Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 3 marca 2014 r.

Sąd Okręgowy w Białymstoku III Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący SSO Anna Hordyńska

Protokolant Justyna Szmurło

przy udziale Prokuratora Jerzego Kamińskiego

po rozpoznaniu dnia 25 lutego 2014 r. sprawy:

1. U. D. z d. Z., urodzonej (...) w B., córki J. i Ł. z d. D.

2. K. K. (1) urodzonego (...) w B.,
syna L. i D. z d. K.

oskarżonych o to, że w nocy z 2 na 3 września 2013 r., w B., w altance
przy ul. (...), działając wspólnie i porozumieniu, wzięli udział w pobiciu P. G., które naraziło wyżej wymienionego na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia lub ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, w ten sposób, że zadawali ciosy pięściami
i kopali pokrzywdzonego po całym ciele, a w szczególności w głowę, w wyniku czego P. G. doznał uszkodzeń ciała, w tym między innymi zewnętrznych w postaci rany tłuczonej głowy okolicy ciemieniowo – skroniowej i okolicy potylicznej prawej, licznych otarć naskórka na całym ciele oraz wewnętrznych takich jak krwiaki podtwardówkowe lewostronnego i mniejszego prawostronnego, obrzęku mózgu oraz stłuczenia klatki piersiowej na obu powierzchniach, obustronnego złamania żeber, przy czym obrażenia wewnątrzczaszkowe w postaci rozległych krwiaków podtwardówkowych i obrzęku mózgu spowodowały ostrą niewydolność krążeniowo oddechową, co doprowadziło do zgonu P. G.

tj. o czyn z art. 158 § 3 k.k.

I. Oskarżonych U. D. i K. K. (1) uznaje za winnych popełnienia zarzucanego im czynu i za to na mocy art. 158 § 3 k.k. skazuje ich:

1/ U. D. na karę 3 (trzech) lat pozbawienia wolności,

2/ K. K. (1) na karę 4 (czterech) lat pozbawienia wolności.

II. Na mocy art. 63 § 1 k.k. na poczet orzeczonych kar pozbawienia wolności zalicza oskarżonym okresy rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie:

1/ U. D. od dnia 4 września 2013 r. do dnia 3 marca 2014 r.,

2/ K. K. (1) od dnia 3 września 2013 r. do dnia 3 marca 2014 r..

III. Zasądza od Skarbu Państwa:

1/ na rzecz adwokata T. G. kwotę 900 (dziewięćset) złotych oraz 23% podatku VAT od wyżej wymienionej kwoty,

2/ na rzecz adwokata M. A. kwotę 900 (dziewięćset) złotych oraz 23% podatku VAT od wyżej wymienionej kwoty -

- tytułem kosztów obrony z urzędu.

IV. Zwalnia oskarżonych U. D. i K. K. (1) od kosztów sądowych.

Sygn. akt III K 206/13

UZASADNIENIE

Na podstawie całokształtu materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

U. D.i K. K. (1), oboje bezdomni, zamieszkiwali wspólnie
w domku nr (...) na ogródkach działkowych w B.przy ul. (...). Razem
z nimi mieszkał w tym miejscu P. G..

W dniu 2 września 2014 r. U. D. odebrała zasiłek z opieki społecznej. U. D. i K. K. (1) udali się do znajomej, u której kupili sześć butelek alkoholu – rozcieńczonego spirytusu. Po powrocie do altanki spożywali alkohol wspólnie z P. G..

Po pewnym czasie U. D., K. K. (1) i P. G. zaczęli rozmawiać na temat dotyczący wspólnego znajomego – J. Ł.. U. D. i K. K. (1) mieli pretensje do P. G., że wskazał innym osobom miejsce pobytu J. Ł., a osoby te odnalazły go i dokonały jego pobicia, na skutek czego J. Ł. zmarł.

