Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 lutego 2019 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 27 lutego 2019 r. w Gliwicach

sprawy J. D. (1)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

o prawo do emerytury

na skutek odwołania J. D. (1)

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

z dnia 14 sierpnia 2018 r. nr (...)

oddala odwołanie.

(-) SSO Grażyna Łazowska

Sygn. akt VIII U 2686/18

UZASADNIENIE

Decyzją z 14 sierpnia 2018r. organ rentowy Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. odmówił ubezpieczonemu J. D. (2) ( D. ) prawa do emerytury na podstawie art.184 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w związku z §4 rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, gdyż na dzień 1 stycznia 1999r. nie udokumentował on wymaganego 15-letniego okresu pracy w szczególnych warunkach, wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

Organ rentowy wskazał, że do pracy w warunkach szczególnych nie zaliczył okresu zatrudnienia ubezpieczonego od 1 października 1975r. do 30 kwietnia 1992r. z uwagi na brak informacji w jakim okresie ubezpieczony był zatrudniony jako monter instalacji sanitarnych, a w jakim jako spawacz.

Ubezpieczony w odwołaniu od decyzji domagał się jej zmiany przez przyznanie prawa do emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych podnosząc, że posiada konieczny do przyznania świadczenia okres pracy w warunkach szczególnych, po zaliczeniu okresu zakwestionowanego przez organ rentowy.

Organ rentowy w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie podtrzymując stanowisko zajęte w skarżonej decyzji.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Ubezpieczony J. D. (2) w dniu (...) ukończył wiek 60 lat.

Na dzień 1 stycznia 1999r. legitymuje się 25 – letnim okresem składkowym
i nieskładkowym. Nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego.

Wniosek o emeryturę ubezpieczony złożył 7 sierpnia 2018r. i w jego rozpoznaniu organ rentowy wydał decyzję skarżoną.

Ubezpieczony od 1 października 1973r. do 30 kwietnia 1992r. był zatrudniony
w (...) Przedsiębiorstwie (...).

W świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach z 10 maja 1999r. zakład pracy wskazał, że od 1 października 1975r. do 30 kwietnia 1992r. ubezpieczony stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę montera instalacji sanitarnych oraz spawacza wymienioną w wykazie A dziale V poz.1 oraz w dziale XIV poz.12 rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983r. na stanowisku montera instalacji sanitarnych – spawacza wymienionym w wykazie A dziale V poz.1 pkt 7 oraz dziale XIV poz.12 pkt 9 wykazu stanowiącego załącznik nr 1 do Zarządzenia Nr 17 Ministra Górnictwa i Energetyki z 12 sierpnia 1983r. w sprawie określenia stanowisk pracy resorcie górnictwa i energetyki, a na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach.

Przedsiębiorstwo (...) wykonywało roboty na terenie różnego rodzaju obiektach kopalnianych. Pracownicy Przedsiębiorstwa świadczyli pracę na oddziałach płuczki, w sortowniach, łaźniach, także na innych obiektach kopalni, gdzie zajmowali się montażem i remontem wszelkiego rodzaju rurociągów, grzejników, wszelkimi instalacjami sanitarnymi. Wykonywali także pracę na osiedlach górniczych, gdzie budowali wymiennikownie. Najczęściej prace były wykonywane na poziomie „ 0 ”, czasami na wysokości, czy też w wykopach. Pracowano wówczas w brygadach 5 – 6 osobowych. W brygadzie co do zasady było dwóch spawaczy, a pozostali pracownicy zajmowali się transportem elementów rurociągu, przygotowaniem ich dla spawania, układaniem. Spawacze zajmowali się tylko spawaniem tych elementów. Ubezpieczony początkowo pracował jako monter instalacji. W okresie od 7 kwietnia 1977r. do czerwca 1977r. odbył kurs spawacza. W dniu 25 czerwca 1977r. została mu wydana książeczka spawacza. Od tego czasu pracował stale i w pełnym wymiarze czasu pracy jako spawacz. W czasie odbywania kursu spawalniczego ubezpieczony wykonywał pracę montera instalacji i dodatkowo inni doświadczeni pracownicy uczyli go cięcia palnikiem gazowym. Z uwagi na to, że prace spawalnicze były wykonywane na terenach kopalni, nie było możliwości by wykonywał jej pracownik bez uprawnień. Indywidualny sprzęt spawalniczy były wydawany dopiero po przedstawieniu książeczki spawacza.

