Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 lutego 2014r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 27 lutego 2014r. w S.

odwołania B. B. (1)

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

z dnia 9 stycznia 2013 r. Nr (...)

w sprawie B. B. (1)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

o prawo do emerytury

zmienia zaskarżoną decyzję i ustala prawo B. B. (1) do emerytury od 1 grudnia 2012r.

Sygn. akt: IV U 197/13 UZASADNIENIE

Decyzją z 9 stycznia 2013r. znak: (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S., działając na podstawie art.184 ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze odmówił B. B. (1) prawa do emerytury wskazując, że ubezpieczony nie udowodnił, iż do dnia 1 stycznia 1999r. osiągnął 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych oraz 15 lat pracy w szczególnych warunkach, wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

Odwołanie od w/w decyzji złożył B. B. (1) wnosząc o jej zmianę i ustalenie mu prawa do emerytury. W uzasadnieniu odwołania wskazał, że posiada 15-letni staż pracy w szczególnych warunkach z tytułu zatrudnienia w Spółdzielni Kółek Rolniczych w Z. na stanowisku traktorzysty oraz w (...) Przedsiębiorstwie Budownictwa (...) w S. i (...) SA (...) w S. na stanowisku operatora koparki. Praca na tych stanowiskach wykonywana była stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, dlatego decyzja organu rentowego powinna być zmieniona (odwołanie k.2).

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie powołując się na przepisy prawa i uzasadnienie zawarte w zaskarżonej decyzji (odpowiedź organu rentowego na odwołanie k.3).

Sąd ustalił, co następuje:

Ubezpieczony B. B. (1) w dniu (...). ukończył 60-ty rok życia. W dniu 18 grudnia 2012r. wystąpił do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z wnioskiem o ustalenie prawa do emerytury (wniosek o emeryturę z 18 grudnia 2012r. k.1 akt emerytalnych). Na podstawie przedłożonych do wniosku dokumentów organ rentowy ustalił, że na dzień 1 stycznia 1999r. ubezpieczony udowodnił staż ubezpieczeniowy w wymiarze 20 lat i 16 dni, z czego okresy składkowe wynoszą 18 lat, 6 miesięcy i 23 dni, a okresy nieskładkowe 1 rok, 5 miesięcy i 23 dni. Ponadto organ rentowy ustalił, że do dnia 1 stycznia 1999r. ubezpieczony nie wykazał 15 lat pracy w szczególnych warunkach. Z uwagi na brak wymaganego ustawą ogólnego stażu ubezpieczenia oraz stażu pracy w szczególnych warunkach decyzją z 9 stycznia 2013r. organ rentowy odmówił ubezpieczonemu przyznania emerytury (decyzja z 9 stycznia 2013r. k.12 akt emerytalnych).

Ubezpieczony był zatrudniony w Spółdzielni Kółek Rolniczych w Z. w okresie od (...). w pełnym wymiarze czasu pracy (świadectwo pracy z 12 lipca 1979r. k.5 akt emerytalnych).

Zgodnie z dokumentacją zawartą w aktach osobowych ubezpieczonego, z chwilą przyjęcia do w/w Spółdzielni ubezpieczony został zatrudniony na stanowisku kierowcy ciągnika i pracę na na tym stanowisku wykonywał do końca zatrudnienia w Spółdzielni (umowa o pracę z 1 kwietnia 1975r. i zakres czynności ubezpieczonego na stanowisku traktorzysty - w aktach osobowych ubezpieczonego – w kopercie na k.10 akt sprawy). W okresach letnich ubezpieczony wykonywał prace polowe u rolników ,tj. opryski, koszenie, orka, rozsiewanie nawozów, a w sezonach zimowych kierowany był do pracy przy transporcie w ramach budów m.in. przy budowie przedsiębiorstwa (...) w S.. Ubezpieczony był kierowcą ciągnika marki U. (zeznania ubezpieczonego k.30 i 14 – nagranie od minuty 10 do 13).

