Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Poznań, dnia 26 sierpnia 2019 roku

Sąd Okręgowy w Poznaniu XII Wydział Cywilny w następującym składzie:

Przewodniczący: Sędzia Maria Taront

Protokolant: st. sekr. sąd. Agata Łąkowska-Niemier

po rozpoznaniu w dniu 12 sierpnia 2019 roku w Poznaniu

sprawy z powództwa (...) Bank Spółka Akcyjna z siedzibą w W.

przeciwko E. U.

o zapłatę

I. zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 182.673,49 zł (sto osiemdziesiąt dwa tysiące sześćset siedemdziesiąt trzy złote czterdzieści dziewięć groszy) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie, począwszy od dnia 22 sierpnia 2018 roku do dnia zapłaty;

II. kosztami postępowania obciąża w całości pozwanego i w związku z tym zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 14.551,00 zł, na którą składają się kwota 9.134,00 zł tytułem zwrotu opłaty od pozwu oraz kwota 5.417,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego i zwrotu opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

SSO Maria Taront

UZASADNIENIE

W pozwie wniesionym dnia 22 sierpnia 2018 roku w elektronicznym postępowaniu upominawczym do Sądu Rejonowego L. (...) L. powód (...) Bank S.A. z siedzibą w W., reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika, będącego radcą prawnym, wniósł o zasądzenie od pozwanego E. U. kwoty 182.673,49 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz o zasądzenie od pozwanego zwrotu kosztów sądowych w kwocie 2.284,00 zł i kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, iż w dniu 18 lutego 2016 roku zawarł z pozwanym umowę pożyczki numer (...). W związku z nienależytym wykonywaniem przez pozwanego zaciągniętego zobowiązania (brak terminowego regulowania wpłat), skutkującym naruszeniem warunków umowy, zadłużenie powstałe na tle jej realizacji, zostało z dniem 27 lutego 2018 roku postawione w stan pełnej wymagalności. W konsekwencji powyższego, pismem z dnia 1 marca 2018 roku pozwany został wezwany do spłaty wymagalnego zadłużenia pod rygorem skierowania sprawy na drogę postępowania sądowego. Wezwanie do zapłaty nie odniosło oczekiwanego skutku, gdyż zadłużenie nie zostało przez pozwanego spłacone. Wobec powyższego powód podjął decyzję o konieczności wystąpienia przeciwko pozwanemu z niniejszym powództwem o zapłatę.

Postanowieniem z dnia 21 września 2018 roku referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym L. (...)w L. (...) Wydziale Cywilnym na podstawie art. 505 ^{( 33)} § 1 k.p.c., z uwagi na brak podstaw do wydania nakazu zapłaty, przekazał sprawę do Sądu Okręgowego w Poznaniu.

Po przekazaniu sprawy do tutejszego Sądu, zarządzeniem z dnia
5 października 2018 roku, pełnomocnik powoda został wezwany do wykazania umocowania zgodnie z art. 68 zd. pierwsze k.p.c., dołączenia pełnomocnictwa zgodnie z art. 89 § 1 zd. pierwsze i drugie k.p.c. oraz uiszczenia uzupełniającej opłaty sądowej w kwocie 6.850,00 zł - w terminie 14 dni pod rygorem umorzenia postępowania. Powód pismem datowanym na dzień 25 października 2018 roku wykonał wskazane wyżej zobowiązanie.

