Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Kraków dnia 19 grudnia 2018 r.

Sąd Apelacyjny w Krakowie, I Wydział Cywilny, w składzie następującym:

Przewodniczący: SSA Grzegorz Krężołek

Sędziowie: SSA Robert Jurga

SSO (del.) Wojciech Żukowski (spr.)

po rozpoznaniu w dniu 19 grudnia 2018 r. na posiedzeniu niejawnym

sprawy ze skargi Przedsiębiorstwa Produkcyjno-Handlowego (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w K.

przy uczestnictwie Skarbu Państwa reprezentowanego przez Prezesa Sądu Okręgowego w K. i Prezesa Sądu Rejonowego dla K. (...)wK.

w toku sprawy z wniosku wierzyciela (...) Bank Spółki Akcyjnej w W. przy uczestnictwie nabywcy Przedsiębiorstwa Produkcyjno-Handlowego (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w K. przeciwko dłużnikowi M. Ś.

o nadzór nad egzekucją z nieruchomości

postanawia:

I.  stwierdzić, że w postępowaniu sygn. akt I Co 1541/14/K (II Cz 2053/18) nastąpiła przewlekłość w postępowaniu przed Sądem Okręgowym wK.w okresie od dnia 3 stycznia 2018 r. do dnia 24 kwietnia 2018 r.,

II.  przyznać skarżącemu od Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w K.sumę pieniężną w wysokości 3000 (słownie: trzy tysiące) złotych,

III.  w pozostałym zakresie skargę oddalić,

IV.  zwrócić skarżącemu kwotę 200 (słownie: dwieście) złotych uiszczoną tytułem opłaty od skargi.

SSA Robert Jurga SSA Grzegorz Krężołek SSO (del.) Wojciech Żukowski

UZASADNIENIE

W skardze z dnia 12 października 2018 r. skarżący Przedsiębiorstwo Produkcyjno – Handlowe (...) sp. z .o.o. wniosła o stwierdzenie przewlekłości postępowania w sprawie sygn. akt I Co 1541/14/K przed Sądem Rejonowym dla K. (...)wK.i sygn. akt II Cz 2053/18 przed Sądem Okręgowym w K., o zobowiązanie Sądu Okręgowego w K. do rozpoznania niniejszej sprawy w terminie 2 tygodni od rozpoznania skargi, przyznanie od Skarbu Państwa na rzecz skarżącego kwoty 5000 zł tytułem odszkodowania i zasądzenie od Skarbu Państwa na rzecz skarżącego kosztów postępowania wywołanego skargą.

Na uzasadnienie skargi podano, że w dniu 5 grudnia 2017 r. w sprawie wydano postanowienie o przysądzeniu własności nieruchomości na rzecz skarżącego i prawomocność tego postanowienia stwierdzono z dniem 11 stycznia 2018 r. a skarżący wystąpił o wprowadzenie w posiadanie nieruchomości. Okazało się jednak, że w dniu 28 grudnia 2017 r. dłużnicza złożyła zażalenie na to postanowienie, które do dnia złożenia skargi nie zostało rozpoznane. Nieuzasadniona zwłoka w rozpoznaniu sprawy zaszła od dnia 28 grudnia 2017 r. do dnia złożenia skargi i polegała na zaniechaniu podjęcia przez Sąd Okręgowy wK.jakichkolwiek dalszych czynności w związku z wpływem zażalenia, pomimo iż nie istnieją żadne przeszkody w tym zakresie. Sprawa ma szczególne znaczenie dla skarżącego, który swoją postawą nie przyczynił się w sposób zawiniony do wydłużenia czasu trwania postępowania.

