Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 sierpnia 2019 r.

Sąd Rejonowy Gdańsk - Południe w Gdańsku w II Wydziale Karnym w składzie:

Przewodniczący sędzia Magdalena Czaplińska

Protokolant Józef Wierzbicki

po rozpoznaniu w dniach 18.12.2017 r., 22.02.2018 r., 30.07.2018 r., 07.01.2019 r., 21.03.2019 r., 08.08.2019 r. sprawy

M. O. , ur. (...) w G.,

syna J. i J. z domu B.

oskarżonego o to, że:

w dniu 08 stycznia 2016 r. w G. w celu udaremnienia wykonania orzeczenia sądu w postaci nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym wydanego przez Sąd Rejonowy dla Krakowa – Śródmieścia w Krakowie Wydział IV Gospodarczy z dnia 25 kwietnia 2013 r. w sprawie IV GNc 1956/13 zbył składnik swojego majątku w postaci samochodu marki C. (...) o nr rej. (...) za kwotę 26 000 zł (brutto), uprzednio zajęty przez komornika sądowego przy Sądzie Rejonowym Gdańsk – Południe w Gdańsku T. K. w sprawie Km 111/15, a następnie uzyskane ze sprzedaży środki finansowe ukrył uniemożliwiając w ten sposób zaspokojenie swojego wierzyciela, tj. Spółki (...) dla Stomatologii W. F., B. F. sp. j.,

tj. o przestępstwo z art. 300 § 2 k. k.

I.  oskarżonego M. O. uznaje za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu, z tym ustaleniem, że zbył on przedmiotowy samochód za kwotę 26 600 złotych, czyn ten kwalifikuje z art. 300 § 2 k. k. i za to przy zastosowaniu art. 37 a k. k. na podstawie art. 300 § 2 k. k. w zw. z art. 34 § 1, § 1 a pkt 1, § 1b, § 2 k. k. w zw. z art. 35 § 1 k. k. skazuje go na karę 8 (ośmiu) miesięcy ograniczenia wolności polegającej na wykonywaniu nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 30 (trzydziestu) godzin w stosunku miesięcznym;

II.  na podstawie art. 626 § 1 k. p. k., art. 627 k. p. k. oraz art. 1, art. 2 ust. 1 pkt 3, art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych (tekst jednolity: Dz. U. z 1983 r., nr 49, poz. 223 z późniejszymi zmianami) zasądza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe w kwocie 658,72 złotych, w tym wymierza mu opłatę w kwocie 180 złotych.

Sygn. akt: II K 201/17

UZASADNIENIE

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

M. O. od 1993 r. prowadził własną działalność gospodarczą, w ramach której zajmował się sprzedażą i serwisem sprzętu medycznego. Współpracował m.in. ze Spółką (...) dla Stomatologii (...) spółka jawna w K.. Od około 2010 roku zaczęły się jego problemy z regulacją zobowiązań, posiadał zadłużenie m.in. względem ww. spółki.

Nakazem zapłaty z dnia 25 kwietnia 2013 r. wydanym przez Sąd Rejonowy dla Krakowa – Śródmieścia w Krakowie M. O. został zobowiązany do zapłaty na rzecz ww. spółki kwoty 7.400,00 zł tytułem należności głównej, ustawowych odsetek liczonych od dnia 17.12.2011 r. do dnia zapłaty, a także kwoty 1.280,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Jako, iż M. O. nadal nie regulował swojego zobowiązania, w dniu 6 marca 2015 r. wierzyciel FM Produkty dla Stomatologii (...) spółka jawna w K. w dniu 6 marca 2015 r. złożył do komornika sądowego przy Sądzie Rejonowym Gdańsk – Południe w Gdańsku T. K. wniosek o zabezpieczenie ww. roszczenia.

W dniu 9 czerwca 2015 roku komornik sądowy T. K. w sprawie o sygn. KM 111/15 dokonał zabezpieczenia na poczet ww. zadłużenia należącego do M. O. samochodu marki C. (...) nr rej. (...) rok produkcji 2010, którego wartość oszacował na kwotę 19.000 zł. Zabezpieczony samochód, na którym umieszczono kartki z pieczęcią komornika, pozostawiono we władaniu dłużnika – oddano pod dozór M. O..

W dniu 8 stycznia 2016 r. M. O. usunął znaki zajęcia ww. pojazdu i zbył go na rzecz K. K. za kwotę 26.600 zł. M. O. nie poinformował K. K., że pojazd jest przedmiotem postępowania egzekucyjnego. K. K. dowiedział się o tym dopiero w dniu 2 lutego 2016 r., gdy chciał przerejestrować pojazd w Wydziale Komunikacji.

