(dokumenty k.4-19)

Sąd oddalił wnioski pozwanych o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego ds. wyceny ruchomości (pojazdów mechanicznych), na okoliczność ustalenia wartości pojazdu marki M. o nr rej. (...) w dacie rozwiązania umowy przez powoda, względnie w dacie zwrotu przedmiotu leasingu, na okoliczność ustalenia wartości pojazdu - a tym samym korzyści uzyskanych przez powoda z powodu rozwiązania umowy leasingu, mając na uwadze to, że istotnym dla rozstrzygnięcia sprawy było ustalenie jakie korzyści uzyskał powód na skutek sprzedaży przedmiotu leasingu, a powyższe wynikało ze złożonych do akt sprawy dokumentów.

Sąd zważył co następuje:

Powód oparł swoje roszczenia na wekslu własnym wystawionym przez pozwanych. Weksel miał charakter gwarancyjny i był związany z umową leasingu zawartą w dniu 9 października 2015r. o numerze (...). Powód uzupełnił weksel zgodnie z dołączoną do weksla deklaracją wekslową.

Zgodnie z art.485§ 1k.p.c. sąd wydaje nakaz zapłaty, jeżeli powód dochodzi roszczenia pieniężnego albo świadczenia innych rzeczy zamiennych, a okoliczności uzasadniające dochodzone żądanie są udowodnione dołączonym do pozwu:

1) dokumentem urzędowym;

2) zaakceptowanym przez dłużnika rachunkiem;

3) wezwaniem dłużnika do zapłaty i pisemnym oświadczeniem dłużnika o uznaniu długu;

4) zaakceptowanym przez dłużnika żądaniem zapłaty, zwróconym przez bank i niezapłaconym z powodu braku środków na rachunku bankowym.

Sąd wydaje również nakaz zapłaty przeciwko zobowiązanemu z weksla, czeku, warrantu lub rewersu należycie wypełnionego, których prawdziwość i treść nie nasuwają wątpliwości. W razie przejścia na powoda praw z weksla, z czeku, z warrantu lub z rewersu, do wydania nakazu niezbędne jest przedstawienie dokumentów do uzasadnienia roszczenia, o ile przejście tych praw na powoda nie wynika bezpośrednio z weksla, z czeku, z warrantu lub z rewersu. (§2art.485k.p.c.)

W sprawie na podstawie art. 491§ 1k.p.c., sąd orzekł, że pozwani mają w ciągu dwóch tygodni od dnia doręczenia nakazu zaspokoić roszczenie powoda na podstawie weksla w całości wraz z kosztami albo wnieść w tym terminie zarzuty.

Pozwani na podstawie art. 493§ 1k.p.c. wnieśli zarzuty od nakazu zapłaty, wobec czego na zasadzie art. 495k.p.c. zarządzono ich rozpoznanie.

Pozwany powinien był w piśmie przedstawić zarzuty, pod rygorem ich utraty przed wdaniem się w spór co do istoty sprawy oraz okoliczności faktyczne i dowody.

Dokonane ustalenia prowadzą do wniosku, że powołane w treści zarzutów argumenty nie odnosiły oczekiwanego przez pozwanych skutku. Tym samym nie zostały wykazane żadne okoliczności mogące wpływać na prawidłowość orzeczenia na podstawie załączonego do pozwu weksla.

Zgodnie art. 9 prawa wekslowego z dnia 28 kwietnia 1936 r. (Dz.U. Nr 37, poz. 282) wystawca odpowiada za przyjęcie i za zapłatę wekslu. Jeżeli weksel, niezupełny w chwili wystawienia, uzupełniony został niezgodnie z zawartym porozumieniem, nie można wobec posiadacza zasłaniać się zarzutem, że nie zastosowano się do tego porozumienia, chyba że posiadacz nabył weksel w złej wierze albo przy nabyciu dopuścił się rażącego niedbalstwa. (art.10 prawa wekslowego)

W sprawie pozwani nie wykazali okoliczności, które prowadziłyby do konstatacji, iż weksel został uzupełniony niezgodnie z deklaracją wekslową.

W związku z wniesieniem zarzutów, sąd zbadał stosunek podstawowy wynikający z zwartej umowy leasingu operacyjnego.