Pismem datowanym na dzień 22 listopada 2018 roku pozwany, reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika, będącego radcą prawnym, wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego zwrotu kosztów postępowania, wraz z kosztami zastępstwa procesowego, według norm przepisanych, a nadto m.in. o zobowiązanie powoda do przedstawienia wszystkich dowodów wpłat z tytułu spłaty przez pozwanego pożyczki oraz o skierowanie sprawy do postępowania mediacyjnego. W uzasadnieniu pozwu pozwany wskazał, iż zaprzecza wszystkim twierdzeniom pozwu, oprócz tych wyraźnie przyznanych. Pozwany potwierdził, iż strony zawarły sporną umowę pożyczki. Podniósł ponadto, iż pozwany wpadł w okresowe kłopoty finansowe, spowodowane pogorszeniem się jego stanu zdrowia, związanym z chorobą niedokrwienną serca, chorobą nadciśnieniową i cukrzycą. Pozwany nadto oświadczył, iż spłacił część pożyczki gotówką, nie dysponuje jednak pokwitowaniami, które zaginęły mu w trakcie leczenia szpitalnego.

W odpowiedzi na zobowiązanie, pismem z dnia 22 stycznia 2019 roku, powód poinformował, iż na obecnym etapie postępowania nie wyraża zgody na udział w mediacji. Nadto w piśmie z dnia 28 stycznia 2019 roku powód ustosunkował się do zarzutów podniesionych w odpowiedzi na pozew, wnosząc ponadto o m.in. zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu według norm przepisanych i przeprowadzenie dowodu z załączonych do ww. pisma dokumentów.

Na rozprawie w dniu 12 sierpnia 2019 roku pełnomocnik pozwanego podtrzymał swoje stanowisko, wyrażone w odpowiedzi na pozew.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powód (...) Bank S.A z siedzibą w W. zawarł w dniu 17 lutego 2016 roku z pozwanym umowę o kredyt konsolidacyjny numer (...), przeznaczony w części na spłatę zobowiązań finansowych pozwanego wobec innej instytucji finansowej, a w części na potrzeby konsumpcyjne. Na mocy wskazanej umowy i na warunkach w niej określonych powód udzielił stronie pozwanej kredytu w wysokości 199.948,99 zł, a pozwany zobowiązał się spłacić otrzymany kredyt wraz z odsetkami i prowizjami zgodnie z treścią umowy w 120 równych miesięcznych ratach po 2.649,97 zł, płatnych do 30. dnia każdego miesiąca. Inne warunki udzielenia kredytu zostały szczegółowo opisane w dokumencie umowy. Wypłata kredytu nastąpiła w sposób określony w § 1 umowy i zgodnie z dyspozycją uruchomienia kredytu, podpisaną własnoręcznie przez stronę pozwaną.

Dowód: okoliczności bezsporne, a nadto umowa o kredyt konsolidacyjny numer (...) - k. 46-49; harmonogram spłat pożyczki - k. 52-53; dyspozycja uruchomienia kredytu - k. 50; oświadczenie o posiadaniu przez pozwanego zobowiązania wobec (...) Bank (...) S.A. – k. 51.

W toku trwania umowy pozwany dokonał jedynie częściowej spłaty zobowiązania zgodnie z warunkami umowy kredytu. Powód naliczył odsetki umowne, odsetki za zwłokę w opóźnieniu spłat poszczególnych rat kredytu oraz opłaty.

Dowód: wydruk historii rachunku kredytowego – k. 62-83.

W związku z zaprzestaniem przez pozwanego wywiązywania się z warunków umowy i zaprzestania spłat kredytu, powód pismem z dnia 6 listopada 2017 roku wezwał pozwanego do spłaty powstałej zaległości.

Dowód: kopia pisma z dnia 6 listopada 2017 roku: „Wezwanie do zapłaty” – k. 59.

Powód ponownie wezwał pozwanego dobrowolnej spłaty zobowiązania w terminie 7 dni, wystosowując w dniu 1 grudnia 2017 roku ostateczne wezwanie do zapłaty.

Dowód: kopia pisma z dnia 1 grudnia 2017 roku: „Ostateczne wezwanie do zapłaty” – k. 57.

