Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 4 lipca 2018 roku

Sąd Rejonowy w Raciborzu III Wydział Rodzinny i Nieletnich w składzie:

na rozprawie rozpoznał sprawę

z wniosku K. D.

z udziałem D. L.

I. o pozbawienie władzy rodzicielskiej

II. z wniosku D. L. o ustalenie kontaktów z L. L.

postanawia

1.  pozbawić D. L. władzy rodzicielskiej nad małoletnią L. L. urodzoną (...);

2.  uregulować kontakty wnioskodawcy D. L. z małoletnią L. L. w ten sposób że ustalić iż będą się one odbywały w każdą pierwszą i czwartą niedzielę miesiąca w godzinach od 15.00 do godz. 16. 30 w obecności matki małoletniej K. D., bez obecności innych osób poza miejscem zamieszkania małoletniej;

3.  skierować uczestników postępowania D. L. i K. D. do placówki zajmującej się terapię rodzinną i zobowiązać ich złożenia zaświadczenia o rozpoczętej terapii w terminie do 1 miesiąca od uprawomocnienia się orzeczenia;

4.  nakazać pobrać od uczestnika postępowania D. L. na rzecz Skarbu Państwa kwotę 518 zł (pięćset osiemnaście złotych) tytułem kosztów za sporządzoną opinie w sprawie;

5.  obciążyć strony kosztami w poniesionym zakresie.

Sygn. akt III Nsm 270/17

UZASADNIENIE

Pismem z dnia 25 kwietnia 2017 roku wnioskodawczyni K. D. wniosła do tut. Sądu o pozbawienie władzy rodzicielskiej uczestnika postępowania D. L. na jego małoletnią córką L. L.. Jednocześnie wniosła o zasądzenie od uczestnika postępowania na jej rzecz kosztów postępowania według norm przepisanych.

W uzasadnieniu wniosku podniosła, iż małoletnia pochodzi z związku konkubenckiego wnioskodawczyni i uczestnika postępowania. Uczestnik od urodzenia małoletniej nie interesuje się córką. Pomiędzy małoletnią a jej ojcem nie wytworzyły się więzi emocjonalnie, ponadto uczestnik nie ma żadnej wiedzy o rozwoju i potrzebach dziecka. Uczestnik łoży na utrzymanie córki orzeczone alimenty, jednakże nie przekazuje jej żadnych prezentów. Wnioskodawczyni nie może skonsultować z uczestnikiem żadnych spraw dziecka, w których wymagana jest jego zgoda.

W odpowiedzi na wniosek złożonej w tut. Sądzie w dniu 18 maja 2017 roku uczestnik postępowania wskazał, iż nie ma pewności co do swojego ojcostwa, gdyż matka małoletniej nie wyraża zgody na przeprowadzenie badań DNA. Po potwierdzeniu swojego ojcostwa chce uczestniczyć w życiu i wychowaniu małoletniej.

Pismem z dnia 30 sierpnia 2017 roku pełnomocnik D. L. wniósł do tut. Sądu wniosek o uregulowanie kontaktów D. L. z małoletnia córką, w ten sposób, że będą się one odbywały w każdą II i IV niedzielę miesiąca w godzinach od 15:00 do 18:00 bez obecności matki z prawem zabierania małoletniej poza miejsce zamieszkania matki.

W uzasadnieniu podniósł, iż małoletnia pochodzi z związku wnioskodawcy z uczestniczką postępowania K. D.. Uczestniczka postępowania po dwóch tygodniach znajomości zaszła w ciążę. Strony zamieszkały razem, jednakże jeszcze przed rozwiązaniem uczestniczka wyprowadziła się. Ojciec małoletniej chciał uczestniczyć w życiu i wychowaniu córki, na chrzcinach podarował jej prezent. Z uwagi na konflikt pomiędzy stronami wnioskodawca czuł się odtrącony. Strony nie są w stanie w żaden sposób porozumieć się w kwestii kontaktów z małoletnią. Sprawa została zarejestrowana pod sygnaturą akt III Nsm 559/17 i na mocy postanowienia z dnia 7 września 2017 roku połączona do wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia ze sprawa o sygn. akt III Nsm 270/17 o pozbawienie władzy rodzicielskiej.

