Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 21 listopada 2018 roku w sprawie z powództwa R. B. przeciwko Skarbowi Państwa – Zakładowi Karnemu w Ł. Sąd Rejonowy w Łowiczu w punkcie 1. oddalił powództwo, w punkcie 2. orzekł, że nieuiszczone koszty sądowe ponosi Skarb Państwa.

Apelację od powyższego orzeczenia wywiódł powód, skarżąc je w całości, zarzucając, że:

1.  Sąd nie dopełnił i nie zbadał w pełni wszystkich jego wniosków,

2.  świadkowie potwierdzili jego zeznania i opisali wiele innych aspektów łamania praw człowieka,

3.  przedmioty użytku codziennego i całokształt celi nie jest dostosowany do zamieszkania,

4.  powód nie uzyskiwał żadnej odpowiedzi na swoje skargi,

5.  powód wielokrotnie doznał urazu, omdlenia, naruszenia kości nadgarstka z przyczyn nierówności podłogi, był wożony na konsultacje, miał szynę, gips, a mimo to zakładano mu na chorą rękę kajdanki co przysparzało mu bólu,

6.  w celach panowała wilgoć i zagrzybienie.

Skarżący wniósł o pozytywne rozpatrzenie apelacji i dogłębne przeanalizowanie sprawy.

Pełnomocnik skarżącego w uzupełnieniu apelacji wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez zasądzenie na rzecz powoda od pozwanego kwoty 10.000 złotych, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

W toku rozprawy apelacyjnej pełnomocnik powoda wniósł o zasądzenie kosztów procesu, ewentualnie przyznanie wynagrodzenia za udzielenie powodowi z urzędu pomocy prawnej w postępowaniu apelacyjnym, oświadczając, że nie zostały one uiszczone w całości ani w części.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie jest zasadna i podlega oddaleniu w całości.

Zaskarżone orzeczenie należało uznać za prawidłowe i stanowiące wynik właściwej oceny zebranego materiału dowodowego. Sąd Okręgowy podziela poczynione przez Sąd I instancji ustalenia, a w konsekwencji przyjmuje za swoje, uznając za zbędne powielanie ich w treści uzasadnienia.

Zarzuty skarżącego dotyczą naruszenia prawa procesowego. Pozwany nie sformułował wprawdzie jakie przepisy postępowania zostały naruszone, jednak z jego apelacji należy wywieść, że w głównej mierze stanowią one polemikę z dokonaną przez Sąd Rejonowy oceną zgromadzonego materiału dowodowego. Dotyczą przyjęcia przez Sąd I instancji, że określone okoliczności nie zostały udowodnione, co wyraziło się w zarzucie, że powołani na wniosek powoda świadkowie potwierdzili jego zeznania, a Sąd „nie dopełnił” i nie zbadał wszystkich wniosków powoda. Skarżący przytoczył również twierdzenia dotyczące okoliczności fatycznych, niewykazanych zdaniem Sądu Rejonowego (np. apelujący podniósł, że wielokrotnie doznał urazu, omdlenia, doznał urazu kości nadgarstka z przyczyn nierówności podłogi, był wożony na konsultacje, miał szynę, gips, a mimo to zakładano mu na chorą rękę kajdanki co przysparzało mu bólu, nadto w celach panowała wilgoć i zagrzybienie, przedmioty użytku codziennego i całokształt celi nie jest dostosowany do zamieszkania, nie uzyskiwał żadnej odpowiedzi na swoje skargi).

Sąd Okręgowy nie podziela zarzutów apelacji dotyczących naruszenia art. 233 par. 1 k.p.c. tj. naruszenia zasady swobodnej oceny dowodów. Sąd I instancji przeprowadził w sposób prawidłowy postępowanie dowodowe, a zebrany materiał poddał wszechstronnej ocenie z zachowaniem granic swobodnej oceny dowodów przewidzianej przez art. 233 § 1 k.p.c. Na tej podstawie Sąd Rejonowy poczynił prawidłowe rozważania prawne, które Sąd Okręgowy w pełni podziela i przyjmuje za własne.

