Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 marca 2019 r.

Sąd Okręgowy w Rzeszowie IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Anna Guniewska

Protokolant: st. sekr. sądowy Magdalena Rykała-Płodzień

po rozpoznaniu w dniu 13 marca 2019 r. w Rzeszowie

sprawy z wniosku D. S. – następcy prawnego zmarłego wnioskodawcy R. S.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R.

o emeryturę

na skutek odwołania D. S. – następcy prawnego zmarłego wnioskodawcy R. S.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R.

z dnia 26.07.2017 r. i z dnia 18.08.2017r. znak (...)

I.  zmienia zaskarżone decyzje Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. z dnia 26.07.2017r. i z dnia 18.08.2017r. znak: (...) w ten sposób, że przyznaje wnioskodawcy R. S. prawo do emerytury poczynając od dnia 25 lipca 2017r. do dnia 10 października 2017r.

II.  zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. na rzecz D. S. – następcy prawnego zmarłego wnioskodawcy R. S. kwotę 180 zł (sto osiemdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt IV U 1054/17

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 13 marca 2019r.

Decyzją z dnia 26.07.2017r. i z dnia 18.08.2017r. znak: (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R., po rozpatrzeniu wniosku z dnia 3.07.2017r. i 2.08.2017r. odmówił R. S. prawa do emerytury.

Na uzasadnienie podano, że wnioskodawca nie udowodnił 15 letniego okresu wykonywania pracy w szczególnych warunkach przed dniem 1 stycznia 1999r., gdyż w przedłożonym świadectwie pracy w szczególnych warunkach charakter pracy nie jest zgodny z Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego oraz wzrostu emerytur i rent inwalidzkich dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

W odwołaniu pełnomocnik wnioskodawcy wniósł o zmianę zaskarżonych decyzji przez przyznanie prawa do emerytury. W uzasadnieniu wskazał, iż wnioskodawca w okresie od 05.08.1975r. do 28.04.1977r., od 10.05.1979r. do 31.12.1994r. oraz od 02.01.1995r. do 31.12.1998r. pozostawał w zatrudnieniu w (...) S.A. w R..

We wskazanych powyżej spornych okresach posiadając angaż elektromontera , stale i w pełnym wymiarze czasu pracy faktycznie wykonywał prace polegające na bieżącej konserwacji urządzeń na wydziałach będących w ruchu, w których jako podstawowe są wykonywane prace na stanowisku operatora wtryskarek przy przetwórstwie tworzyw sztucznych.

Wyżej wskazana praca wnioskodawcy zaliczana jest do prac w warunkach szczególnych oraz jest wymieniona w Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8, poz. 43. Z późn.zm.) – Wykaz A, Dział XIV, poz. 25 – jako prace polegające na naprawie i remoncie wtryskarek do tworzyw sztucznych , pracując na wydziale będącym w ruchu, gdzie jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie , polegające na przetwórstwie tworzyw sztucznych (Wykaz A,Dział IV , poz. 17) i resortowym akcie prawnym tj. załączniku nr 1 do Zarządzenia nr 3 Ministra Hutnictwa i Przemysłu Maszynowego z dnia 30.03.1985r. w sprawie stanowisk pracy , na których wykonywane są prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w zakładach pracy resortu hutnictwa i przemysłu maszynowego ( Dz.Urz. (...) nr 1-3, poz. 1) – jako praca na stanowisku konserwatora maszyn i urządzeń na oddziałach będących w ruchu, w których jako podstawowe wykonywane są prace operatorów wtryskarek – Dział XIV poz. 25 , pkt 1 , w zw. z Działem IV , poz. 17 pkt 16)

W odpowiedzi (...) Oddział w R. wniósł o oddalenie odwołania podnosząc te same argumenty, co w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji, które generalnie sprowadzały się do stwierdzenia, że wnioskodawca nie udowodnił 15 lat wykonywania pracy w szczególnych warunkach.

W dniu 10.10.2017r.wnioskodawca R. S. zmarł (odpis skrócony aktu zgonu k-18)

W dniu 13.09.2018r. pełnomocnik działający imieniem żony zmarłego D. S. przedłożył oświadczenie z dnia 13.09.2018r. dotyczące wstąpienia jej do sprawy .

Sąd podjął postępowanie zawieszone postanowieniem z dnia 8.11.2017r.