Na rozprawie w dniu 18 września 2017 roku pełnomocnik uczestnika postępowania podtrzymał jego wniosek o ustalenie kontaktów, ponadto wniósł o zasądzenie od wnioskodawczyni na rzecz uczestnika postępowania kosztów zastępstwa procesowego.

Na rozprawie w dniu 22 listopada 2017 roku D. L. wniósł o ustalenie kontaktów w I i III niedzielę miesiąca w godzinach od 15:00 do 18:00, następnie wniosek zmodyfikował na II i IV niedzielę miesiąca.

Pełnomocnik K. D., iż akceptuje wniosek o ustalenie kontaktów, jednakże domaga się ich ustalenia jeden raz w miesiącu w obecności kuratora sądowego.

Na rozprawie w dniu 4 lipca 2018 roku pełnomocnik uczestnika wskazał, iż ojcostwo uczestnika zostało potwierdzone. Sprecyzował wniosek o ustalenie kontaktów w ten sposób, że miały by się one odbywać w każdą drugą i czwartą niedzielę miesiąca w godzinach od 15:00 do 16:30 w obecności matki bez udziału osób trzecich. Wniósł o oddalenie wniosku o pozbawienie władzy rodzicielskiej uczestnika postępowania oraz o zasądzenie od wnioskodawczyni kosztów postępowania.

Pełnomocnik wnioskodawczyni podtrzymał dotychczasowe stanowisko w sprawie. Wyraził zgodę na kontakty ojca z córką oraz wniósł o zasadzenie od uczestnika postępowania kosztów zastępstwa adwokackiego.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny

Małoletnia L. L. urodzona (...) pochodzi z związku konkubenckiego D. l. i K. D..

(dowód: odpis zupełny aktu urodzenia małoletniej, k. 4)

Wyrokiem Sądu Rejonowego w Raciborzu z dnia 26 kwietnia 2017 roku w sprawie o sygn. akt III RC 102/16 orzeczony został obowiązek D. l. wobec małoletniej L. L.. Sąd zobowiązał go do łożenia na rzecz małoletniej kwoty po 600 złotych miesięcznie poczynając od dnia 1 marca 2016 roku płatne do rąk matki powódki K. D. w terminie do dnia 10-go każdego miesiąca z góry wraz z ustawowymi odsetkami w razie opóźnienia którejkolwiek z rat.

(dowód: wyrok z dnia 26 kwietnia 2017 roku, k.303 w aktach tut. Sądu o sygn.
III RC 102/16)

Rodzice małoletniej poznali się w kwietniu 2015 roku. Zamieszkiwali razem, jednakże przed jej urodzeniem rozstali się. Uczestnik postępowania odwiedził córkę po urodzeniu oraz uznał swoje ojcostwo przed kierownikiem Urzędu Stanu Cywilnego w R.. W uroczystości Chrztu Świętego uczestniczył tylko w kościele. Zakupił dla córki bransoletkę – jako prezent. Podczas ferii zimowych w 2016 roku czterokrotnie odwiedził córkę, a po orzeczeniu obowiązku alimentacyjnego całkowicie zerwał kontakt. Nie dokładał się do kosztów jej utrzymania. Podczas pobytu w R. nie odwiedzał córki. Nie podejmował prób kontaktowania się z nią do czasu otrzymania wniosku o pozbawienie władzy rodzicielskiej. W pismach kierowanych do sądu negował swoje ojcostwo domagając się przeprowadzenia badań DNA. W dniu 11 listopada 2017 roku odbył się pierwszy kontakt ojca z małoletnią. Podczas kontaktu zapoznawał się on z informacjami o małoletniej, jednakże małoletnia traktuje ojca jako obca osobę. Następne kontakty odbywały się zgodnie z ustalonymi pomiędzy stronami terminami. Przebiegały w spokojnej atmosferze. Małoletnia nadal nie utożsamia osoby ojca z kimś dla niej bliskim, z uwagi na wiek i ilość odbytych spotkań. D. l. wykonał badania DNA, które potwierdziły jego ojcostwo.