Pismem z dnia 30 listopada 2018 r. Prezes Sądu Okręgowego w K.wniósł o oddalenie skargi, wskazując, że sprawa II Cz 2053/18 wpłynęła do Sądu w dniu 9 sierpnia 2018 r., skierowano ją do losowania w dniu 4 września 2018 r. (z uwagi na zarządzenie Prezesa Sądu Okręgowego wstrzymaniu losowania w sierpniu), wyznaczono ją na posiedzenie w dniu 17 września 2018 r. a następnie – z uwagi na chorobę sędziego i konieczność uzyskania delegacji do orzekania dla wylosowanego referenta – rozpoznanie zażalenia nastąpiło w dniu 12 października 2018 r. Czynności w Sądzie Okręgowym w K. były podejmowane terminowo.

W piśmie z dnia 19 listopada 2018 r. Prezes Sądu Rejonowego dla K. (...)w K. wniósł o oddalenie skargi. Oświadczył, że dłużniczka poinformowała o złożeniu zażalenia na postanowienie z dnia 5 grudnia 2017 r. pismem z dnia 2 marca 2018 r., zarządzeniem z dnia 11 kwietnia 2018 r. przedstawiono akta do postępowania międzyinstancyjnego, a w dniu 25 kwietnia 2018 r. zażalenie dłużniczki, złożone do Sądu Okręgowego wK.w dniu 3 stycznia 2018 r., zostało przekazane do Sądu Rejonowego dla K. (...) w K.. Zarządzeniem z dnia 26 kwietnia 2018 r. wezwano dłużniczkę do usunięcia braków formalnych i fiskalnych zażalenia, w dniu 4 czerwca 2018 r. zarządzono doręczenie odpisów zażalenia, a w dniu 9 sierpnia 2018 r., po dołączeniu dowodów doręczenia, akta przedstawiono Sądowi Okręgowemu w K..

Sąd Apelacyjny zważył co następuje:

Skarga okazała się częściowo zasadna.

Zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (tj. Dz. U. z 2018 r. poz. 75 – dalej cytowana jako „ustawa z dnia 17 czerwca 2004 r.”) strona może wnieść skargę o stwierdzenie, że w postępowaniu, którego skarga dotyczy, nastąpiło naruszenie jej prawa do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki, jeżeli postępowanie zmierzające do wydania rozstrzygnięcia kończącego postępowanie w sprawie trwa dłużej niż to konieczne dla wyjaśnienia istotnych okoliczności faktycznych i prawnych albo dłużej niż to konieczne do załatwienia sprawy egzekucyjnej lub innej dotyczącej wykonania orzeczenia sądowego (przewlekłość postępowania). Zgodnie z ust. 2 tego przepisu dla stwierdzenia, czy w sprawie doszło do przewlekłości postępowania, należy w szczególności ocenić terminowość i prawidłowość czynności podjętych przez sąd w celu wydania rozstrzygnięcia kończącego postępowanie w sprawie albo czynności podjętych przez prokuratora prowadzącego lub nadzorującego postępowanie przygotowawcze w celu zakończenia postępowania przygotowawczego lub czynności podjętych przez sąd lub komornika sądowego w celu przeprowadzenia i zakończenia sprawy egzekucyjnej albo innej sprawy dotyczącej wykonania orzeczenia sądowego. Dokonując tej oceny, uwzględnia się łączny dotychczasowy czas postępowania od jego wszczęcia do chwili rozpoznania skargi, niezależnie od tego, na jakim etapie skarga została wniesiona, a także charakter sprawy, stopień faktycznej i prawnej jej zawiłości, znaczenie dla strony, która wniosła skargę, rozstrzygniętych w niej zagadnień oraz zachowanie się stron, a w szczególności strony, która zarzuciła przewlekłość postępowania.