Sąd ustalił:

R. S. urodził się (...)

W dniu 3.07.2017r. wystąpił z wnioskiem o emeryturę.

Organ rentowy uwzględnił 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych w decyzji z dnia 18.08.2017r.

R. S. w okresie od 05.08.1975r. do 28.04.1977r. oraz od 10.05.1979r. do 31.12.1994r. był zatrudniony w (...) S.A. w R. (świadectwo pracy k. 17).

Stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace polegające na naprawie i remoncie wtryskarek do tworzyw sztucznych.

Na rozprawie w dniu 13.03.2019r. świadkowie J. K. i S. N. zeznali, że pracowali razem z wnioskodawcą w firmie (...). Wnioskodawca był zatrudniony jako elektromechanik , czyli wykonywał prace typowo elektryczne przy wtryskarkach i urządzeniach z nimi związanymi. Były to termostaty grzewcze sterowane elektrycznie. Wymieniał grzałki. Na hali znajdowało się około 120 wtryskarek. Wszystkie maszyny były w ruchu. Wnioskodawca wymieniał w nich zepsute części i zakładał nowe. Musiał dbać, aby wszystkie wtryskarki i urządzenia były sprawne i działały.

W czasie pracy narażony był na opary, wysoką temperaturę, hałas, zapylenie.

Sąd dał wiarę zeznaniom świadków, bowiem mają w sprawie wiadomości. W tym samym okresie co wnioskodawca byli pracownikami (...) S.A., a ich zeznania są logiczne i spójne. Świadkowie mogli miarodajnie potwierdzić, jakiego rodzaju pracę wykonywał wnioskodawca.

Sąd dał wiarę zebranym w sprawie dokumentom, albowiem nie budzą wątpliwości co do swej treści. Dokumentacja pracownicza w korelacji z zeznaniami świadków dotyczącymi przebiegu zatrudnienia wnioskodawcy w spornym okresie w pełni dają podstawę do ustalenia charakteru zajmowanego przez niego stanowiska pracy jak i ram czasowych pracy wykonywanej w warunkach szczególnych.

Sąd zważył, co następuje:

R. S. wystąpił do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. o przyznanie mu prawa do emerytury w wieku obniżonym ze względu na rodzaj wykonywanej pracy. Zważywszy, iż urodził się (...) ustalenie jego uprawnień wymaga zastosowania art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz. U. z 2009 r., Nr 153, poz. 1227). Ustawa ta w obejmującym przepisy przejściowe rozdziale 2 działu X zawiera szczególną regulację przejściową dotyczącą niektórych ubezpieczonych zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze przed dniem 1 stycznia 1999 r. Mianowicie w art. 184 zostało przewidziane prawo do wcześniejszej emerytury dla zamkniętego katalogu ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r., którzy do końca 1998 r. spełnili ustawowo określone wymogi stażowe. Zróżnicowanie warunków przechodzenia na emeryturę ubezpieczonych, o których mowa w powoływanym przepisie ustawy w stosunku do innych ubezpieczonych dokonane zatem zostało nie tylko według kryterium urodzenia, ale także według dodatkowego kryterium posiadania na dzień 1 stycznia 1999 r. wymaganego stażu "zawodowego" i ubezpieczeniowego (por. uzasadnienie uchwały Sądu Najwyższego z dnia 8 lutego 2007 r. II UZP 14/06 OSNP 2007/13 – 14/199).

Art. 184 dotyczy więc tylko tych ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r., którzy w dniu wejścia ustawy w życie tj.1 stycznia 1999 r. osiągnęli:

1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27 (co najmniej 20 lat dla kobiet i co najmniej 25 lat dla mężczyzn).

Takim ubezpieczonym przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32 ustawy pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego oraz rozwiązania stosunku pracy - w przypadku ubezpieczonego będącego pracownikiem. Od 1 stycznia 2013 r. rozwiązanie stosunku pracy nie jest już warunkiem koniecznym nabycia prawa do emerytury.

W niniejszej sprawie bezsprzecznie zastosowanie znajdą także przepisy wydanego przez Radę Ministrów w dniu 7 lutego 1983 r. rozporządzenia w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r. Nr 8, poz. 43). Stosowne do jego § 4 ust. 1, kobieta, która wykonywała prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli osiągnęła wiek emerytalny wynoszący 55 lat i ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Niekwestionowanym w niniejszej sprawie jest, że mając ukończone 60 lat życia wnioskodawca posiada w sumie ponad 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych ustalonych celem uzyskania uprawnień do świadczenia emerytalnego.

