Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 kwietnia 2019r.

Sąd Okręgowy w Toruniu, I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Andrzej Westphal

Protokolant: st. sekr. sąd . Katarzyna Chudzińska

po rozpoznaniu w dniu: 18 kwietnia 2019r. w T.

sprawy z powództwa: (...) S.A z siedzibą w T.

przeciwko: T. M. , D. K. , H. K. i J. M.

o zapłatę

I . uchyla w całości nakaz zapłaty z dnia 13 kwietnia 2018r. wydany w postępowaniu nakazowym – sygnatura akt I Nc 113/18 - i oddala powództwo ,

II. zasądza od powoda (...) S.A z siedzibą w T. na rzecz pozwanych T. M. , D. K. , H. K. i J. M. solidarnie kwotę 8.856,00 zł ( osiem tysięcy osiemset pięćdziesiąt sześć ) brutto z tytułu wynagrodzenia pełnomocnika z urzędu - radcy prawnego K. M.,

III. nakazuje pobrać od powoda na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Toruniu kwotę 80.124,00 zł ( osiemdziesiąt tysięcy sto dwadzieścia cztery ) z tytułu kosztów sądowych .

Sygn. akt I C 1098 /18

UZASADNIENIE

Powód (...) S.A z siedzibą w T. domagał się zasądzenia solidarnie od pozwanych : T. M., D. K. , H. K. i J. M. w postępowaniu nakazowym na podstawie weksla kwoty 534.116,36 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 29 sierpnia 2017r. do dnia zapłaty.

W dniu 13 kwietnia 2018r. sąd wydał nakaz zapłaty ( k. 40 ) .

Pozwani złożyli zarzuty ( k. 44 – 45, 65- 66 , 87- 88 , 118 – 119 ). Wnosili o uchylenie nakazu zapłaty i oddalenie powództwa.

Sąd ustalił , co następuje :

G. K. został oskarżony o to ,że w okresie od kwietnia 2017 roku daty dziennej bliżej nieustalonej do dnia 29 maja 2017 roku w L. , w krótkich odstępach czasu w wykonaniu z góry powziętego zamiaru , z magazynu hurtowni alkoholu (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w T. , mieszczącego się w L. przy ul. (...) , zabrał w celu przywłaszczenia towar w postaci butelek z zawartością wyrobów alkoholowych producentów różnych marek o łącznej wartości 436.514,61 zł , co stanowiło mienie znacznej wartości , na szkodę (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w T. .

G. K. był pracownikiem tej Spółki i pełnił funkcję kierownikiem magazynu w L. .

W dniu 30 maja 2017r. T. M., D. K. , H. K. , J. M. i powód zawarli (...) . Pozwani oświadczyli że wiedzą , że G. K. jest zobowiązany do zapłaty na rzez wierzyciela (tj. (...) S.A z siedzibą w T. ) kwoty co najmniej 300.000 zł tytułem naprawienia szkody . Pozwani oświadczyli ,że solidarnie poręczają za to zobowiązanie do pełnej wysokości szkody. Jednocześnie zobowiązywali się dokonać zapłatę do dnia 31 grudnia 2017r. , jeżeli G. K. nie zrobi tego w terminie do 30 września 2017r.

Pozwani T. M., D. K. , H. K. i J. M. wystawili weksel in blanco i podpisali deklarację wekslową z dnia 30 maja 2017r. Stwierdzono w niej , że jest on wystawiony na zabezpieczenie zobowiązań wobec (...) S.A. z siedzibą w T. wynikających z porozumienia z dnia 30 maja 2017r.

Pismami z dnia 19 czerwca 2017r. pozwani zostali wezwani do zapłaty kwoty 543.116,36 zł. Pismami z dnia 3 sierpnia 2017r. powiadomiono ich o wypełnieniu weksla na tę kwotę i wezwano do jego wykupu .

okoliczności niesporne

Sąd zważył , co następuje :

Okoliczności istotne dla rozstrzygnięcia sprawy nie były sporne między stronami .