Razem z ubezpieczonym w tym samym Przedsiębiorstwie pracowali J. K.
i W. K..

Po zakończeniu pracy w W., ubezpieczony nie wykonywał pracy w szczególnych warunkach.

Powyższe Sąd ustalił na podstawie dokumentacji akt organu rentowego, akt osobowych ubezpieczonego oraz świadków J. K. i W. K., zeznań ww. świadków oraz zeznań ubezpieczonego ( protokół elektroniczny z rozprawy z 27 lutego 2019r. czas 00:05:32 – 00:51:49 ).

Sąd dał wiarę zeznaniom słuchanych w sprawie świadków J. K.
i W. K. oraz zeznaniom ubezpieczonego, gdyż były one rzeczowe, logiczne, przekonujące, zgodne ze sobą i zgromadzoną w sprawie dokumentacją.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie ubezpieczonego J. D. (2) nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 184 ust. 1 i 2 w zw. z art. 32 ust. 1 i 2 ustawy z 17 grudnia 1998r.
o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ( t.j. Dz. U. z 2018r., poz.1270 ze zm. ) zwanej dalej ustawą, prawo do emerytury przysługuje ubezpieczonemu urodzonemu po dniu 31 grudnia 1948r., który:

-

ukończył 60 lat,

-

udokumentował do dnia 31 grudnia 1998r. 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych, w tym co najmniej 15 lat zatrudnienia przy pracach wymienionych w wykazie A rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8 poz.43 ze zm.),

-

nie przystąpił do OFE albo złożył wniosek o przekazanie środków zgromadzonych
na rachunku w OFE za pośrednictwem ZUS, na dochody budżetu państwa.

Po myśli § 2 ust. 1 i 2 w/w rozporządzenia, okresami pracy uzasadniającymi prawo
do świadczeń na zasadach określonych w tym akcie prawnym są okresy, w których praca
w szczególnych warunkach jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. Okresy pracy, o których mowa w ust. 1, stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy.

Dla oceny, czy pracownik pracował w szczególnych warunkach, nie ma istotnego znaczenia nazwa zajmowanego przez niego stanowiska, tylko rodzaj powierzonej mu pracy.

Ubezpieczony J. D. (1) w dniu(...). ukończył wiek emerytalny
60 lat, legitymuje się na dzień 1 stycznia 1999r. 25 - letnim okresem składkowym
i nieskładkowym oraz nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego.

Okoliczność sporna w rozpoznawanej sprawie dotyczyła posiadania przez ubezpieczonego na dzień 1 stycznia 1999r. wymaganego 15 – letniego okresu pracy wykonywanej w warunkach szczególnych.

W wykazie A, dziale V poz.1 załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983r. wymieniono prace w warunkach szczególnych: „ roboty wodnokanalizacyjne oraz budowa rurociągów w głębokich wykopach”, natomiast w wykazie A dziale XIV poz.12: „ prace przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym, gazowym i atomowodorowym ”.

