Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt. I AGa 52/18

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 czerwca 2018 r.

Sąd Apelacyjny w Rzeszowie Wydział I Cywilny w składzie:

Przewodniczący

SSA Jan Dela (spr.)

Sędziowie:

SA Grażyna Demko

SO del. Agnieszka Staniszewska-Perenc

Protokolant:

st. sekr. sądowy Renata Rusinek

po rozpoznaniu w dniu 14 czerwca 2018 r. na rozprawie sprawy

z powództwa Syndyka Masy Upadłości (...) S.A. w upadłości likwidacyjnej w W.

przeciwko (...) Sp. z o.o. z/s w M.

o zapłatę

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Gospodarczego w Rzeszowie

z dnia 31 lipca 2017 r., sygn. akt VI GC 399/15

I.  oddala apelację,

II.  zasądza od powoda Syndyka Masy Upadłości (...) S.A.
w upadłości likwidacyjnej w W. na rzecz pozwanego (...) Sp. z o.o. z/s w M. kwotę 4.050zł (cztery tysiące pięćdziesiąt) tytułem kosztów postępowania apelacyjnego.

SSO del. A. P. SSA Jan Dela SSA Grażyna Demko

Sygn. akt I AGa 52/18

UZASADNIENIE

Sąd Okręgowy w Rzeszowie - VI Wydział Gospodarczy wyrokiem z dnia 31 lipca 2017r., sygn. akt VI GC 399/15 oddalił powództwo Syndyka Masy Upadłości (...) S.A. w upadłości likwidacyjnej w W. skierowane przeciwko (...) Sp. z o.o. z/s w M. zasądzając na rzecz pozwanego kwotę 8.028,68zł tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Powód składając pozew domagał się zasądzenia od pozwanego na swoją rzecz, kwoty 138.536zł wraz z odsetkami i kosztami postępowania tytułem naprawienia szkody, która wynikła z nienależytego wykonania z zobowiązania przez pozwaną. Naprowadzał, iż strony łączyła umowa, którą zawarły 19.02.2010r. Była to umowa o dostarczenie krążników jako część zadania inwestycyjnego, którą strona powodowa wykonywała w oparciu o inną umowę zawartą z (...) S.A. Oddział w S.. Powód przyjął wówczas do realizacji część zadania inwestycyjnego polegającego na rozbudowie Zakładu (...) w P. B. zlokalizowaną w (...) S.A.

Powód miał wykonać projekt technologiczny oraz dostarczyć urządzenia i wyposażenie technologiczne. W ocenie powoda dostarczone przez pozwanego krążniki (jako element taśmociągów węglowych) były dotknięte istotnymi wadami. Strona powoda wielokrotnie zgłaszała pozwanemu nienależyte wykonanie tych elementów i wzywała do usunięcia tych wad i wymiany dostarczonych krążników. Ponieważ pozwany odmawiał wymiany wadliwych krążników na nowe, powód był zmuszony wymieniać wadliwe we własnym, zakresie lecz na koszt i ryzyko pozwanego. Łączne koszty powoda poniesione w związku z wymianą wadliwych krążników dostarczonych przez pozwanego wyniosły kwotę 165.369zł, którą to kwotą powód obciążył pozwanego. Pozwany (...) Sp. z o.o. z/s w M. w odpowiedzi na pozew wniosła o oddalenie powództwa.

Pozwany twierdził, że strony łączyła opisana umowa ale w ramach tej umowy dostarczył towar dobrej jakości.

Zarzuty powoda w zakresie głośnej pracy krążników i zbyt dużego bicia promieniowego wynikały z niewłaściwego montażu i użytkowania krążników, nieprawidłowego sposobu przechowywania krążników przez powoda przed ich zamontowaniem zbyt duże obciążenie i nacisk taśmy przenośnikowej.

Niezależnie od powyższego pozwany podniósł zarzut przedawnienia roszczenia.