(dowód: akta tut. Sądu o sygn. III RC 102/16

zeznania świadka E. P., k. 68-69

zeznania świadka A. T., k. 69-70

zeznania świadka A. S., k. 70-71

zeznania świadka R. J., k. 71-72

zeznania świadka K. B. (1), k. 72-74)

przesłuchanie D. L., k. 42-43 oraz k. 75-77

przesłuchanie K. D. k. 41oraz k. 77-79)

Małoletnia L. L. ma obecnie 2 lata. Jest dzieckiem żywym, energicznym, ciekawym świata. Małoletnia mieszka wraz z matką w dwupolowym mieszkaniu, umeblowanym, wyposażonym w podstawowe sprzęty gospodarstwa domowego. Otrzymuje dodatek mieszkaniowy w kwocie 196,46 złotych miesięcznie. Mieszkanie jest utrzymane w ładzie i czystości. Na utrzymanie małoletniej otrzymuje zasiłek rodzinny w kwocie 95 złotych miesięcznie oraz świadczenie wychowawcze 500+. W miejscu zamieszkania małoletniej w dniu 18 listopada 2016 roku miała miejsce interwencja Policji, z uwagi na awanturę rodzinną. K. D. pracuje w markecie E.L. jako kierownik działu warzywno – owocowego. Aktualnie przybywa na urlopie wychowawczym. Otrzymuje świadczenie wychowawcze w kwocie 495 złotych miesięcznie, świadczenie 500+ oraz alimenty na rzecz córki w kwocie 600 złotych miesięcznie.

(dowód: pismo Ośrodka Pomocy (...) w R. z dnia 11 maj a2017 roku,
k. 13

pismo Komendy Powiatowej Policji w R., z dnia 11 maja 2017 roku, k. 14

pismo Ośrodka Pomocy (...) w R. z dnia 17 maja 2017 roku, k. 15

pismo Ośrodka Pomocy (...) w R. z dnia 16 maja 2017 roku, k. 26

sprawozdanie z wywiadu kuratora sądowego z dnia 14 czerwca 2017 roku, k. 37

opinia psychologiczna z dnia 5 maja 2018 roku, k. 92-96

przesłuchanie K. D., k. 41 oraz k. 77-79)

D. L. mieszka wraz z konkubina K. B. (1) i jej małoletnim synem K. B. (2) w J.. Rodzina zajmuje mieszkanie dwupokojowe, czyste zadbane, wyposażone we wszystkie sprzęty gospodarstwa domowego. Uczestnik postępowania pracuje w Kopalni (...), za wynagrodzeniem około 2.500 złotych, po potrąceniu komorniczym, gdyż toczyło się wobec niego postępowanie egzekucyjne o sygn. akt KMP 9/17. Uczestnik postępowania uregulował zaległości alimentacyjne. K. B. (1) nie pracuje, jest zarejestrowana w Powiatowym Urzędzie Pracy w J.. W miejscu zamieszkania uczestnika nie odnotowano interwencji Policji. Uczestnik postępowania z związku małżeńskiego posiada syna F. L., na którego utrzymanie przekazuje 550 złotych miesięcznie, małoletni odwiedza ojca regularnie.

Postawy wychowawcze D. L. prezentują się umiarkowanie poprawnie. Ma on świadomość, jakie znaczenie dla dziecka ma bliskość emocjonalna z rodzicem, stabilność opiekuna i jego konsekwencje wychowawcze. Manifestuje silną skłonność do nadopiekuńczości. Faktyczne predyspozycje rodzicielskie pozostają drastycznie obniżone z uwagi na brak jakichkolwiek więzi małoletniej z ojcem.

(dowód: pismo Komendy Miejskiej Policji w J. z dnia 12 maja 2017
roku, k.16

pismo Ośrodka Pomocy Społecznej w J. z dnia 23 maja 2017 roku, k. 30

sprawozdanie z wywiadu kuratora sądowego z dnia 8 czerwca 2017 roku, k. 35-36

opinia psychologiczna z dnia 5 maja 2018 roku, k. 92-96

przesłuchanie D. L., k. 42-43 oraz k. 75-77 )