Zgodnie treścią art. 233 § 1 k.p.c. sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Taka ocena dokonywana jest na podstawie przekonań sądu, jego wiedzy i posiadanego doświadczenia życiowego, a ponadto powinna uwzględniać wymagania prawa procesowego oraz reguły logicznego myślenia, według których sąd w sposób bezstronny, racjonalny i wszechstronny rozważa materiał dowodowy jako całość, dokonuje wyboru określonych środków dowodowych i – ważąc ich moc oraz wiarygodność - odnosi je do pozostałego materiału dowodowego. Zarówno w literaturze jak i orzecznictwie zgodnie przyjmuje się, że ocena powyższa oparta nadto być musi na wszechstronnym rozważeniu zgromadzonego materiału dowodowego, przez co należy rozumieć uwzględnienie wszystkich dowodów przeprowadzonych w postępowaniu oraz wszystkich okoliczności towarzyszących przeprowadzeniu poszczególnych środków dowodowych, a mających znaczenie dla ich mocy i wiarygodności. W ocenie Sądu Okręgowego Sąd I instancji nie dopuścił się naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. Wielokrotnie w orzecznictwie sądów odwoławczych oraz Sądu Najwyższego podnoszono, iż zgłoszony w apelacji zarzut naruszenia art. 233 § 1 może zostać uwzględniony jedynie w przypadku wykazania jakie kryteria oceny naruszył sąd przy ocenie konkretnych dowodów, uznając brak ich wiarygodności i mocy dowodowej lub niesłuszne im je przyznając, a także w przypadku, gdy brak jest logiki w wiązaniu wniosków z zebranymi dowodami lub gdy wnioskowanie sądu wykracza poza schematy logiki formalnej albo, wbrew zasadom doświadczenia życiowego, nie uwzględnia jednoznacznych praktycznych związków przyczynowo-skutkowych (por. m.in. wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 19 czerwca 2008 r. I ACa 180/08, OSA 2009/6/55, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 września 2002 r. II CKN 817/00, nie publik., LEX 56906). Natomiast nie czyni zarzutu tego skutecznym przedstawianie przez skarżącego własnej wizji stanu faktycznego w sprawie, opartej na dokonanej przez siebie odmiennej ocenie dowodów, a nawet możliwość w równym stopniu wyciągnięcia na podstawie tego samego materiału dowodowego odmiennych wniosków (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 10 lipca 2008 r. VI ACa 306/08; wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 19 czerwca 2008r. I ACa 180/08, OSA 2009/6/55, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 września 2002 r. II CKN 817/00, LEX 56906; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 23 stycznia 2001 r. IV CKN 970/00, nie publik., LEX 52753; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 10 stycznia 2002 r. II CKN 572/99, nie publik., LEX 53136).

Odnosząc powyższe stwierdzenia do stanu istniejącego w niniejszej sprawie stwierdzić trzeba, że apelujący nie wykazał, aby Sąd pierwszej instancji dokonując oceny materiału dowodowego dopuścił się naruszenia zasad logicznego rozumowania, bądź dokonał jej w sposób sprzeczny z zasadami doświadczenia życiowego. Nie można także dostrzec, aby Sąd Rejonowy pominął jakikolwiek dowód przeprowadzony w sprawie, bądź jakąkolwiek inną okoliczność istotną dla rozstrzygnięcia sprawy.

Sąd Rejonowy dokonał drobiazgowej oceny dowodów i poczynił ustalenia faktyczne na podstawie dokumentów, w tym szczególnie notatek służbowych i odpowiedzi na skargi sporządzanych przez uprawnione osoby, a także zeznań świadków - funkcjonariuszy Zakładu Karnego w Ł.. Sąd Okręgowy nie dostrzegł aby przeprowadzona ocena dowodów była błędna.

Należy zatem przyjąć, za Sądem Rejonowym, że tezy prezentowane przez powoda w jego pismach i częściowo w zeznaniach stanowią wyraz jego subiektywnych odczuć i oceny sytuacji, które nie zostały dostatecznie potwierdzone przeprowadzonymi dowodami.