Sąd Okręgowy w Rzeszowie wyrokiem z 20.03.2015r., sygn. akt VI GC 125/14 oddalił powództwo zasądzając na rzecz pozwanego, tytułem kosztów zastępstwa procesowego kwotę 3.617zł.

Sąd Apelacyjny w Rzeszowie wyrokiem z dnia 19.11.2015r. , sygn. akt
I ACa 337/15 na skutek apelacji powoda uchylił zaskarżony wyrok i przekazał sprawę Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania apelacyjnego.

Uchylając opisany wyrok Sądu Okręgowego w Rzeszowie, Sąd Apelacyjny wskazywał, że Sąd I instancji nie rozpoznał istoty sprawy skupiając swe zainteresowanie na problemie przedawnienia roszczenia.

Sąd II instancji przytaczając treść art. 544 kc w zw. z art. 118 kc wskazał, że w przedmiotowej sprawie termin przedawnienia wynosi 3 lata jeżeli umowa sprzedaży (dostawy) pozostaje w związku z działalnością gospodarczą, co ma miejsce w niniejszej sprawie.

Rozpoznając ponownie sprawę, Sąd I instancji ustalił, że powód (...) S.A. z/s w W. zawarł umowę z (...) S.A. w W. na realizację części zadania inwestycyjnego, którym była rozbudowa Zakładu (...) polegającego na wykonaniu projektu technologicznego opisanego jako „Odstawa urobku z szybu 2.1 w P. S. do Zakładu (...) w P. B. zlokalizowanych w (...) S.A.

Pozwany w celu realizacji części w/w zadania inwestycyjnego skierował do pozwanego zapytanie ofertowe w zakresie dostawy krążników do przenośników taśmowych. Wraz z zapytaniem w drodze elektronicznej powód dostarczył pozwanemu dokumenty zatytułowane „Wykaz urządzeń i wyposażenia technologicznego wraz z parametrami technologiczno-użytkowymi”. Pozwany w odpowiedzi na zapytanie złożył ofertę, a następnie po przeprowadzonych między stronami ustaleniach dotyczących parametrów krążników oraz co do oceny złożył 22.12.2009r. kolejną ofertę handlową o nr (...) na wykonanie specjalnych krążników do przenośnika 207.01 dla LW B. wraz z oświadczeniem, że wszystkie warunki wykonania krążników zostały uzgodnione z firmą (...) sp. z o.o. w G..

Krążniki miały być wykonane zgodnie z projektem wykonawczym dostarczonym pozwanemu przez powoda a wykonanym przez w/w biuro projektowe.

Zmiany w dokumentacji projektowej, które miały miejsce jeszcze
w styczniu 2010r. powód otrzymał od biura projektowego w drodze elektronicznej wraz z dokumentacją projektową dotyczącą zmiany średnic krążników nośnych i powrotnych. Efektem uzgodnień między stronami było zawarcie w dniu 19.02.2010r. umowy na wykonanie krążników i ich dostawę w formule „loco budowa”.

Krążniki miały być wykonane zgodnie z warunkami zawartymi
w dokumentach w załącznikach wymienionych 1-5 z zastrzeżeniem ust. 3 umowy. Strony dokładnie określiły zakres prac i usług pozwanego jako dostawcy. Wykonanie i dostawa poszczególnych krążników miała odbywać się na podstawie zamówień wykonawcy przesyłanych do dostawcy.
W zamówieniach tych wykonawca miał określać ostateczne i wiążące parametry techniczne krążników jak również ilość, cenę i termin dostawy.

Szczegółowe obowiązki pozwanego regulował § 2 ust. 4 (k.918).

Powód na podstawie szczegółowej umowy złożył zamówienia, a pozwany dostarczył krążniki w terminach wynikających z harmonogramu dostaw.
W dniach 9-11 sierpnia 2011r. nastąpił odbiór techniczny dostarczonych krążników i w jego wyniku komisja odbiorowa stwierdziła ich wadliwość. Krążniki nie pracowały prawidłowo, a wśród zgłaszanych wadliwości eksponowano zbyt głośną pracę, bicie promieniowe, stukanie, nadmierne tarcie łożysk.