Ubezpieczony był zatrudniony w (...) Przedsiębiorstwie Budownictwa (...) w S. w okresie od 8 października 1980r. do 30 czerwca 1992r. w pełnym wymiarze czasu pracy (świadectwo pracy z 30 czerwca 1992r. k.6 akt emerytalnych).

Zgodnie z dokumentacją zawartą w aktach osobowych ubezpieczonego w pierwszym okresie zatrudnienia w w/w Przedsiębiorstwie ,tj. od 8 października 1980r. do 30 czerwca 1984r. ubezpieczony pracował na stanowisku kierowcy ciągnika w ramach transportu materiałów budowlanych, a od 1 lipca 1984r. - po uzyskaniu uprawnień do obsługi koparki – do końca zatrudnienia pracował na stanowisku operatora koparki (umowa o pracę z 8 października 1980r. na stanowisku kierowcy ciągnika k.12, angaże na stanowisku kierowcy ciągnika k.15 i 18-21, zaakceptowany przez pracodawcę wniosek przełożonego ubezpieczonego z 19 czerwca 1984r. o przesunięcie ubezpieczonego z związku z ukończeniem kursu operatora koparki od 1 lipca 1984r. do pracy na stanowisku operatora koparki k.33 akt osobowych ubezpieczonego z (...) w S.). (...) Przedsiębiorstwo Budownictwa (...) w S. wykonywało prace budowlane przy budowie zakładów przemysłowych i obiektów użyteczności publicznej w S. i okolicznych powiatach. Ubezpieczony wykonując pracę maszynisty koparki wykonywał prace na budowach realizowanych przez przedsiębiorstwo. Odsługiwał koparki gąsiennicowe i kołowe. Prace budowlane trwały przez cały rok (zeznania świadków: Z. C. k.14v – minuty od 17 do 20 nagrania, H. B. k.14v – minuty od 20 do 23 nagrania oraz zeznania ubezpieczonego k.30-30v i k.14 – minuty od 10 do 13 nagrania).

Po zakończeniu pracy w (...) Przedsiębiorstwie Budownictwa (...) w S., od 1 lipca 1992r. ubezpieczony podjął zatrudnienie w (...) Zakładzie (...) w S., który od 1 kwietnia 1994r. przekształcił się w (...) Spółkę Akcyjną (...) w S.. Łącznie ubezpieczony pracował tam w okresie od 1 lipca 1992r. do 31 stycznia 1996r., a zatem przez 3 lata i 7 miesięcy w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku maszynisty koparki (świadectwa pracy z 31 marca 1994r. i 31 stycznia 1996r. k.8-8 akt emerytalnych, zeznania ubezpieczonego k.30v i k.14 – minuta 13 nagrania).

