Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Powód, (...) M. C. Fundusz Inwestycyjny Zamknięty Niestandaryzowany Fundusz Sekurytyzacyjny z siedzibą w G., wniósł o zasądzenie od pozwanego R. M. kwoty 9.665,04 zł. z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz o zasądzenie od niego na jego rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm prawem przepisanych.

W uzasadnieniu swojego żądania powód wskazał, że dochodzona przez niego wierzytelność powstała w wyniku zawarcia przez pozwanego z (...) Spółką Akcyjną z siedzibą w O. jako wierzycielem pierwotnym umowy pożyczki nr (...) z dnia 13 grudnia 2017 r., spełniającej wymogi ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim. Pozwany nie wywiązał się z warunków umowy, w konsekwencji czego umowa została wypowiedziana i kwota z dniem 29 czerwca 2018 r. stała się wymagalna. Wierzyciel pierwotny w dniu 28 grudnia 2017 r. dokonał przelewu przysługującej mu od pozwanego wierzytelności na rzecz powoda zgodnie z art. 509 k.c. W ten sposób powód uzyskał legitymację procesową czynną w niniejszym postępowaniu. Na łączną wartość dochodzonej wierzytelności, wynoszącą 9.665,04 zł., składają się: 4.736,66 zł. – suma niespłaconego kapitału pożyczki, 151,66 zł. – suma odsetek umownych stanowiących część odsetkową niespłaconych rat pożyczki do dnia wypowiedzenia umowy, 235,64 zł. – suma odsetek umownych naliczonych od przeterminowanych rat kapitałowych i dalszych odsetek oraz 4.541,08 zł. – prowizja za udzielenie pożyczki, naliczona zgodnie z warunkami umowy.

Pozwany R. M. nie stawił się na rozprawie i nie złożył odpowiedzi na pozew.

Sąd ustalił, co następuje:

Pozwany R. M. zawarł w dniu 13 grudnia 2017 r. z (...) Spółką Akcyjną z siedzibą w O. umowę pożyczki ratalnej nr (...), płatną w 40 miesięcznych ratach. Całkowita kwota pożyczki wynosiła 4.900,00 zł., całkowity koszt pożyczki – 5.853,48 zł., a całkowita kwota do zapłaty – 10.753,48 zł. Umowa przewidywała prowizję za udzielenie pożyczki w wysokości 1.225,00 zł. i prowizję operacyjną – 3.675,20 zł. Zgodnie z pkt 27 umowy, kwoty rat niespłaconych w terminach zapłaty stawały się następnego dnia po upływie tych terminów zadłużeniem przeterminowanym i wymagalnym. Umowa regulowała odsetki z tytułu opóźnienia w spłacie i warunki wypowiedzenia umowy przez pożyczkodawcę. W myśl pkt 32 umowa została zawarta na okres od dnia 13 grudnia 2017 r. do dnia 12 kwietnia 2021 r. lub do dnia spłaty całkowitej kwoty do zapłaty.

(dowód: umowa pożyczki k. 15-18)

W dniu 28 grudnia 2017 r. pomiędzy(...) Funduszem Inwestycyjnym Zamkniętym Niestandaryzowanym Funduszem Sekurytyzacyjnym z siedzibą w G. i (...) M. C. Funduszem Inwestycyjnym Zamkniętym Niestandaryzowanym Funduszem Sekurytyzacyjnym z siedzibą w G. zawarta została umowa sekurytyzacji - w wykonaniu łączącej strony Umowy ramowej współpracy z dnia 18 grudnia 2017 r. (...)oświadczył w niej, że przysługują mu wierzytelności pieniężne, określone w zestawieniu wierzytelności, stanowiącym Załącznik Nr 1 do umowy, nabyte od (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w O. na podstawie umowy cesji wierzytelności z dnia 28 grudnia 2017 r., której kopia stanowiła Załącznik Nr 2 do umowy.

(dowód: umowa sekurytyzacji k. 32-34)

Sporządzony został załącznik nr 1 do umowy sekurytyzacji z dnia 28 grudnia 2017 r. Pod pozycją 443 wpisano R. M., umowę nr (...) z dnia 13 grudnia 2017 r. i całkowitą kwotę do spłaty 10.753,48 zł.

(dowód: załącznik k. 35-37)

W dniu 28 grudnia 2017 r. sporządzone zostało przez (...) Spółkę Akcyjną z siedzibą w O. pismo, którym informowano pozwanego, iż nastąpiła zmiana wierzyciela na zasadzie art. 509 k.c. oraz że w miejsce dotychczasowego pożyczkodawcy wstąpił nowy podmiot (...) M. C. Fundusz Inwestycyjny Zamknięty Niestandaryzowany Fundusz Sekurytyzacyjny z siedzibą w G.. W dniu 23 kwietnia 2018 r. zostało sporządzone pismo, adresowane do pozwanego, w którym wezwano go do zapłaty zaległości w kwocie 537,85 zł. w terminie do dnia 03 maja 2018 r. Kolejnym pismem z dnia 14 maja 2018 r. powód wypowiedział umowę pożyczki nr (...).