W następnych dniach strony wymieniły między sobą pisma, wśród których powód wymienia wady dostarczonych krążników zgłaszając reklamację i wskazując ilość sztuk zakwestionowanych krążników. Ostatecznie pozwany w odpowiedzi na te zarzuty wezwał do dostarczenia mu do jego siedziby wszystkich krążników w celu przeprowadzenia procedury reklamacyjnej. Procedura taka miała miejsce 18.10.2011r. w ramach, którego w siedzibie pozwanego spotkali się przedstawiciele obu stron i biura (...). Po dokonaniu kontroli wymiarowej stwierdzono niezgodne z projektem wadliwe piasty i osie krążników szczegółowo opisane (k.919/2). Dalszymi pismami z 2011r. powód zgłasza pozwanemu kolejne awarie krążników, pozwany w piśmie z 10.11.2011r. poinformował powoda, że nie odpowiada on za błędy konstrukcyjne, wykonawcze oraz montażowe przenośników taśmowych. 14.11.2011r. powód skontrolował jeden uszkodzony krążnik na przenośniku 207.01 i sporządzono na tę okoliczność stosowny raport. W kolejnym piśmie z 24.11.2011 pozwany wykluczył możliwość zamontowania krążników na niewłaściwym przenośniku. Ostatecznie powód zarządzał dostarczenia i wymiany całej partii 1.209 sztuk krążników o średnicy 159, zastrzegając, że w razie niezastosowania się pozwanego do wezwania w określonym terminie, będzie to skutkowało wymianą na koszt i ryzyko pozwanego.

Powód w kolejnych pismach w grudniu 2010, w grudniu 2011 i w styczniu 2012r. przeprowadzał kolejne kontrole i zgłaszał zastosowanie nieprawidłowej technologii wykonania krążników, niewłaściwych łożysk i uszczelnienia innego typu niż w dokumentacji technicznej. 11 stycznia 2012r. powód na swój koszt za pośrednictwem (...) zamówił 500 sztuk krążników za cenę brutto 90.405zł. Dostarczone przez pozwanego krążniki nie nadawały się do eksploatacji w miejscu jego dostarczenia. Podstawową wadą krążników było nieodpowiednie uszczelnienie węzłów łożyskowych. To nieodpowiednie uszczelnienie, które było podstawową wadą krążników wynikało z błędów popełnionych na etapie projektowania. Nawet gdyby krążniki zostały wykonane prawidłowo, zgodnie z dokumentacją, to nie miały szans na spełnienie oczekiwanej trwałości eksploatacyjnej, która była założona na etapie projektowania. W takich warunkach jak w opisywanym zadaniu inwestycyjnym, gdzie panuje duże zapylenie i jednocześnie obciążenie, należy stosować uszczelnienia wielostopniowe, a nie tylko uszczelnienia którymi są stalowe pierścienie jak w przypadku łożysk dostarczanych przez pozwanego powodowi.

W kolejnych pismach poczynając od 2.02.2012r. powód poinformował pozwanego o wymianach i liczbie krążników wadliwych oraz o dostarczenie odpowiedniej liczby sztuk krążników.

W związku z tym, że pozwany nie reagował na wezwania powoda, ten ostatni informował pozwanego , że brak dostarczenia krążników w zakreślonym terminie spowoduje ich dostarczenie przez powoda na koszt i ryzyko pozwanego.

Mając tak ustalony stan faktyczny Sąd I instancji uznał, że strona powodowa opiera swoje żądanie na podstawie art. 471 kc. Analizując treść powyższego przepisu oraz treść umowy jaka łączyła strony, Sąd Okręgowy doszedł do przekonania, że przedmiotowa umowa wypełnia wszystkie istotne przesłanki do uznania jej za umowę dostawy określonej w art. 605 i nast. kc. Dalej Sąd I instancji oceniał, że krążniki, które miał wyprodukować pozwany na podstawie zawartej z powodem umowy, to elementy przenośnika taśmowego, najliczniejsze i powtarzalne, decydujące w zasadzie o jego awaryjności. Sąd wskazywał, że krążniki te pozwany miał wykonać na podstawie projektu dostarczonego przez powoda (projektu biura (...)), co też pozwany uczynił.