Przeniesienie sporu, po złożeniu zarzutów od nakazu zapłaty, na płaszczyznę stosunku podstawowego, nie oznacza, że dochodzi do zmiany powództwa. Przedmiotem postępowania jest nadal to samo roszczenie wekslowe, a okoliczności faktyczne wynikające z tego stosunku rozstrzygają o tym, czy i w jakim zakresie podniesione przez dłużnika zarzuty, oparte na stosunku cywilnoprawnym (art. 16) lub na zawartym przez strony porozumieniu, co do uzupełnienia weksla wystawionego in blanco (art. 10), czynią roszczenie wekslowe powoda bezzasadnym. Wynika z tego, że zarówno zarzuty podniesione przez dłużnika, jak i twierdzenie faktyczne powoda zgłaszane na ich odparcie mogą się obracać wyłącznie w granicach roszczenia objętego wekslem. (postanowienie Sądu Najwyższego - Izba Cywilna

z dnia 25 października 2018 r., II CSK 253/18 )

Przypomnieć także należy zasady dowodowe obowiązujące w postępowaniu w którym powód oparł swoje roszczenia na wekslu, a pozwany podnosi zarzuty wynikające ze stosunku podstawowego. Jak wskazał Sąd Najwyższy - Izba Cywilna w wyroku z dnia 23 maja 2018 r., IV CSK 267/17, (publ.Legalis) rozkład ciężaru dowodu w procesie, w którym powód dochodzi należności z weksla, a dłużnik wekslowy broni się zarzutami nawiązującymi do stosunku podstawowego, który określa zasady wypełnienia weksla jest konsekwencją podstaw zgłaszanych żądań. Powód dochodzący roszczenia na podstawie weksla nie ma obowiązku dowodzenia pozawekslowej podstawy swojego żądania. Ciężar dowiedzenia okoliczności wskazanych w art. 10 ustawy z dnia 28 kwietnia 1936 r. Prawo wekslowe (Dz.U. Nr 37, poz. 282 ze zm.) w celu zwolnienia się ze zobowiązania wekslowego ciąży na dłużniku. Tak samo rozkłada się ciężar dowodu w wypadku, kiedy wierzyciel wekslowy kieruje roszczenie do poręczyciela wekslowego, który zgodnie z art. 32 Prawa wekslowego odpowiada za zapłatę weksla tak samo jak wystawca i akceptant.

Powyższe oznacza, że po stronie pozwanych leżał obowiązek udowodnienia braku podstaw do wypełnienia weksla.

Zgodnie z art. 709 ¹ k.c. przez umowę leasingu finansujący zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, nabyć rzecz od oznaczonego zbywcy na warunkach określonych w tej umowie i oddać tę rzecz korzystającemu do używania albo używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony, a korzystający zobowiązuje się zapłacić finansującemu w uzgodnionych ratach wynagrodzenie pieniężne, równe co najmniej cenie lub wynagrodzeniu z tytułu nabycia rzeczy przez finansującego.

Umowa łącząca strony należy do kategorii umów opisanych w przywołanym wyżej przepisie. Pozwani nie regulowali w terminie należnych rat leasingowych.

Zgodnie z art. 709 ¹³§ 1k.c. korzystający obowiązany jest płacić raty w terminach umówionych. Jeżeli korzystający dopuszcza się zwłoki z zapłatą co najmniej jednej raty, finansujący powinien wyznaczyć na piśmie korzystającemu odpowiedni termin dodatkowy do zapłacenia zaległości z zagrożeniem, że w razie bezskutecznego upływu wyznaczonego terminu może wypowiedzieć umowę leasingu ze skutkiem natychmiastowym, chyba że strony uzgodniły termin wypowiedzenia. Postanowienia umowne mniej korzystne dla korzystającego są nieważne. (§ 2 art. 709 ¹³ k.c.)

W związku z nie wykonywaniem przez pozwanych obowiązków polegających na zapłacie kolejnych rat, powód wzywał ich do należytego wykonywania umowy. Zgodnie z zasadami opisanymi w cytowanym wyżej przepisie dochował wymienionych tam aktów staranności przed wypowiedzeniem umowy.

