Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 7 marca 2019 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. po rozpatrzeniu wniosku z dnia 16 stycznia 2019 roku i 4 marca 2019 roku odmówił K. K. (1) wypłaty renty rodzinnej od 1 października 2019 roku.

W uzasadnieniu decyzji Zakład wskazał, że prawo do renty rodzinnej przysługuje dziecku do osiągnięcia 16 lat, a jeżeli przekroczy 16 lat do ukończenia nauki w szkole, nie dłużej niż do osiągnięcia 25 lat. Ubezpieczona ukończyła 25 lat, zatem renta jej nie przysługuje.

Od powyższej decyzji w dniu 16 kwietnia 2019 roku odwołanie złożyła ubezpieczona wnosząc o zmianę zaskarżonej decyzji poprzez przyznanie jej renty rodzinnej.

Na uzasadnienie swojego żądania podała, że w dniu ukończenia 25 lat, to jest 21 grudnia 2018 roku zgodnie z regulaminem studiów była na ostatnim roku studiów.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wnosił o jego oddalenie, podnosząc argumenty te same co w zaskarżonej decyzji.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Ubezpieczona K. K. (1) urodziła się w dniu (...). W dniu (...) ukończyła 25 lat.

Decyzją z dnia 24 stycznia 2007 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych przyznał ubezpieczonej rentę rodzinną po zmarłym ojcu na okres od dnia 5 stycznia 2007 roku do 31 grudnia 2009 roku, pod warunkiem kontynuowania nauki.

(decyzja – k. 166 akt ZUS)

Organ rentowy przedłużał ubezpieczonej wypłatę renty rodzinnej kolejnymi decyzjami. Renta wypłacana była do 1 stycznia 2019 roku.

(decyzje – k. 192, k. 195, k. 199, k. 209, k. 219 akt ZUS)

W dniu 16 stycznia 2019 roku ubezpieczona złożyła wniosek o podjęcie wypłaty renty rodzinnej. Następnie pismem z dnia 4 marca 2019 roku ponowiła swój wniosek.

(bezsporne, pismo k. 238 akt ZUS)

Zaskarżoną decyzją z 7 marca 2019 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. odmówił K. K. (2) wypłaty renty rodzinnej od 1 stycznia 2019 roku.

(decyzja – k. 239 akt ZUS)

Ubezpieczona od 28 lutego 2018 roku podjęła studia stacjonarne II stopnia na Politechnice (...) na Wydziale Biotechnologii i Nauk o Żywności. Są to wyższe studia magisterskie. Nauka na studiach trwa 1,5 roku.

Przewidywany termin zakończenia nauki to 30 września 2019 roku.

(zaświadczenie – k.235 akt ZUS, zeznania ubezpieczonej protokół rozprawy z dnia 10 lipca 2019 roku 00:02:59-00:09:17)

Studia na Politechnice (...) odbywają się w systemie semestralnym (§7 pkt 1 regulaminu studiów na Politechnice (...)).

Rok akademicki rozpoczyna się najpóźniej 1 października i kończy się w dniu poprzedzającym rozpoczęcie kolejnego roku akademickiego. Rok akademicki dzieli się na dwa semestry – zimowy i letni (§7 pkt 3 i 4).

(regulamin studiów – k. 7-19)

Powyższy stan faktyczny jest bezsporny między stronami. Istotne w sprawie okoliczności zostały ustalone na podstawie dowodów z ww. dokumentów oraz z zeznań ubezpieczonej, których to dowodów żadna ze stron nie kwestionowała.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie jest zasadne i skutkuje zmianą zaskarżonej decyzji.

W myśl art. 68 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz.U. z 2018 r. poz. 1270), renta rodzinna przysługuje dzieciom własnym do ukończenia nauki w szkole, jeżeli przekroczyły 16 rok życia, nie dłużej jednak niż do osiągnięcia 25 lat życia. Ustawodawca przyjmuje zatem, że z zakończeniem tej granicy wiekowej prawo do renty rodzinnej ustaje bez względu na okres, jaki pozostał do zakończenia nauki w szkole, jeżeli jest ona odbywana w szkole nie będącej szkołą wyższą. Wyjątek - w odniesieniu do odbywania studiów w szkole wyższej - ustanowiony został w art. 68 ust. 2 ww. ustawy, dopuszczając dalsze, maksymalne przedłużenie okresu pobierania renty rodzinnej przez dziecko, które osiągnęło 25 lat życia, będąc na ostatnim roku studiów w szkole wyższej, do zakończenia tego ostatniego roku studiów.

W niniejszej sprawie spór pomiędzy stronami ograniczał się do ustalenia czy ubezpieczona K. K. (1) 25-ty rok życia ukończyła będąc na ostatnim, to jest II roku studiów drugiego stopnia w szkole wyższej. Pozytywne przesądzenie tej kwestii bezpośrednio wpływa bowiem na prawo ubezpieczonej do renty rodzinnej na dalszy okres – do czasu ukończenia ostatniego roku studiów.

Ubezpieczona ukończyła 25 lat 21 grudnia 2018 roku. Wówczas była studentką wyższych studiów stacjonarnych na Politechnice (...) na Wydziale Biotechnologii i Nauk o Żywności, kolejnego II semestru. Studia ubezpieczonej trwają III semestry (1,5 roku) od 28 lutego 2018 roku do 30 września 2019 roku.

Przepis art. 68 ww. ustawy o emeryturach i rentach używa sformułowania, iż renta rodzinna przysługuje „do zakończenia tego ostatniego roku studiów”. Ocena uprawnień ubezpieczonej do renty jest zatem uzależniona od ustalenia czy ubezpieczona jest obecnie na ostatnim roku studiów i kiedy planowany jest termin zakończenia szkoły.