W odwecie, U. D. i K. K. (1) dokonali pobicia piotra G.. Oboje zadawali mu ciosy pięściami i kopali pokrzywdzonego po całym ciele,
a w szczególności w głowę.

W wyniku tego pobicia P. G. doznał uszkodzeń ciała, w tym między innymi zewnętrznych w postaci rany tłuczonej głowy okolicy ciemieniowo – skroniowej
i okolicy potylicznej prawej, licznych otarć naskórka na całym ciele oraz wewnętrznych takich jak krwiaki podtwardówkowe lewostronnego i mniejszego prawostronnego, obrzęku mózgu oraz stłuczenia klatki piersiowej na obu powierzchniach, obustronnego złamania żeber, przy czym obrażenia wewnątrzczaszkowe w postaci rozległych krwiaków podtwardówkowych i obrzęku mózgu. Obrażenia te spowodowały ostrą niewydolność krążeniowo oddechową, a w konsekwencji zgon P. G..

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie wyjaśnień oskarżonych U. D. (k. 265, 30, 45, 55, 172) i K. K. (1) (k. 265-266, 20-20v, 40, 49, 170) oraz innych dowodów zgromadzonych w sprawie a w szczególności oględzin zewnętrznych i sekcji zwłok (k. 156-163) opinii sądowo – lekarskiej (k. 164-165).

U. D. przyznała się do popełnienia zarzucanego jej czynu. W swoich wyjaśnieniach podała motywy działania jej i K. K. (1) wyjaśniając, że oboje mieli do P. G. pretensje o przekazanie innym osobom miejsca pobytu J. Ł.. Oskarżona U. D. wyjaśniła, że pierwszy cios P. G. zadał K. K. (1), uderzył go pięścią w twarz, a następnie zaczął go kopać. Z jej relacji wynika, że wówczas P. G. upadł. Podała, że również ona uderzyła P. G., najpierw otwartą dłonią w policzek, a następnie kopała go w okolice łokcia
i kolana. Dodała, że P. G. wstał, usiadł na pieńku i zasnął, po czym K. K. (1) wciągnął go do altanki i położył na podłodze. U. D. wyjaśniła,
że kiedy K. K. (1) obudził ją, widziała leżącego P. G., który był wówczas przykryty jej sukienką. K. K. (1) poinformował ją, że P. G.
nie żyje.

Przesłuchiwana po raz kolejny U. D. wyjaśniła, że kilka razy uderzyła P. G., nie chciała go zabić. Wyjaśniła, że oprócz uderzenia otwartą dłonią w twarz kilka razy kopnęła P. G. w tułów, dodała, że była pod silnym działaniem alkoholu.

K. K. (1) również przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu. K. K. (1), tak jak U. D. opisał powód, dla którego oboje dokonali pobicia P. G.. K. K. (1) wyjaśnił, że jako pierwsza ciosy zaczęła zadawać P. G. U. D.. Wówczas również on zaczął uderzać go rękami
i kopać w głowę, w okolice policzka oraz w nogi, bił go też pięściami po głowie. Z relacji K. K. (1) wynika, że P. G. na jego polecenie opuścił altankę, a później znalazł go leżącego na podłodze w altance. Podał, że wówczas P. G. chrapał. Wyjaśnił, że kiedy obudził się rano zobaczył, że P. G. nie rusza się, stwierdził,
że prawdopodobnie nie żyje. Obudził wówczas U. D., przykrył P. G. sukienką U. D., po czym udał się do najbliższego domu i powiadomił Policję.

K. K. (1) w kolejnych wyjaśnieniach sprecyzował, że U. D. zadawała P. G. ciosy pięścią, kopała go, bila go w okolice głowy i klatki piersiowej. Dodał jednocześnie, że nie pamięta dokładnie szczegółów z uwagi na to, że wszyscy uczestnicy zdarzenia byli pod wpływem alkoholu.