Przebieg postępowania w sprawie, ustalony w oparciu o zapisy w aktach sprawy, przedstawia się następująco:

- wniosek o wszczęcie postępowania egzekucyjnego wpłynął do komornika w dniu 23 kwietnia 2014 r. W dniu 29 kwietnia 2014 r. komornik zawiadomił Sąd Rejonowy dla K. (...)o wszczęciu postępowania egzekucyjnego (k. 2);

- termin I licytacji wyznaczony na dzień 15 października 2015 r. został zniesiony i wyznaczono kolejny na dzień 3 grudnia 2015 r.;

- termin I licytacji wyznaczony na dzień 3 grudnia 2015 r. nie doszedł do skutku z uwagi na wniosek wierzyciela o zawieszenia postępowania egzekucyjnego;

- postępowanie egzekucyjne zawieszono postanowieniem z dnia 9 grudnia 2015 r. (k. 27);

- postępowanie egzekucyjne podjęto postanowieniem z dnia 21 września 2016 r. (k. 42);

- na terminie w dniu 19 grudnia 2016 r. odbyła się I licytacja i w dniu tym wydano postanowienie o udzieleniu przybicia nieruchomości na rzecz Przedsiębiorstwa Produkcyjno – Handlowego (...) sp. z o.o. w K. (k. 59-60);

- zażalenie dłużniczki na postanowienie z dnia rozpoznano postanowieniem Sądu Okręgowego w K. z dnia 28 sierpnia 2017 r. (k. 81);

- w dniu 18 października 2017 r. Przedsiębiorstwo Produkcyjno – Handlowego (...) sp. z o.o. w K. wpłaciło kwotę 214000 zł tytułem uzupełnienia ceny nabycia (k. 85-86);

- w dniu 5 grudnia 2017 r. Sąd Rejonowy dla K. (...)w K. wydał postanowienie w przedmiocie przysądzenia własności (k. 90) i odpis tego postanowienia doręczono dłużniczce w dniu 21 grudnia 2017 r. (k. 99);

- w dniu 3 stycznia 2018 r. wpłynęło do Sądu Okręgowego w K.zażalenie dłużniczki na postanowienie z dnia 5 grudnia 2017 r. wysłane w dniu 28 grudnia 2017 r. w jednym egzemplarzu, niepodpisane (k. 124-125), na zażaleniu znajduje się adnotacja o przedstawieniu zażalenia sędziemu w dniu 3 stycznia 2018 r.;

- w dniu 24 stycznia 2018 r. odnotowano prawomocność postanowienia z dnia 5 grudnia 2017 r. z dniem 11 stycznia 2018 r. i zarządzono przekazanie akt komornikowi w celu sporządzenia planu podziału (k. 93/2);

- w dniu 2 marca 2018 r. dłużniczka złożyła do Sądu Rejonowego dla K. (...)w K.pismo, w którym poinformowała o złożeniu zażalenia, załączając odpis dowodu nadania, z którego wynikało, że zażalenie zostało wysłane do Sądu Okręgowego w K. (k. 105-107); w tym samym dniu dłużniczka złożyła kolejne pismo, do którego załączyła podpisany egzemplarz zażalenia (k. 112-116); na pismach zamieszczono adnotacje o treści „Doręczono akta niniejsze” z datami odpowiednio 5 marca 2018 r. i 6 marca 2018 r.,

- w dniu 22 marca 2018 r. komornik przedłożył Sądowi Rejonowemu dla K. (...)w K.akta sprawy KM 1272/14 wraz z projektem planu podziału (k. 109);

- w dniu 26 marca 2018 r. komornik zwrócił się do Sądu Rejonowego dla K. (...)w K.o informację, czy nadal w mocy pozostaje stwierdzenie prawomocności postanowienia z dnia 5 grudnia 2018 r. (k. 118);

- w dniu 11 kwietnia 2018 r. sędzia referent wydała zarządzenie o przedstawieniu akt do postępowania międzyinstancyjnego, co wykonano w dniu 16 kwietnia 2018 r. (k. 103);

- w dniu 24 kwietnia 2018 r. w Sądzie Okręgowym w K.wydano zarządzenie o wykreśleniu z repertorium i o przekazaniu zażalenia dłużniczki do Sądu Rejonowego celem nadania biegu (k. 126); zażalenie dłużniczki wpłynęło do Sądu Rejonowego dla K. (...)w K. w dniu 25 kwietnia 2018 r. (k. 123);