W dniu 4 lutego 2016 r. K. K. stawił się w Kancelarii (...) komornika T. K. z prośbą o zwolnienie pojazdu spod egzekucji komorniczej. Postanowieniem Sądu Rejonowego Gdańsk- Południe w Gdańsku z dnia 26 kwietnia 2016 roku w sprawie o sygn. akt IX C 383/16 postępowanie egzekucyjne w części dotyczącej ww. pojazdu zostało zawieszone do czasu prawomocnego rozstrzygnięcia sprawy.

K. K. ustalił, że ww. pojazd jest przedmiotem także innych postępowań egzekucyjnych, tj. m.in. postępowania prowadzonego przez komornika sądowego przy Sądzie Rejonowym Gdańsk –Północ w Gdańsku T. W. w sprawie o sygn. Km 42/15 z wniosku innego wierzyciela, postępowania prowadzonego przez komornika sądowego przy Sądzie Rejonowym Gdańsk –Południe w Gdańsku H. G., postępowania prowadzonego przez komornika sądowego przy Sądzie Rejonowym w Gdyni B. B. w sprawie KM 667/16.

M. O. i K. K. doszli do porozumienia i ustalili, że oskarżony przekaże mu kwotę 13.000 zł, którą ten następnie przekaże wierzycielom, którzy domagali się egzekucji swoich wierzytelności z zakupionego przez niego samochodu. W związku z powyższym, w dniu 25.02.2016 r. K. K. przelał na konto komornika T. W. kwotę 4.100 zł celem spłaty wierzytelności dochodzonej w toku postępowania egzekucyjnego Km 42/15. Ponadto K. K. próbował także porozumieć się z wierzycielem FM Produkty dla Stomatologii (...) spółka jawna w K. w kwestii częściowej spłaty zadłużenia M. O. względem tejże spółki poprzez przelanie na ich rzecz kwoty 8.400 zł. Jednakże jako, iż ww. wierzyciel nie zaakceptował warunków spłaty zaproponowanych przez K. K., ten przelał ww. kwotę, tj. 7.145,00 zł, na rzecz Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Gdyni B. B. z tytułu należności M. O. dochodzonej w sprawie KM 667/16 z wniosku innego wierzyciela. Ponadto z tytułu podróży do G., które K. K. odbył w związku zadłużeniami M. O. celem m.in. stawiennictwa w kancelariach komorniczych, K. K. z przelanej mu przez M. O. kwoty 13.000 zł potrącił sobie kwotę 1.755 zł.

Wyrokiem z dnia 2 lutego 2017 r. Sąd Rejonowy Gdańsk – Południe w Gdańsku w sprawie o sygn. akt IX C 383/16 zwolnił pojazd marki C. (...) nr rej. (...) rok produkcji 2010 spod egzekucji prowadzonej przez komornika T. K., w sprawie o sygn. KM 111/15. Na mocy postanowienia Sądu z dnia 21 listopada 2017 r. postępowanie egzekucyjne w sprawie o sygn. KM 111/15 zostało zawieszone.

Zadłużenie M. O. względem FM Produkty dla Stomatologii (...) spółka jawna w K. nie zostało ostatecznie uregulowane w całości ani w części.

W 2017 roku w stosunku do M. O. toczyło się 27 postępowań egzekucyjnych.

Dowód: zeznania świadków : K. K. – k. 318-319, 29, D. C. – k. 274 -275, 32, akta sprawy egzekucyjnej komornika sądowego przy Sądzie Rejonowym Gdańsk- Południe w Gdańsku KM 111/15 – kserokopia – k. 44-115, w tym w szczególności : wniosek – k. 46-47, nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym – k. 53, protokół zabezpieczenia ruchomości – k. 96, protokół – k. 106, faktura VAT (...) – k. 107, postanowienie o zabezpieczeniu powództwa – k. 115, potwierdzenie przelewu – k.189, oświadczenie o otrzymaniu pieniędzy – k. 190, protokół zajęcia ruchomości przez komornika H. G. – k.192, protokół zajęcia ruchomości przez komornika T. W. – k. 194, akta sprawy KM 111/15 dołączone do akt – postanowienie w przedmiocie uchylenia zajęć i zawieszenia postępowań egzekucyjnych, potwierdzenie przelewu – k. 247, 248, 314, 315, 316, wyjaśnienia M. O. – k. 201-202, 120-121

Oskarżony M. O. nie był uprzednio karany sądownie.

