Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

S., dnia 04 września 2018r.

Sąd Rejonowy Szczecin – Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie Wydział I Cywilny

w następującym składzie:

Przewodniczący SSR Anita Wolska

Protokolant Anna Matysiak

na rozprawie w dniu 04 września 2018r. W S.

rozpoznał sprawę z wniosku A. B.

przy udziale (...) Spółka z o.o. z siedzibą w S.

- o zatwierdzenie uchylenia się od skutków prawnych oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku po zmarłym K. B. (1)

postanawia:

I.  oddala wniosek, wobec stwierdzenia, że wnioskodawczyni A. B. nie uchybiła terminowi do złożenia oświadczenia spadkowego.

II.  wnioskodawczyni oraz uczestnik ponoszą koszty postępowania związane ze swoim udziałem w sprawie.

SSR Anita Wolska

Sygnatura akt: I Ns 80/18

UZASADNIENIE

Wnioskiem złożonym w dniu 16 lutego 2018r. A. B. wniosła o uchylenie się od skutków niezłożenia oświadczenia woli w terminie w przedmiocie odrzucenia spadku po zmarłym w dniu 27 sierpnia 2013r. dziadku wnioskodawczyni – K. B. (1). W uzasadnieniu wnioskodawczyni wskazała, iż w dniu 02 listopada 2017r. została zawiadomiona przez sąd , iż jej tata – R. B. złożył oświadczenie o odrzuceniu spadku po swoim ojcu K. B. (1). Jednocześnie podniosła, iż nie znała swojego dziadka. Nigdy go nie widziała i „podejrzewa, iż on nie wiedział o jej istnieniu”. O jakimkolwiek spadku po nim dowiedziała się z zawiadomienia otrzymanego z sądu. Nadto wskazała, iż chciała przed Notariuszem złożyć oświadczenie w przedmiocie odrzucenia spadku po zmarłym dziadku, ale odmówiono jej tej czynności, bo nie była w posiadaniu oświadczenia w tym przedmiocie złożonego przez jej ojca- R. B.. Niniejszy wniosek więc złożyła do sądu obawiając się przekroczenia terminu do złożenia takiego oświadczenia.

Postanowieniem z dnia 05 czerwca 2018 r. wezwano do udziału w sprawie w charakterze uczestnika (...) Spółkę z o.o. z siedzibą w S..

Na rozprawie w dniu 05 czerwca 2018r. wnioskodawczyni podtrzymała dotychczasowe stanowisko w sprawie. Natomiast na rozprawie w dniu 04 września 2018r. złożyła oświadczenie spadkowe, iż przypadający jej z mocy ustawy spadek po dziadku K. B. (1), zmarłym w dniu 27 sierpnia 2013r. odrzuca w całości.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

K. B. (1) – ostatnio zamieszkały w T. - był dziadkiem wnioskodawczyni A. B., synem jej ojca R. B.. K. B. (1) zmarł w dniu 27 sierpnia 2013 r. w T.. W chwili śmierci był żonaty z J. B..

Dowód:

- odpis aktu zgonu K. B. k. 5

- odpis aktu urodzenia wnioskodawczyni k. 4.

W tut. Sądzie pod sygn. I Ns 69/16 toczyło się postępowanie w przedmiocie zatwierdzenia uchylenia się od skutków prawnych niezłożenia oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku w terminie po zmarłym K. B. (1) z wniosku R. B.. W dniu 25 lipca 2017r. w tejże sprawie zapadło postanowienie o oddaleniu wniosek, wobec stwierdzenia, że wnioskodawca R. B. nie uchybił terminowi do złożenia oświadczenia spadkowego.

Jednocześnie w dniu 25 lipca 2017 r. R. B. złożył oświadczenie spadkowe, w którym odrzucił spadek po K. B. (1) zmarłym dnia 27 sierpnia 2013 r. w T., ostatnio stale zamieszkałym w T. . Niniejsze orzeczenie uprawomocniło się z dniem 06 września 2017r.