Weksel wystawiony przez pozwanych miał charakter weksla własnego – art. 101 prawa wekslowego . Na podstawie art. 103 prawa wekslowego ma do niego zastosowanie , między innymi , art. 10 prawa wekslowego . Zgodnie z tym przepisem , jeżeli weksel niezupełny w chwili wystawienia , uzupełniony został niezgodnie z zawartym porozumieniem , nie można wobec posiadacza zasłaniać się zarzutem , że nie zastosowano się do tego porozumienia , chyba że posiadacz nabył weksel w złej wierze albo przy nabyciu dopuścił się rażącego niedbalstwa.

Zdaniem sądu, nie można abstrahować od oceny , czy przyjęcie przez pozwanych zobowiązania za zadłużenie spowodowane przez G. K. nie jest sprzeczne z powszechnie obowiązującymi przepisami , a przez to – nieważne . Zgodnie bowiem z art. 58 § 1 k.c. ( kodeku cywilnego ) czynność prawna sprzeczna z ustawą albo mająca na celu obejście ustawy jest nieważna chyba ,że właściwy przepis przewiduje inny skutek , w szczególności ten, iż na miejsce nieważnych postanowień czynności prawnej wchodzą odpowiednie przepisy ustawy . Regulacja ta ma zastosowanie także do czynności prawa wekslowego .

Należy zwrócić uwagę , że podstawą wystawienia weksla było zawarcie porozumienia o poręczeniu przez pozwanych za odszkodowanie , które miał zapłacić G. K. . Ocenie należy więc poddać tę umowę . Weksel stanowił tylko jej zabezpieczenie . Dokonanie tej oceny nie pozostaje w sprzeczności z prawem wekslowym. Posiadaczem weksla jest bowiem nadal wierzyciel z tej umowy, czyli powód . Nie doszło bowiem do zbycia weksla , a przez to - do „oderwania” go od materialnoprawnej podstawy jego wystawienia . Nie nabrał więc on charakteru abstrakcyjnego ,gdy szczególnej ochronie podlega jego nabywca (por. art. 17 prawa wekslowego ) . Uwzględniając te uwarunkowania , można więc było dokonać ocenę , czy zasadny jest zarzut pozwanych sięgający do regulacji prawa pracy. Odpowiedź na to pytanie jest pozytywna .

Odpowiedzialność pracownika za szkodę wyrządzoną pracodawcy wynika wyłącznie z regulacji zawartych w dziale V kodeksu pracy zatytułowanym „Odpowiedzialność materialna pracowników” . Nie można żądać od pracownika dodatkowego zabezpieczenia poprzez instytucję z zakresu prawa cywilnego jaką jest weksel. W niniejszej sprawie nie był on jednak wystawiony przez pracownika – G. K. - lecz przez osoby , które przystąpiły do jego długu . Takie zabezpieczenie spłaty zobowiązania nie jest jednak skuteczne . Przepisy określające odpowiedzialność pracownika za szkodę mają odrębny charakter od przepisów cywilistycznych dotyczących problematyki jej naprawienia . Pracownik ponosi odpowiedzialność jedynie na podstawie przepisów kodeksu pracy i według zasad określonych lub wynikających z tych przepisów. Z tą zasadą sprzeczne jest domaganie się od pracownika wystawienia weksla . Przenosiłoby to bowiem jego odpowiedzialność na grunt cywilnoprawny i to jeszcze w sposób abstrakcyjny – oderwany od stosunku pracy , gdyż przecież weksel funkcjonuje w obrocie w oderwaniu od stosunku materialnoprawnego. Tylko więc pracownik ponosi odpowiedzialność , gdyż jest ona ściśle związana ze stosunkiem pracy . Nie można więc rozszerzać jej na inne osoby na zasadzie przystąpienia do długu. Nie można więc także czynić tego poprzez wystawienie weksla . Pozwani nie pozostawali i nie pozostają w stosunku pracy wobec powoda. Nie są oni sprawcami wyrządzonej mu szkody .Nie mogli skutecznie wystawić weksla obciążającego ich odpowiedzialnością za szkodę wyrządzoną przez pracownika . Nie mogą przystąpić do jego długu . Wynika on bowiem ze stosunku pracy i obciąża tylko pracownika .