Dowód : dane o karalności – k. 59

W toku postępowania przygotowawczego oskarżony M. O. został poddany badaniu przez dwóch biegłych lekarzy psychiatrów, którzy w wydanej opinii sądowo – psychiatrycznej zgodnie stwierdzili, że nie jest on chory psychicznie ani upośledzony umysłowo. W inkryminowanym czasie w odniesieniu do zarzucanego czynu M. O. nie miał zniesionej ani w znacznym stopniu ograniczonej zdolności rozpoznania znaczenia czynu i pokierowania swoim postępowaniem. Oskarżony może uczestniczyć w czynnościach procesowych. Jego stan psychiczny pozwala mu na prowadzenie obrony w sposób samodzielny i rozsądny.

Dowód : opinia sądowo – psychiatryczna – k. 153-155

Sąd zważył, co następuje:

Dokonując ustaleń faktycznych w sprawie Sąd oparł się przede wszystkim na zeznaniach świadków K. K., D. C. oraz na zebranych dokumentach. Wyjaśnienia oskarżonego M. O. posłużyły poczynieniu ustaleń faktycznych w części, w jakiej znalazły potwierdzenie w zeznaniach świadków i zebranych w sprawie dokumentach.

Za wiarygodne Sąd uznał zeznania świadka K. K., gdyż były one konsekwentne, a ponadto znalazły potwierdzenie w treści zgromadzonych w aktach sprawy dokumentów, w szczególności w aktach sprawy komorniczej KM 111/15, a także dokumentach w postaci potwierdzeń przelewów na rzecz komorników tytułem spłaty zadłużenia M. O.. Nadto świadek jako osoba obca w stosunku do oskarżonego nie miał interesu w tym, by świadczyć wbrew prawdzie na jego niekorzyść.

Za równie wiarygodne Sąd uznał zeznania świadka D. C. – kierownika ds. administracyjnych w będącej wierzycielem w sprawie komorniczej KM 111/15 firmie (...) dla Stomatologii (...) spółka jawna w K.. Zeznania świadka znalazły potwierdzenie w zebranej dokumentacji – w szczególności aktach ww. sprawy komorniczej. Także sam oskarżony w swoich wyjaśnieniach nie kwestionował, że sprzedał będący przedmiotem zajęcia komorniczego samochód.

Odnośnie wyjaśnienia oskarżonego, to co do zasady w toku sprawy nie ujawniły się okoliczności nakazujące odmówić im wiarygodności, niemniej jednak Sąd oceniał je tylko w zakresie, w jakim dotyczyły one niniejszej sprawy. Wobec czego Sąd dał wiarę oskarżonemu, że sprzedał będący przedmiotem postępowania egzekucyjnego KM 111/15 samochód na rzecz K. K.. Ponadto wiarygodne były też wyjaśnienia, że oskarżony przekazał K. K. kwotę 13.000 zł, aby ten spłacił wierzycieli, którzy się tego domagają. Okoliczność ta jednak nie miała dla niniejszej sprawy większego znaczenia, gdyż K. K. co prawda przekazał ww. pieniądze na rzecz wierzycieli oskarżonego, jednak nie na rzecz firmy (...) dla Stomatologii (...) spółka jawna w K., w konsekwencji czego wierzyciel ten nie został zaspokojony ani w całości ani w części. Sąd dał natomiast wiarę oskarżonemu, że w inkryminowanym czasie stracił on swój majątek, który był gwarantem jego działalności, a oprócz tego posiadał jeszcze szereg innych zobowiązań, w tym m.in. z tytułu alimentów i toczyło się w stosunku do niego szereg innych egzekucji komorniczych, co potwierdzają akta sprawy komorniczej KM 111/15. Podkreślić ponadto należy, że podnoszona przez oskarżonego okoliczność trudnej sytuacji majątkowej, w jakiej miał się znajdować w inkryminowanym czasie, nie mogła skutkować uniknięciem przez niego odpowiedzialności karnej.

