Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 maja 2019 r.

Sąd Rejonowy w Tychach Wydział VI Gospodarczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Jolanta Brzęk

Protokolant: sekretarz sądowy Monika Kucharczyk

po rozpoznaniu w dniu 14 maja 2019 r. w Tychach

na rozprawie

sprawy z powództwa:

A. B.

przeciwko:

Towarzystwo (...) S.A. w W.

o zapłatę

1)  zasądza od pozwanego Towarzystwa (...) S.A. w W. na rzecz powoda A. B. kwotę 1 614,00 zł (jeden tysiąc sześćset czternaście złotych) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 8 sierpnia 2017 roku do dnia zapłaty;

2)  oddala powództwo w pozostałym zakresie;

3)  zasądza od powoda na rzecz pozwanego kwotę 602,72 zł (sześćset dwa złote siedemdziesiąt dwa grosze) tytułem stosunkowego rozdzielenia kosztów;

4)  nakazuje pobrać od powoda na rzecz Skarbu Państwa – Kasy Sądu Rejonowego w Tychach kwotę 75,23 zł (siedemdziesiąt pięć złotych dwadzieścia trzy grosze) tytułem wydatków poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa;

5)  nakazuje pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – Kasy Sądu Rejonowego w Tychach kwotę 40,51 zł (czterdzieści złotych pięćdziesiąt jeden groszy) tytułem wydatków poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa.

SSR Jolanta Brzęk

Sygn. akt VI GC 1514/17/3

UZASADNIENIE

Powód A. B. wystąpił przeciwko Towarzystwu (...) S.A. z pozwem o zapłatę kwoty 4.689,60 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 8 sierpnia 2017 r. do dnia zapłaty wraz z kosztów postępowania.

W uzasadnieniu powód wskazał, że dnia 11 maja 2016 r. wynajął poszkodowanemu D. K. samochód zastępczy marki V. (...) o nr rej. (...) z uwagi na szkodę powstałą w samochodzie marki O. (...). Samochód był wynajmowany przez okres 28 dni. Łączny koszt najmu wyniósł 4.821,60 zł. Nadto koszt parkowania pojazdu wyniósł 1.092 zł, a holowania 600 zł. Pozwana po weryfikacji wystawionych faktury wypłaciła odszkodowanie w wysokości 1.824 zł.

W dniu 29 sierpnia 2017 roku Sąd Rejonowy w Tychach wydał w sprawie VI GNc 1899/17 nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym.

Pozwana Towarzystwo (...) S.A. w W. wniosła sprzeciw od nakazu zapłaty, domagając się oddalenia powództwa w całości oraz zasądzenia kosztów postępowania.

W uzasadnieniu pozwana podniosła, że uznany został okres 11 dni najmu pojazdu zastępczego. Nadto pozwana dokonała weryfikacji wystawionej przez powoda faktury VAT do stawek stosowanych przez podmioty współpracujące z pozwaną. Koszt holowania pojazdu jest pomiędzy stronami bezsporny. Natomiast uzasadniony czas parkowania pozwana uznała okres od dnia zgłoszenia (11 maja 2016 r.) szkody do dnia oględzin (16 maja 2016 r.).
Poszkodowany dysponował innym samochodem, który mógł zastąpić uszkodzony. Nadto w trakcie telefonicznego zgłoszenia szkody konsultant pozwanej udzielił informacji na temat bezgotówkowego najmu pojazdu zastępczego organizowanego przez pozwaną oraz o możliwości weryfikacji dobowej stawki w razie skorzystania z oferty innego podmiotu. Również pismem z dnia 12 maja 2016r. informacja taka została przesłana poszkodowanemu. W zakresie kosztów parkowania pozwana wskazała, iż powód nie udowodnił podstaw dalszego parkowania uszkodzonego pojazdu po dokonanych oględzinach w sytuacji, gdy szkoda w pojeździe była częściowa.

Stan faktyczny sprawy przedstawia się następująco:

Dnia 10 maja 2016 r. uległ uszkodzeniu samochód marki O. (...) o nr rej. (...) należący do poszkodowanego D. K.. Ubezpieczycielem od odpowiedzialności cywilnej sprawcy kolizji drogowej była pozwana.

Okoliczność bezsporna a ponadto potwierdzona aktami szkody –płyta CD (k. 45).

Powód nabył na podstawie umowy cesji wierzytelność dochodzoną niniejszym pozwem.

Okoliczność bezsporna.