Postępowanie dowodowe przed Sądem a w szczególności opinia biegłych, pracowników naukowych Politechniki (...), wykazało że dostarczone przez pozwanego krążniki były wadliwie i źle funkcjonowały. Jednocześnie ta wysoka awaryjność krążników była skutkiem wadliwych założeń konstrukcyjnych, nieodpowiednich do podjętego zadania inwestycyjnego, które to założenia dotyczyły głównie nieodpowiedniego uszczelnienia węzłów łożyskowych. Błędne założenia łożyskowe dla tych krążników powodowały, że w żadnym wypadku nie mogły one się wykazać zakładaną trwałością 60.000 godzin.

Biegli w opinii zauważyli, że nie wszystkie krążniki wyprodukowane przez pozwanego, zostały wykonane zgodnie z dostarczoną dokumentacją projektową. Jednakże to błędy projektowe a nie kwestia zgodności dostarczonych krążników z dokumentacją projektową była decydującym czynnikiem o ich niskiej trwałości. To zaś (błędy projektowe) wyklucza przypisanie pozwanemu odpowiedzialność z tytułu nienależytego wykonania umowy.

Sąd Okręgowy eksponował fakt, że przedmiot umowy, który miał realizować pozwany został opisany w dokumentacji projektowej którą dostarczył powód a która została wcześniej sporządzana przez biuro (...) z G. i do tak sprecyzowanego przedmiotu zamówienia powoda odnosiła się oferta pozwanego w zakresie produkcji krążników.

Z umowy tej nie wynikał obowiązek pozwanego sprawdzenia dokumentacji projektowej i jej weryfikacji w zakresie czy nadaje się ona do założonego celu przedmiotu zamówienia.

Sąd I instancji uznał, że nie ma powodu, aby wynikające z umowy wzajemne obowiązki stron interpretować szerzej niż to wynika z ich dosłownego brzmienia. Nie ma też powodów, aby w oparciu o art. 607 kc wywodzić prawny obowiązek dostawcy powiadomienia odbiorcy o tym, że dostarczone przez niego surowce i materiały nie są przydatne do wykonania przedmiotu dostawy. W razie braku stosownych ustaleń w umowie „nieprzydatność materiałów” musi być obiektywnie stwierdzona w tym sensie, że każdy inny wykonawca stwierdziłby nieprzydatność materiałów bądź surowców do wykonania zamówienia.

W oparciu o opinię Politechniki (...) nie można także przyjąć, że wady projektu, w oparciu o które były produkowane krążniki, były w sposób oczywisty dostrzegane, co prowadziłoby również do wniosku, że w takiej sytuacji pozwany powinien był zwrócić uwagę na ten fakt powodowi.

Te wszystkie okoliczności powodują, że nie można obciążyć pozwanego odpowiedzialnością za nieprawidłową pracę krążników i w rezultacie obciążyć go kosztami jakie poniósł powód w związku z ich wymianą.

W ocenie Sądu I instancji nie była wystarczająca dokumentacja przedłożona przez powoda dla wykazania wysokości szkody. W sytuacji gdy pozwany kwestionował ją, dokumentacja ta wymagała weryfikacji, dowodem z opinii biegłego właściwej specjalizacji.

Jednakże z tego dowodu powód na rozprawie w dniu 17.07.2017r. zrezygnował. Sąd I instancji uznał, że będąc związany poglądem Sądu Apelacyjnego w Rzeszowie w sprawie I ACa 337/15 nie mógł uwzględnić zarzutu przedawnienia podnoszonego przez pozwanego.