Sąd dał wiarę wszystkim dokumentom urzędowym przywołanym w ustaleniach faktycznych. Zostały sporządzone przez uprawnione do tego osoby, w zakresie ich kompetencji i w prawem przepisanej formie. Ich autentyczność nie była przez żadną ze stron kwestionowana. Stanowią one obiektywne dowody zaświadczonych nimi okoliczności. Sąd nie znalazł żadnych podstaw dla podważenia ich wartości dowodowej. Sąd nie znalazł również podstaw pozwalających podważyć wartość dowodową ujawnionych dokumentów prywatnych. W toku postępowania nie były one kwestionowane przez żadną ze stron. Szczególne, a w zasadzie kluczowe znaczenie dla poczynienia ustaleń faktycznych, miały przede wszystkim dokumenty takie, jak orzeczenie sądowe w postaci nakazu zapłaty przez oskarżonego na rzecz FM Produkty dla Stomatologii (...) spółka jawna w K. (k. 53), protokołu zajęcia pojazdu (k. 96), faktury VAT za sprzedaż pojazdu (k. 107), potwierdzenie wykonania przelewu za kupno pojazdu (k. 30) oraz dokumentacja z akt sprawy egzekucyjnej KM 111/15.

Za rzetelną i godną uwzględnienia Sąd uznał opinię sądowo-psychiatryczną dotyczącą stanu zdrowia psychicznego oskarżonego M. O., a przede wszystkim jego poczytalności. Powyższa opinia została wydana przez osoby posiadające niezbędne kwalifikacje i doświadczenie zawodowe w wymienionej dziedzinie nauki. W zakresie treści jest ona przejrzysta, spójna i formułuje jednoznaczne odpowiedzi na pytania postawione w postanowieniu o dopuszczeniu tego dowodu. W toku postępowania nie była kwestionowana przez żadną ze stron.

Na podstawie zebranego materiału dowodowego należy uznać, że oskarżony M. O. dopuścił się czynu zarzucanego mu w akcie oskarżenia.

Czynu z art. 300 § 2 k. k. dopuszcza się w szczególności ten, kto, w celu udaremnienia wykonania orzeczenia sądu lub innego organu państwowego, udaremnia lub uszczupla zaspokojenie swojego wierzyciela przez to, że usuwa, ukrywa, zbywa, darowuje, niszczy, rzeczywiście lub pozornie obciąża albo uszkadza składniki swojego majątku zajęte lub zagrożone zajęciem, bądź usuwa znaki zajęcia.

Brak jest jakichkolwiek wątpliwości, że zachowanie oskarżonego odpowiada powyższemu opisowi. Dnia 8 stycznia 2016 r. w G. M. O. zbył na rzecz K. K. składnik swojego majątku w postaci samochodu marki C. (...) o nr rej. (...) za kwotę 26 600 zł (brutto). Nie ma ponadto wątpliwości, że powyższy pojazd był zajęty przez komornika sądowego przy Sądzie Rejonowym Gdańsk – Południe w Gdańsku T. K. w sprawie Km 111/15, prowadzonej z wniosku firmy (...) dla Stomatologii (...) spółka jawna w K. na podstawie nakazu zapłaty wydanego przez Sąd Rejonowy dla Krakowa – Śródmieścia w Krakowie Wydział IV Gospodarczy z dnia 25 kwietnia 2013 r. w sprawie IV GNc 1956/13. Oczywiste jest, że M. O. działał w celu udaremnienia wykonania ww. orzeczenia sądu i skutek ten został osiągnięty, albowiem poprzez zbycie ww. pojazdu wierzyciel FM Produkty dla Stomatologii (...) spółka jawna w K. nie został zaspokojony w całości ani w części. Uzyskanych bowiem ze sprzedaży samochodu pieniędzy oskarżony nie przekazał na rzecz ww. wierzyciela.

W tym miejscu wskazać należy, że Sąd dokonał drobnej modyfikacji opisu przypisanego oskarżonemu M. O. czynu ustalając, że zbył on przedmiotowy samochód za kwotę 26.600 zł, a nie - jak ustalił Prokurator w akcie oskarżenia - 26.000 zł, gdyż powyższe wprost wynikało z faktury VAT, jaką oskarżony wystawił K. K. za sprzedaż pojazdu (k. 107) oraz dokumentu potwierdzenia przelewu tejże kwoty tytułem ceny za zakup przedmiotowego pojazdu (k. 30).

Sąd nie znalazł jakichkolwiek podstaw do stwierdzenia, iż w czasie popełnienia przez oskarżonego przypisanego mu czynu, zachodziła jakakolwiek okoliczność wyłączająca jego kryminalną bezprawność. Nie zachodziły również żadne okoliczności wyłączające winę M. O.. Nie był on w szczególności ograniczony w możliwości rozpoznania znaczenia i konsekwencji swojego czynu przez chorobę psychiczną, niedorozwój umysłowy lub czasowe zaburzenie czynności psychicznych. M. O. jest i już w trakcie popełniania czynu był osobą dorosłą. W inkryminowanym czasie nie zaszła także czasowa niepoczytalność oskarżonego. Sprawca naruszył przepisy obowiązującego prawa, zdając sobie sprawę z ich treści i zagrożenia karnego.