Powód zawarł z poszkodowanym dnia 11 maja 2016 r. umowę najmu pojazdu zastępczego marki V. (...). Dobowa stawka najmu została ustalona na kwotę 140 zł netto. Pojazd był wynajmowany w okresie od 11 maja 2016 r. do 7 czerwca 2016 r. łączny koszt najmu wyniósł 4.821,60 zł. Nadto w związku ze szkodą koniecznym było holowanie pojazdu oraz jego przechowanie, za co poszkodowanemu została wystawiona faktura VAT tytułem holowania w kwocie 600 zł oraz tytułem parkowania w kwocie 1.092 zł.

Dowód: faktura VAT (k. 8), umowa najmu (k. 9-11), oświadczenie (k. 12), protokół zdawczo odbiorczy (k. 13).

Pozwana tytułem kosztów najmu przyznała powodowi odszkodowanie w kwocie 990 zł brutto w związku z weryfikacją okresu najmu do 11 dni oraz dobowej stawki najmu do kwoty 90 zł brutto. W zakresie kosztów parkowania wypłaciła odszkodowanie w kwocie 234 zł uznając za uzasadniony okres parkowania od dnia 11 maja 2016 r. do dnia 16 maja 2016 r. Tytułem kosztów holowania wypłaciła odszkodowanie zgodnie z żądaniem powoda w kwocie 600 zł.

Dowód; decyzja pozwanej (k. 14), upoważnienie (k. 15).

Poszkodowany w dacie zaistnienia szkody posiadał zarejestrowane na siebie dwa pojazdy marki V. (...) o nr rej. (...) oraz O. (...) o nr rej. (...).

Dowód: wydruk (...) (k. 41-43).

Pozwana w trakcie zgłaszania szkody poinformowała telefonicznie poszkodowanego o możliwości zorganizowania pojazdu zastępczego przez pozwaną oraz o uznawanych przez pozwaną stawkach najmu. Nadto pismem z dnia 12 maja 2016 r. udzieliła poszkodowanemu informację w formie pisemnej.

Dowód: pismo pozwanej z dnia 12 maja 2016 r. (k. 44), przesłuchanie na płycie CD (k. 45).

W dacie zdarzenia poszkodowany posiadał dwa pojazdy, z tym że z uszkodzonego na skutek kolizji z dnia 10 maja 2016 r. korzystała żona poszkodowanego. Samochodu używała do dojazdów do pracy oraz woziła nim dzieci. Z drugiego korzystał poszkodowany na terenie Danii, gdzie pracował oraz uczył się. Nie było możliwości korzystania z tego samochodu przez oboje.

Dowód: zeznania świadka D. K..

Czas niezbędny do naprawy uszkodzeń pojazdu oraz związany z tym uzasadniony okres najmu powinien wynieść 22 dni. Przedział stawek za parkowanie pojazdu wynosiły od 10 zł do 39 zł.

Dowód: opinia biegłego sądowego R. P. (k. 79-89).

Poczynione w sprawie ustalenia faktyczne oparto o dokumenty, które pod względem treści i formy nie budziły wątpliwości.

Sąd przyznał atrybut wiarygodności zeznaniom D. K., bowiem są one rzeczowe, logiczne i korespondujące z zebraną w sprawie dokumentacją.

Sąd dokonał ustaleń faktycznych również w oparciu o treść pisemnej opinii biegłego sądowego R. P. uznając, iż wnioski opinii pozostawały rzetelne, logiczne i odpowiedziały na przedstawione biegłemu zagadnienia.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo wytoczone w niniejszej sprawie zasługiwało na uwzględnienie w części.

W niniejszym postępowaniu zastosowanie znajdują przepisy o odpowiedzialności deliktowej z art. 415 k.c., do której przesłanek należą zdarzenie, z którym system prawny wiąże odpowiedzialność na określonej zasadzie, oraz szkoda i związek przyczynowy między owym zdarzeniem a szkodą. Przy ustalaniu odpowiedzialności z tytułu czynów niedozwolonych znajdują zastosowanie przepisy ogólne dotyczące związku przyczynowego, szkody i sposobów jej naprawienia (art. 361-363 k.c.).

Zgodnie z art. 436 § 2 k.c. w razie zderzenia się mechanicznych środków komunikacji poruszanych za pomocą sił przyrody wymienione osoby mogą wzajemnie żądać naprawienia poniesionych szkód tylko na zasadach ogólnych.