Wyjaśnienia obojga oskarżonych Sąd w zasadzie uznał za wiarygodne. Są one spójne
i logiczne, pozostają w zgodzie z materiałem dowodowym zgromadzonym w sprawie. Dostrzegając niewielkie rozbieżności w ich wyjaśnieniach, dotyczące ich roli
w przedmiotowym pobiciu, Sąd potraktował je jako realizację przyjętej przez oskarżonych linii obrony i próbę przedstawienia własnej osoby w jak najbardziej korzystnym świetle.
Nie można także tracić z pola widzenia faktu, że oboje oskarżeni byli pod działaniem alkoholu i niektóre fakty, czy szczegóły zdarzenia mogły zatrzeć się w ich pamięci. Oceniając kompleksowo materiał dowodowy jednakże Sąd uznał, że rozbieżności te nie są istotne
z punktu widzenia odpowiedzialności karnej oskarżonych.

Ze sprawozdania z oględzin zewnętrznych i sekcji zwłok (k. 156-163) oraz opinii biegłego z zakresu medycyny sądowej (k. 164-165) wynika, że P. G. doznał szeregu obrażeń, które powstały w przebiegu licznych urazów zadanych narzędziami twardymi, tępymi, tępokrawędzistymi w głowę, tułów i kończyny. Przyczyną zgonu P. G. była ostra niewydolność krążeniowo oddechowa, jak rozwinęła się
w przebiegu urazu głowy z rozległymi krwiakami podtwardówkowymi. Zdaniem biegłej istnieje bezpośredni związek przyczynowy pomiędzy doznanymi obrażeniami a zgonem P. G..

W świetle opinii biegłego zawartej w sprawozdaniu sądowo-lekarskim nie ulega najmniejszym wątpliwościom, że pomiędzy biciem pokrzywdzonego przez oboje oskarżonych a śmiercią pokrzywdzonego istnieje bezpośredni i adekwatny związek przyczynowy.

Zatem wszystkie powyższe ustalenia jednoznacznie dowodzą w ocenie Sądu, że oboje oskarżeni swoim bezprawnym działaniem wyczerpali znamiona przestępstwa pobicia
że skutkiem śmiertelnym wypełniającego znamiona art. 158 § 3 k.k.. Wina ich nie budzi jakichkolwiek wątpliwości.

Zeznania świadka M. K., siostry P. G. nie wniosły nic do sprawy.

Odpowiedzialności na podstawie art. 158 Kodeksu karnego podlega ten, kto bierze udział w pobiciu, w którym naraża się człowieka na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo nastąpienie skutku określonego w art. 156 § 1 k.k. lub w art. 157 § 1 k.k..

W § 3 art. 158 k.k. ustawodawca konstruuje typ kwalifikowany, a znamieniem kwalifikującym jest następstwo czynu – śmierć człowieka. Dla uznania sprawstwa przestępstwa z art. 158 § 3 k.k. wystarczy, aby skutek w postaci śmierci, będący następstwem pobicia, był powiązany przyczynowo w tym sensie, że uszczerbek na zdrowiu ofiary jest następstwem zdarzenia jako pewnej całości.

Z uwagi na to, że odpowiedzialność za udział w pobiciu ma charakter wspólnej odpowiedzialności biorących w takim zdarzeniu udział oboje oskarżeni stali się podmiotem tego przestępstwa. Przepis art. 158 k.k. kwalifikowany skutkiem w postaci śmierci człowieka (§3) ma zastosowanie do każdego uczestnika zajścia, gdy nie można ustalić, kto z biorących udział w pobiciu wywołał ten skutek (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 listopada 1981 r.
II KR 289/81, OSNPG 1982, nr 6, poz. 80).