Stopień szkodliwości społecznej czynu M. O. należy określić jako wysoki. Oskarżony działał bowiem w zamiarze bezpośrednim, z premedytacją i w celu osiągnięcia korzyści majątkowej. Jego działanie zmierzało do udaremnienia wykonania orzeczenia wydanego na rzecz swojego wierzyciela. Nadto, należy zauważyć, że kwota pieniężna, która w wyniku zajęcia ruchomości mogłaby posłużyć do zaspokojenia wierzyciela, była obiektywnie wysoka.

Konfrontując ustalony stan faktyczny z przepisami ustawy, Sąd stwierdził, iż w przedmiotowej sprawie zachodzą przesłanki do wydania wyroku skazującego. W punkcie I. sentencji wyroku Sąd przy zastosowaniu art. 37a k. k. wymierzył oskarżonemu karę 8 miesięcy ograniczenia wolności polegającą na wykonywaniu nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 30 godzin w stosunku miesięcznym.

Na niekorzyść oskarżonego przemawiają okoliczności mające decydujące znaczenie dla oceny szkodliwości społecznej czynu.

Na korzyść M. O. Sąd poczytał jego uprzednią niekaralność.

W ocenie Sądu, orzeczona kara ograniczenia wolności jest najtrafniejszym środkiem reakcji karnej, jaki można było zastosować wobec M. O., albowiem w badanym przypadku możliwe jest zrealizowanie celów kary bez uciekania się do bezwarunkowej izolacji oskarżonego. Zdaniem Sądu, M. O. nie jest sprawcą zdemoralizowanym, prognoza kryminologiczna wobec niego nie jest negatywna. Wobec powyższego, orzeczenie względem oskarżonego bezwzględnej kary pozbawienia wolności stanowiłoby sankcję nieadekwatnie surową i dolegliwą. Z kolei zastosowanie warunkowego zawieszenia wykonania tej kary mogłoby wywołać u oskarżonego poczucie bezkarności. Mając zaś na uwadze problemy finansowe oskarżonego i trudności z regulacją zobowiązań, niecelowe byłoby orzekanie wobec oskarżonego kary grzywny, której wykonanie mogłoby być wysoce utrudnione bądź niemożliwe. Wobec powyższego, Sąd orzekł wobec oskarżonego karę podlegającą realnemu wykonaniu, co nie zostanie społecznie ani przez oskarżonego odebrane jako faktyczne pozostawienie go bezkarnym. Kara ograniczenia wolności w ww. wymiarze z jednej strony umożliwi oskarżonemu realizację celów życiowych, tj. pracy i życia w społeczeństwie, dających motywację do przejawiania zachowań zgodnych z prawem. Z drugiej strony - uświadomi oskarżonemu naganność jego postępowania i negatywne konsekwencje jego zachowania, a przy tym nie będzie karą nadmiernie surową. Sąd wyraża nadzieję, że oskarżony M. O. poprzez nieodpłatną pracę na cele społeczne zrozumie, jak nieopłacalne jest wchodzenie w konflikt z prawem, a ponadto że orzeczona wobec oskarżonego kara uczyni zadość wymaganiom w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa.

W punkcie II. Sąd obciążył oskarżonego kosztami postępowania oraz wymierzył mu opłatę, gdyż swoim zachowaniem przyczynił się do ich powstania, nie znajdując podstaw do zwolnienia go z tego obowiązku.

Wskazania wymaga, że nie uszło uwadze Sądu, że w toku postępowania pełnomocnik Spółki (...) dla Stomatologii (...) spółka jawna w K. wniósł o naprawienie szkody przez M. O., za jaką uznał koszty sądowe w kwocie 6.147,00 zł, jakie ww. spółka poniosła w sprawie z powództwa K. K. przeciwko tejże spółce o zwolnienie zajętego przedmiotu spod egzekucji. W ocenie Sądu, brak było jednak podstaw do uwzględnienia wniosku pokrzywdzonego, gdyż brak jest bezpośredniego związku przyczynowo - skutkowego pomiędzy czynem oskarżonego a wystąpieniem uszczerbku w majątku pokrzywdzonej spółki z tytułu uiszczenia kosztów sądowych, gdyż oskarżony dokonując przestępstwa nie mógł nawet przewidzieć, że w przyszłości K. K. wystąpi z powództwem o zwolnienie pojazdu spod egzekucji i że spółka (...) dla Stomatologii W. F. B. F. poniesie z tego tytuły ww. koszty.