Stan faktyczny w niniejszej sprawie Sąd ustalił na podstawie wyżej wskazanych dowodów z dokumentów, sprawozdań kuratorów oraz przesłuchania stron postępowania oraz zeznań świadków. Analizy postaw rodzicielskich uczestnika, więzi emocjonalnej z małoletnią, Sąd dokonał w oparciu o opinię biegłego sądowego z zakresu psychologii S. C.. Sąd ocenił tę opinię jako precyzyjną i wszechstronną oraz stanowiącą środek dowodowy cechujący się znamieniem szczegółowej wiedzy i doświadczenia w specjalistycznej dziedzinie, a nade wszystko znamieniem obiektywizmu. Strony zresztą nie wnosiła zastrzeżeń do treści opinii, jak również do zawartych w niej wniosków. Na podstawie tych dowodów Sąd ocenił relacje jakie są relacje ojca z małoletnią, a także ustalił, w jaki sposób ojciec małoletniej wywiązuje się ze swoich obowiązków rodzicielskich oraz jak kształtowały się jego relacje z córką w przeszłości i jak one przebiegają obecnie.

Sąd zważył, co następuje:

Wniosek o pozbawienie uczestnika postępowania władzy rodzicielskiej Sąd uznał za zasadny i pozbawił władzy rodzicielskiej D. L. nad jego małoletnią córką L. L..

Wniosek D. L. o ustalenie kontaktów z córką Sąd uznał za zasadny, gdyż na mocy art. 113 – 113 ¹ krio, niezależnie od władzy rodzicielskiej rodzice oraz ich dziecko mają prawo i obowiązek utrzymywania ze sobą kontaktów.

Przepis art. 95 § 1 kro stanowi, iż władza rodzicielska obejmuje w szczególności obowiązek i prawo rodziców do wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka oraz do wychowania dziecka z poszanowaniem jego godności i praw. Zgodnie z treścią art. 95 § 3 kro władza rodzicielska powinna być wykonywana tak, jak tego wymaga dobro dziecka i interes społeczny. Stosownie do art. 111 § 1 kro, jeżeli władza rodzicielska nie może być wykonywana z powodu trwałej przeszkody albo jeżeli rodzice jej nadużywają lub w sposób rażący zaniedbują swe obowiązki względem dziecka, sąd opiekuńczy pozbawi rodziców władzy rodzicielskiej, przy czym pozbawienie może być orzeczone także w stosunku do jednego z rodziców. Zgodnie z § 1a, sąd może pozbawić rodziców władzy rodzicielskiej, jeżeli mimo udzielonej pomocy nie ustały przyczyny zastosowania art. 109 § 2 pkt 5, a w szczególności gdy rodzice trwale nie interesują się dzieckiem. Do pozbawienia władzy rodzicielskiej wystarczy zaistnienie którejkolwiek z podstaw faktycznych. Treścią władzy rodzicielskiej są m.in. określone prawa rodziców. Z praw tych rodzice powinni korzystać tak, jak tego wymaga dobro dziecka i interes społeczny. Jeżeli rodzice korzystają ze swoich praw niezgodnie z interesem dziecka, stanowi to nadużycie władzy rodzicielskiej. Treścią władzy rodzicielskiej są jednak nie tylko określone prawa, ale przede wszystkim określone obowiązki rodziców. Owe obowiązki dotyczą pieczy nad dzieckiem, zarządu jego majątkiem oraz wychowania dziecka. Do zespołu obowiązków zalicza się również obowiązek kierowania dzieckiem oraz obowiązek reprezentowania go. Jeżeli rodzic w sposób rażący zaniedbuje swoje obowiązki względem dziecka, stanowi to podstawę faktyczną pozbawienia władzy rodzicielskiej. Zaniedbywanie przez rodziców ich obowiązków wobec dziecka polega przede wszystkim na tym, że w ogóle nie wykonują oni określonych obowiązków [H. H. "Władza rodzicielska" - komentarz- T. 1995 ].

W oparciu o wyżej powołane przepisy należało rozstrzygnąć czy wystąpiły okoliczności uzasadniające pozbawienie uczestnika postępowania władzy rodzicielskiej nad jego małoletnią córką oraz czy takiego rozstrzygnięcia wymaga jej dobro. W ocenie Sądu, w świetle zebranego materiału dowodowego, zachodzą przesłanki uzasadniające wydanie orzeczenia zgodnego z wnioskiem K. D..