(dowód: pisma k. 10, 11-12, 13-14)

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo podlegało oddaleniu, bowiem powód nie udowodnił, że przysługuje mu roszczenie względem pozwanego.

Stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów, które jako dowód zostały złożone przez stronę powodową.

Powodowy Fundusz wywodzi swoje roszczenie z umowy sekurytyzacji, na podstawie której miał nabyć wierzytelność wobec pozwanego. Umowę tę poprzedziła umowa cesji, zawarta z pierwotnym wierzycielem – pożyczkodawcą (...) Spółką Akcyjną z siedzibą w O..

W myśl art. 509 § 1 i 2 k.c., wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba, że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki. Tym samym, celem i skutkiem przelewu jest przejście wierzytelności na nabywcę. W wyniku przelewu przechodzi na nabywcę ogół uprawnień, przysługujących dotychczasowemu wierzycielowi, który zostaje wyłączony ze stosunku zobowiązaniowego, jaki go wiązał z dłużnikiem. Wierzytelność przechodzi na nabywcę w takim stanie, w jakim była w chwili zawarcia umowy o przelew. Podnieść również należy, że przedmiotem przelewu jest wierzytelność, tj. prawo podmiotowe wierzyciela do żądania od dłużnika świadczenia. Wierzytelność, która ma stanowić przedmiot rozporządzenia, powinna być w dostateczny sposób oznaczona (zindywidualizowana). Dotyczy to przede wszystkim wyraźnego oznaczenia stosunku zobowiązaniowego, którego elementem jest zbywana wierzytelność, a zatem oznaczenia stron tego stosunku, świadczenia oraz przedmiotu świadczenia. Strony stosunku, świadczenie oraz przedmiot świadczenia muszą być oznaczone, bądź przynajmniej możliwe do oznaczenia (oznaczalne) w momencie zawierania umowy, przenoszącej wierzytelność. (por. Kodeks cywilny. Komentarz pod red. A. Kidyby, Tom III, Zobowiązania – część ogólna, Lex 2010 r.)

Dowodem dokonanego przelewu miała być zawarta w dniu 28 grudnia 2017 r. umowa sekurytyzacji. Tymczasem nie wynika z niej, że jej przedmiotem była skonkretyzowana wierzytelność, dochodzona od pozwanego. Odwołano się w ww. umowie do zestawienia wierzytelności, stanowiącego załącznik do niej, w którym rzekomo określono wierzytelności, będące przedmiotem cesji. Powód nie przedłożył powyższego załącznika. Natomiast złożył wydruk, określony jako załącznik nr 1 do umowy sekurytyzacji z dnia 28 grudnia 2016 r. oraz luźną kartkę, na której pod pozycją 443 wpisano R. M., umowę nr (...) z dnia 13 grudnia 2017 r. i całkowitą kwotę do spłaty 10.753,48 zł. (vide: k. 35-36). Zauważyć należy, że nie wiadomo przez kogo wydruk ten został podpisany, a co więcej – nie wiadomo w sposób pewny, że odnosi się on do umowy, z której swoje prawa wywodzi powód, bowiem nie został z nią trwale połączony i nie wskazano w nim stron umowy cesji. Opisany wyciąg może być uznany jedynie za dowód tego, że wyciąg taki został wygenerowany. Nie jest dowodem, który pozwala na oparcie na nim stanu faktycznego co do treści, które są w nim zawarte. Powód miał możliwość przedłożenia załącznika do umowy cesji, który w sposób przewidziany w tej umowie jednoznacznie obrazowałby wolę obu stron co do przejścia konkretnej, zindywidualizowanej wierzytelności na rzecz powoda – stosownie do treści art. 509 § 1 i 2 k.c., czego jednakże nie uczynił.

Powód nie przedłożył umowy cesji wierzytelności z dnia 28 grudnia 2017 r., na podstawie której pierwotny wierzyciel – (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w O. miała dokonać przelewu przedmiotowej wierzytelności na rzecz(...) Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego Niestandaryzowanego Funduszu Sekurytyzacyjnego z siedzibą w G.. Zatem nie można było zweryfikować jego twierdzeń i zbadać, czy umowa przelewu, na którą się powołuje, wywarła skutek prawny.

Powód nie może skutecznie powoływać się przed Sądem na dokumenty, nawet gdyby ich treść była znana pozwanemu, jeżeli nie zostały przedstawione jako dowody w sprawie. Przedstawienie dowodów w rozumieniu art. 3 k.p.c. i art. 232 k.p.c. oznacza w wypadku dowodów z dokumentów po prostu ich złożenie do akt sprawy w załączeniu do pisma procesowego albo podczas rozprawy.

Brak zatem podstaw do uznania, że powód udowodnił nabycie dochodzonej wierzytelności – stosownie do treści art. 509 § 1 i 2 k.c. W ocenie Sądu, przedłożony przez powoda materiał dowodowy jest niewystarczający, aby na jego podstawie ustalić legitymację czynną Funduszu w niniejszym procesie.