Podnieść należy, że w myśl obowiązujących przepisów kodeksu cywilnego wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba, że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania (art. 509 § 1 k.c.). Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki (art. 509 § 2 k.c.). Celem i skutkiem przelewu wierzytelności jest przejście na nabywcę ogółu uprawnień przysługujących dotychczasowemu wierzycielowi, który zostaje wyłączony ze stosunku zobowiązaniowego, jaki go wiązał z dłużnikiem. W takim wypadku stosunek zobowiązaniowy nie ulega zmianie, a zmienia się osoba uczestnicząca w nim po stronie wierzyciela. W razie podjęcia kroków celem wyegzekwowania należności, warunkiem otrzymania należności przez nabywcę wierzytelności jest udowodnienie, że takie prawo przysługiwało pierwotnemu wierzycielowi.

Zgodnie z art. 822 §1 k.c., przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, względem, których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo osoba, na rzecz której została zawarta umowa ubezpieczenia. Przy tym §4 cytowanego przepisu przewiduje, że uprawniony do odszkodowania może dochodzić roszczenia bezpośrednio od zakładu ubezpieczeń.

Z art. 361 § 1 i 2 k.c. wynika zasada pełnego odszkodowania w granicach adekwatnego związku przyczynowego. Zobowiązany do naprawienia szkody ponosi więc odpowiedzialność za wszystkie normalne następstwa zdarzenia, pozostające z tym zdarzeniem w adekwatnym związku przyczynowym. Niewątpliwie normalnym następstwem w rozumieniu art. 361 § 1 k.c. jest niemożność korzystania z samochodu przez poszkodowanego, w sytuacji jego uszkodzenia lub zniszczenia. Jeżeli więc poszkodowany poniósł w związku z tym koszty, które były konieczne, na wynajem pojazdu zastępczego, to mieszczą się one w granicach skutków szkodowych podlegających wyrównaniu. Co ważne nie ulega wątpliwości, że poszkodowana niewątpliwie poniosłaby szkodę w majątku, gdyby musiał opłacić wynajem pojazdu zastępczego w dniu wynajmu, lub w chwili zdania pojazdu.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. 2013.392 ze zm.), umowa ubezpieczenia obowiązkowego odpowiedzialności cywilnej obejmuje odpowiedzialność cywilną podmiotu objętego obowiązkiem ubezpieczenia za szkody wyrządzone czynem niedozwolonym oraz wynikłe z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, o ile nie sprzeciwia się to ustawie lub właściwości (naturze) danego rodzaju stosunków.

Na podstawie art. 34 ust. 1 powołanej ustawy można ustalić, że z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, będącą następstwem śmierci, uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia bądź też utraty, zniszczenia lub uszkodzenia mienia. Podobnie jak w przypadku wszystkich rodzajów ubezpieczeń OC, zakres odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń za powstałą szkodę jest uzależniony od zakresu odpowiedzialności ubezpieczonego - posiadacza lub kierującego pojazdem. Zakład ubezpieczeń zamiast niego naprawia wyrządzone szkody. Odszkodowanie ubezpieczeniowe ustala się i wypłaca w granicach odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem. Jego wysokość (o ile nie przekracza kwoty sumy gwarancyjnej) winna odpowiadać wysokości odszkodowania należnego od ubezpieczonego na podstawie ogólnych zasad odpowiedzialności, zgodnie z zasadą pełnego odszkodowania. Poszkodowany jest uprawniony do odszkodowania w pełni pokrywającego szkodę wyrządzoną ruchem pojazdu mechanicznego. Obejmuje ono zarówno straty, jak i korzyści, które poszkodowany mógłby osiągnąć, gdyby nie wyrządzono mu szkody. Nie ma również znaczenia, czy jest to wywołana wypadkiem pojazdu mechanicznego szkoda na osobie (uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia lub śmierć) czy też szkoda na mieniu (utrata, zniszczenie lub uszkodzenie mienia).

Jak wynika z materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie, w zakresie przyjętej stawki czynszu najmu należy wskazać, że pozwana podczas zgłaszania szkody, poinformowała osobę zgłaszającą, iż w związku z wypadkiem przysługuje poszkodowanemu prawo do skorzystania z samochodu zastępczego, który pozwana może zorganizować dla poszkodowanego oraz, że jeśli poszkodowany zorganizuje pojazd zastępczy we własnym zakresie to będzie mu przysługiwać zwrot kosztów najmu pojazdu w wysokości do 90 zł za dobę.

