Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 lipca 2019 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy IV Wydział Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący SSO Włodzimierz Hilla

Protokolant st. sekr. sądowy Dominika Marcinkowska

przy udziale --------

po rozpoznaniu dnia 18 lipca 2019 r.

sprawy J. S. (1) s. K. i W. ur. (...) w E.

obwinionego z art. 210 ust. 1 pkt 8 ustawy prawo lotnicze

na skutek apelacji wniesionych przez obwinionego i jego obrońcę

od wyroku Sądu Rejonowego w Bydgoszczy

z dnia 29 listopada 2018 r. sygn. akt XI W 83/18

uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Sądowi Rejonowemu w Bydgoszczy do ponownego rozpoznania.

Sygn. akt: IV Ka 545/19

UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy w Bydgoszczy wyrokiem z 29 listopada 2018 r. (sygn. akt XI K 83/18) uznał obwinionego J. S. (1) za winnego popełnienia zarzucanego mu we wniosku o ukaranie czynu z art. 210 ust. 1 pkt 8 ustawy Prawo lotnicze, a polegającego na tym, że w okresie od 4 stycznia 2018 r. do 30 kwietnia 2018 r. w m. B. przy ul. (...) hodował gołębie w obrębie (...) w odległości 5 km od lotniska, co powoduje zagrożenie dla ruchu lotniczego i za to, na podstawie cyt. przepisu ustawy, wymierzono mu karę 600 zł grzywny, rozstrzygając równocześnie o kosztach postępowania w sprawie.

Apelacje od powyższego wyroku wywiedli obwiniony oraz jego obrońca.

Obrońca obwinionego (bez przywołania stosownych podstaw odwoławczych) podniósł zarzuty rażącej obrazy przepisów postępowania, mającej wpływ na treść wyroku, a mianowicie:

1.  art.art.: 8 k.p.w. w zw. z 4 i 9 k.p.k. oraz 39 §1 k.p.w. w zw. z 42 §1 k.p.w. w zw. z 193 §1 k.p.k. poprzez niedopuszczenie i nieprzeprowadzenie przez Sąd Rejonowy z urzędu dowodu z pisemnej opinii biegłego z dziedziny ornitologii, połączonej z dokonaniem oględzin miejsca zdarzenia, na okoliczność ustalenia miejsca, gatunku oraz liczby posiadanego przez obwinionego ptactwa oraz ustalenia, czy może ono stanowić zagrożenie dla ruchu lotniczego w rozumieniu przepisu art. 210 ust. 1 pkt 8 cyt. ustawy;

2.  art.art.: 8 k.p.w. w zw. z 4 i 9 k.p.k. oraz 39 §1 k.p.w. w zw. z 43 k.p.w. w zw. z 207 §1 k.p.k. poprzez nieprzeprowadzenie przez Sąd Rejonowy z urzędu, z udziałem biegłego, oględzin miejsca przebywania ptaków obwinionego, w szczególności ich gatunku oraz liczby oraz tego, czy mogły one stanowić zagrożenie dla ruchu lotniczego;

3.  art.art.: 8 k.p.w. w zw. z 4 i 7 k.p.k. poprzez dokonanie ustaleń faktycznych w oparciu o niekompletny materiał dowodowy, z pominięciem opinii biegłego i bezkrytyczne przydanie waloru wiarygodności zeznaniom świadków;

4.  art.art.: 71 §2 i §4 k.p.w. poprzez bezpodstawne przyjęcie, że obwiniony został prawidłowo zawiadomiony o terminie rozprawy mającej miejsce 29 listopada 2018 r. i prowadzenie rozprawy w trybie zaocznym, wobec wysłania zawiadomienia o rozprawie pod niewłaściwy adres.

W konkluzji obrońca obwinionego wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania, względnie o zmianę wyroku i uniewinnienie obwinionego od zarzucanego mu czynu.

Obwiniony w swoim środku odwoławczym podniósł w szczególności, że został zawiadomiony o terminie rozprawy pod niewłaściwy adres, wobec czego został pozbawiony możliwości obrony, podnosząc następnie tożsame zarzuty procesowe, jakie podniósł jego obrońca.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje :

Niniejsze apelacje były zasadne o tyle, o ile wywołując postępowanie odwoławcze rodziły konieczność uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy Sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania.

W pierwszym rzędzie należałoby natomiast skonstatować, że nie mają racji apelujący, gdy podnoszą zarzut dotyczący nieprawidłowego zawiadomienia obwinionego o terminie rozprawy wobec skierowania korespondencji pod niewłaściwy adres. Wbrew twierdzeniu obrony na k. 11 akt sprawy znajduje się oświadczenie podpisane przez obwinionego, w którym – jak można mniemać własnoręcznie – wskazał jako właściwy adres dla doręczeń: „B. ul. (...)”, a nie „B. ul. (...)”. Ten ostatni adres dla doręczeń nie został wskazany przez obwinionego na jakimkolwiek etapie postępowania! Z faktu, że tam usytuowane były wojlery z hodowanymi przez wymienionego ptakami, bynajmniej nie wynika jeszcze, że ów adres miano by uznać za adres dla doręczeń korespondencji.

Wprawdzie z treści pisma KP w B. wynika, jakoby obwiniony w istocie miał zamieszkiwać pod adresem: B. ul. (...) (k. 51), co jednak nie zmienia postaci rzeczy, że wiążące w sprawie było oświadczenie obwinionego co do wskazanego przezeń adresu na k. 11 akt sprawy. Zwłaszcza, że zgodnie z treścią przepisów art. 75 §1 k.p.k. w zw. z art. 20 §3 k.p.w., w przypadku zaistnienia zmiany w tym względzie, to na obwinionym ciążył obowiązek zawiadomienia o tym organu procesowego. W konsekwencji, o terminie rozprawy mającej miejsce 29 listopada 2018 r. obwiniony został prawidłowo zawiadomiony pod wskazany przez siebie adres: „B. ul. (...)” (k. 55), a owo doręczenie zastępcze w pełni pozwalało sądowi tego dnia procedować w sprawie.