Ostatecznie wobec niewykazania przez powoda przesłanek odpowiedzialności z art. 471 kc powództwo podlegało oddaleniu.

O kosztach postępowania Sąd Okręgowy orzekł w oparciu o art. 98 kpc.

Wyrok powyższy zaskarżył powód apelacją w części oddalającej powództwo w zakresie kwoty 108.467zł – pkt. I wyroku oraz rozstrzygnięcia o kosztach procesu pkt. II wyroku.

Zaskarżonemu wyrokowi powód zarzucał:

I.  naruszenie prawa materialnego, art. 609 kc w zw. z art. 6 kc polegające na nietrafnym uznaniu, że na pozwanym nie spoczywał obowiązek sprawdzenia dokumentacji projektowej krążników, bowiem nie przewidywała tego umowa zawarta przez strony, skutkiem czego nie ponosi on odpowiedzialności za wady rzeczy wytworzonej, na podstawie wadliwej dokumentacji, w sytuacji gdy taki obowiązek obciąża dostawcę na mocy ustawy, tj. przepisu art. 609 kc, a nadto z przywołanego przepisu wynika, że warunkiem uwolnienia się dostawcy od wyżej wymienionej odpowiedzialności, jest wykazanie przez niego, że mimo zachowania należytej staranności nie mógł wykryć wadliwości dokumentacji technicznej,

II.  sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z treścią materiału dowodowego polegającą na:

1.  nietrafnym przyjęciu, że umowa zawarta przez strony przewidywała obowiązek dostarczenia przez powoda dokumentacji projektowej krążników w sytuacji, gdy w rzeczywistości żaden z jej zapisów takiego postanowienia nie zawiera,

2.  zaniechaniu dokonania oceny i poczynienia koniecznych ustaleń na podstawie części materiału dowodowego, wskazującego, że to pozwany miał dostarczyć projekt, współpracował z projektantem przy jego opracowaniu i zapewniał powoda o przeprowadzeniu nie zbędnych badań jakościowych i wytrzymałościowych krążników,

Wskazując na powyższe zarzuty wnosił:

-

o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kwoty 108.467zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 14.02.2012r.,

-

o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu
w tym kosztów postępowania apelacyjnego.

Pozwany w odpowiedzi na apelację powoda wnosił o oddalenie apelacji w całości i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania apelacyjnego w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja powoda jako nieuzasadniona winna ulec oddaleniu.

Rozpatrując w pierwszej kolejności zarzut naruszenia prawa procesowego w postaci sprzeczności istotnych ustaleń Sądu z treścią materiału dowodowego należy uznać, że jest on bezzasadny.

Powód sprzeczność powyższą upatrywał w nietrafnym jego zdaniem, przyjęciu, że zawarta między stronami umowa, przewidywała obowiązek dostarczenia przez powoda dokumentacji projektowej krążników w sytuacji gdy żaden z jej zapisów takiego postanowienia nie zawiera. Jak słusznie zauważa pozwany treść § 1 pkt 2 umowy określa, że wykonanie i dostawa krążników nastąpi zgodnie z projektem wykonanym na zlecenie powoda przez biuro (...) sp. z o.o. w G., „wykonawca (powód) postanowił powierzyć dostawcy (pozwanemu) część w/w zadania inwestycyjnego w zakresie: wykonania dostawy krążników zgodnie z a Wykazem (...) i Wyposażenia Technologicznego Wraz z Parametrami T.-Użytkowymi (Załącznik nr 2)” – k.117.

Strony w umowie § 22 ust. 2 umówiły się, że przedmiotowa umowa stanowić będzie całość porozumień stron i zastępuje wszelkie wcześniejsze pisemne i ustne porozumienia między stronami.