Zakres zwrotu celowych i ekonomicznie uzasadnionych wydatków na najem pojazdu zastępczego zgodnie z treścią art. 354 § 1 k.c. , jest determinowany zobowiązaniem poszkodowanego do minimalizacji szkody. Oczywiście poszkodowany nie ma obowiązku dokonać najmu pojazdu zastępczego według cen najniższych, czy też nawet średnich, przeciętnych na danym rynku, bowiem trudno oczekiwać od poszkodowanego dokładnego zapoznawania się z cenami rynkowymi przed dokonaniem wynajmu pojazdu. Jednakże nie może to oznaczać akceptowania roszczeń o zwrot każdych poniesionych faktycznie kosztów najmu, w sytuacji, gdy istniała realna możliwość najmu po stawkach znacznie niższych oraz pouczenia poszkodowanego, iż przysługiwać będzie mu zwrot kosztów najmu pojazdu w wysokości do 90 zł brutto za dobę.

Jak przyjął Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 24 sierpnia 2017r. sygn. akt III CZP 20/17 „ wydatki na najem pojazdu zastępczego poniesione przez poszkodowanego, przekraczające koszty zaproponowanego przez ubezpieczyciela skorzystania z takiego pojazdu są objęte odpowiedzialnością z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych, jeżeli ich poniesienie było celowe i ekonomicznie uzasadnienie.” Również Sąd Okręgowy w Katowicach w wyroku z dnia 1 sierpnia 2017r. sygn. akt XIX Ga 60/17 wskazał, iż należy uznać za sprzeczne z obowiązkiem minimalizacji szkody zachowanie poszkodowanego, który nie zainteresował się bliżej propozycją pozwanej mimo, że nie wymagało to żadnego wysiłku, tylko od razu skorzystał ze znacznie droższych usług powódki. Oczywiście poszkodowana nie ma obowiązku poszukiwania najtańszej oferty, jednakże powinna przynajmniej podjąć próbę poznania szczegółowych warunków oferty pozwanej.

Podobnie wypowiedział się Sąd Okręgowy w Katowicach w wyroku z dnia 30 stycznia 2018r. sygn. akt XIX Ga 155/17, podnosząc, iż jeżeli ubezpieczyciel proponuje poszkodowanemu – we współpracy z przedsiębiorcą trudniącym się wynajmowaniem pojazdów – skorzystanie z pojazdu zastępczego równorzędnego pod istotnymi względami pojazdów uszkodzonemu albo zniszczonemu (zwłaszcza co do klasy i stanu pojazdu), zapewniając pełne pokrycie kosztów jego udostępnienia, a mimo to poszkodowany decyduje się na poniesienie wyższych kosztów najmu innego pojazdu, koszty te – w zakresie nadwyżki – będą podlegały indeminizacji tylko wtedy, gdy wykaże szczególne racje, przemawiające za uznaniem ich za celowe i ekonomicznie uzasadnione.

Jeżeli istotne warunki najmu proponowanego przez ubezpieczyciela, czynią zadość potrzebie ochrony uzasadnionych potrzeb poszkodowanego, nie ma podstaw, by obciążać osoby zobowiązane do naprawienia szkody wyższymi kosztami związanymi ze skorzystaniem przez poszkodowanego z droższej oferty. Odstępstwa od tej reguły nie uzasadniają drobnych niedogodności o charakterze niemajątkowym, które mogą wiązać się na przykład z koniecznością nieznacznie dłuższego oczekiwania na podstawienie pojazdu zastępczego proponowanego przez ubezpieczyciela. Poniesienia wyższych kosztów nie uzasadnia również sama przez się prostota skorzystania z oferty najmu złożonej przez przedsiębiorcę prowadzącego warsztat naprawczy, w którym uszkodzony pojazd ma być naprawiany. Konieczność dodatkowego kontaktu z ubezpieczycielem nie może być uznana za niedogodność, która uzasadnia poniesienie wyższych kosztów najmu. Także subiektywne przeświadczenie poszkodowanego, że oferta najmu zaproponowana przez inny podmiot jest korzystniejsza, nie poparte żadnymi racjonalnymi argumentami nie może być podstawą do uznania, ze skorzystanie z droższej oferty jest uzasadnione.

W ocenie Sądu w niniejszej sprawie brak było przesłanek by uznać, że koszt najmu samochodu zastępczego przewyższający stawkę oferowaną przez wypożyczalnię współpracującą z pozwaną oraz stawkę zaaprobowaną przez pozwaną był celowy i ekonomicznie uzasadniony. Żądanie odszkodowania przewyższające te wartości nie mają związku przyczono-skutkowego ze szkoda i są sprzeczne z obowiązkiem dążenia do minimalizacji szkody.