W związku z nieuregulowaniem przez pozwanego zaległości, pismem z dnia 1 stycznia 2018 roku powód wypowiedział pozwanemu umowę kredytu, wzywając do dokonania spłaty zaległości w terminie 14 dni roboczych od otrzymania pisma, informując o możliwości złożenia w tym czasie wniosku o restrukturyzację oraz pouczając, iż nieuregulowanie zadłużenia poskutkuje rozwiązaniem umowy wraz z upływem okresu wypowiedzenia i postawieniem całości zobowiązań wynikających z umowy w stan wymagalności. Pozwany, mimo odbioru pisma w dniu 8 stycznia 2018 roku, nie dokonał spłaty zadłużenia. Wraz z upływem terminu wypowiedzenia, zadłużenie powstałe z tytułu zawartej umowy zostało postawione w stan pełnej wymagalności w dniu 27 lutego 2018 roku.

Dowód: kopia pisma z dnia 1 stycznia 2018 roku: „Warunkowe wypowiedzenie Umowy o pożyczkę/o kredyt konsolidacyjny Nr (...) – k. 54-54V; kopia zwrotnego potwierdzenia odbioru korespondencji – k. 55-55V.

Wobec braku spłaty przez pozwanego zadłużenia, powód w dniu 28 stycznia 2019 roku wystawił wyciąg z ksiąg bankowych, potwierdzający fakt istnienia zobowiązania. Na ten dzień wierzytelność powoda wobec pozwanego, wynikająca z zawartej między stronami umowy, opiewała na kwotę 182.673,49 zł.

Dowód: wyciąg z ksiąg (...) Bank S.A. – k. 56.

Celem ugodowego zakończenia sporu powód skierował do pozwanego pismo datowane na dzień 1 marca 2018 roku, w którym wezwał pozwanego do spłaty wymagalnego zadłużenia z tytułu zawartej między stronami umowy w terminie
7 dni oraz poinformował, iż w przypadku braku spłaty zadłużenia w wyznaczonym terminie, sprawa zostanie skierowana na drogę postępowania sądowego. Niniejsze pismo zostało odebrane przez pozwanego osobiście w dniu 7 marca 2018 roku.

Dowód: kopia pisma z dnia 1 marca 2018 roku: „Przedsądowe wezwanie do zapłaty” – k. 60; kopia zwrotnego potwierdzenia odbioru korespondencji – k. 61-61V.

Do chwili wytoczenia powództwa ww. zadłużenie nie zostało spłacone.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie wyżej powołanych dowodów. Sąd uznał złożone do akt dokumenty za całkowicie wiarygodne i wystarczające dla ustalenia istotnych okoliczności w sprawie. Pozwany nie kwestionował autentyczności dokumentów ani nie podnosił zarzutu braku zgodności kserokopii z oryginałami. Również w ocenie Sądu nie było żadnych podstaw, aby złożone przez powoda dokumenty kwestionować. Dowody te, w zakresie, w jakim stanowiły podstawę poczynionych w niniejszej sprawie ustaleń faktycznych, tworzą spójny i niebudzący wątpliwości w świetle wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego, a przez to zasługujący na wiarę, materiał dowodowy.

Sąd pominął dowód z przesłuchania pozwanego. W toku postępowania, mimo kierowych wezwań do osobistego stawiennictwa, pozwany nie stawiał się na wezwania Sądu, usprawiedliwiając swoją nieobecność na dwóch rozprawach stanem zdrowia. Wobec powyższego Sąd postanowieniem wydanym na rozprawie w dniu 12 sierpnia 2019 roku pominął dowód z przesłuchania pozwanego. W przeciwnym razie próba przeprowadzenia tego dowodu mogłaby prowadzić do przewlekłości postępowania.

Sąd zważył, co następuje:

Kompleksowa ocena zebranego w sprawie materiału dowodowego pozwalała Sądowi uznać żądanie powoda za w pełni zasadne.