Z treści zeznań w charakterze świadka S. S. Prezesa Zarządu powoda przed jego upadłością jednoznacznie wynikało, że pozwany miał dostarczyć krążniki na podstawie projektu, który został sporządzony i wykonany na zlecenie powoda, a dodatkowo ustalony z inwestorem „podstawą zamówienia była dokumentacja techniczna wykonana przez firmę (...) w G.. I ta,, że ta dokumentacja techniczna była zatwierdzona wcześniej przez inwestora, czyli przez B.. I w oparciu o tą dokumentację techniczną, parametry techniczne, rysunki, dokładne dokumentacje to, to wszystkie materiały dostała firma (...) wraz z zapytaniem ofertowym. Z tego, co pamiętam miała jakieś pytania, które zostały jej wyjaśnione”. (zeznania świadka S. S. – Prezesa Zarządu powoda-osoby, która podpisała przedmiotową umowę - k. 752). Strony także umówiły się, że załączniki do umowy stanowią jej integralną całość. Umowa stron jak wynika z jej paragrafu 1 pkt 1 ppkt 1 stanowiła jedynie fragment szerszego zadania inwestycyjnego, które otrzymała od inwestora firma (...) w W.. Powód na podstawie umowy z dnia 8 grudnia 2009r. był podwykonawcą tego zadania a pozwany dalszym podwykonawcą.

Z powyższego jednoznacznie wynika, że Sąd I instancji słusznie uznał, iż krążniki, które w przedmiotowej umowie miał wykonać pozwany miały być zgodne z projektem firmy (...) sp. z o.o. z G., którą zamówił i uzgodnił powód.

Ustalony przez Sąd Instancji stan faktyczny wskazuje na to, że strony co wynika także z dokumentów i pism przedstawionych przez powoda i pism pozwanego, stwierdzały wadliwość dostarczonych przez pozwanego krążników i wadliwość tę upatrywały w wielu aspektach (w szczególności nie wykonanie tych krążników zgodnie z projektem). Powód intensywnie poszukiwał przyczyn wadliwości krążników zwracając się prywatnie do biegłego sądowego z listy Prezesa Sądu Okręgowego w Rzeszowie o dokonanie oceny krążników dostarczonych przez pozwanego. Uzyskał informację, iż krążnik, który był przedmiotem badań biegłego został wykonany niezgodnie z projektem firmy (...).

Do momentu opinii wykonanej przez Politechnikę (...) żadna ze stron, jak też inwestor, nie wskazywali, że przyczyną tej wadliwości były błędne założenia projektowe krążników dokonane przez firmę (...) z G., która projekt opracowała na zlecenie powoda a nie pozwanego. Słusznie zatem zauważa Sąd I instancji, że błędne założenia projektowe krążników w zakresie właściwego uszczelnienia węzłów łożyskowych nie było takim rodzajem wady projektu, który w sposób oczywisty był dostrzegalny w takim sensie, że każdy inny wykonawca mógłby tę wadę stwierdzić. Współpraca pozwanego z projektantem dotyczyła wątpliwości i pytań, które miał pozwany jako wykonawca na etapie zapytania ofertowego, a dalej ustalania warunków umowy m.in. ceny krążników, które nie należały do typowych wykonywanych przez pozwanego. Z żadnego dokumentu stanowiącego dowód w aktach jak też z przytoczonych zeznań świadka S. S., czy też ostatecznie z treści umowy, którą zawarły strony w żadnym wypadku nie wynika, że to pozwany miał dostarczyć projekt krążników jak to sugeruje powód.

Z tych przyczyn należy stwierdzić, że Sąd, wbrew zarzutom apelacji pozwanego, nie dopuścił się naruszenia prawa procesowego poprzez dokonanie sprzeczności istotnych ustaleń sądu, z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego. Wręcz przeciwnie ustalenia Sądu I instancji są logiczne, zgodne z zasadami doświadczenia życiowego i stanowią prawidłowy wniosek wynikający ze zgromadzonego materiału dowodowego.