Odnosząc się szczegółowo do poszczególnych okoliczności faktycznych podniesionych w apelacji, słusznie podniesiono, że pozwany Zakład (...) gwarantował, w okresie objętym żądaniem pozwu, warunki bytowe przewidziane przepisami prawa karnego wykonawczego. Cele, w których przebywał powód wyposażone były w sprzęt w ilości odpowiadającej liczbie zakwaterowanych osób. W każdej celi znajdował się wydzielony ścianami kącik WC, którego powierzchnia nie była wliczana do powierzchni celi, każda cela miała dostęp do bieżącej zimnej wody. Cele wyposażone były w wentylację grawitacyjną, której działanie sprawdzane było corocznie przez osobę uprawnioną, we wszystkich celach znajdowały się okna otwierane do wewnątrz, które także umożliwiały wietrznie cel. Przeprowadzane kontrole wentylacji nie wykazały nigdy jej niedrożności. Jak wskazał Sąd Rejonowy wprawdzie w niektórych celach, w których przebywał powód widoczne były na ścianach zaplamienia na styku ściany i sufitu. Zaplamienia, które powód określił jako zagrzybieniem ścian, są jednak wynikiem niewietrzenia cel przez skazanych i suszenia nadmiernej ilości odzieży. Cele mają dzięki oknom odpowiednią ilość światła naturalnego, są ponadto wyposażone w sztuczne oświetlenie w postaci opraw ze świetlówkami fluorescencyjnymi, zapewniającymi odpowiednie oświetlenie całej powierzchni celi.

Zarzuty dotyczące nieodpowiadania na skargi należy uznać za niewykazane bowiem skargi powoda z dnia 18 kwietnia i 8 maja 2017 roku dotyczące warunków bytowych w Zakładzie Karnym w Ł. zostały uznane przez Dyrektora Okręgowego Służby Więziennej w Ł. za bezzasadne.

Sąd Okręgowy podziela ocenę Sądu I instancji, że doprowadzenie powoda do placówek służby zdrowia realizowane było zgodnie z obowiązującymi normami, w tym z zachowaniem obowiązku stosowania kajdanek zakładanych na ręce powyżej nadgarstków w sposób nie powodujący ucisku w miejscu założenia.

Nadto jak ocenił Sąd Rejonowy w sytuacji, gdy powód doznał urazu nadgarstka wskutek przewrócenia się w celi, także wdrożono odpowiednie procedury medyczne - diagnostykę radiologiczną, konsultację w izbie przyjęć ZOZ w Ł.. Zastosowano unieruchomienie, okłady z leku zmniejszającego obrzęk. Powód był wówczas konsultowany ortopedycznie, wykonano rtg nadgarstka, które wbrew twierdzeniom powoda prezentowanym w pozwie, nie wykazało złamania. Powód otrzymał leki uśmierzające ból, po kilku dniach jego dolegliwości ustąpiły.

Opisywane przez powoda jego zasłabnięcie w celi w nocy z 19 na 20 marca 2017 r. miało faktycznie miejsce. Nie zostało potwierdzone w żadnej dokumentacji, także z wpisów w książce zdrowia powoda nie wynika, aby zgłosił się w tym czasie do lekarza.

Biorąc pod uwagę powyższe okoliczności uzasadniony jest wniosek, że podczas osadzenia powoda w pozwanej jednostce nie doszło do naruszenia prawa powoda do odbywania kary pozbawienia wolności w humanitarnych warunkach, a tym samym do naruszenia jego dóbr osobistych. Naturalnym jest, że pozbawienie wolności niesie za sobą pewną dozę cierpień, ograniczeń funkcjonowania i niedogodności. Istotne jest jednak, aby te dolegliwości nie były nadmierne. Takie niedogodności i uciążliwości wynikają po prostu z odosobnienia i przebywania dużej liczby skazanych w Zakładzie Karnym w Ł..

Sąd I Instancji prawidłowo uznał, iż nie doszło do spełnienia przesłanek warunkujących zasądzenie zadośćuczynienia. W okolicznościach niniejszej sprawy nie wykazano aby pozwany dopuścił się naruszenia dobra osobistego powoda w postaci godności. Powód nie udowodnił przesłanek przyznania zadośćuczynienia określonych w art. 23 i 24 kc w związku z art. 448 k.c. Rozumowanie Sądu Rejonowego jest prawidłowe, a wydany wyrok odpowiada prawu.

W tym stanie rzeczy, biorąc powyższe pod uwagę Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację jako bezzasadną, orzekając jak w sentencji.

Na podstawie art. § 8 punkt 5 w zw. z § 16 ust. 1 pkt 1 w zw. z § 4 ust 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 roku w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu (Dz.U.2016.1715) Sąd Okręgowy przyznał i nakazał wypłacić na rzecz radcy prawnego T. R. kwotę 2.214 zł, w tym kwotę podatku VAT, w tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej z urzędu w postępowaniu apelacyjnym.