Dla rozstrzygnięcia sprawy kwestią kluczową był rozkład ciężaru dowodu, uregulowanego w art. 6 k.c., stanowiącym, iż ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Ciężar dowodu w rozumieniu powołanego przepisu pozostaje w ścisłym związku z problematyką procesową dowodów. Zgodnie bowiem z treścią art. 232 k.p.c., strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Przepis regulujący rozkład ciężaru dowodu określa, jaki wpływ na wynik procesu ma nieudowodnienie pewnych faktów, inaczej mówiąc - kto poniesie wynikające z przepisów prawa materialnego negatywne konsekwencje ich nieudowodnienia (wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 5 czerwca 2013 roku, sygn. akt I ACa 390/13). Obowiązkiem powoda jest przytoczenie okoliczności faktycznych, z których wywodzi roszczenie i wskazanie na dowody, których przeprowadzenie potwierdzi zasadność jego twierdzeń o faktach. Tak jak powód powinien wykazać okoliczności będące u podstaw zgłoszonego przez niego żądania, tak ten, który odmawia uczynienia zadość roszczeniu, musi udowodnić fakty wskazujące na to, że takie uprawnienie żądającemu nie przysługuje. Przy czym obowiązek pozwanego udowodnienia ekscepcji i faktów uzasadniających oddalenie powództwa aktualizuje się wówczas, gdy strona powodowa udowodniła fakty przemawiające za zasadnością żądania (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 kwietnia 1982 roku, sygn. akt I CR 79/82, LEX nr 8416).

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy wskazać należy, iż niewątpliwie to na powodzie, chcącym uzyskać pozytywne dla siebie rozstrzygnięcie w sprawie o zapłatę, spoczywał obowiązek wykazania, iż strony łączyła umowa o określonej treści, jak również, iż jego wierzytelność stała się wobec pozwanego wymagalna. W przypadku wykazania przez powoda tych okoliczności, po stronie pozwanej aktualizował się obowiązek dowodowy wykazania, że wierzytelność taka jednak nie istnieje, albowiem zadłużenie z tytułu umowy spłacił on w całości.

Po analizie załączonych do akt sprawy dokumentów, Sąd doszedł do wniosku, iż strona powodowa sprostała spoczywającemu na niej obowiązkowi dowodowemu, wykazując zasadność swego roszczenia zarówno co do zasady, jak i wysokości. Rolą powoda było w pierwszej kolejności udowodnienie istnienia wierzytelności. W ocenie Sądu powód okoliczność tę wykazał, przedkładając umowę kredytu na okoliczność istnienia zobowiązania między stronami. Zgodnie zaś z art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo Bankowe (Dz. U. Nr 140, poz. 939, tj. z dnia 25 października 2018 r. – Dz. U. z 2018 r. poz. 2187) przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu. Z kolei zgodnie z art. 353 § l k.c. zobowiązanie polega na tym, że wierzyciel może żądać od dłużnika świadczenia, a dłużnik powinien świadczenie spełnić. Z uwagi na złożony do akt dokument oraz przede wszystkim ze względu na fakt, iż samą okoliczność zawarcia ww. umowy strona pozwana przyznała, Sąd stwierdził, że istnienie zobowiązania uznać należy za wykazane. Również wysokość żądania powoda nie wzbudziła wątpliwości Sądu. Powód dla wykazania istniejącego zadłużenia pozwanego dysponował szerokim wachlarzem środków dowodowych, do których zalicza się wydruk z historii rachunku kredytowego, ale przede wszystkim wyciąg z ksiąg bankowych, które w ocenie Sądu potwierdzają wysokość zadłużenia pozwanego wobec powoda. Wątpliwości Sądu nie budzi także fakt wymagalności dochodzonego w niniejszym postępowaniu roszczenia, a to z uwagi na wykazanie przez powoda wystosowania do pozwanego wypowiedzenia umowy, skutecznego doręczenia pozwanemu wskazanego wyżej pisma i upływu określonego w wypowiedzeniu terminu, z którym wierzytelność strony powodowej stała się wymagalna.