Zaistniały w niniejszej sprawie spór dotyczył zaś kwestii oceny, czy istnieją przesłanki, aby sporne okresy zatrudnienia w (...) S.A. uwzględnić jako okres pracy w warunkach szczególnych. Zakład Ubezpieczeń Społecznych powyższego odmawia wskazując na brak dowodów potwierdzających powyższe.

Tymczasem wypada stwierdzić, iż brak jest podstaw ku przyjęciu tego stanowiska za słuszne. Zgromadzony w sprawie materiał dowodowy w pełni daje podstawę do uznania spornego okresu pracy R. S. za czas zatrudnienia w szczególnych warunkach. Zeznania świadków słuchanych w sprawie korelujące z dowodami z dokumentów w jasny i precyzyjny pozwoliły sposób ustalić zarówno charakter wykonywanych przez w/w prac jak i czas ich trwania.

Analiza treści zebranego materiału dowodowego, której Sąd dokonał zgodnie z regułą art. 233 § 1 k.p.c. daje podstawę do ustalenia, że wnioskodawca przed dniem 01.01.1999r. przez ponad 15 lat wykonywał pracę w szczególnych warunkach, bowiem pracował przy naprawie i remontach wtryskarek na wydziale będącym w ruchu, gdzie jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie ( Wykaz A Dział XIV poz. 25) Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze oraz w dziale IV poz. 17 wykazu stanowiącego załącznik do Zarządzenia nr 3 Ministra Hutnictwa i Przemysłu Maszynowego z dnia 30.03.1985r. w sprawie stanowisk pracy, na których wykonywane są prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w zakładach pracy resortu hutnictwa i przemysłu maszynowego (Dz. Urz. MG 1985r. Nr 1, poz. 1).

Mając na względzie poczynione w sprawie ustalenia oraz dokonane zważania należy stwierdzić, iż spełnione zostały warunki zaliczenia spornego okresu do stażu pracy w warunkach szczególnych. Łącznie okresy ustalone w niniejszym postępowaniu dają ponad 15 lat pracy wnioskodawcy w warunkach szczególnych. Pozostałe przesłanki nie budziły wątpliwości. Zaskarżone decyzje Zakładu Ubezpieczeń Społecznych nie odpowiadają prawu i rzeczywistemu stanowi dlatego musiały zostać w trybie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienione. Sąd przyznał R. S. prawo do emerytury poczynając od dnia 25 lipca 2017r. do dnia śmierci tj. 10.10.2017r.

O kosztach orzeczono na podstawie art. 98 kpc.

W tym miejscu należy jeszcze wskazać, iż zasady przyznawania i wypłacania świadczeń emerytalno-rentowych reguluje ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. W myśl art. 118 ust. 1 tej ustawy, organ rentowy wydaje decyzję w sprawie prawa do świadczenia lub ustalenia jego wysokości po raz pierwszy w terminie 30 dni od wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania tej decyzji, przy czym w razie ustalenia prawa do świadczenia lub jego wysokości orzeczeniem organu odwoławczego, za dzień wyjaśnienia ostatniej okoliczności uważa się również dzień wpływu prawomocnego orzeczenia organu odwoławczego (ust. 1a). W niniejszej sprawie nie ma podstaw do uznania, iż opóźnienie w przyznaniu świadczenia jest następstwem okoliczności, za które organ rentowy ponosi odpowiedzialność. Chociaż bowiem orzeczenie w sprawie z zakresu ubezpieczeń społecznych ma charakter ustalający i prawo wnioskodawczyni do emerytury istniało również w dacie wydania przez ZUS decyzji odmownej, to obowiązek świadczenia po stronie organu rentowego powstał dopiero od chwili ostatecznego rozstrzygnięcia sporu. Odpowiednie dowody przesądzenia kwestii stażu pracy K. P. w szczególnych warunkach zostały zgromadzone dopiero w postępowaniu sądowym zakończonym wyrokiem zmieniającym zaskarżoną decyzję. Za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności

Orzeczenie o kosztach uzasadnia treść art. 98 k.p.c. i § 11 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. 2013r. poz. 490 j.t.).