Małoletnia L. L. nie zna swojego ojca. Pomiędzy nią a ojcem nie ma jakiejkolwiek więzi, nawet tej opierającej się na poczuciu przynależności biologicznej. D. L. w rażący sposób zaniedbywał swoje obowiązki względem córki. Nie dążył do kontaktów córką kierując się „przeczuciem” iż nie jest ona jego dzieckiem. Dopiero skierowanie przez matkę małoletniej wniosku o pozbawienie uczestnika władzy rodzicielskiej, spowodowało, że uczestnik zaczął interesować się małoletnią.

Kierując się dobrem małoletniej oraz rażącym zaniedbywaniem obowiązków rodzicielskich przez D. L., Sąd pozbawił go władzy rodzicielskiej nad jego córką L. L.. Jednakże podkreślenia wymaga, iż jedynie od determinacji ojca i konsekwencji realizowania ustalonych kontaktów, które nie są mu w jakikolwiek sposób utrudniane, wyniknie, czy uczestnik będzie mógł w przyszłości starać się o przywrócenie mu władzy rodzicielskiej. W momencie gdy ustaną przesłanki, które uzasadniają pozbawienie władzy rodzicielskiej ojca, może zwrócić się do Sądu o jej przywrócenie.

Żądanie D. L. w przedmiocie ustalenia kontaktów z małoletnią L. L. Sąd rozpoznał w oparciu o przepisy art. 113 – 113 ¹ krio, zgodnie z którymi niezależnie od władzy rodzicielskiej rodzice oraz ich dziecko mają prawo i obowiązek utrzymywania ze sobą kontaktów. Kontakty z dzieckiem obejmują w szczególności przebywanie z nim (odwiedziny, spotkania, zabieranie dziecka poza miejsce jego stałego pobytu) i bezpośrednie porozumiewanie się, utrzymywanie korespondencji, korzystanie z innych środków porozumiewania się na odległość, w tym ze środków komunikacji elektronicznej. Jeżeli dziecko przebywa stale u jednego z rodziców, sposób utrzymywania kontaktów z dzieckiem przez drugiego z nich rodzice określają wspólnie, kierując się dobrem dziecka i biorąc pod uwagę jego rozsądne życzenia; w braku porozumienia rozstrzyga sąd opiekuńczy. Artykuł 113 ⁵ krio stanowi zaś, że sąd opiekuńczy może zmienić rozstrzygnięcie w sprawie kontaktów, jeżeli wymaga tego dobro dziecka.

W niniejszej sprawie Sąd dopatrzył się konieczności ustalenia kontaktów D. L..

Sąd kierując się dobrem małoletniej, wnioskami zawartymi w opinii psychologicznej, uwzględnił wniosek D. L.. Wnioskodawca ma prawo i obowiązek do kontaktów córką, niezależnie od władzy rodzicielskiej. Dobru dziecka nie służy zerwanie osobistej styczności z rodzicem (Postanowienie SN z 7 listopada 2000 r., I CKN 1115/2000, LexPolonica nr 348662, OSNC 2001, nr 3, poz. 50)

Sąd ustalił kontakty w każdą pierwszą i czwartą niedzielę miesiąca poczynając od godziny 15:00 do godziny 16:30 w obecności matki małoletniej K. D. bez obecności innych osób, poza miejscem zamieszkania małoletniej.

Reasumując, w ocenie Sądu ustalony sposób ustalenia kontaktów jest adekwatny do wieku małoletniej i jej sytuacji życiowej. Jeżeli każda ze stron, będzie się stosować do postanowienia, a kontakty te będą przebiegać w sposób należyty, to w przyszłości może będą samodzielne i swobodne ustalane.

Zgodnie z art. 109 § 2 pkt 1 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego jeżeli dobro dziecka jest zagrożone, sąd opiekuńczy wyda odpowiednie zarządzenia. Sąd opiekuńczy może w szczególności zobowiązać rodziców do określonego postępowania, w szczególności skierować rodziców do placówki zajmującej się terapią rodzinną.

Kierując się opinią biegłego oraz zgodą uczestnika postępowania na odbycie terapii rodzinnej, Sąd skierował strony do odbycia konsultacji terapeutycznych. Celem terapii ma być zamknięcie przeszłej relacji partnerskiej oraz zawiązania wspólnej płaszczyzny opiekuńczo – wychowawczej rodziców małoletniej.

O kosztach postępowania orzeczono w oparciu o art. 520 § 2 kpc.