Z materiału dowodowego sprawy wynika, że ubezpieczony podczas spornego zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) początkowo pracował jako monter instalacji sanitarnych. Praca na tym stanowisku nie może być jednak zaliczona do pracy
w warunkach szczególnych, gdyż nie została wymieniona jako praca w warunkach szczególnych w załączniku do rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983r. zawierającym katalog takich prac. Wprawdzie została ona wyszczególniona jako praca
w warunkach szczególnych w załączniku nr 1 do Zarządzenia Nr 17 Ministra Górnictwa
i (...) z 12 sierpnia 1983r. w sprawie określenia stanowisk pracy w resorcie górnictwa i energetyki, a na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach - wykaz A dział V poz. 1 pkt 7, na co powoływał się zakład pracy w świadectwie wykonywania pracyw warunkach szczególnych, lecz nie może to stanowić samodzielnej podstawy prawnej do uwzględnienia takiej pracy na prawo do emerytury wcześniejszej, gdyż zarządzenia resortowe nie mają mocy prawnie wiążącej i dla sądu mogą mieć co najwyżej charakter pomocniczy. Podstawą dla określenia pracy wykonywanej w warunkach szczególnych jest rozporządzenie z 8 lutego 1983r., w którym nie wymieniono stanowiska montera instalacji sanitarnych. W wykazie A, dziale V, poz. 1 wskazano wyłącznie na pracę w warunkach szczególnych: „ roboty wodnokanalizacyjne oraz budowę rurociągów w głębokich wykopach ”. Ubezpieczony pracy takiej jednak nie wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, czego wymaga §2 ww. rozporządzenia, gdyż jako monter w wykopach pracował tylko czasami, na co wyraźnie zwrócili uwagę zeznający w sprawie świadkowie i potwierdził to ubezpieczony. Istotnych jest, że ubezpieczony jako monter instalacji sanitarnych pracował nie tylko na oddziałach płuczki i sortowni, ale innych obiektach kopalnianych takich jak łaźnie, a także na osiedlach górniczych. Oznacza to, że pracy ubezpieczonego w tym okresie nie można zakwalifikować do prac wymienionych w wykazie A, dział XIV poz. 25 „ bieżąca konserwacja agregatów i urządzeń oraz prace budowlano-montażowe i budowlano-remontowe na oddziałach będących w ruchu, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie”

Do pracy w warunkach szczególnych można natomiast zaliczyć zatrudnienie ubezpieczonego na stanowisku spawacza od czasu uzyskania uprawnień spawalniczych potwierdzonych w książeczce spawacza, to jest od 25 czerwca 1977r. do końca zatrudnienia w Przedsiębiorstwie, czyli do 30 kwietnia 1992r., kiedy to ubezpieczony faktycznie stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pracował jako spawacz. Zaliczenie tego okresu nie pozwala jednak na przyznanie ubezpieczonemu prawa do dochodzonego świadczenia, gdyż ubezpieczony na dzień 1 stycznia 1999r. nie legitymuje się wymaganym 15 – letnim okresem pracy w warunkach szczególnych, a posiada zaledwie 14 lat, 10 miesięcy i 6 dni takiej pracy. Brak jest podstaw do tego, aby do pracy w warunkach szczególnych ( jako spawacz ) zaliczyć ubezpieczonemu okres kiedy odbywał kurs spawalniczy, bowiem ubezpieczony faktycznie pracował wówczas jako monter i tylko dodatkowo był uczony przez innych pracowników cięcia palnikiem gazowym. Tymczasem jako pracę w warunkach szczególnych, co wskazano już wcześniej, można zaliczyć taką pracę, która jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, czyli świadczona codziennie i przez pełną dniówkę roboczą obowiązującą danego pracownika. Taką pracę na stanowisku spawacza ubezpieczony wykonywał dopiero od 26 czerwca 1977r. i jak wynika z zeznań świadków, mógł wykonywać dopiero od takiej właśnie daty w sytuacji, gdy na kopalniach, żeby wykonywać pracę spawacza trzeba było być po ukończonym kursie spawalniczym i posiadać książeczkę spawacza. Na inne jeszcze okresy pracy w warunkach szczególnych ubezpieczony nie powoływał się. Na rozprawie 27 lutego 2019r. zeznał, że po pracy w Przedsiębiorstwie (...) w warunkach szczególnych nie pracował.

Skoro ubezpieczony na dzień 1 stycznia 1999r. nie udowodnił wymaganego 15 – letniego okresu pracy w warunkach szczególnych, to nie przysługuje mu prawo do emerytury wcześniejszej na podstawie przepisów cytowanych na wstępie.

W konsekwencji powyższego Sąd z mocy art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oddalił odwołanie ubezpieczonego jako bezzasadne.

(-) SSO Grażyna Łazowska