Zgodnie zaś z ogólną zasadą, wyrażoną w art. 6 k.c., ciężar udowodnienia faktu spoczywa na tym, kto z faktu tego wywodzi skutki prawne. Na gruncie prawa procesowego odpowiednikiem art. 6 k.c. jest przepis art. 232 k.p.c., w myśl którego strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne . Zatem to na powodzie spoczywał ciężar udowodnienia faktów, uzasadniających jego legitymację czynną w procesie i dochodzone roszczenie. Powinien on wykazać wszystkie okoliczności, stanowiące podstawę żądania pozwu.

W sprawie podnieść należy także, że umowa pożyczki przedłożona została w kserokopii. W postępowaniu opartym na dokumencie prywatnym źródłem wiadomości jest – zgodnie z art. 245 k.p.c. – zawarte w nim i podpisane oświadczenie. Stąd dla uznania kserokopii za dokument prywatny, świadczący o istnieniu oryginału o odwzorowanej w nim treści, niezbędne jest oświadczenie o istnieniu dokumentu o treści i formie odwzorowanej kserokopią. Takim oświadczeniem jest umieszczone na kserokopii i opatrzone podpisem poświadczenie zgodności kserokopii z oryginałem. Dopiero wtedy można uznać kserokopię za dokument prywatny, świadczący o istnieniu oryginału o treści i formie w niej odwzorowanej. Natomiast bez takiego poświadczenia kserokopia nie może być uznana za dokument. Za ugruntowane należy uznać stanowisko, zgodnie z którym niepoświadczona kserokopia nie jest dokumentem. Jeśli natomiast pismo nie może być uznane za dokument, nie może być ono również podstawą przeprowadzenia dowodu. (tak Sąd Najwyższy w uchwale z 29.03.1994 r., III CZP 37/94, w postanowieniu z 27.08.1998 r., III CZ 107/98 i z 18.10.2002 r., V CKN 1830/00, w wyroku z 06.11.2002 r., I CKN 1280/00)

W sprawach cywilnych nie jest rzeczą sądu zarządzenie dochodzeń w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych, pozwalających na ich udowodnienie, ani też sąd nie jest zobowiązany do przeprowadzenia z urzędu dowodów, zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy – obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach (por. Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz pod red. A. Zielińskiego, Wydawnictwo C.H. Beck, wyd. 6, Warszawa 2012, s. 431).

Z okoliczności niniejszej sprawy wynika ponadto, że umowa pożyczki z dnia 13 grudnia 2017 r. oparta była o istniejący u pierwotnego wierzyciela wzorzec umowy. Postanowienia umowy nie były z pozwanym negocjowane (poza wysokością kwoty wypłaconej pożyczki), a pozwany zawarł tę umowę jako konsument. Powyższe powoduje konieczność oceny przez Sąd ww. umowy pożyczki pod kątem niedozwolonych postanowień umownych i rozważenia, czy w świetle art. 385 ¹ § 1 k.c. postanowienia ww. umowy, przewidujące obowiązek zapłaty przez pożyczkobiorczynię tzw. całkowitych kosztów pożyczki, jako że nie zostały uzgodnione indywidualnie z pozwanym – konsumentem, są dla niego wiążące. Zgodnie z tym przepisem, postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nie uzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). Z art. 385 ¹ § 3 k.c. wynika, iż nieuzgodnione indywidualnie są te postanowienia umowy, na których treść konsument nie miał rzeczywistego wpływu. W szczególności odnosi się to do postanowień umowy, przejętych z wzorca umowy, zaproponowanego konsumentowi przez kontrahenta.

Zdaniem Sądu, z taką właśnie sytuacją mamy do czynienia w rozpoznawanej sprawie. W ocenie Sądu, zapis umowy, pozwalający stronie powodowej na pobranie całkowitych kosztów pożyczki w łącznej kwocie 5.853,48 zł., przewyższającej kwotę udzielonej pożyczki 4.900,00 zł., godzi w dobre obyczaje oraz narusza w sposób rażący interes konsumenta. Koszty te należy uznać za rażąco wygórowane i nie mieszczące się w granicach swobody kontraktowania, określonej w art. 385 ¹ k.c., zważywszy że dłużnik zmuszony był przystać na tak ustalone warunki ze względu na swoją słabszą pozycję negocjacyjną.

Wskazać należy, iż umowa nie przewidywała żadnego świadczenia wzajemnego pożyczkodawcy, odpowiadającego obowiązkowi zapłaty ww. kosztów. Świadczy to jednoznacznie o tym, iż zastrzeżone one zostały jedynie w celu maksymalizacji zysków wierzyciela, co prowadzi do obejścia przepisów o odsetkach maksymalnych i nie powinno korzystać z ochrony prawnej. Opłaty te przysporzyłyby nadmiernych i nieusprawiedliwionych zysków wierzycielowi. Powód nie udowodnił przy tym, że postanowienia, dotyczące ww. opłat i kosztów, były indywidualnie uzgodnione z pozwanym (art. 385 ¹ § 3 i 4 k.c.).

Z uwagi na powyższe, na podstawie powołanych przepisów, Sąd oddalił powództwo w całości.