Uwadze Sądu nie uszła przy tym okoliczność zróżnicowanej aktywność działania obojga oskarżonych, inną ich rolę i sposób przestępczego działania, ale „rozmaitość form zachowania, aktywność każdego z uczestników, zadawane razy, ich ilość i skutki mają znaczenie dla oznaczenia stopnia winy każdego z nich, wiec i kary, ale nie są one znamienne dla bytu tego przestępstwa” (tak Sąd Apelacyjny w Krakowie w wyroku z dnia 12 października 2000 roku, II AKa 169/2000, KZS 2000, z.11,poz.42).

Należy mieć na względzie, że możliwość przewidywania skutku określonego
w art. 158 § 3 k.k. nie jest zależna od stopnia zaangażowania sprawców i ich agresywności wobec ofiary. Istotna jest intensywność całego zajścia, przy której wystąpienie skutku śmiertelnego jest w wysokim stopniu realne. Dla bytu tego przestępstwa obojętny jest zatem stopień aktywności poszczególnych uczestników pobicia, wystarczy świadome połączenie działania jednego ze sprawców z działaniem innego, jeżeli z pobicia wynikną skutki
z art. 158 § 3 k.k.

Przy wymiarze kary Sąd miał na uwadze ogólne zasady i dyrektywy wymiaru kary określone w art. 53 Kodeksu karnego, uwzględniając stopień winy, stopień społecznej szkodliwości czynu oraz biorąc pod uwagę cele, które kara ma osiągnąć w stosunku
do sprawców, a także potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa.

Nie ulega wątpliwości, że stopień społecznej szkodliwości czynu oskarżonych U. D. i K. K. (1) należy określić jako wysoki. Przy ocenie stopnia winy Sąd miał na uwadze rodzaj i charakter naruszonego dobra, rozmiary wyrządzonej szkody, sposób
oraz okoliczności popełnienia czynu, jak również postać zamiaru, motywację sprawców.

Mając na uwadze znaczną szkodliwość społeczną zarzucanego im przestępstwa, stopień winy oskarżonych oraz inne podniesione wcześniej okoliczności, wymierzono im
za pobicie ze skutkiem śmiertelnym P. G. kary: w stosunku do K. K. (1) 4 lat pozbawienia wolności i U. D. 3 lat pozbawienia wolności.

Należało wziąć pod uwagę jako okoliczność łagodzącą w stosunku do oskarżonej U. D., że nie była dotychczas karana sądownie.

Natomiast na niekorzyść oskarżonego K. K. (1) Sąd poczytał jego dotychczasową karalność (k. 68-69). K. K. (1) karany był między innymi
za przestępstwa z ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii oraz za czyny z art. 288 § 1 k.k. i art. 193 k.k..

W ocenie Sądu tak ukształtowane kary spełnią swe cele zarówno w zakresie prewencji indywidualnej, jak i generalnej. Przede wszystkim wpłyną w sposób wychowawczy na oboje oskarżonych, skłaniając ich w przyszłości do zaniechania naruszania porządku prawnego. Sprzyjać będą także umacnianiu się w społeczeństwie przekonania o nieuchronności kary
za popełniania przestępstw.

Stosownie do treści art. 63 § 1 k.k. na poczet orzeczonych wobec obu oskarżonych kar pozbawienia wolności zaliczono okresy rzeczywistego pozbawienia oskarżonych wolności
w sprawie.

Orzeczenie o zasądzeniu od Skarbu Państwa wynagrodzenia obrońców z urzędu znajduje podstawę w § 14 ust. 1 pkt 2 i ust. 2 pkt 5 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie ponoszenia opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1348 z późn. zm.).

Uwzględniając trudną sytuację osobistą, rodzinną i materialną (pozostawanie
bez pracy, bezdomność) obojga oskarżonych oraz wymiar orzeczonych wobec nich bezwzględnych kar pozbawienia wolności Sąd zwolnił ich od kosztów sądowych w myśl
art. 624 § 1 k.p.k. i art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych (Dz. U. z 1983 r. Nr 49, poz. 223 z późn zm.) uznając, że ich uiszczenie byłoby dla nich zbyt uciążliwe.