W orzecznictwie Sądu Najwyższego w kwestii wykładni i stosowania przepisu art. 68 utrwalił się pogląd, iż ustalenie daty, w której dziecko pobierające rentę rodzinną było na ostatnim roku studiów w rozumieniu art. 68 ust. 2 ww. ustawy o emeryturach i rentach, następuje na podstawie wpisu na ostatni rok studiów dokonanego na podstawie regulaminu obowiązującego daną uczelnię. W regulaminie określa się również indywidualny tok studiów, w którym daty rozpoczęcia i ukończenia poszczególnych semestrów i lat studiów nie muszą zbiegać się z datami obowiązującymi ogół studentów. W każdym wypadku regulamin uczelni decyduje o tym, na którym roku studiów studiuje dany student (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 kwietnia 2006 roku, I UK 265/05; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 sierpnia 2007 roku, II UK 15/07; a także wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 19 czerwca 2006 roku, III AUa 487/06).

Dokonując w tym kontekście wykładni art. 68 ust. 2 ww. ustawy, zauważyć należy, że przepis ten został wprowadzony do porządku prawnego w okresie, kiedy formy edukacji w szkolnictwie wyższym opierały się na systemie roku akademickiego, zaczynającego się w jesieni, a kończącego początkiem lata roku następnego. Jak zasadnie stwierdził jak słusznie uczyni to Sąd Apelacyjny w Katowicach w uzasadnieniu wyroku z 13 listopada 2013 roku (III AUA 296/13, ustawodawca nie wskazał w powołanym wyżej przepisie, że chodzi o rok akademicki. Rozumienie takie wywodzi się z orzecznictwa sądowego, dotyczącego standardowego okresu rozpoczęcia, trwania i zakończenia roku akademickiego.

W uzasadnieniu wyroku z dnia 16 lipca 2014 roku Sąd Apelacyjny w Rzeszowie (III AUa 1298/13) wskazał, iż „przy aktualnej wykładni art. 68 ust. 2 ww. ustawy nie można jednak nie uwzględnić faktu, że aktualne formy kształcenia różnią się od uprzednio przyjętego schematu 4 lub 5 - letnich jednolitych studiów magisterskich. Stworzono bowiem możliwość ukończenia studiów I stopnia i odrębnych uzupełniających studiów magisterskich (II stopnia). Przy czym, nie zawsze rok akademicki rozpoczyna się i kończy zgodnie z dotychczasowym schematem organizacyjnym systemu edukacji szkolnictwa wyższego. Nieparzysta ilość semestrów powoduje bowiem, że pierwszy semestr studiów rozpoczyna się w trwającym już roku akademickim, zaś ukończenie ostatniego semestru przewidziane jest końcem następnego roku akademickiego określonego regulaminem studiów. (…) Za prawidłowością powyższej argumentacji przemawia również okoliczność, że czas trwania nauki na jednolitych studiach magisterskich, zgodnie z regulaminem studiów, wynosi 10 semestrów, więc tyle samo co łącznie nauka na studiach I i (...) stopnia (7 semestrów i 3 semestry). Traktując zatem naukę odbywaną w tym ostatnim systemie łącznie (tak jak to miało miejsce w okolicznościach faktycznych sprawy), odmienne traktowanie ubezpieczonej i jego rówieśników, studiujących w systemie jednolitych studiów magisterskich, byłoby nieuprawnione z racji celu jakiemu ma służyć przedmiotowe świadczenie.”

W takich warunkach, podzielając pogląd prezentowany w cytowanych orzeczeniach, stwierdzić należy, że osiągnięcie 25 lat życia w czasie ostatniego roku pobierania nauki w szkole wyższej stanowi o spełnieniu przesłanki z art. 68 ust. 2 ww. ustawy.

W niniejszej sprawie ubezpieczona studia I stopnia powinna zakończyć w lutym 2017 roku. Ponieważ ubezpieczona studia I stopnia ukończyła w październiku 2017 roku, mogła kontynuować naukę od 28 lutego 2018 roku (po rocznej przerwie), gdyż w tej dacie zaczynały się studia wyższe II stopnia. Zgodnie z regulaminem studiów na Politechnice (...) rok akademicki rozpoczyna się 1 października danego roku, a kończy w dniu poprzedzającym rozpoczęcie kolejnego roku akademickiego. Zatem w przypadku ubezpieczonej ostatni rok studiów liczony zgodnie z regulaminem uczelni przypadał na okres od 1 października 2018 roku do 30 września 2019 roku, a więc w chwili ukończenia 25 roku życia ubezpieczona była na ostatnim roku studiów.

Reasumując, w ocenie Sądu ubezpieczona spełnia warunek określony w art.68 ust.2 ww. ustawy, gdyż 25 lat ukończyła będąc na ostatnim roku studiów.

Wobec powyższego Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał ubezpieczonej prawo do renty rodzinnej od 1 stycznia 2019 roku.

O kosztach Sąd orzekł stosownie do treści art. 98 § 1 k.p.c. w zw. z § 9 ust. 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2018 r. poz. 265) i w pkt 2 wyroku zasądził na rzecz K. K. (1) kwotę 180 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

ZARZĄDZENIE

1)  odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi ZUS, pouczając go o prawie, terminie i sposobie złożenia apelacji,

2)  wypożyczyć pełnomocnikowi ZUS akta rentowe, zobowiązując do ich zwrotu w przypadku złożenia apelacji.

3 września 2019 roku

M.P.