Sygn. akt I ACz 949/18
Dnia 25 września 2018 roku
Sąd Apelacyjny w Krakowie I Wydział Cywilny w składzie:
Przewodniczący : SSA Jan Kremer (spr.)
Sędziowie: SSA Anna Kowacz – Braun
SSA Grzegorz Krężołek
po rozpoznaniu w dniu 25 września 2018 roku w Krakowie
na posiedzeniu niejawnym
sprawy z powództwa M. R., M. L.
przeciwko (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością S.K.A. z siedzibą w K., A. T., E. T. (1), Gminie (...), (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W., K. W.
o ustalenie
na skutek zażalenia powódek na postanowienie o kosztach procesu zawarte w punktach 2 i 3 wyroku Sądu Okręgowego w Krakowie z dnia 27 marca 2018 r., sygn. akt I C 2070/16
postanawia:
I. zmienić punkt 2 i 3 wyroku w ten sposób, że nadać im brzmienie:
„ 2. zasądza od powódki M. R. na rzecz pozwanych : Gminy (...), (...) Sp. z o. o. w W., K. W. kwoty po 240 zł (dwieście czterdzieści złotych) oraz na rzecz (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością S.K.A. w K. A. T. i E. T. (1) kwoty po 240zł (dwieście czterdzieści złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania;
3. zasądza od M. L. na rzecz pozwanych , Gminy (...), (...) Sp. z o. o. w W., K. W. kwoty po 240 zł (dwieście czterdzieści złote) oraz na rzecz (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością S.K.A. w K. A. T. i E. T. (1) kwoty po 240zł (dwieście czterdzieści złote) tytułem zwrotu kosztów postępowania”;
II. w pozostałej części zażalenie oddala;
III. zasądzić od pozwanych (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością S.K.A. z siedzibą w K., A. T., E. T. (1), Gminy(...), (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W., K. W. na rzecz powódek M. R. i M. L. łącznie kwotę 869 zł (osiemset sześćdziesiąt dziewięć złote) tytułem zwrotu kosztów postępowania zażaleniowego.
SSA Anna Kowacz Braun SSA Jan Kremer SSA Grzegorz Krężołek
Sygn. akt I ACz 949/18
W sprawie z powództwa M. R., M. L. przeciwko (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością S.K.A. z siedzibą w K., A. T., E. T. (1), Gminie (...), (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W., K. W. o ustalenie na podstawie art. 189 k.p.c. i art. 293 § 1 k.c. wygaśnięcia z mocy prawa służebności gruntowej polegającej na prawie przechodu i przejazdu Sąd Okręgowy w Krakowie wyrokiem z dnia 27 marca 2018 r. oddalił powództwo i zasądził od powódki M. R. na rzecz pozwanych kwoty po 5 400 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego, a nadto zasądził od powódki M. L. na rzecz pozwanych kwoty po 5 400 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.
Orzekając o kosztach Sąd Okręgowy wskazał, że strona pozwana wygrała spór w całości. Stosownie zatem do reguł przewidzianych w art. 98 k.p.c. strona przegrywająca sprawę ma obowiązek zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Stroną przegrywającą były powódki, które tym samym zostały zobowiązane do zwrotu kosztów procesu. O kosztach zastępstwa procesowego stron pozwanych orzeczono na podstawie § 6 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 3 października 2016r. (Dz. U. z 12 października 2016r. poz. 1668).
Postanowienie zawarte w pkt. 2 i 3 wyroku Sądu Okręgowego w Krakowie zawierających orzeczenie o kosztach procesu zaskarżyły powódki w części co do każdej z nich ponad kwotę 240 zł w stosunku do każdego z pozwanych Gminy (...), (...) Sp. z o.o. K. W. oraz odrębnie pozwanych (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością S.K.A, A. T., E. T. (1) łącznie ponad kwotę 240 zł,
Zaskarżonemu postanowieniu zarzuciły:
1) naruszenie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c. w zw. z art. 109 § 2 k.p.c. w zw. z art. 72 § 1 pkt 1 k.p.c. poprzez zasądzenie od powódek kosztów procesu na rzecz każdego z osobna spośród trzech pozwanych tj. (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością S.K.A, A. T. i E. T. (1) w wysokości stawki minimalnej opłaty za czynności radców prawnych, w sytuacji gdy wszystkie te osoby będące współuczestnikami materialnymi były reprezentowane przez jednego pełnomocnika, a zatem łącznie na rzecz tych trzech pozwanych powinna zostać zasądzona tylko jedna stawka minimalna,
2) naruszenie § 2 pkt 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz analogicznego rozporządzenia w sprawie opłat za czynności adwokackie, przez jego błędne zastosowanie w sytuacji gdy w § 5 pkt 3 rozporządzenia przewidziana jest szczególna norma dotycząca ustalenia stawki opłaty w niniejszej sprawie,
3) naruszenie § 5 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za radców czynności prawnych oraz analogicznego rozporządzenia w sprawie opłat za czynności adwokackie, poprzez jego niezastosowanie, w sytuacji gdy norma wynikająca z tego przepisu jest adekwatna do ustalenia stawki opłaty w niniejszej sprawie.