W istocie, obwiniony w treści swego pisma procesowego datowanego na 14 stycznia 2019 r. jako nowy adres dla doręczeń wskazał: „B. ul. (...)” (k. 65), jednakże okoliczność ta ma zgoła irrelewantne znaczenie w omawianym zakresie, albowiem rozprawa merytoryczna odbyła się – jak wspomniano - 29 listopada 2018 r., o czym – jak wywiedziono powyżej – obwiniony został w sposób należyty zawiadomiony (k. 55, 56).

W konsekwencji uznać należało, że obwiniony, z uwagi na uchybienie ciążącej na nim powinności, nie stawił się na termin rozprawy i w niej nie uczestniczył, nie dopełniając swej powinności w powyższym zakresie.

Ustosunkowując się zaś do pozostałych zarzutów apelacyjnych, stwierdzić należy co następuje:

Jedną z podstawowych zasad procesu karnego jest zasada prawdy materialnej (art. 2 §2 k.p.k.), która wprowadza wymóg opierania wszelkich rozstrzygnięć na zgodnych z prawdą ustaleniach faktycznych, przez które rozumie się ustalenia udowodnione, czyli takie gdy w świetle przeprowadzonych dowodów fakt przeciwny dowodzonemu jest niemożliwy lub wysoce nieprawdopodobny. Przy czym obowiązek udowodnienia odnosić należy do tylko do ustaleń niekorzystnych dla oskarżonego, jako że on sam korzysta z domniemania niewinności (art. 5 §1 k.p.k.), a nie dające się usunąć wątpliwości rozstrzyga się na jego korzyść (art. 5 §2 k.p.k.) – (por. np. wyrok SN z 28.03.2008 r., III KK 484/07).

Wprawdzie, powyższa zasada procesowa, zwłaszcza na etapie postępowania odwoławczego, doznaje określonych ograniczeń (vide np. art. 427 §3 k.p.k.), jednakże nie deroguje to jej znaczenia dla fundamentów procesu karnego co do samej zasady. To zaś powoduje, że z punktu widzenia oceny materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie, postrzeganej z perspektywy treści, rodzaju i charakteru owych poszczególnych, licznych zarzutów odwoławczych sformułowanych w niniejszych apelacjach (postulaty dowodowe na etapie postępowania odwoławczego zostały przez obronę zmodyfikowane na rozprawie i sąd procesowo do nich się odniósł, co nie oznacza, że nie mają one znaczenia w sprawie), uznać należało, że w sprawie zachodzi konieczność uchylenia zaskarżonego orzeczenia i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi pierwszej instancji, albowiem konieczne będzie w niniejszej sprawie przeprowadzenie na nowo przewodu sądowego w całości (art. 437 §2 k.p.k. w zw. z art. 109 §2 k.p.w.), poczynając od odebrania wyjaśnień od obwinionego, deklarującego obecnie wole aktywnego uczestniczenia w procesie, poprzez ich niezbędną weryfikację w drodze przesłuchania świadków K. i S. N., acz także wszelkich dalszych sąsiadów obwinionego, na okoliczność czynionych przez nich obserwacji co do kluczowych dla sprawy faktów i okoliczności (czy, wedle ich wiedzy, z czego wynikającej, w inkryminowanym okresie obwiniony hodował ptaki i jakie?), jak się zdaje koniecznej wizji lokalnej na miejscu zdarzenia, dowodów z dokumentów (w szczególności odnośnie do podstawowej dla sprawy okoliczności - usytuowania rzeczonej hodowli w obrębie 5 km od terenu lotniska), włącznie z – jak się zdaje – nieuchronnym zasięgnięciem opinii biegłego z zakresu hodowli ptaków w zakresie postulowanym przez obronę, w zależności od poczynionych ustaleń i rezultatów weryfikacji twierdzeń apelujących co do hodowania przez obwinionego, w owym czasie, wyłącznie nielotów, acz także ewentualnym wpływem tej okoliczności dla bezpieczeństwa w ruchu lotniczym np. z powodu ewentualnego zainteresowania takimi ptakami przez ptactwo latające.

Przy czym, z powodów oczywistych, ambiwalentne znaczenie w sprawie mają jakiekolwiek ustalenia i przedstawiane przez obronę dowody dotyczące ptactwa, które aktualnie jest hodowane przez obwinionego na jego działce w B. przy ul. (...). Natomiast oczywiście relewantne znaczenie dla przedmiotowej sprawy ma ustalenie – jakie konkretnie rodzaje ptactwa J. S. hodował kilkanaście miesięcy temu, a mianowicie w okresie od 4 stycznia do 30 kwietnia 2018 r. Nie trzeba dodawać, że ustalenia w tym zakresie bynajmniej nie muszą pokrywać się przecież z dzisiejszym stanem rzeczy.

W zależności od dokonanych ustaleń, konieczne będzie ustosunkowanie się przez Sąd pierwszej instancji do ewentualnych wszelkich pozostałych (dalszych) postulatów dowodowych, z punktu widzenia tej, wspomnianej zasady procesowej, jaka statuowana jest treścią przepisu art. 2 §2 k.p.k.

Tak zatem, Sąd Rejonowy przeprowadzi na nowo przewód sądowy w całości, uwzględniając te wskazania, jakie zawarto w niniejszym dokumencie procesowym (art. 442 §3 k.p.k.).