Na marginesie dodać należy ,że abstrakcyjny charakter weksla mógłby stwarzać dla pozwanych duże trudności w uwolnieniu się od odpowiedzialności w przypadku jego zbycia . Zgodnie bowiem z art. 17 prawa wekslowego osoby przeciwko którym dochodzi się praw z weksla , nie mogą wobec posiadacza zasłaniać się zarzutami opartymi na stosunkach osobistych z wystawcą lub z posiadaczami poprzednimi , chyba że posiadacz , nabywając weksel , działał świadomie na szkodę dłużnika .

Czynność w postaci zawarcia „Porozumienia” z dnia 30 maja 2017r. była więc nieważna i było to wystarczającą podstawą do uwzględnienia zarzutów pozwanych . Zgodnie z art. 496 k.p.c. sąd uchylił nakaz zapłaty w całości i oddalił powództwo .

Zbędne jest więc ustosunkowywanie się do pozostałych argumentów pozwanych oraz zbędne było prowadzenie w związku z nimi postępowania dowodowego. Chodzi tu o zarzuty takie jak : podpisanie weksla i porozumienia pod wpływem groźby , sprzeczność czynności z zasadami współżycia społecznego, przedwczesne wypełnienie weksla , niewykazanie wysokości kwoty na nim widniejącej , niemożność poręczenia za dług przyszły bez określenia limitu kwoty zobowiązania . Nie było też potrzeby prowadzenia postępowania dowodowego z zeznań świadków wskazanych w pozwie . Na rozprawie w dniu 18 kwietnia 2019 r. sąd oddalił więc wnioski dowodowe obu stron ( k. 214 ) .

Na tej rozprawie , na podstawie art. 207 § 6 k.p.c. , sąd zwrócił jako spóźnione pismo pełnomocnika powoda złożone w tym dniu . Po zapoznaniu się z nim sędzia stwierdził ,że zawierało ono polemikę z pismem pełnomocnika pozwanych z dnia 12 lipca 2018r. Nawet uwzględniając czas potrzebny na doręczenie pism bezpośrednio między pełnomocnikami , należy stwierdzić ,że pełnomocnik powoda miał 9 miesięcy na złożenie pisma zawierającego polemikę , o ile widział taką potrzebę .

Skoro powód przegrał sprawę , to jego obciążały koszty związane z tym procesem – art. 98 § 1 k.p.c. Pozwani byli reprezentowani przez pełnomocnika z urzędu . Zgodnie z § 8 pkt 7 rozporządzenia z dnia 3 października 2016r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu ( Dz. U . poz. 1715 ze zmianami ) dla wartości przedmiotu sporu powyżej 200.000,00 zł do 2.000.000,00 zł wynagrodzenie pełnomocnika wynosi 7.200,00 zł. Na podstawie § 4 pkt 3 zostało ono powiększone o podatek VAT . Łącznie wyniosło więc ono 8.856,00 zł. W tym przypadku solidarność po stronie pozwanych miała podstawę w odpowiednim zastosowaniu art. 105 § 2 k.p.c.

Wszyscy pozwani korzystali ze zwolnienia od kosztów sądowych . W związku z tym nie ponosili opłaty od zarzutów. Stanowi ona ¾ opłaty od pozwu - art. 19 ust. 4 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. W niniejszej sprawie opłata od zarzutów wyniosła 20.031,00 zł . Jest ona uiszczana od pisma – art. 3 ust . 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych . Każdy z pozwanych złożył osobne pismo zawierające zarzuty . Na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych sprawach cywilnych i art. 98 § 1 k.p.c. należało więc pobrać od powoda kwotę 80.124,00 zł ( 4 x 20.031,00 zł ).