Ubezpieczony od urodzenia mieszkał z rodzicami S. i M. małż. B. w miejscowości J. gmina Z., gdzie rodzice ubezpieczonego posiadali około 11-hektarowe gospodarstwo rolne. Po ukończeniu szkoły podstawowej w wieku 15 lat ,tj. w 1967r. ubezpieczony podjął naukę w szkole kolejowej w W., ale kontynuował ją tylko przez trzy lub cztery miesiące. W tym okresie dojeżdżał do szkoły, co zabierało mu około 1,5 godziny w jedną stronę. Po kilku miesiącach ubezpieczony przerwał naukę, aby pracować w gospodarstwie rolnym rodziców. Ojciec ubezpieczonego był chory, miał wstawioną rurkę w szyi, przez co nie mógł wykonywać prac polowych. Posiadał I grupę inwalidzką. Ubezpieczony miał o 2 lata starszego brata, ale ten po ukończeniu szkoły średniej ukończył Szkołę Wojskową Podchorążych i pełnił zawodową służbę wojskową. Ubezpieczony miał również dwie siostry, ale te pracowały w gospodarstwie jedynie dorywczo, a także młodszego o 17 lat brata. W związku z sytuacją rodzinną od ukończenia 16. roku życia ,tj. (...) do podjęcia pierwszej pracy zawodowej w Spółdzielni Kółek Rolniczych w Z. ((...).) ubezpieczony pracował w gospodarstwie rolnym rodziców. Pracę te wykonywał codziennie przez kilkanaście godzin. Wykonywał wszystkie prace polowe, prace przy zwierzętach. W gospodarstwie były krowy i trzoda chlewna. W związku z pracą w gospodarstwie rolnym (jako główny żywiciel rodziny) ubezpieczony został zwolniony z odbycia zasadniczej służby wojskowej (akt własności ziemi gospodarstwa rolnego wydany na rzecz rodziców ubezpieczonego, zaświadczenie o zameldowaniu ubezpieczonego od urodzenia w miejscowości J. – w kopercie na k.18 akt sprawy, zeznania świadków: J. J. k.29v i G. Z. k.29v-30 oraz zeznania ubezpieczonego k.30-30v i 13v – minuty od 1 do 9 nagrania).

Ubezpieczony nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego, od 1 lutego 1996r. nie pracował zawodowo (okoliczność niesporna).

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie B. B. (1) podlegało uwzględnieniu.

Zgodnie z art.184 ust.1 i 2 ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U.z 2009r. Nr 153, poz.1227 ze zm.) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku emerytalnego przewidzianego w art.32, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy ,tj. w dniu 1 stycznia 1999r. osiągnęli okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn oraz osiągnęli okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art.27 ustawy, a także nie przystąpili do otwartego funduszu emerytalnego albo złożyli wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa. W myśl przywołanego wyżej art.32 ust.1 i 4 ustawy pracownikom zatrudnionym w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze przysługuje emerytura w wieku 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn, a w myśl przywołanego wyżej art.27 ustawy wymagany okres składkowy i nieskładkowy wynosi co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn. Zgodnie z §4 ust.1 pkt 3 rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8, poz.43 ze zm.) pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A załącznika do rozporządzenia, nabywa prawo do emerytury w w/w wieku jeżeli ma wymagany okres zatrudnienia (co najmniej 25 lat mężczyzna), w tym co najmniej 15 lat pracy w warunkach szczególnych. Ponadto zgodnie z §2 ust.1 przedmiotowego rozporządzenia okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku.

Rozstrzygnięcie niniejszej sprawy wymagało zbadania, czy ubezpieczony spełnia przesłankę wymaganego ogólnego stażu ubezpieczenia w wymiarze 25 lat oraz przesłankę 15 lata pracy w szczególnych warunkach. Ubezpieczony podnosił, że spełnia obie te przesłanki, a odmienne ustalenia organu rentowego zawarte w zaskarżonej decyzji są błędne. Przeprowadzone przez Sąd postępowanie dowodowe potwierdziło zasadność stanowiska ubezpieczonego.