Powódki wniosły o zmianę zaskarżonego postanowienia zawartego pkt 2 i 3 wyroku przez nadanie im treści: „tytułem zwrotu kosztów postępowania zasądza od M. R. i odrębnie od M. L. na rzecz:
a) (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością S.K.A, A. T., E. T. (1) łącznie kwotę 240 zł,
b) Miasta K., reprezentowanego przez Prezydenta Miasta K. kwotę 240 zł,
c) (...) Sp. z o.o. kwotę 240 zł,
d) K. W. kwotę 240 zł.; a także zasądzenie od pozwanych na rzecz powódek kosztów postępowania zażaleniowego, w tym kosztów zastępstwa według norm przepisanych.
W odpowiedzi na zażalenie (...) sp. z o.o. w W. wniosła o jego oddalenie i zasądzenie kosztów postępowania zażaleniowego.
Sąd Apelacyjny zważył co następuje:
Zażalenie w istotnej części zasługuje na uwzględnienie.
Sąd Okręgowy zastosował stawki minimalne w oparciu o § 2 Rozporządzeń Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawych oraz czynności adwokatów z dnia 22 października 2015 r.
Tymczasem w sprawach o ustalenie wygaśnięcia służebności drogi koniecznej stawkę minimalną wynagrodzenia pełnomocnika z wyboru ustala się w oparciu o § 5 pkt. 3 wskazanych rozporządzeń Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności i radców prawych oraz czynności adwokatów z dnia 22 października 2015 r.. Minimalna stawka wynosi 480 zł.
Wbrew wywodom strony pozwanej (...) sp. z o. o. w W. § 5 Rozporządzeń nie odnosi się jedynie do spraw rozpoznawanych przez sądy wieczystoksięgowe. Katalog spraw z § 5 jest dużo szerszy.
Trafnie Skarżące podnoszą, że pomiędzy powódkami oraz pozwanymi (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością S.K.A. z siedzibą w K. A. T. i E. T. (1) zachodzi współuczestnictwo materialne. Pomiędzy zaś pozostałymi pozwanymi zachodzi współuczestnictwo formalne.
Pozwani (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością S.K.A. z siedzibą w K. A. T. i E. T. (1) są współwłaścicielami jednej nieruchomości. Pozostali pozwani są właścicielami innych nieruchomości władnących.
Wygrywającym proces współuczestnikom, o których mowa w art. 72 § 1 pkt 1 k.p.c., reprezentowanym przez tego samego radcę prawnego, sąd przyznaje zwrot kosztów w wysokości odpowiadającej wynagrodzeniu jednego pełnomocnika, co do zasady (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 30 stycznia 2007 r. III CZP 130/06, OSNC 2008/1/1,), jednak nie uniemożliwia to przyznania wynagrodzenia wyższego. Pozostałym pozwanym reprezentowanym przez różnych pełnomocników należy się zwrot kosztów procesu w oparciu o art. 98 § 3 k.p.c.
Zdaniem Sądu Apelacyjnego w rozpoznawanej sprawie należało zasądzić wynagrodzenie na rzecz każdej ze stron niezależnie od sposobu reprezentacji przed sądem.
Sąd Apelacyjny orzekł na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c. oddalając również w części zażalenie odnośnie przyznania jednego wynagrodzenia pozwanym reprezentowanym przez jednego pełnomocnika.
O kosztach postępowania zażaleniowego Sąd Apelacyjny postanowił na podstawie art. 98 § 1 i 2 k.p.c. w zw. z § 10 ust. 2 pkt. 2 i § 5 pkt. 3 Rozporządzeń Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawych oraz w sprawie opłat za czynności adwokatów. Na koszty postępowania zażaleniowego składają się opłata od zażalenia w kwocie 629 zł oraz koszty zastępstwa radcy prawnego w kwocie minimalnej 240 zł.
SSA Anna Kowacz Braun SSA Jan Kremer SSA Grzegorz Krężołek