W zakresie uzasadnionego okresu najmu pojazdu zastępczego oraz kosztów parkowania Sąd skorzystał z wiedzy biegłego z zakresu techniki motoryzacyjnej R. P., który ustalił, iż uzasadniony okres najmu z uwzględnieniem procedury likwidacyjnej wyniósł 22 dni.

Sąd w całości przychyla się do stanowiska biegłego sądowego. Zdaniem Sądu uzasadniony okres najmu oraz przechowywania uszkodzonego pojazdu wynosił 22 dni.

Powołany w toku postepowania biegły sądowy stwierdził w swej opinii, że koszt jednej doby parkowania samochodu uszkodzonego wynosi od 10 zł do 39 zł, zaś okres parkowania musi być zgodny z okresem naprawy.

Biorąc pod uwagę wyżej poczynione rozważania, Sąd uznał dochodzone przez powoda roszczenie za zasadne w części i w związku z tym w punkcie 1 sentencji wyroku zasądzono od pozwanej na rzecz powoda kwotę 1.614 złotych (90 zł brutto x 22 - 990 zł = 990 zł; 39 zł brutto x 22 – 234 zł = 624 zł ).

O odsetkach Sąd orzekł na podstawie art. 481 k.c. w zw. z art. 14 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (t.j. Dz. U. 2018.473) . Zgodnie z art. 14 ww ustawy, Zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie w terminie 30 dni licząc od dnia złożenia przez poszkodowanego lub uprawnionego zawiadomienia o szkodzie. W przypadku gdyby wyjaśnienie w terminie, o którym mowa w ust. 1, okoliczności niezbędnych do ustalenia odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń albo wysokości odszkodowania okazało się niemożliwe, odszkodowanie wypłaca się w terminie 14 dni od dnia, w którym przy zachowaniu należytej staranności wyjaśnienie tych okoliczności było możliwe, nie później jednak niż w terminie 90 dni od dnia złożenia zawiadomienia o szkodzie, chyba że ustalenie odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń albo wysokości odszkodowania zależy od toczącego się postępowania karnego lub cywilnego. W terminie, o którym mowa w ust. 1, zakład ubezpieczeń zawiadamia na piśmie uprawnionego o przyczynach niemożności zaspokojenia jego roszczeń w całości lub w części, jak również o przypuszczalnym terminie zajęcia ostatecznego stanowiska względem roszczeń uprawnionego, a także wypłaca bezsporną część odszkodowania. Powód domagał się ustawowych odsetek za opóźnienie od dnia 8 sierpnia 2017 r., a powyższe żądanie pozostawało uzasadnione w świetle powołanych przepisów.

O kosztach procesu Sąd orzekł zgodnie z art. 100 k.p.c. na zasadzie stosunkowego rozdzielenia, gdyż biorąc pod uwagę, iż powód dochodził kwoty 4.689,60 zł a zasądzeniu podlegała kwota 1.614 zł, to utrzymał się ona z dochodzonym roszczeniem w 35 %. Na wydatki procesowe powoda składały się kwoty: 235 zł z tytułu opłaty od pozwu, 17 zł z tytułu opłaty od pełnomocnictwa, koszt zastępstwa procesowego w kwocie 900 zł, co dało łączną kwotę 1.152 zł. Na wydatki procesowe strony pozwanej składały się kwoty: 17 zł tytułem opłaty od pełnomocnictwa oraz 900 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego oraz 630,57 zł zaliczki na poczet biegłego, co dało łącznie kwotę 1.547,57 zł. W związku z powyższym suma kosztów procesu stron wynosiła 2.699,57 zł. Powódka utrzymała się ze swoim żądaniem w 35 % a zatem powód powinien zwrócić pozwanej kwotę 602,72 zł (2.699,57 zł x 65 % = 1.754,72 zł; 1.754,72 zł – 1.152 zł = 602,72 zł) i taka też kwota została zasądzona w punkcie 3 sentencji wyroku.

Na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych Sąd nakazał pobrać od powoda kwotę 75,23 zł a od pozwanej kwotę 40,51zł, tytułem kosztów sądowych tj. kosztów utraconego zarobku oraz dojazdu świadka na rozprawę do Sądu, o czym orzeczono w punkcie 4 i 5 wyroku.

SSR Jolanta Brzęk