Odnosząc się w pierwszej kolejności do przesłanki ogólnego stażu ubezpieczenia wskazać należy, że na podstawie zgromadzonych dowodów organ rentowy ustalił, że do 1 stycznia 1999r. ubezpieczony wykazał staż ubezpieczenia w wymiarze 20 lat i 16 dni. Do stażu tego nie został jednak zaliczony okres pracy ubezpieczonego w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16. roku życia ,tj. od (...). ,tj. do chwili podjęcia pierwszej pracy zawodowej w Spółdzielni Kółek Rolniczych, a zatem przez okres blisko 7 lat. Ze spójnych zeznań świadków – starszych i długoletnich mieszkańców (...)w osobach J. J. i G. Z., a także z zeznań samego ubezpieczonego wynika, że po ukończeniu szkoły podstawowej ubezpieczony (nie licząc kilku miesięcy nauki w W. zaraz po ukończeniu szkoły podstawowej w wieku 15 lat) nie kontynuował nauki w szkole, ale zajął się pracą w gospodarstwie rolnym rodziców. Było to uwarunkowane sytuacją rodzinną oraz złym stanem zdrowia ojca ubezpieczonego. Pracę tę wykonywał codziennie przez kilkanaście godzin. Z powodu tej pracy został również zwolniony z odbycia zasadniczej służby wojskowej. Zgodnie z art.10 ust.1 pkt 3 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych przy ustalaniu prawa do emerytury uwzględnia się – traktując je – jak okresy składkowe przypadające przed dniem 1 stycznia 1983r. okresy pracy w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16 roku życia, jeżeli okresy składkowe i nieskładkowe ustalone na zasadach określonych w art.5-7, są krótsze od okresu wymaganego do przyznania emerytury, w zakresie niezbędnym do uzupełnienia tego okresu. Mając na uwadze powyższe uregulowania i zaliczając do stażu ubezpieczenia ponad 6 letni okres pracy ubezpieczonego w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16. roku życia stwierdzić należy, że ubezpieczony na dzień 1 stycznia 1999r. spełnił przesłankę co najmniej 25 lat ogólnego stażu ubezpieczeniowego.

Przeprowadzone przez Sąd dowody dały ponadto podstawę do ustalenia, że ubezpieczony spełnił również przesłankę 15 lat pracy w szczególnych warunkach, a to z tytułu zatrudnienia w Spółdzielni Kółek Rolniczych w Z. w okresie od 1 kwietnia 1975r. do 10 czerwca 1979r., a zatem przez 4 lata, 2 miesiące i 10 dni, a następnie w (...) Przedsiębiorstwie Budownictwa (...) w S. w okresie od 8 października 1980r. do 30 czerwca 1992r., a zatem przez 11 lat, 8 miesięcy i 23 dni. Z dowodów w postaci świadectw pracy, innych dokumentów zawartych w aktach osobowych ubezpieczonego oraz z spójnych zeznań świadków w osobach Z. C. i H. B., a także zeznań samego ubezpieczonego wynika, że w obu w/w zakładach pracy ubezpieczony był zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy, przy czym przez okres zatrudnienia w Spółdzielni Kółek Rolniczych w Z. oraz przez początkowe lata pracy w (...) Przedsiębiorstwie Budownictwa (...) ubezpieczony wykonywał pracę kierowcy ciągnika, a poczynając od 1 lipca 1984r. (w (...)) pracował na stanowisku maszynisty koparki. Zarówno praca kierowcy ciągnika, jak i praca maszynisty koparki (maszynisty ciężkiego sprzętu budowlanego) zaliczona jest do pracy w szczególnych warunkach o czym stanowi odpowiednio wykaz A dział VIII, poz.3 i wykaz A dział V poz.3 załącznika do w/w rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Reasumując, stwierdzić należało, że ubezpieczony z tytułu zatrudnienia w w/w zakładach pracy spełnił przesłankę 15 lat pracy w szczególnych warunkach. Na marginesie wskazać również należy, że pracę w szczególnych warunkach ubezpieczony wykonywał również po zakończeniu pracy w (...) Przedsiębiorstwie Budownictwa (...) w S. ,tj. po 1 lipca 1992r., kiedy to rozpoczął pracę w (...) Zakładzie (...) w S. i gdzie również był zatrudniony na stanowisku maszynisty koparki (vide: ustalenia faktyczne).

Mając na uwadze powyższe okoliczności Sąd uznał, że odwołanie ubezpieczonego zasługuje na uwzględnienie i dlatego na podstawie art.477.14§2 kpc zmienił zaskarżoną decyzję i ustalił, że B. B. (1) przysługuje prawo do emerytury od 1 grudnia 2012r. ,tj. od miesiąca, w którym ubezpieczony wystąpił z wnioskiem o świadczenie.