W zaistniałej sytuacji procesowej, wobec wykazania przez stronę powodową dochodzonego w niniejszej sprawie roszczenia co do jego zasady jak i wysokości, to na pozwanym spoczywał zatem obowiązek wykazania, że kredyt został przez niego spłacony. Tymczasem w ocenie Sądu, okoliczność ta nie znalazła jakiegokolwiek odzwierciedlenia w materiale dowodowym. Pozwany nie przedłożył żadnego dowodu poza twierdzeniami co do spłaty części należności, które to twierdzenia same w sobie nie mogły stanowić potwierdzenia prezentowanego przez stronę pozwaną stanowiska. Z uwagi na nieprzedstawienie dowodu spłaty zadłużenia, pozwany winien ponieść negatywne konsekwencje procesowe swej niefrasobliwości w zakresie zachowania ewentualnego dowodu pokwitowania spłaty kredytu, co w konsekwencji skutkować musiało uznaniem jego twierdzeń za niewykazane. Podkreślić należy, iż to w interesie strony pozwanej leży wykazanie spełnienia świadczenia – zaś wyłącznie w oparciu o twierdzenia pozwanego, wyrażone w odpowiedzi na pozew, niezasadne byłoby przyjęcie, iż spełnienie świadczenia miało miejsce.

Pozwany wskazał, iż znajduje się obecnie w trudnej sytuacji życiowej. Problemy osobiste, takie jak choroba – choć z całą pewnością stanowią trudne przeżycia - nie zwalniają jednak dłużnika ze spłaty zadłużenia zgodnie z treścią umowy. Kredytobiorca musi liczyć się z ponoszeniem ryzyka, związanego ze zmienną sytuacją życiową oraz z możliwością skorzystania przez wierzyciela z sądowej ochrony wierzytelności.

Zważając na wszystko powyższe przyjąć należało, iż powód wykazał dochodzone w tym niniejszym postępowaniu roszczenie, zaś pozwany nie zdołał udowodnić podnoszonej przez niego okoliczności spłaty części kredytu.

O odsetkach Sąd orzekł w oparciu o treść art. 481 § 1 k.c., zgodnie z którym, jeśli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, choćby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik nie ponosi odpowiedzialności. Zgodnie z art. 455 k.c. powód miał prawo domagania się zasądzenia odsetek od daty określonej w wezwaniu pozwanego do zapłaty. Chociaż powód wzywał pozwanego do zapłaty jeszcze w marcu 2018 roku, to w niniejszym postępowaniu domagał się zasądzenia odsetek od daty późniejszej tj. od daty wniesienia pozwu. Sąd, orzekając o żądaniu odsetkowym, określił zatem datę początkową wymagalności odsetek za opóźnienie zgodnie ze wskazaniem powoda tj. od dnia 22 sierpnia 2018 roku.

W tych okolicznościach powództwo uznać należało za zasadne w całości. Mając na uwadze powyższe, Sąd orzekł jak w punkcie I sentencji wyroku.

O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c., uznając, że z uwagi na fakt, że powód wygrał spór, to na pozwanym spoczywać winien obowiązek zwrotu kosztów procesu. Na koszty postępowania złożyły się kwota 9.134,00 zł tytułem zwrotu opłaty od pozwu (suma dwóch kwot: początkowej opłaty od pozwu w wysokości 2.284,00 zł oraz uzupełniającej opłaty od pozwu w wysokości 6.850,00 zł), a także kwota 5.400,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego (zgodnie z § 2 pkt 6 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2016 r. poz. 1667), jak i kwota 17,00 zł tytułem zwrotu opłaty od pełnomocnictwa. W tym stanie rzeczy należało zasądzić od pozwanego na rzecz powoda kwotę 14.551,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Z uwagi na powyższe, Sąd orzekł jak w punkcie II sentencji wyroku.

SSO Maria Taront

ZARZĄDZENIE

1.  Odnotować uzasadnienie w kontrolce uzasadnień.

2.  Odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi pozwanego.

3.  Przedłożyć za 14 dni od doręczenia lub z apelacją.

P., dnia 30 września 2019 roku SSO Maria Taront