Ostatecznie Sąd Apelacyjny w pełni podziela ustalenia dokonane przez Sąd I instancji i uznaje je za własne. Odnosząc się do zarzutów prawa materialnego art. 609 kc w zw. z art. 6 kc należy uznać, iż zarzut ten ostatecznie nie może odnieść żądanego skutku. Powód w tym zakresie jednoznacznie eksponuje, że obowiązek sprawdzenia dokumentacji projektowej krążników zgodnie z art. 609 kc nie spoczywał na powodzie ale na pozwanym i to pozwany winien był wykazać, że nie ponosi odpowiedzialności za wady rzeczy wytworzonej na podstawie wadliwej dokumentacji. Istotnie Sąd I instancji dokonując analizy obowiązku stron skupiał się na treści praw i obowiązków wynikających z zawartej umowy.

Sąd Apelacyjny podziela w całości pogląd Sądu Okręgowego, iż z żadnego postanowienia umowy wiążącej strony z dnia 19.02.2010r. Nr 06-UD-2010 nie wynikał obowiązek wykonania przez pozwanego krążników jak sugerował to powód, jak też kontrola bądź też ocena dostarczonego przez powoda projektu wykonania krążników.

Natomiast nie ulega wątpliwości, że z treści art. 609 kc – wynika domniemanie, że wada produktu jest wynikiem okoliczności obciążających dostawcę. Dla obalenia tego domniemania, konieczne jest udowodnienie okoliczności wykazanych w drugiej części tego przepisu (chyba, że dostawca…), a ciężar dowodzenia zgodnie z zasadą wynikającą z art. 6 kc obciąża dostawcę, w tym wypadku pozwanego.

W komentarzu do art. 609 kcE. L., potwierdzony jest powyższy pogląd, że z treści art. 609 kc wynika, że na dostawcę zostaje przerzucone ryzyko, które w normalnych okolicznościach powinno obciążać pozwanego, bowiem dostawca jest podmiotem profesjonalnym w zakresie wytwarzania rzeczy danego rodzaju, a tym samym jego odpowiedzialność powinna być surowsza.

W przedmiotowej sprawie z treści umowy jakie zawierał powód z firmą (...) S.A. w W. ( z 8.12.2009r.) – k.50-51 oraz z treści podpisanej umowy między stronami (19.02.2010) k. 117, wynika że obydwie strony oświadczały, iż posiadały odpowiedni potencjał ekonomiczny i organizacyjny, dysponowały wykwalifikowanym personelem, wiedzą techniczną, doświadczeniem, który umożliwi prawidłowe wykonanie umowy.

W związku z powyższym istotnie, w przedmiotowej sprawie należało określić obydwie strony jako profesjonalne podmioty spełniające przesłanki określone w art. 609 kc.

Uwolnienie się pozwanego jako dostawcy od odpowiedzialności wymienionej w tym przepisie następuje w dwóch przypadkach. Piśmiennictwo prawnicze, wyżej przytoczony komentarz E. N., a także E. G. komentarz do art. 609 kc wydany w 2011r. zgodnie stwierdza, że przesłankami tymi są następujące okoliczności. Pierwsze, gdy dostawca wykaże, że mimo zachowania należytej staranności nie mógł wykryć wadliwości sposobu produkcji lub dokumentacji technologicznej. Drugi przypadek to sytuacja gdy odbiorca mimo zwrócenia przez dostawcę uwagi na powyższe wadliwości, obstaje przy podanym przez siebie, sposobie produkcji lub dokumentacji technologicznej.

W przedmiotowej sprawie już Sąd I instancji zwracał uwagę, iż brak jest podstaw do przyjęcia odpowiedzialności pozwanego jako dostawcy, mając na uwadze treść art. 609 kc, przytaczając na tę okoliczność poglądy piśmiennictwa prawniczego, (Komentarz A. K. - k. 924).