W dniu 17 października sąd skierował zawiadomienie do A. B. informujące o niniejszym postępowaniu i złożeniu przez jej ojca oświadczenia w przedmiocie odrzucenia spadku po K. B. (1) w dniu 25 lipca 2017r. Wnioskodawczyni zostało ono doręczone w dniu 02 listopada 2017r.

Dowód:

- postanowienie z 25.07.2017r. k.45,

- protokół z rozprawy z 25.07.2017r. k.46,

- postanowienie z 25.07.2017r. wraz z uzasadnieniem k.38-42,

- zarządzenie z 21.09.2017r. k.37,

- zawiadomienie z 17.10.2017r.k.43-44.

A. B. o tytule swojego powołania do spadku po zmarłym dziadku dowiedziała się z zawiadomienia sądu z dnia 17 października 2017r. Nigdy dziadka nie widziała i tym samym nigdy go nie poznała. Nie rozmawiała ze swoim ojcem o dziadku. Żadne z nich nie było na pogrzebie spadkodawcy. Po otrzymaniu zawiadomienia z sądu udała się do Notariusza, jednakże ten odmówił przyjęcia oświadczenia o odrzuceniu spadku po dziadku, bo nie dysponowała treścią oświadczenia o odrzuceniu spadku złożonego przez jej ojca. W związku z obawą upływu terminu do złożenia oświadczenia spadkowego w przedmiocie odrzucenia spadku złożyła do sądu niniejszy wniosek.

Dowód:

- zeznania wnioskodawczyni k. 51.

W dniu 04 września 2018r. A. B. złożyła przed sądem oświadczenie spadkowe, w którym odrzuciła spadek po dziadku K. B. (1), zmarłym dnia 27 sierpnia 2013 r. w T., ostatnio stale zamieszkałym w T..

Dowód:

- oświadczenie spadkowe k. 51.

Sąd zważy co następuje:

Na wstępie rozważań należy podkreślić, że – pomimo dopuszczenia do udziału w sprawie, na żadnym etapie postępowania - uczestnik (...) Sp. z o.o. z siedzibą w S. nie kwestionował ani treści wniosku złożonego przez A. B., ani też złożonych na rozprawie w dniu 04 września 2018r. zeznań wnioskodawczyni. Tym samym Sąd przyjął za wiarygodny stan faktyczny nakreślony przez wnioskodawczynię, przyjmując w tym zakresie jej twierdzenia za podstawę powyższych ustaleń. Znajdowały one również potwierdzenie w dowodach z dokumentów z akt sprawy I Ns 69/16. W pozostałym zakresie Sąd poczynił ustalenia w oparciu o złożone przez wnioskodawczynię dokumenty, których wiarygodność również nie była kwestionowana.

Zgodnie z dyspozycją przepisu art. 1012 k.c. spadkobierca może bądź przyjąć spadek bez ograniczenia odpowiedzialności za długi (przyjęcie proste), bądź przyjąć spadek z ograniczeniem tej odpowiedzialności (przyjęcie z dobrodziejstwem inwentarza), bądź też spadek odrzucić. Złożenie oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku powinno nastąpić w terminie sześciu miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swojego powołania (art. 1015 § 1 k.c.). W § 2 tego artykułu wskazano natomiast, iż brak oświadczenia spadkobiercy w tym terminie jest jednoznaczny z prostym przyjęciem spadku, chyba że zachodzą wskazane ustawą okoliczności dziedziczenia z mocy samego prawa z dobrodziejstwem inwentarza (treść przepisu sprzed nowelizacji z dnia 20 marca 2015 r. mająca zastosowanie do spadków otwartych przed dniem wejścia wżycie wskazanej ustawy tj. przed 18 października 2015 r.).