- zarządzeniem z dnia 26 kwietnia 2018 r. Sąd Rejonowy dla K. (...)w K. wezwał dłużniczkę do dołączenia 2 odpisów zażalenia i uiszczenia opłaty w kwocie 30 zł, w terminie 1 tygodnia, pod rygorem odrzucenia zażalenia; zarządzenie wykonano w dniu 10 maja 2018 r. (k. 130);

- w dniu 16 maja 2018 r. dłużniczka uiściła opłatę (k. 150);

- w dniu 23 maja 2018 r. wpłynął od dłużniczki odpis zażalenia (k. 145);

- zarządzeniem z dnia 4 czerwca 2018 r. zarządzono doręczenie odpisu zażalenia (k. 152), co nastąpiło w dniach 2 i 3 lipca 2018 r., a akta z dowodami doręczenia przedstawiono sędziemu przewodniczącemu w dniu 26 lipca 2018 r. (k. 156/2);

- w dniu 9 sierpnia 2018 r. akta wraz z zażaleniem przekazano Sądowi Okręgowemu wK.(k. 160);

- w dniu 3 września 2018 r. przeprowadzono w Sądzie Okręgowym w K. losowanie sędziego referenta (k. 161);

- w dniu 5 września 2018 r. wyznaczono sprawę do rozpoznania na posiedzeniu w dniu 17 września 2019 r. (k. 167);

- w dniu 9 października 2018 r. przedstawiono akta zastępcy przewodniczącego z informacją o zwolnieniu lekarskim sędziego referenta w okresie 17.09.-21.09.2018 r. (k. 163); w tym samym dniu wyznaczono kolejne posiedzenie w celu rozpoznania zażalenia na dzień 12 października 2018 r. (k. 164);

- w dniu 12 października 2018 r. rozpoznano zażalenie dłużniczki (k. 165).

Powyższy stan rzeczy prowadzi do wniosku, że w sprawie sygn. akt I Co 1541/14/K (II Cz 2053/18) nastąpiła przewlekłość w postępowaniu. Kwalifikacja taka dotyczy czynności podejmowanych przez Sąd Okręgowy w K.w związku z błędnie skierowanym do niego przez dłużniczkę zażaleniem na postanowienie z dnia 5 grudnia 2018 r. Zgodnie z art. 369 § 3 zd. 2 w zw. z art. 397 § 2 zd. 1 k.p.c. zażalenie to należało niezwłocznie po jego wpływie, tj. niezwłocznie po dniu 5 stycznia 2018 r., przesłać do Sądu Rejonowego dla K. (...)w K.. Tymczasem czynność tą zarządzono dopiero w dniu 24 kwietnia 2018 r. i zażalenie przekazano w dniu 25 kwietnia 2018 r. a zatem po upływie ponad trzech i pół miesiąca od wpływu zażalenia. Tak długi okres czasu niewątpliwie nie spełnia wymogu niezwłoczności przekazania przewidzianego w art. 369 § 3 zd. 2 k.p.c. Stan taki determinuje ocenę, że przed Sądem Okręgowym wK.w okresie od dnia 3 stycznia 2018 r. do dnia 24 kwietnia 2018 r. doszło do przewlekłości postępowania w rozumieniu art. 2 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r.

Przewlekłości nie można natomiast przypisać Sądowi Rejonowemu dla K. (...)w K.. Pierwsza informacja o możliwości złożenia zażalenia wpłynęła bowiem to tego Sądu dopiero w dniu 2 marca 2018 r. Zarządzenie o przedstawieniu sprawy do postępowania międzyinstancyjnego zostało wprawdzie wydane dopiero w dniu 11 kwietnia 2018 r. jednakże taki odstęp czasowy nie jest na tyle długi aby stanowić o przewlekłości postępowania. Dalsze czynności podejmowane w Sądzie Rejonowym dla K. (...)również nie budzą wątpliwości, gdyż podejmowane są w sposób celowy - w szczególności uzasadnione było wezwanie żalącej do uzupełnienia braków formalnych i fiskalnych zażalenia a następnie doręczenie odpisów zażalenia - a odstępy czasowe pomiędzy kolejnymi czynnościami nie są nadmiernie długie.