W uzasadnieniu zaskarżonego wyroku brak jest rozważań odnośnie uwolnienia się pozwanego od zarzutu zaostrzonej staranności wynikającej z art. 609 kc. Jednakże analiza zarzutów apelacyjnych w kontekście ustaleń faktycznych dokonanych przez Sąd I instancji, w ocenie Sądu Apelacyjnego, jednoznacznie wskazuje, że pozwany jako dostawca w przedmiotowej sprawie zwolnił się od odpowiedzialności opisanej w tym przepisie, wykazując że mimo zachowania należytej staranności nie mógł wykryć wadliwości w dokumentacji technologicznej. Z opinii Politechniki (...), którą Sąd I instancji zaakceptował w całości i którą ze względu na jej walory merytoryczne akceptuje także Sąd Apelacyjny, jednoznacznie wynika, że przyczyną wadliwości krążników były błędne założenia projektowe. Już na tym etapie powinno wynikać, że projekt firm (...) zaakceptowany przez inwestora nie mógł uzyskać założeń (ilości godzin pracy tam wskazywanych) przy konstrukcji krążników, w których gniazda łożyskowe zabezpieczane były kołnierzem stalowym, zamiast systemem labiryntowym, uniemożliwiającym dostosowanie się wody i pyłu do komór łożyskowych tj. nie gwarantowały dobrej szczelności. Samo nietypowe rozwiązanie krążników, wskazane przez firmę (...) bywa stosowane, ale nie w warunkach pracy, których oczekiwał inwestor. Biegli wskazywali, że wobec złej konstrukcji, krążniki wyprodukowane przez pozwanego nawet gdyby wszystkie wykonane były zgodnie z projektem, nie nadawały się do eksploatacji w miejscu ich przeznaczenia (opinia biegłych Politechniki (...) – k 840).

Co wcześniej podkreślono powód jako podwykonawca i zamawiający wobec pozwanego, poszukiwał przyczyn nieprawidłowej pracy krążników, ale żadna ze wskazanych przez niego przyczyn wadliwej ich pracy, nie stanowiło przyczyny, którą wskazali biegli Politechniki (...). Zatem należy przyjąć, iż wada projektowa krążników stanowiła przyczynę ich wadliwej pracy, a jednocześnie było to na tyle skomplikowane zadanie inwestycyjne, projektowe i technologiczne, że pozwany jako producent niewielkiego fragmentu urządzeń nie mógł go wykryć mimo zachowania należytej staranności i nie może ponosić odpowiedzialności za wadliwość tego projektu.

Biegli z Politechniki (...) wskazywali bowiem także szereg innych przyczyn wpływających na prawidłowość transportu węgla kamiennego za pomocą przenośnika wykonywanego przez powoda (jak np. kwestia odległości podpór), za które nie odpowiadał pozwany, ani nie uczestniczył w tej części zadania. Uzupełniając w powyższy sposób, rozważania Sądu I instancji, należało zaakceptować zasadniczy wywód tego Sądu, iż pozwany ostatecznie nie ponosił odpowiedzialności za błędy projektowe krążników, które dostarczał powodowi w oparciu o umowę z dnia 19.02.2010r.

Sąd Apelacyjny w tym składzie podziela pogląd w odniesieniu do zarzutu przedawnienia, podnoszony przez pozwanego, iż nie był on skuteczny albowiem w przedmiotowej sprawie do roszczeń powoda jako kupującego nie ma zastosowania art. 554 kc. Roszczenia powoda podlegają 3-letniemu terminowi przedawnienia wynikającego z art. 118 kc.

Konfrontując powyższy przepis z datą złożenia pozwu 4.04.2014r. oraz dokonania odbioru technicznego przedmiotu dostawy 9-11.08.2011r., powyższy termin został zachowany.

Z tych przyczyn apelację powoda jako nieuzasadnioną należało oddalić na podstawie art. 385 kpc.

O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd Apelacyjny orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 kpc w zw. z art. 108 §1 kpc i w zw. z § 2 pkt 6 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22.10.2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych Dz.U. poz.1804 ze zm. Dz.U. z 2016r. poz.1667.

SSO del. A. P. SSA Jan Dela SSA Grażyna Demko