Nabycie spadku, następujące w chwili jego otwarcia, nie jest definitywne do czasu, gdy spadkobierca nie złoży oświadczenia o przyjęciu spadku lub nie powstaną okoliczności pozwalające przyjąć, iż spadkobierca takie oświadczenie złożył (art. 1015 § 2 k.c.). Art. 1015 § 1 k.c. stanowi, że oświadczenie o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku może być złożone w ciągu sześciu miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swego powołania. Początek biegu terminu do złożenia oświadczenia spadkowego związany jest z chwilą dowiedzenia się przez spadkobiercę o tytule swego powołania. Chodzi tu o pozytywną wiedzę o faktach, z których wynika jego powołanie, pochodzącą z miarodajnego źródła. Po pierwsze spadkobierca musi dowiedzieć się o śmierci spadkodawcy. Po drugie przy dziedziczeniu ustawowym musi dowiedzieć się o istnieniu węzła rodzinnego, stanowiącego podstawę powołania do dziedziczenia i braku silniej powołanych, chcących i mogących dziedziczyć. Oznacza to, że sama świadomość istnienia węzła rodzinnego ze spadkodawcą, nie jest wystarczająca do przyjęcia, że dana osoba dowiedziała się o tytule swego powołania. Konieczna jest pozytywna wiedza o tytule swojego powołania.

W niniejszej sprawie wnioskodawczyni dowiedziała się o tytule swego powołania do dziedziczenia po dziadku dopiero w momencie odrzucenia tego spadku przez jej ojca R. B., kiedy to Sąd skierował do niej zawiadomienie z dnia 17 października 2017r. o tym facie z jednoczesnym przytoczeniem przepisów o dziedziczeniu ustawowym ( art. 931 – 934 k.c. ) oraz treści art. 1020 k.c., który stanowi, iż spadkobierca, który spadek odrzucił , zostaje wyłączony od dziedziczenia, tak jakby nie dożył otwarcia spadku. Zgodnie zaś z art. 931 § 2 k.c. jeżeli dziecko spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada jego dzieciom w częściach równych. Przepis ten stosuje się odpowiednio do dalszych zstępnych.

Od dnia doręczenia zawiadomienia ( t.j. od dnia 02 listopada 2017r.), zatem należało liczyć bieg 6-miesięcznego terminu na złożenie oświadczenia spadkowego w przypadku spadkodawczyni. W niniejszej sprawie wnioskodawczyni złożyła wniosek o uchylenie się od skutków prawnych niezłożenia oświadczenia w przedmiocie odrzucenia spadku po dziadku K. B. (1) zmarłym w dniu 27 sierpnia 2013r. w dniu 16 lutego 2018r. , a zatem w ustawowym terminie do złożenia oświadczenia spadkowego.

Reasumując Sąd, oddalił wniosek A. B. w tym przedmiocie wobec stwierdzenia, że wnioskodawczyni nie uchybiła terminowi do złożenia oświadczenia spadkowego.

Mając powyższe na uwadze Sąd orzekł jak w pkt I sentencji orzeczenia.

O kosztach postępowania rozstrzygnięto w pkt II sentencji. Zasadą w postępowaniu nieprocesowym jest bowiem, że każdy uczestnik postępowania ponosi koszty związane ze swym udziałem w sprawie, co oznacza, że obciążają go koszty tej czynności, której sam dokonał, jak i czynności podjętej np. przez sąd w jego interesie. Strony – co do zasady - ponoszą więc koszty zastępstwa, jeżeli udzieliły pełnomocnictwa procesowego adwokatowi, koszty dojazdu do sądu, opłaty sądowe związane z pismem, które wnosi, itp. Zasada rządząca kosztami w postępowaniu nieprocesowym odbiega od reguły dominującej w procesie, w myśl której strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi - na jego żądanie - wszystkie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. W przedmiotowej sprawie sąd nie stwierdził istnienia szczególnych i uzasadnionych okoliczności warunkujących odstąpienie od generalnej zasady ponoszenia przez uczestników ww. kosztów i obciążania nimi jedynie jednej ze stron bądź rozłożenia tych kosztów pomiędzy strony (520 § 1 i 2 k.p.c.). Mając na względzie powyższe orzeczono jak w pkt II sentencji.

SSR Anita Wolska

Sygn. akt 80/18 Dnia 14 września 2018 r.

ZARZĄDZENIE

1.  odnotować;

2.  odpis postanowienia wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi uczestnika (...) Sp. z o.o.

3.  akta z pismem lub wraz z zpo za 21 dni.

SSR Anita Wolska