Zgodnie z art. 709 ¹⁵ k.c. w razie wypowiedzenia przez finansującego umowy leasingu na skutek okoliczności, za które korzystający ponosi odpowiedzialność, finansujący może żądać od korzystającego natychmiastowego zapłacenia wszystkich przewidzianych w umowie a niezapłaconych rat, pomniejszonych o korzyści, jakie finansujący uzyskał wskutek ich zapłaty przed umówionym terminem i rozwiązania umowy leasingu.

Ustalenia poczynione w sprawie dają podstawę do oceny, iż na skutek braku zapłaty rat leasingowych przez leasingobiorcę umowa została skutecznie rozwiązana. Pozwany przyznał, iż nie miał środków na zapłacenie rat leasingowych, wobec skumulowania w pierwszym okresie umowy należności dodatkowych związanych z ubezpieczeniem, prowizjami, wpłatą własną. Nie kwestionował, iż powstało opóźnienie w zapłacie rat, a podejmowane przez niego próby prolongaty terminu spłaty okazały się nieskuteczne.

Fakt dochowana wymaganych umową i obowiązującymi przepisami zawiadomień i udzielenie terminu na pokrycie zadłużenia wynika z załączonych do akt dokumentów.

Powyższe skutkuje uznaniem, że umowa została skutecznie rozwiązana.

Po rozwiązaniu umowy, pozwani winni byli po wezwaniu zwrócić powodowi przedmiot leasingu. Uczynili to ze znacznym opóźnieniem. Powyższe skutkowało uprawnieniem powoda do naliczenia kar umownych. Przedmiot leasingu został zwrócony po około półtora roku, zaś kara umowna naliczona za okres sześciu miesięcy, co oznacza że brak jest podstaw do jej miarkowania, ponieważ powód dochodząc jedynie części kary w istocie dokonał jej miarkowania.

Wysokość dochodzonych wobec pozwanych należności, wynikała z rozrachunku z dnia 9 marca 2018 r. do umowy leasingu nr (...). Na dzień wypełnienia weksla była to kwota 200.461,51zł.

Po dacie wypełnienia weksla w dniu 10 lipca 2018r., doszło do sprzedaży przedmiotu leasingu. Powód uzyskał ze sprzedaży kwotę 64.400,00 zł netto. Od wymienionej kwoty odliczył wynikające z zgodnie z § 7 ust. 9.1 oraz 9.2 OWUL, koszt sprzedaży w wysokości 3.500,00zł, koszt wyceny przedmiotu leasingu w wysokości 284,50zł zgodnie z § 7 ust. 9.2 OWUL oraz dyskonto w wysokości 439,44zł.

Uznać należy, że proces sprzedaży przedmiotu leasingu przebiegł prawidłowo. Powód korzystał z wyspecjalizowanego portalu aukcyjnego, dokonał wyceny przedmiotu leasingu, aby mieć wiedzę o możliwych do uzyskania kwotach za zbycie pojazdu. Czas trwania procesu sprzedaży mieści się w rozsądnych granicach, zważywszy na tok czynności związanych ze sprzedażą. Dlatego należało uznać, że powód dołożył należytej staranności, żeby sprzedać przedmiot leasingu za jak najwyższą cenę. Korzyścią uzyskaną przez powoda jest faktycznie uzyskana cena sprzedaży.

Wobec zbycia w toku procesu przedmiotu leasingu powód cofnął pozew ponad kwotę 139.406,57zł, na co pozwani wyrazili zgodę.

Dlatego w oparciu o art. 496 k.p.c. po przeprowadzeniu rozprawy sąd wydał wyrok, w którym nakaz zapłaty utrzymał w mocy w zakresie kwoty 139.406,57zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 4 kwietnia 2018r. i umarzył postępowanie w pozostałej części na podstawie art.355§1k.p.c. w zw. z art.203§4k.p.c.

O kosztach postępowania orzeczono na zasadzie art.98k.p.c. Na zasądzone koszty złożyła się opłata od pozwu uiszczona przez powoda i koszty zastępstwa procesowego w oparciu o przepisy rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. poz. 1804 z późn.zm.)