Postępowanie po przekazaniu w dniu 9 sierpnia 2018 r. akt sprawy Sądowi Okręgowemu w K.również nie budzi wątpliwości. Wprawdzie losowanie sędziego referenta sprawy nastąpiło dopiero w dniu 3 września 2018 r. jednakże nastąpiło to na podstawie zarządzenia Prezesa Sądu Okręgowego w K. z dnia 3 sierpnia 2018 r., którego celem było równomierne obciążenie sędziów, przy uwzględnieniu faktu, że w sierpniu znaczna liczba sędziów przebywa na urlopach i nie uczestniczyłaby w losowaniu spraw. Z kolei odroczenie posiedzenia wyznaczonego na dzień 17 września 2018 r. spowodowane było choroba sędziego referenta, a zatem okolicznością obiektywną i od sądu niezależną, zaś kolejne posiedzenie, na którym zażalenie zostało rozpoznane, został wyznaczony w nieodległym terminie.

Skarżący nie zgłaszał zarzutów co do biegu postępowania przed wydaniem postanowienia o przysądzeniu własności z dnia 5 grudnia 2017 r. w szczególności nie kwestionował terminowości i prawidłowości czynności podejmowanych w tym okresie a zarazem brak jest podstaw do stwierdzenia przewlekłości postępowania w tym zakresie czasowym.

Mając powyższe na uwadze orzeczono jak w pkt I sentencji na zasadzie art. 12 ust. 2 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r.

W konsekwencji stwierdzenia przewlekłości w postępowaniu orzeczono w pkt II sentencji o przyznaniu skarżącej sumy pieniężnej w wysokości 3000 zł na zasadzie art. 12 ust. 4 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. Podejmując decyzję w tym przedmiocie wzięto pod uwagę, że dotychczasowe postępowanie trwało od kwietnia 2014 r. Sprawa miała niewątpliwie duże znaczenie dla skarżącego, który zainwestował znaczną kwotę pieniędzy w zakup lokalu w drodze licytacji, zaś przedłużenie się postępowania zażaleniowego spowodowało opóźnienie w uzyskaniu przez skarżącego władztwa nad nabytym przezeń lokalem. Zauważyć przy tym należy, że skarżący nie przyczynił się do powstania przewlekłości. Z drugiej strony uwzględnić należało, że do powstania opóźnienia przyczyniła się dłużniczka składając zażalenie do niewłaściwego sądu i obciążone brakami formalnymi i fiskalnymi. Nadto spowodowanego stwierdzoną przewlekłością wydłużenia czasu postępowania zażaleniowego o około 3-4 miesiące nie można ocenić jako znacznego.

W pozostałym zakresie skarga podlegała oddaleniu w pkt III sentencji na zasadzie art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. Z przyczyn powyżej wskazanych poza okresem wskazanym w pkt I sentencji przewlekłość postępowania nie stwierdzono. Wobec rozpoznania postanowieniem z dnia 12 października 2018 r. zażalenia na postanowienie z dnia 5 grudnia 2017 r. zbędnym było orzekanie w przedmiocie zobowiązania Sądu Okręgowego w K.do rozpoznania sprawy w terminie 2 tygodni od rozpoznania skargi. Natomiast żądanie kwoty przewyższającej przyznają w pkt II sentencji kwotę 3000 zł nie znajdowało uzasadnienia w realiach niniejszej sprawy.

O zwrocie opłaty od skargi wobec jej uwzględnienia orzeczono w pkt IV sentencji na zasadzie art. 17 ust. 3 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r.

SSA Robert Jurga SSA Grzegorz Krężołek SSO (del.) Wojciech Żukowski